August Voice: Ο μεγάλος ορίζοντας

Το καλοκαίρι στο μυαλό μου είναι συνυφασμένο με δύο έντονες, επαναλαμβανόμενες εμπειρίες∙ δύο διαφορετικές φάσεις της ζωής μου.

Από τα τέλη της δεκαετίας του ’80 μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 2000, κάθε καλοκαίρι έκανα διακοπές στο σπίτι αγαπημένων φίλων στα Βροχεία της Αίγινας.

Εκεί βρήκα τον επίγειο παράδεισο. Το καλοκαίρι ως στάση∙ παύση∙ ιεροτελεστία.

Ήταν ένας παράδεισος φτιαγμένος από ανθρώπους με αγάπη, καλλιέργεια, γενναιοδωρία και γούστο. Ένα σπίτι μικρό και λιτό, τρία δωμάτια το ένα δίπλα στο άλλο, αλλά ανοιχτό στους πάντες, με την ωραιότερη θέα και ηλιοβασίλεμα όχι απλώς στην Αίγινα, αλλά, όπως πεισματικά επιμένω ακόμα, σε ολόκληρο τον κόσμο∙ένας μεγάλος ορίζοντας από την Πέρδικα και τη Μονή, τη χερσόνησο των Μεθάνων, το Αγκίστρι, τον Κορινθιακό, μέχρι τα δυτικά όρια της Αττικής.

Με ένα δρομάκι με σκαλιά που έφταναν στις «Συκιές» και στους «Ευκαλύπτους», τις δύο αυτοσχέδιες παραλίες που ποτέ δεν γέμισαν το μάτι των κοσμικών τζετ-σέτερς – η Αίγινα άλλωστε ήταν, ευτυχώς, πάντα πολύ αστική και κοντά στην Αθήνα για να εκπληρώσει τον ρόλο του δήθεν εξωτικού/κοσμικού προορισμού - αλλά για εμάς ήταν τα «σμαραγδένια νερά».

Με ένα μονοπάτι που ανέβαινε στο βουνό και έβγαζε στα χωράφια με τις φυστικιές και τους φράχτες με τα φραγκόσυκα∙ ο ωραιότερος περίπατος∙ το φως του δειλινού να συναγωνίζεται τις κλασικές ελαιογραφίες της Τοσκάνης και της Ρώμης.

Με έναν μικρό κήπο με δέντρα και φρούτα και ζαρζαβατικά, και μια αυλή στην οποία καθόμασταν κάθε απόγευμα και ανταλάσσαμε ιστορίες και ανέκδοτα και γνώσεις για το σινεμά και τη μουσική και την ιστορία. Με ένα μπαλκόνι στο οποίο κάθε βράδυ παίζαμε χαρτιά μέχρι αργά, με το φιδάκι να ποτίζει την ατμόσφαιρα και τα μολυντήρια να βγάζουν μικρές κραυγές. Κάποιες βραδιές κατεβαίναμε στην πόλη για παγωτό στο λιμάνι ή για θερινό σινεμά στο Άνεσις και στο Ακρογιάλι.

Στο πλατύσκαλο ήταν μια χαμηλή σεζ λονγκ, στην όποια ξάπλωνα μετά τα μεσάνυχτα και κοίταζα τα αστέρια – χιλιάδες αστέρια. Η Αίγινα τότε είχε ελάχιστο φως, και τη νύχτα ο ουρανός σου έδινε πραγματικά την αίσθηση ότι βρίσκεσαι μέσα σε ένα διαστημόπλοιο και κινείσαι στο διάστημα. Κάποιες άλλες νύχτες, το φεγγάρι φώτιζε τον Σαρωνικό: η λεωφόρος του σεληνόφωτος∙ κι όσο το φεγγάρι έδυε και έπεφτε, τόσο η θάλασσα κιτρίνιζε.

Η μόνη επαφή με τον πολιτισμό: τα βιβλία, οι κασέτες με την κλασική μουσική, οι μεσημεριανές σειρές της τηλεόρασης, οι βραδινές ειδήσεις και οι εφημερίδες από το πρακτορείο της πόλης, τις οποίες ξεκοκκάλιζα με βουλιμία. Σ’εκείνο το σπίτι και μ’εκείνη τη θέα διάβασα για πανελλήνιες και τις εξετάσεις του πανεπιστημίου, εκεί ονειρεύτηκα τη ζωή μου στην Αγγλία.

Κάποια στιγμή οι αγαπημένοι φίλοι άρχισαν σιγά-σιγά να αποχωρούν από την Αίγινα αλλά και από τη ζωή. Η μεγάλη παρέα άρχισε να διασχίζει τη διαδρομή προς το άλλο μέρος. Και τότε επιβεβαίωσα το προαίσθημα ότι τον παράδεισο, τον τόπο και τις μνήμες τις φτιάχνουν οι άνθρωποι.

