Οι Τερματικοί Σταθμοί των αεροδρομίων της Ινδίας είναι από τους πλέον εντυπωσιακούς στον κόσμο, πολύ μάκρια από το αντίστοιχο ευρωπαϊκό ή αμερικανικό μοτίβο
Για την πλειονότητα του κόσμου, το αεροδρόμιο μιας μέσης ευρωπαϊκής μεγαλούπολης ακολουθεί «φυσιογνωμικά» ένα συγκεκριμένο μοτίβο, ακόμα και για αυτούς που έχουν ταξιδέψει πολύ ανά την Ευρώπη και άλλες ηπείρους. Ένα σύγχρονο αεροδρόμιο είναι πολύ συχνά μια παραλλαγή από γυαλί και χάλυβα, ενώ σπάνια θα δει κάποιος άλλο χρώμα να κυριαρχεί πέραν του λευκού. Αντίστοιχα, εκτός από τις ανεπτυγμένες χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής με τα προηγμένα και εξαιρετικά λειτουργικά αεροδρόμια των μεγάλων πόλεων, ολοένα και περισσότερες αναπτυσσόμενες χώρες επιλέγουν μεγαλεπίβολα κτιριακά projects για την υποδοχή τουριστών και επισκεπτών. Είναι η πρώτη εντύπωση που αποκομίζει όποιος πηγαίνει πρώτη φορά σε μια ξένη χώρα, αλλά είναι και ένας μετρήσιμος δείκτης της προόδου που έχει επιτευχθεί σε οικονομικό, κοινωνικό και αισθητικό επίπεδο.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της τάσης είναι χώρες της Ασίας και Μέσης Ανατολής, με τους επιβλητικούς τερματικούς σταθμούς να δεσπόζουν πλέον στα κεντρικά αεροδρόμια. Το αεροδρόμιο «Hamad International» του Κατάρ άνοιξε τις πύλες του το 2014, με τη χώρα να είναι εδώ και καιρό αποφασισμένη να αναδειχθεί και πέραν του υπάρχοντος ειδικού γεωπολιτικού της βάρους. Από την άλλη, η οικοδομική έκρηξη των τελευταίων χρόνων στη γειτονική Τουρκία στάθηκε αφορμή για τη δημιουργία ενός από τα μεγαλύτερα πλέον αεροδρόμια παγκοσμίως, του «İstanbul Havalimanı» που δεσπόζει στην Κωνσταντινούπολη από το 2018. Αντίστοιχο παράδειγμα είναι και το «Beijing Daxing» στην Κίνα που εγκαινιάστηκε ένα χρόνο αργότερα. Κτιριακές εγκαταστάσεις εν είδει «δήλωσης», αεροδρόμια που υιοθετούν την κατασκευαστική υπερβολή ως μέτρο του πλούτου. Στην Ινδία ωστόσο τα πράγματα φαίνεται πως είναι πολύ διαφορετικά.
Τα αεροπορικά ταξίδια προς το Νέο Δελχί και τις άλλες μεγάλες πόλεις της χώρας συνήθως είναι απογοητευτικά. Οι καθυστερήσεις στις πτήσεις από τα μεγαλύτερα αεροδρόμια του κόσμου ήταν και είναι ένα πολύ συχνό φαινόμενο. Κάθε πόλη της Ινδίας έχει διαφορετικά πρωτόκολλα ασφαλείας, ενώ οι υψηλές τιμές σε προϊόντα καταστημάτων εντός των αεροδρομίων προκαλούν πραγματικό σοκ. Που έγκειται λοιπόν η διαφορετικότητα της χώρας; Η απάντηση δίνεται εμφατικά μόλις εισέλθει κάποιος στους χώρους ενός αεροδρομίου, καθώς η Ινδία μπορεί να περηφανεύεται πως διαθέτει κάποιους από τους πιο όμορφους Τερματικούς Σταθμούς στον κόσμο. Οι οποίοι προφανώς αποκαλύπτουν το τι μπορεί να καταφέρει η χώρα σε κατασκευαστικό επίπεδο, αλλά και που υστερεί πραγματικά. Πρόκειται για μια νεωτεριστική προσέγγιση για τους Ινδούς, καθώς οι ημέρες των τυπικών γκρίζων terminals στα πρότυπα της Κίνας δείχνουν να έχουν περάσει ανεπιστρεπτί.
