Όπως φαίνεται 60.000 είναι οι Έλληνες χρήστες του Facebook των οποίων τα προσωπικά δεδομένα έχουν υπεξαιρεθεί στην Cambridge Analytica, με την Ελλάδα να κατατάσσεται δέκατη ανάμεσα στα 28 κράτη μέλη της ΕΕ. Πρόσφατο ρεπορτάζ αποκάλυψε ότι 2,7 εκατ. Ευρωπαίοι πολίτες συνδέθηκαν με το σκάνδαλο Cambridge Analytica, με τα προσωπικά τους δεδομένα να πέρασαν στη βρετανική εταιρεία κυρίως μέσω της εφαρμογής «This Is Your Digital Life», την οποία φαίνεται να κατέβασαν 4 Έλληνες.
Για να δεις αν ήσουν ένας από τους 60.000 πάτα εδώ. Αν το μήνυμα που εμφανίζεται στην οθόνη σου είναι κάπως έτσι,
τότε τα δεδομένα σου είναι ασφαλή. Ασφαλή από την Cambridge Analytica, μόνο που η Google και η Facebook συλλέγουν καθημερινά δεδομένα από τη διαδικτυακή σου ζωή και τα αποθηκεύουν σε αρχεία στη μακρινή Καλιφόρνια.
Ο Guardian σε ένα δημοσίευμα που γίνεται viral παγκοσμίως παρουσιάζει απλώς τον τρόπο με τον οποίο ένας λογαριασμός στο Google ή το Facebook αρκεί για να σε μάθει μια εταιρεία καλύτερα απ’ τον καθένα. Ενίοτε δε, όπως μάθαμε πρόσφατα, δεν χρειάζεται καν να έχεις λογαριασμό, αφού ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ αποκάλυψε ενώπιον του Κογκρέσου ότι η εταιρεία του συλλέγει στοιχεία και από μη χρήστες του Facebook.
Γνωρίζοντας ότι μπορώ να περιορίσω τις γνώσεις της Google για τη διαδικτυακή μου δραστηριότητα, είχα ήδη ρυθμίσει μερικώς το λογαριασμό μου, αλλά κάνοντας το τεστ του Guardian τα πράγματα ήταν πολύ πιο άσχημα απ’ ότι φανταζόμουν.
1. Η Google θα θυμάται για πάντα πού έχω πάει ακόμα κι όταν εγώ θα το έχω ξεχάσει
Όσες φορές δεν προνόησα να απενεργοποιήσω την επιλογή γνωστοποίησης τοποθεσίας στο smartphone μου, συνέβη αυτό:
Σε αυτό το link δείτε πόσο καλά θυμάται η Google τις διαδρομές σας.
Τα μέρη που επισκέφτηκα στην Ελλάδα το 2018 εμφανίζονται με κόκκινη τελεία. Δεν εμφανίζονται οι διαδρομές στις οποίες δεν είχα ενεργοποιήσει τον εντοπισμό τοποθεσίας. Πάνω αριστερά υπάρχει χρονολόγιο καθημερινών διαδρομών και το μέσο που είχα επιλέξει.
2. HGoogle ξέρει όλα όσα έχω γκουγκλάρει σε αυτή τη ζωή (και όσα έχω διαγράψει από το ιστορικό)
Αυτό συμβαίνει με όλες τις συσκευές από τις οποίες συνδέομαι στο λογαριασμό μου. Όπως επισημαίνει ο Guardian, ακόμα κι αν σβήσω το ιστορικό σε μία συσκευή π.χ. από το laptop μου, το ιστορικό αναζήτησης από το κινητό ή το tablet μου, ακόμα και από τον υπολογιστή του γραφείου ή από τον υπολογιστή ενός φίλου απ’ όπου κάποτε συνδέθηκα στο Google account μου για να δω τα e-mail μου, μένει για πάντα καταγεγραμμένο.
Σε αυτό το link δείτε το αρχείο με τις δικές σας αναζητήσεις όπως το θυμάται η Google.
3. Η Google διαθέτει εξατομικευμένο διαφημιστικό προφίλ για τον καθένα
Με βάση τις πληροφορίες που της έχω δώσει η ίδια, όπως το φύλο και την ηλικία μου, τις υπηρεσίες εντοπισμού τοποθεσίας, τις αναζητήσεις μου, η Google είναι σε θέση να με ξέρει τόσο καλά ώστε να μου διαφημίζει εύστοχα, βάσει του διαφημιστικού μου προφίλ.
Σε αυτό το link δείτε το δικό σας προφίλ στη Google.
