Ταξιδια

Βαρκελώνη, αγάπη μου ή ΝΟΤ;

Μία πόλη που δεν πολυθέλει τους τουρίστες και εν μέρει δικαιολογημένα

Αλεξάνδρα Μπρουντζάκη
7’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Βαρκελώνη: Η πόλη που φιλοξενεί ετησίως 27 εκατομμύρια τουρίστες, 17 φορές περισσότερους από τον μόνιμο πληθυσμό

Γενικά ψοφάω για ταξίδια. Βαλίτσα, αεροπλάνο, να οργανώσω outfits και ιστορίες. Στη Βαρκελώνη είχα ξαναπάει και -ψέματα να μην πω- δεν με ξετρέλανε ποτέ, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είναι ωραία και καθαρή πόλη, απλά τα vibes της δεν μου ταίριαζαν. Αν σκοπεύετε να επισκεφθείτε την Βαρκελώνη, υπάρχουν βέβαια κάποια mini tips που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ως οδηγό επιβίωσης σε μία πόλη που εδώ που τα λέμε δεν πολυθέλει τους τουρίστες – και εν μέρει δικαιολογημένα (θα επανέλθουμε σ’ αυτό).

Θα παρατηρήσετε ότι οι άνθρωποι που έχουν σχέση με τον τουρισμό στη Βαρκελώνη, δεν μιλούν καλά αγγλικά, δεν χαίρονται που σας βλέπουν αλλά χαίρονται ιδιαίτερα όταν τους δίνετε τα λεφτά σας.

Για αρχή, τα ταξί και τα uber taxi, εκτός του ότι είναι δυσεύρετα, σπάνια παίρνουν τουρίστες για αποστάσεις κάτω των €20. Μια απόσταση αεροδρόμιο – κέντρο Βαρκελώνης είναι κανονικά €30 – €35 και καλό είναι να ζητήσετε να υπάρχει ταξίμετρο γιατί …προσθέτουν νούμερα. Αν πάλι πάτε να παρευρεθείτε σε κάποιο φεστιβάλ, όπως εμείς στο Afterlife, τότε προετοιμαστείτε να σας γδάρουν και να σας χρεώσουν στάνταρ ταρίφα περίπου €60 – €65, ανεξάρτητα από το πού μένετε. Και το κάνουν εκβιαστικά όλοι με το σκεπτικό «αν δεν θέλετε, μην μπείτε».
Έξτρα τιπ: σε αυτά τα event υπάρχουν και οδηγοί με κανονικά αυτοκίνητα αν μπείτε μην φρικάρετε όπως εγώ που νόμιζα θα με σκοτώσουν.

Το μετρό και τα λεωφορεία τους όμως λειτουργούν άψογα και θα σας πάνε οπουδήποτε θέλετε να πάτε. Εάν μείνετε μέρες, συμφέρει να βγάλετε εισιτήριο πολλαπλών διαδρομών το οποίο ισχύει και για μετρό και για λεωφορεία.

Βαρκελώνη © Benjamin Voros/Unsplash

Πρέπει να κάνετε κρατήσεις
Και αφού φτάσαμε και κάναμε τις βόλτες μας, λέμε «πάμε για ένα ρημαδοποτό». Γενικά, τα bar της Βαρκελώνης δεν έχουν καμία σχέση με της Αθήνας. Για αρχή, καλό είναι να έχετε κάνει κράτηση, αλλιώς δύσκολα θα καθίσετε. Έπειτα, ξεχάστε τα bar που έχουμε στην Αθήνα και την λογική τους - και εννοώ σε στυλ. Δεν είχα ξαναβγεί στη νυχτερινή Βαρκελώνη και η αλήθεια είναι πως έχω μέτρια αισθήματα. Από τη μία είναι μια ζωντανή πόλη όπου δρόμοι και πλατείες είναι γεμάτα με ανθρώπους που πίνουν τα ποτά και τις μπύρες τους μιλώντας και γελώντας δυνατά. Αυτό σε γοητεύει στη Βαρκελώνη.