Τερματικός Σταθμός 2, Μπανγκαλόρ
Η Μπανγκαλόρ είναι η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Ινδίας, με τον πληθυσμό της ευρύτερης περιοχής να αγγίζει τα 10.5 εκατομμύρια κατοίκους, όσο περίπου δηλαδή ο πληθυσμός της Ελλάδας. Ο Τερματικός Σταθμός 2 του αεροδρομίου εγκαινιάστηκε το 2023, ενώ ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε ένα «τερματικό σε κήπο», ξεκάθαρη αναφορά στο προσωνύμιο της πόλης «Garden City» που απέκτησε λόγω των πολλών πάρκων και των εκτάσεων πρασίνου. Είναι ένας τερματικός σταθμός πολύ διαφορετικός από τους συνήθεις που συναντά κάποιος στην Ασία, με τα γήινα χρώματα να κυριαρχούν στη χρωματική παλέτα και τις πολύ μεγάλες κρεμαστές ζαρντινιέρες να προσδίδουν τον μοναδικό χαρακτήρα στον χώρο.
Το ξύλο μπαμπού βρίσκεται επίσης παντού στο χώρο και δίνει την ψευδαίσθηση πως ο σταθμός είναι εξ ολοκλήρου κατασκευασμένος από οργανικά υλικά. Πρόκειται για μια σαφή έκφραση της ινδικής αισθητικής, ένα ιδανικό καλωσόρισμα των επισκεπτών στη χώρα, μέσα από την ενσωμάτωση μιας παράδοσης αιώνων, σε ένα κτίριο για το οποίο θα περίμενε κανείς να είναι αρκούντως μοντέρνο και «υλιστικό». Ο Τερματικός Σταθμός 2 της Μπανγκαλόρ είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για την τάση που ακολουθείται στην Ινδία, σίγουρα όμως δεν είναι το μοναδικό.
Πρόκειται για τον σταθμό ο οποίος το 2014 σηματοδότησε την ουσιαστική καμπή για την αρχιτεκτονική των ινδικών αεροδρομίων. Μπορεί στην κατασκευή του να κυριαρχεί το σκυρόδεμα, ωστόσο το μοτίβο προσομοιάζει με το φτερό ενός παγωνιού, του εθνικού δηλαδή πουλιού της χώρας από το 1963. Πρόκειται για άλλον έναν τερματικό σταθμό που φιλοδοξεί να καταστήσει σαφές το που έχει φτάσει μόλις ο επισκέπτης, ενώ τα υδάτινα σώματα και οι τα φωτιστικά σε σχήμα λωτού (αντίστοιχα το εθνικό λουλούδι της χώρας) δίνουν ακόμα πιο ξεχωριστό χαρακτήρα στον χώρο.
Ο ετήσιος αριθμός των εξυπηρετούμενων επιβατών έχει ανέβει στα 40 εκατομμύρια από τα περίπου 10 που εξυπηρετούσε ο παλιός τερματικός σταθμός, ενώ ο αντίστοιχος αριθμός των πτήσεων που μπορεί το αεροδρόμιο να διαχειριστεί ανήλθε στις 52, από τις 30 που ήταν έως τώρα. Ο Τερματικός Σταθμός 2 στη Βομβάη αποτελεί τον ιδανικό συνδυασμό ινδικής αισθητικής και λειτουργικής αποτελεσματικότητας, αντικατοπτρίζοντας τη σύγχρονη Ινδία όσο λίγα ίσως κτίρια στη χώρα.
Τερματικός Σταθμός 3, Διεθνές Αεροδρόμιο Indira Gandhi, Νέο Δελχί
Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο του σταθμού είναι φυσικά το «Canyon Wall», με τις εννέα «mudras» (χειρονομίες) να παραπέμπουν κατευθείαν στη γιόγκα, τις εικαστικές τέχνες και άλλες γνωστές πτυχές του πολιτισμού της χώρας. Οι χειρονομίες αυτές χρησιμοποιούνται κατά κόρον και στους παραδοσιακούς χορούς της Ινδίας, ενώ τα διακριτικά ονόματά τους είναι Abhaya, Varada, Akasha, Mayur, Chatura, Tripataka, Prana, Trishul και Pranayama.
Διαβάζοντας ανάμεσα στις γραμμές, θα μπορούσε κανείς να πει πως οι Ινδοί ξοδεύουν πολλά χρήματα για το συγκεκριμένο σκοπό, χρήματα που ίσως θα μπορούσαν να διατεθούν σε άλλες υποδομές της χώρας. Το φαινόμενο όμως δε συναντάται μόνο στα αεροδρόμια, καθώς δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο οι υπόγειες διαβάσεις και γέφυρες να καλύπτονται από tribal τέχνη, σχετική η μή με τοπικά ορόσημα. Μπορεί αυτή η αισθητική να μην είναι ελκυστική για το σύνολο των επισκεπτών, σίγουρα όμως δεν αποτελεί κάτι το οποίο περνά απαρατήρητο. Σε κάθε περίπτωση, η χώρα έχει ακόμα πολύ δρόμο ώστε να διευκολύνει την καθημερινότητα των φιλοξενούμενων σε αυτή, με τις δημόσιες συγκοινωνίες και τη γραφειοκρατία να συνεχίζουν τις «χαμηλές πτήσεις» μιας παλιάς και αναποτελεσματικής Ινδίας.
17°