Από τα τέλη της δεκαετίας του 2000 μέχρι σήμερα, το καλοκαίρι είναι συνυφασμένο με μεγάλα road trip στην Ευρώπη και κυρίως στην Αμερική με τον σύντροφό μου. Το καλοκαίρι ως κίνηση∙ περιπλάνηση∙ και αναζήτηση της ιστορίας.

Από τις κωμοπόλεις της Ολλανδίας μέχρι τις λίμνες της Αυστρίας και της Ιταλίας, από τα Highlands της Σκωτίας μέχρι τις ακτές της Πορτογαλίας, και από τα δάση της Ουάσινγκτον μέχρι τις ερήμους της Νεβάδα, η περιπλάνηση με το αυτοκίνητο έχει τις δικές της χαρές και τις δικές της ιεροτελεστίες. Πρωινό στο μοτέλ των 30 και 40 δολλαρίων: καφές, γάλα με δημητριακά και, αν είσαι τυχερός, ένα κρουασάν ή μια πορτοκαλάδα. Φόρτωμα αυτοκινήτου και τσεκ άουτ μέχρι τις 10, άντε 11. Το μεσημεριανό είναι μια σαλάτα από το Walmart που την τρώμε στο πάρκινγκ του σουπερμάρκετ. Ο δεύτερος καφές της μέρας μόνιμο άγχος, εκτός απ’όταν κουβαλάμε μαζί ψυγειάκι με πάγο. Βραδινό σε diners με τραπέζια από φορμάϊκα και καθίσματα από κόκκινη δερματίνη. Η μόνη επαφή με τον πολιτισμό: οι τοπικές εφημερίδες και τα «κίτρινα» περιοδικά με τα νέα των σελέμπριτι στα ταμεία των σουπερμάρκετ. Κάθε βράδυ το άγχος να περάσω τις φωτογραφίες, να σημειώσω τα έξοδα, και να επικαιροποιήσω τον χάρτη της διαδρομής πριν με πάρει ο ύπνος.

Το road trip φέρει μέσα του τη λοξοδρόμηση, την αλλαγή πορείας, την αλλαγή προγράμματος. Υπάρχει πάντα το δέος για το αναπάντεχο – ένας συνδυασμός ανησυχίας, σεβασμού και αδρεναλίνης. Σε κάθε γωνιά, κάθε τόπου, το αξεπέραστο συναίσθημα του να ανακαλύπτεις κομμάτια της ιστορίας: τοπόσημα, μνημεία, μικρά και μεγάλα μουσεία, παλαιοπωλεία, τοποθεσίες στις οποίες γυρίστηκαν ταινίες και σειρές, λαογραφικές αναφορές, άνθρωποι ντόπιοι παθιασμένοι με τον τόπο τους.

Προσπαθούμε όσο μπορούμε να αποφεύγουμε τους μεγάλους αυτοκινητόδρομους και προτιμάμε τους μικρούς επαρχιακούς δρόμους – μέσα από δάση και χωράφια, δίπλα σε παραλίες και γραμμές τραίνων. Η εναλλαγή του τοπίου στη Δύση είναι διαρκής: στο Νέο Μέξικο βρισκόμαστε από έναν καταπράσινο εθνικό δρυμό του Lincoln County στην έρημο μέσα σε δέκα λεπτά. Η αγαπημένη μας διαδρομή: ο παλιός (και πλέον εγκαταλελειμμένος) Route 66 από το Σικάγο στο Λος Άντζελες, με στάσεις σε πόλεις-φαντάσματα και παλιά βενζινάδικα των μέσων του 20^ου αιώνα∙ αλλά και o επαρχιακός 447 της Νεβάδα που βγάζει στο Burning Man.

Με τα χρόνια συνειδητοποίησα πόσο σημαντικός είναι για την ψυχική μου υγεία ο μεγάλος, ευρύς ορίζοντας – τα ανοιχτά τοπία των κοιλάδων, των ερήμων και των λιμνών. Είναι το ένα κοινό στοιχείο που μοιράζονται οι δύο φάσεις του καλοκαιριού μου.

Ο μεγάλος οριζόντας σου επιτρέπει να ονειρευτείς, να φανταστείς, να κοιτάξεις μπροστά και ψηλά. Σε κάνει να νιώσεις απειροελάχιστος, ασήμαντος, αλλά και ταυτόχρονα να εκτιμήσεις τον ανθρώπινο πολιτισμό. Και μόνο γι’αυτό, το καλοκαίρι θα ήταν ούτως ή άλλως η αγαπημένη μου εποχή.