4. HGoogle ξέρει όλες τις εφαρμογές που κατεβάζω και χρησιμοποιώ
Δεν γνωρίζει απλώς κάθε εφαρμογή και προέκταση (extension) που χρησιμοποιώ, αλλά και πόσο συχνά τις χρησιμοποιώ, πού τις χρησιμοποιώ και με ποιον επιλέγω να αλληλεπιδρώ από την καθεμία. Ξέρει δηλαδή με ποιους μιλάω στο Facebook, με ποιους στο Viber, με ποιους στο Whatsapp, σε ποιες χώρες βρίσκονται αυτοί οι άνθρωποι και τι ώρα σταματάω να τους μιλάω επειδή πέφτω για ύπνο.
Δείτε κι εσείς σε αυτό το link τα δικά σας δεδομένα στη Google.
5. HGoogle απ’ όταν αγόρασε το YouTube, ξέρει και τι βλέπω
Αποθηκεύει όλο το ιστορικό των αναζητήσεων που κάνω στο YouTube. Mε βάσει αυτά τα δεδομένα είναι σε θέση να γνωρίζει τα πάντα σε τρομακτικό βαθμό. Από το τι ψηφίζω, αν πιστεύω, τι μ’ αρέσει, τι μουσική ακούω, αν γυμνάζομαι, βασικά τα πάντα.
Δείτε σε αυτό το link τη ζωή σας μέσα από το search του YouTube.
Αν πατήσετε εδώ, θα δείτε ότι υπάρχει η δυνατότητα να κατεβάσει κανείς όλα τα προσωπικά του δεδομένα από την εταιρεία. Το μέγεθος του δικού μου αρχείου δεδομένων είναι 9 GB! Σε ένα δεύτερο αρχείο μάλιστα είναι αποθηκευμένα όλα τα e-mail που έχω λάβει κι έχω στείλει από την πρώτη μέρα που χρησιμοποίησα το gmail, συμπεριλαμβανομένων των διεγραμμένων και των spam.
Σε αυτά τα δεδομένα περιλαμβάνονται οι σελιδοδείκτες που έχω κατά καιρούς αποθηκεύσει χρησιμοποιώντας το Google Chrome ως browser, τα αρχεία που αποθηκεύω στο Google Drive, όλα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, τα video που έχω ανεβάσει στο YouTube, οι φωτογραφίες που έχω στο κινητό μου, οι online αγορές μου και ό,τι έχω αγοράσει μέσω της ίδιας της Google.
Υπάρχουν επίσης αποθηκευμένα όσα έχω καταχωρήσει στο ημερολόγιο, οι συναντήσεις που έχω κάνει μέσω Google hangout, το ιστορικό τοποθεσιών, η μουσική μου, τα Google books που τυχόν έχω αγοράσει, τα Google groups όπου είμαι μέλος, οι ηλεκτρονικές συσκευές που χειρίζομαι και πόσα βήματα περπατάω τη μέρα. Επίσης κάθε εικόνα που έχω αναζητήσει και αποθηκεύσει, κάθε τοποθεσία που έχω αναζητήσει ή έχω κάνει κλικ, κάθε ειδησεογραφικό άρθρο που έχω ψάξει ή διάβασα, κάθε αναζήτηση στπ Google και κάθε βίντεο που έχω δει ή αναζητήσει στο YouTube.
Δείτε σε αυτό το link τα δικά σας. Θα πάρει κάποια ώρα από τη στιγμή που θα ζητήσετε το αρχείο μέχρι αυτό να είναι διαθέσιμο να το κατεβάσετε. Τότε θα λάβετε στο gmail σας αυτή την ειδοποίηση.
Υπάρχει τρόπος να αλλάξετε τις ρυθμίσεις απορρήτου στο Google account σας και να ορίσετε ποια από τα δεδομένα σας θα αποθηκεύονται στο εξής εδώ.
Φακελωμένοι και στο Facebook
Στην αντίστοιχη υπηρεσία όπου μπορεί κανείς να κατεβάσει όλες τις πληροφορίες που έχει αποθηκεύσει το Facebook, το αρχείο με τα προσωπικά μου δεδομένα είναι περίπου 2,5 GB. Περιλαμβάνει τα άπαντα της δραστηριότητάς μου: τους φίλους που έχω διαγράψει, δεδομένα αναγνώρισης προσώπου για να με κάνουν tag σε φωτογραφίες, διαφημίσεις που έχω δει, ό,τι φωτογραφία, αρχείο ή μήνυμα έχω ή μου έχουν στείλει, ακόμα και όλες τις επαφές που βρίσκονται αποθηκευμένες στο κινητό μου!
