Το φαινόμενο Apple (μέρος 1ο)

Στη χώρα των νερντ υπάρχουν μερικοί κανόνες καλής συμπεριφοράς που συνηθίζεις να τηρείς με ευλάβεια, προκειμένου να μη δημιουργούνται άχρηστες προστριβές. Ένας από αυτούς λέει να μην ξεκινάς ποτέ μια συζήτηση Apple εναντίον του κόσμου ολάκερου, γιατί εννιά στις δέκα φορές αυτή η συζήτηση θα καταλήξει σε flame war (δηλαδή σε στείρα αντιπαράθεση και γηπεδικό οπαδισμό). Από συνήθεια, λοιπόν, όταν κάποιος ρωτάει για την Apple, εγώ τείνω να μαγκώνομαι και απαντώ με κάτι του στιλ «έτσι είναι, εάν έτσι σας αρέσει να είναι» και την κάνω με ελαφρά πηδηματάκια. Ο Techie όμως που γράφει αυτή τη στήλη κι εσείς τη διαβάζετε, έχει ένα πλεονέκτημα. Μπορεί να γράφει ό,τι θέλει κι εσείς δεν μπορείτε να κάνετε τίποτα, παρά να αρχίσετε να βρίζετε στο e-mail. Η μικρή μου δικτατορική σχέση μαζί σας λοιπόν με έκανε να υπερβώ τους καλούς μου τρόπους και να σας μιλήσω για το φαινόμενο Apple.

Όλα αυτά σας τα λέω για να σας εξηγήσω πως το φαινόμενο Apple είναι πρωτίστως ένα κοινωνικό φαινόμενο σαν τον Ολυμπιακό. Η στρατηγική της Apple για να επιβιώσει στο σκληρό κόσμο των Windows και της Intel εδώ και 20 χρόνια συνοψίστηκε πολύ καλά στη διαφημιστική καμπάνια που ξεκίνησε κοντά στο τέλος του προηγούμενου αιώνα. “Think Different”. Τα Apple είναι για τους περίεργους και για τους λίγους. Θα μου πείτε ποια εταιρεία κέρδισε δόξα και χρήμα λέγοντας πως το προϊόν της δεν είναι για όλους; Φυσικά καμία που να το εννοούσε. Η Apple βασίστηκε και γαλούχησε τη βαθιά ριζωμένη πεποίθηση ακόμα και του πιο mainstream δυτικού ανθρώπου πως διαφέρει. Πατώντας στο κερασάκι της ατομικότητας κι έχοντας αρχικά ένα προϊόν που πραγματικά διέφερε από τον ανταγωνισμό τού 90% Windows-Intel παντού, η Apple επιβίωνε. Διότι, ξέρετε, μέχρι το 1995 περίπου η Αpple έφτιαχνε κι αυτή μπεζ κουτιά σαν τους υπόλοιπους.

Μετά έβγαλε τον καταπράσινο αυγουλωτό υπολογιστή-οθόνη imac (τον παλιό καλό καιρό είχε συμβατική οθόνη) και όχι μόνο κατάφερε να μην κλείσει, αλλά ξεκίνησε μια πορεία που θα άλλαζε για πάντα την ιδέα που έχουμε για το μάρκετινγκ της τεχνολογίας. Οι υπολογιστές έγιναν σαν τα τσιγάρα, επέκταση και αντανάκλαση της προσωπικότητας του ανθρώπου που τα κατείχε. Και ποιος θέλει να είναι μπεζ και αδιάφορος;

Aυτό δεν σημαίνει πως το προϊόν υπολογιστής Apple ήταν ένα κακό προϊόν. Ήταν σίγουρα ένα προϊόν που ήθελε προσπάθεια για κάποιον που είχε συνηθίσει τα Windows, αλλά ταυτόχρονα ήταν ένα προϊόν ξεκάθαρο και εντυπωσιακά λειτουργικό. Το παλιό λειτουργικό που χρησιμοποιούσαν τα Apple, το MacOS, μπορούσε να πείσει ακόμα και τη μαμά σου να το χρησιμοποιήσει χωρίς δεύτερη σκέψη, χωρίς προβλήματα και αυστηρά ελεγχόμενο από τη μαμά εταιρεία. Ένα λειτουργικό με ορκισμένους οπαδούς που ήθελαν έναν υπολογιστή που να δουλεύει (και να είναι διαφορετικός).

Η Apple ήταν πάντα μια εταιρεία σαν τη Sony. Ήθελε να έχει υπό τον έλεγχό της κάθε στάδιο της παραγωγής, διανομής και κατανάλωσης του προϊόντος της. Αυτό της έδωσε το πλεονέκτημα να φτιάχνει σταθερά και καλά μηχανήματα, χωρίς ασυμβατότητες και με προγράμματα που δεν κολλούσαν. Κι αυτό της έδωσε ένα καλό όνομα και χιλιάδες ορκισμένους οπαδούς.

Όμως η εταιρεία που έμαθε όλος ο κόσμος με το iPod και το iPhone, απέχει πολλά χιλιόμετρα από την εικόνα που δημιούργησε για τον εαυτό της 15 χρόνια πριν. Όπως μας έμαθαν όμως οι παλιοί, καλύτερα να σου βγει το μάτι, παρά το όνομα. Κι έτσι στο δεύτερο μέρος αυτής της ιστορίας θα μάθουμε πώς η Apple εκμεταλλεύτηκε το καλό της όνομα για να γίνει η εταιρεία που όλοι ξέρουμε σήμερα και καθόρισε το πώς πρέπει να πουλιούνται οι υπολογιστές.

techiechan@tellas.gr