Γιατί οι ασθενείς με σύνδρομο Laron είναι προστατευμένοι από καρκίνο και διαβήτη

Προστατευμένοι από τον καρκίνο εφ΄ όρου ζωής είναι οι ασθενείς που πάσχουν από σύνδρομο Laron, το οποίο είναι μια μορφή νανισμού. Μάλιστα, οι ασθενείς αυτοί δεν είναι προστατευμένοι μόνο από τον καρκίνο αλλά και από τον σακχαρώδη διαβήτη. Τι είναι αυτό που προστατεύει τους ασθενείς με το συγκεκριμένο σύνδρομο από τον καρκίνο; Μήπως το "μυστικό" της θεραπείας του καρκίνου κρύβεται σε αυτούς τους ασθενείς;

Απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα δίνει σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο ομότιμος καθηγητής Παιδιατρικής Ενδοκρινολογίας της Ιατρικής Σχολής Sackler του Πανεπιστημίου του Tel Aviv και διευθυντής της Ερευνητικής Μονάδας Ενδοκρινολογίας και Διαβήτη στο Schneider Children's Medical Center of Israel, Zvi Laron, ο οποίος αναγορεύεται σήμερα επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Ιατρικής της Σχολής Επιστημών Υγείας του ΑΠΘ.

Ο κ. Laron είναι ο επιστήμονας που ανακάλυψε και περιέγραψε το σύνδρομο Laron, μια γενετική νόσο, η οποία οφείλεται σε απαλείψεις ή σε μεταλλάξεις του υποδοχέα της αυξητικής ορμόνης και προκαλεί αντίσταση στην αυξητική ορμόνη. Χαρακτηριστικό των ατόμων με σύνδρομο Laron είναι το πολύ κοντό ανάστημα, η έλλειψη του ινσουλόμορφου αυξητικού παράγοντα 1 (IGF-1)και η αντίσταση στην ινσουλίνη.

ΕΡ. Γιατί οι ασθενείς με σύνδρομο Laron είναι προστατευμένοι από τον καρκίνο;

ΑΠ: Δεν γνωρίζουμε ακριβώς το γιατί. Όμως ένα πράγμα είναι σίγουρο: οι ασθενείς που έχουν σημαντική έλλειψη του IGF-1, που είναι ο ινσουλόμορφος αυξητικός παράγοντας 1, είναι προστατευμένοι εφ΄ όρου ζωής από τον καρκίνο ακόμη κι αν υποβάλλονται σε θεραπεία. Το ίδιο ισχύει και γι' αυτούς με συγγενή, μεμονωμένη ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης, που έχουν έλλειψη στα γονίδια της αυξητικής ορμόνης. Αυτό σημαίνει πως είναι κληρονομική ασθένεια και τα ομοζυγωτικά άτομα που έχουν προσβληθεί είναι προστατευμένα. Οι αδελφές τους και οι γονείς τους που είναι φορείς του ίδιου "ελαττώματος" δεν είναι προστατευμένοι. Επομένως χρειάζεσαι πλήρη έλλειψη του IGF-1 για να είσαι προστατευμένος. Αυτό το βρήκαμε με την απλή παρατήρηση. Τώρα εργαζόμαστε πάνω στο γενετικό κομμάτι και διαπιστώσαμε ότι οι ασθενείς με σύνδρομο Laron έχουν συγκεκριμένα γονίδια, περισσότερα απ' ό,τι ο υπόλοιπος φυσιολογικός πληθυσμός. Αυτά είναι τα προστατευτικά γονίδια απέναντι στον καρκίνο. Έχουν επίσης περισσότερα κατασταλτικά γονίδια. Αναζητούμε, λοιπόν, το κοινό γονίδιο. Ίσως υπάρχει ένα κεντρικό γονίδιο, που κατευθύνει τα υπόλοιπα γονίδια είτε προς την προστασία απέναντι στον καρκίνο είτε προς την προώθηση αυτού. Έχουν λιγότερα γονίδια που προωθούν τον καρκίνο απ' ό,τι ο φυσιολογικός πληθυσμός.

ΕΡ: Ποιός είναι ο ρόλος του IGF-1, στην προστασία από τον καρκίνο;

ΑΠ: Ο IGF-1 είναι μια αυξητική ορμόνη, που εκκρίνεται από την υπόφυση. H έκκριση της ορμόνης IGF-1 διεγείρεται κυρίως στο ήπαρ. Είναι μία πραγματικά αυξητική ορμόνη που κάνει τους ανθρώπους να αναπτύσσονται- βοηθά στην ανάπτυξη των μυών, είναι μια πρωτεϊνική αναβολική ορμόνη. Η ορμόνη IGF-1, σε κανονικούς ανθρώπους, εάν υπάρχει σε πολύ μεγάλο βαθμό προκαλεί καρκίνο. Είναι μια ογκογενική ορμόνη. Και η αυξητική ορμόνη δεν δρα απευθείας αλλά διά μέσου του IGF-1.