Από την άλλη, τα bar μοιάζουν όλα με «τουριστικά» - δεν ξέρω πώς να το περιγράψω διαφορετικά. Το service δεν μιλάει καλά αγγλικά και είναι αγενείς σαν να σου κάνουν χάρη που θες να κάτσεις να τους πληρώσεις. Αν σκοπεύετε να πάτε Βαρκελώνη, το μόνο που ίσως αξίζει στο κέντρο, είναι το Monk το οποίο απέξω μοιάζει με mini market και έχει δύο θεόρατους τύπους στην είσοδο που σου δείχνουν την πόρτα του κλαμπ που κρύβεται από πίσω. Τέλειο για τα insta stories σας και για την εμπειρία καθώς, από όσο ξέρω, κάτι τέτοιο δεν υπάρχει στην Ελλάδα. Εγγυημένη λύση είναι τα roofs των ξενοδοχείων στην Barceloneta. Προσφέρουν άψογη εξυπηρέτηση και πολύ ωραία ποτά – ένα από αυτά είναι το Azul με εξαιρετικά κοκτέιλ.

Μουσεία – Αξιοθέατα
Εκεί, όπως και σε κάθε άλλη χώρα δηλαδή, είναι καλό να οργανωθείτε. Κλείστε online τα εισιτήριά σας. Προσωπικά θεωρώ πως εάν η Βαρκελώνη δεν είχε τον Γκαουντί, δεν θα είχε να προσφέρει κάτι το αξιοσημείωτο - και μη μου πείτε το ενυδρείο. Δεν πάω σε τέτοια. Γενικά, οι τιμές είναι τσιμπημένες. Για παράδειγμα, για να μπει κανείς στο Casa Mila πρέπει να πληρώσει γενική είσοδο €26 την ώρα που το Μουσείο της Ακρόπολης έχει γενική είσοδο €15€.

Τα πράγματά σας και τα μάτια σας
Όπως συμβαίνει σε όλα τα μέρη του πλανήτη, έτσι και στην Βαρκελώνη πρέπει να έχετε το νου σας γιατί κλέβουν. Και κλέβουν πολύ και μαεστρικά. Στις κοπέλες, από ότι μάθαμε, τείνουν να είναι πιο επιθετικοί. Το marketplace τους είναι οι μεγάλες διοργανώσεις και το αεροδρόμιο κι επειδή είμαστε τρομεροί, καταφέραμε και μας έκλεψαν και στα δύο. Εάν, δε, είστε τόσο άτυχοι και σας κλέψουν στην Βαρκελώνη, κάντε την προσευχή σας γιατί θα πρέπει να συνεννοηθείτε με την αστυνομία. Σε μια κοπέλα από την παρέα μας στο Afterlife, της άρπαξαν κυριολεκτικά το κινητό από την θήκη του λαιμού της πετώντας την ίδια κάτω. Στην συντάκτρια του κειμένου έκλεψαν την ταυτότητα στο αεροδρόμιο - το οποίο κατάφερε να μου αφήσει χειρότερες εντυπώσεις κι από το Charles de Gaulle στην Γαλλία…

Έκανα τρεις χαλαρές ώρες να βρω την αστυνομία, δεν βοηθούσε κανείς, προφανώς έχασα την πτήση μου και έβγαλα άλλο εισιτήριο για Ελλάδα, οι πληροφορίες του αεροδρομίου δεν μιλούσαν αγγλικά, ίσως έβρισα όλα τα terminals και στο τέλος ευτυχώς που υπάρχουν οι ελληνικές αεροπορικές εταιρείες και με γύρισαν στη μάνα μου πριν κάνω διπλωματικό επεισόδιο. Γενικά, προσοχή για να γλιτώσετε εκτός από μια αγχωτική κατάσταση και την ταλαιπωρία.