Το Facebook για κάποιον άγνωστο και σχεδόν αστείο λόγο διατηρεί επίσης αρχείο με όλα τα stickers που έχω ανταλλάξει ποτέ στην πλατφόρμα, ενώ μέσω των υπηρεσιών εντοπισμού τοποθεσίας και διεύθυνσης IP, γνωρίζει όλες τις τοποθεσίες απ’ όπου έχω κατά καιρούς συνδεθεί στο λογαριασμό μου, την ώρα που συνδέθηκα και αποσυνδέθηκα, όπως επίσης και ποια συσκευή χρησιμοποίησα. Επίσης αποθηκεύονται όσα το Facebook θεωρεί ότι ενδιαφέρουν το χρήστη με βάση τα likes και όσα συζητάει κανείς με φίλους. (Σημείωση: τα Windows 10 έχουν αυτόματα ενεργοποιημένες τις δυνατότητες δημιουργίας εξατομικευμένων διαφημίσεων καταγράφοντας το ιστορικό των εφαρμογών που κατεβαίνουν σε μια συσκευή και άλλες ρυθμίσεις απορρήτου)
Τα δεδομένα που συλλέγει το Facebook περιλαμβάνουν όλα τα μέρη στα οποία έχουμε βρεθεί κατά καιρούς, τις εφαρμογές που είναι εγκατεστημένες στις συσκευές μας, πότε χρησιμοποιούνται, για ποιο λόγο, ενώ υπάρχει πρόσβαση στην κάμερα και το μικρόφωνο κάθε συσκευής ανά πάσα στιγμή, στις επαφές, τα mail, το ημερολόγιο, τα μηνύματα και τα αρχεία που στέλνουμε και λαμβάνουμε, τα παιχνίδια που παίζουμε, τις φωτογραφίες και τα βίντεο, τη μουσική, το ιστορικό αναζήτησης, το ιστορικό περιήγησής, ακόμα και τους ραδιοφωνικούς σταθμούς που ακούμε.
Αυτές οι πληροφορίες, για παράδειγμα το ιστορικό όλων όσων έχει κατεβάσει κανείς παράνομα ή πειρατικά από το διαδίκτυο, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν με εκατομμύρια κακόβουλους τρόπους από οποιονδήποτε έχει πρόσβαση. Ένας τεράστιος όγκος προσωπικών δεδομένων θα μπορούσαν να εκθέσουν τον καθένα σε καταστροφικό βαθμό. Πόσα πράγματα δεν έχει γκουγκλάρει κανείς που δεν θα ήθελε να μαθευτούν ποτέ; Κι έπειτα γιατί η Google να ξέρει ανά πάσα στιγμή τι απασχολεί τους κατοίκους αυτού του πλανήτη;
Είναι η οριστική απώλεια ελέγχου της ιδιωτικότητας το τίμημα που καλούμαστε να πληρώσουμε για την απρόσκοπτη πρόσβαση στην πληροφορία; Τι μπορεί να συμβεί αν για παράδειγμα κάποιος αποκτήσει πρόσβαση σε αυτά τα στοιχεία και είναι σε θέση να γνωρίζει το καθημερινό δρομολόγιο του οποιουδήποτε; Κάποιος δηλαδή που υποπτεύεται τον σύντροφο του και γνωρίζει τον κωδικό του, μπορεί να μάθει αυτόματα όλα τα μέρη του πλανήτη στα οποία εκείνος/η έχει βρεθεί τα τελευταία 10 χρόνια, και όλο το ιστορικό αναζήτησης.
Όπως εύστοχα σημειώνει ο προγραμματιστής και σύμβουλος δεδομένων, Dylan Curran, που υπογράφει το viral δημοσίευμα του Guardian, «αυτό είναι ένα από τα πιο τρελά πράγματα στη σύγχρονη εποχή».
«Δεν θα επιτρέπαμε ποτέ στην κυβέρνηση ή σε μια εταιρία να βάλουν κάμερες και μικρόφωνα στα σπίτια μας ή να παρακολουθούν τις καθημερινές μας διαδρομές. Αλλά το κάναμε μόνοι μας διότι μας αρέσει να βλέπουμε βίντεο με χαριτωμένα ζωάκια».
Στην πραγματικότητα δεν το κάναμε μόνο γι’ αυτό, αλλά και για όλα τα οφέλη που παρέχει η σύγχρονη τεχνολογία, όλες τις ευκολίες που μας δίνει ένας λογαριασμός στο Google και το Facebook. Απλώς στην πορεία πάψαμε να συζητάμε για την ασφάλεια κι επικεντρωθήκαμε στην ευκολία και τώρα που συνειδητοποιούμε ότι πρέπει να πάρουμε πίσω τον έλεγχο, κανείς δεν ξέρει αν αυτό πράγματι γίνεται και σε ποιο βαθμό.
Θέλοντας να τεστάρω τις δυνατότητες και τα όρια του εργαλείου, άρχισα να ζητάω συμβουλές θεωρώντας μάλλον απίθανο (και ηθικά απωθητικό) το να το χρησιμοποιήσω. Μέσα σε μισή ώρα είχα αγοράσει μηνιαία συνδρομή.
9°