ΕΡ: Μήπως το μυστικό της θεραπείας του καρκίνου "κρύβεται" στο IGF-1; Θα μπορούσε η μείωσή του με φάρμακα να αποτελέσει θεραπεία για τον καρκίνο;

ΑΠ: Όχι η μείωση του IGF -1 σε φυσιολογικούς ανθρώπους δεν αποτελεί θεραπεία για τον καρκίνο. Για να είναι κανείς προστατευμένος από τον καρκίνο θα πρέπει να υπάρχει έλλειψη του IGF-1 από τη σύλληψη. Γιατί αν μειώσουμε τον IGF-1 σε φυσιολογικούς ανθρώπους τότε δεν είναι προστατευμένοι από τον καρκίνο. Ένα φάρμακο, το οποίο θα καταστέλλει την ανάπτυξη του IGF-1 δεν βοηθάει σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη του καρκίνου. Θεωρούμε ότι το "μυστικό" της επιρροής του IGF-1 είναι γενετικό και γνωρίζουμε μόνο ένα μέρος μόνο του "μυστικού" προς το παρόν.

ΕΡ: Οι ασθενείς με σύνδρομο Laron εκτός από τον καρκίνο είναι προστατευμένοι και από τον σακχαρώδη διαβήτη. Πως συσχετίζεται ο IGF-1 με την προστασία από τον σακχαρώδη διαβήτη;

ΑΠ: Έαν έχει κανείς μεγάλη έκκριση αυξητικής ορμόνης θα πάθει διαβήτη. Από την νόσο της ακρομεγαλίας, που την προκαλεί είναι ένας όγκος στην υπόφυση ο οποίος εκκρίνει πολύ μεγάλη ποσότητα αυξητικής ορμόνης, γνωρίζουμε σήμερα ότι οι ασθενείς αυτοί έχουν υψηλό IGF-1 και αύξηση του διαβήτη. Προς το παρόν, η σύνδεση είναι προς την αντίστροφη κατεύθυνση. Πολύ μεγάλη ποσότητα αυξητικής ορμόνης IGF-1 προκαλεί διαβήτη. Ή έλλειψη (αυτής) από τη σύλληψη προστατεύει από τον καρκίνο. Η σύνδεση μεταξύ καρκίνου και διαβήτη είναι η ινσουλίνη, η ορμόνη που ρυθμίζει τον μεταβολισμό υδατανθράκων, που είναι επίσης ογκογενική. Αν έχει κανείς π.χ. πάρα πολύ ινσουλίνη, όπως στην περίπτωση του διαβήτη τύπου 2, τότε είναι επιρρεπής στο να προσβληθεί από καρκίνο.

Ποιος είναι ο Zvi Laron

Ο Zvi Laron γεννήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 1927 στη Ρουμανία. Από το 1993 έως σήμερα είναι διευθυντής της Ερευνητικής Μονάδας Ενδοκρινολογίας και Διαβήτη στο Schneider Children's Medical Center of Israel (SCMCI), Petah Tikva, ενώ από το 1996 έως σήμερα είναι ομότιμος Καθηγητής της Παιδιατρικής Ενδοκρινολογίας, Sackler Faculty of Medicine, Tel Aviv University.

Η σημαντικότερη συμβολή του Zvi Laron στην ενδοκρινολογία ήταν η ανακάλυψη και η περιγραφή του συνδρόμου Laron, το οποίο οφείλεται σε απαλείψεις ή σε μεταλλάξεις του υποδοχέα της αυξητικής ορμόνης και προκαλεί αντίσταση στην αυξητική ορμόνη, η εύρεση-ταυτοποίηση της βλάβης και η εισαγωγή της θεραπείας της. Αυτό το εύρημα άνοιξε νέους ορίζοντες στην έρευνα στην ενδοκρινολογία. Περιέγραψε την αναγκαιότητα της ομάδας προσέγγισης για τη διαχείριση του διαβήτη στα παιδιά από πολλές ειδικότητες ιατρών και επαγγελματιών υγείας. Περιέγραψε και καθιέρωσε τη διαγνωστική δοκιμασία ελέγχου έκκρισης της αυξητικής ορμόνης με κλονιδίνη. Δημοσίευσε για πρώτη φορά, ότι οι ομοζυγώτες ασθενείς για τη συγγενή έλλειψη του ΙGF-I είναι εφ' όρου ζωής προστατευμένοι από την ανάπτυξη καρκίνου.