Βαρκελώνη © George Kedenburg III/Unsplash

Όλοι έχουμε το δικαίωμα να επισκεφθούμε τον πλανήτη, όχι όμως σε βάρος της ευημερίας των άλλων

Γιατί όμως οι Καταλανοί δεν πολύ θέλουν τους τουρίστες;
Η αλήθεια είναι πως η Βαρκελώνη είναι από τους τοπ προορισμούς παγκοσμίως. Αυτό έχει οδηγήσει στον ανεξέλεγκτο τουρισμό. Κατά την διάρκεια του Covid-19, η Βαρκελώνη βρέθηκε ξαφνικά με μηδενικούς επισκέπτες και πολλές επιχειρήσεις στα όρια της χρεοκοπίας. Με τη σταδιακή άρση των περιορισμών και τελικά με την επιστροφή στους φυσιολογικούς ρυθμούς ζωής, η εικόνα άλλαξε από την μια μέρα στην άλλη.

Το 2021, η Ισπανία υποδέχτηκε ξαφνικά 31 εκατομμύρια ξένους τουρίστες κι αυτό έδωσε τρομερό boost στην οικονομία της. Το 2022 ξεπέρασαν τα 71 εκατομμύρια, πρωτίστως το καλοκαίρι, ξοδεύοντας -σύμφωνα με το ισπανικό υπουργείο Τουρισμού- περισσότερο χρόνο και χρήματα στη χώρα από ό,τι πριν από την πανδημία. Τον μεγαλύτερο όγκο τον υποδέχεται η Βαρκελώνη. Κατά μέσο όρο φιλοξενεί ετησίως 27 εκατομμύρια τουρίστες: περίπου 17 φορές περισσότερους από τον μόνιμο πληθυσμό της πόλης.

Η Βαρκελώνη είναι αβίωτη για τους κατοίκους της

Φυσικά δεν μιλάμε για ένα απλό «πήξιμο» των δρόμων της Βαρκελώνης και για τα προβλήματα που υπάρχουν στις παρεχόμενες υπηρεσίες, υποβαθμίζοντας για όλους την ποιότητα ζωής. Το πραγματικό πρόβλημα είναι κάτι που μας απασχολεί κι εδώ, στην Ελλάδα.

Λόγω της υπερβολικής ζήτησης, τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης άρχισαν τα τελευταία χρόνια να την «πνίγουν», παρά το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο που τέθηκε σε ισχύ από το 2017 και το μπλόκο της δημοτικής αρχής στο άνοιγμα νέων ξενοδοχείων στο κέντρο της πόλης. Σε ελέγχους διαπιστώθηκε η λειτουργία διαμερισμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης χωρίς επίσημη τουριστική άδειαΣτο μεσοδιάστημα, τα μισθώματα μακράς διάρκειας εκτινάχθηκαν στα ύψη, επιφέροντας μια στεγαστική κρίση που ανάγκασε πολλούς κατοίκους της Βαρκελώνης να εγκαταλείψουν το κέντρο της και να μετεγκατασταθούν στην ευρύτερη μητροπολιτική περιοχή.

Δεν μπορούμε να δεχθούμε άπειρους τουρίστες. Πρέπει να υπάρχει μια αίσθηση τάξης και ορίων. Χρειαζόμαστε σπίτια

Τον Μάιο του 2023, η τότε δήμαρχος Άντα Κολάου είχε πει στους Times: «Η μεγάλη πρόκληση είναι ο τουρισμός. Η Βαρκελώνη είναι μια πολύ πυκνοκατοικημένη πόλη, ανάμεσα σε βουνά και στη θάλασσα, με περιορισμένο χώρο. Δεν μπορούμε να δεχθούμε άπειρους τουρίστες. Πρέπει να υπάρχει μια αίσθηση τάξης και ορίων. Χρειαζόμαστε σπίτια. Χρειαζόμαστε κατοίκους να ζουν στο κέντρο. Πρέπει να βάλουμε τη Βαρκελώνη στην πρώτη γραμμή των πόλεων του μέλλοντος, καταπολεμώντας την κλιματική κρίση, την κρίση της αγοράς ακινήτων και την διάλυση του κοινωνικού ιστού».

Σε αυτό το πλαίσιο, οι δημοτικές αρχές έχουν εφαρμόσει αυστηρή επιτήρηση στα τουριστικά καταλύματα, με λουκέτο στα παράνομα, «πάγο» στην έκδοση νέων αδειών για βραχυχρόνιες μισθώσεις και «φρένο» στις ξενοδοχειακές κλίνες εντός της πόλης. Ενόψει του καλοκαιριού, η Κολάου επιδιώκει μείωση στις αφίξεις κρουαζιερόπλοιων. Αντιτίθεται και στα σχέδια επέκτασης του διεθνούς αεροδρομίου της Βαρκελώνης.

Στην Βαρκελώνη λένε το «νερό νεράκι»

Φυσικά, υπάρχει και το οικολογικό θέμα το οποίο ίσως κάτι σας θυμίζει σε όσους πάτε διακοπές σε νησιά. Ίσως έχετε παρατηρήσει ότι για κάποιες ώρες κόβεται το νερό. Αυτό, ναι μεν είναι σχετικά οκ να το κάνεις σε ένα νησί, αλλά η Βαρκελώνη είναι ένα τεράστιο αστικό κέντρο όπου δεν μπορείς να κόψεις το νερό. Όταν δεν είσαι από την περιοχή, δεν μπορείς να καταλάβεις το πρόβλημα. Οπότε μπαίνοντας στη θέση των κατοίκων, θυμήθηκα τον εαυτό μου να στραβοκοιτάω τους άπειρους τουρίστες που μαζεύει η Τήνος κάθε χρόνο και εξαιτίας τους πρέπει να έχω δεξαμενή για να έχω νερό (…οργισμένη κορασίδα με καταγωγή από Τήνο!).

Το δημαρχείο της Βαρκελώνης εκτιμά ότι τα τοπικά νοικοκυριά χρησιμοποιούν 99 λίτρα νερού ανά άτομο την ημέρα, πολύ κάτω από τον ισπανικό και ευρωπαϊκό μέσο όρο, ενώ οι τουρίστες που διαμένουν σε ξενοδοχεία, καταναλώνουν 163 λίτρα την ημέρα. Αυτά τα στοιχεία δεν περιλαμβάνουν την κατανάλωση που κάνουν κάθε μέρα οι ταξιδιώτες και οι επιβάτες των κρουαζιερόπλοιων, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν το μισό των επισκεπτών στην πόλη.

Παρά τις πρόσφατες βροχοπτώσεις, τα αποθέματα νερού της Καταλονίας εξαντλούνται: Από τα τέλη Απριλίου, το επίπεδο των υδάτων ανέρχεται στο 22%. Στην στρατηγική δεξαμενή Sau, η οποία τροφοδοτεί τη Βαρκελώνη, ανέρχεται περίπου στο 10%. Σε αυτό προστέθηκε ένα 2,5% έξτρα με την έξαρση των βροχών, εξακολουθεί όμως να είναι μόνο το 1/10 του μηνιαίου ποσοστού που έπρεπε κανονικά να έχει.

Βαρκελώνη © Rhiannon Elliott/Unsplash

Όπως και να έχει, υπάρχουν άνθρωποι που την λατρεύουν σαν πόλη και σίγουρα αξίζει να την επισκεφτεί κανείς μια φορά στη ζωή του

Αυτό που πρέπει να ξεκινήσουμε να σκεφτόμαστε όλοι, είναι τα ηθικά ταξίδια. Για παράδειγμα, εάν θέλετε όντως να πάτε στην Βαρκελώνη, σκεφτείτε τους φθινοπωρινούς ή τους χειμωνιάτικους μήνες. Όλοι έχουμε το δικαίωμα να επισκεφθούμε τον πλανήτη, όχι όμως σε βάρος της ευημερίας των άλλων.