Ο Φώτης Κοκοτός μας ξεναγεί στην Ελούντα του 1960 και του σήμερα
Η Ελούντα, ήδη από τη δεκαετία του 1960 που ξεκίνησε η τουριστική της ανάπτυξη από τον παππού μου και τον πατέρα μου, τοποθετήθηκε στο διεθνές στερέωμα ως προορισμός πολυτελείας. Πριν τον τουρισμό, όμως, ήταν ένας φτωχός τόπος. Χαρακτηριστικά, ο πατέρας μου, ο οποίος γεννήθηκε στο Ηράκλειο και πέρασε τον πόλεμο στο σπίτι του παππού του στο χωριό Δαφνές, θυμάται τους ζητιάνους να λένε πως έρχονταν από την Ελούντα.
Παραταύτα, ο τόπος είχε ένα σημαντικό ανθρώπινο κεφάλαιο. Άνθρωποι σκληραγωγημένοι από την ανέχεια αλλά και με σημαντική λατομική τεχνογνωσία, καθώς ένα βασικό προϊόν της περιοχής ήταν οι ακονόπετρες. Επιπλέον, στις αλυκές της Ελούντας εξάγονταν για αιώνες θαλασσινό αλάτι. Λάδι και χαρούπια παράγονταν επίσης, αλλά σε μικρές ποσότητες, καθώς ο τόπος είναι άνυδρος, ενώ ο προστατευμένος κόλπος της Ελούντας αποτελούσε καταφύγιο για στόλο ψαράδων.
Σε αυτό το περιβάλλον κατήλθαν οι Ελληνοαμερικανοί μελετητές της Basil από τη Νέα Υόρκη, το 1962, για να καταγράψουν τους τουριστικούς πόρους και να εκπονήσουν τη Μελέτη Τουριστικής Αναπτύξεως Νήσου Κρήτης, η οποία παραδόθηκε στο Βασίλειο της Ελλάδος το 1964. Αντίγραφο της μελέτης περιήλθε στον πατέρα μου, αρχιτέκτονα-μηχανικό με ειδίκευση στα ξενοδοχεία, και του ανατέθηκε η εκπόνηση masterplan για την Ελούντα, της οποίας τη φυσική ομορφιά και τις δυνατότητες είχαν αναγνωρίσει οι «ξένοι», με την πιο αντικειμενική τους θεώρηση.
Τα ξενοδοχεία που προέβλεπε το masterplan Κοκοτού άρχισαν να χτίζονται εν μέσω δικτατορίας και επιταχύνθηκαν στη μεταπολίτευση, οπόταν και γεννηθήκαμε εμείς, τα παιδιά. Το πρώτο μου σπίτι, το 1974, ήταν το μπάνγκαλοου «100», κι έκτοτε όλη μου τη ζωή την έχω περάσει μέσα σε ξενοδοχεία. Ξεκίνησα εργαζόμενος ως αχθοφόρος στα 14, μετά ρεσεψιόν δύο χρόνια, μετά δύο χρόνια εστιατόρια, και τελευταία μου δουλειά πριν τις σπουδές ήταν βοηθός συντηρητή.
Μέσω της εργασιακής εμπειρίας βρήκα αυτό που μου αρέσει κι έτσι έγινα μηχανικός. Μηχανικός περιβάλλοντος, συγκεκριμένα. Αναγκαστικά, όμως, και μηχανικός κατασκευών, καθώς δεν σταματούμε ποτέ να επενδύουμε και να χτίζουμε ή να ανακαινίζουμε. Τόσες δεκαετίες στην Ελούντα, γενεές ολόκληρες έχουν βγάλει συντάξεις από τις δουλειές αυτές,είτε στην καλοκαιρινή σεζόν είτε στα χειμερινά εργοτάξια, συχνά κι από τα δύο.
Σήμερα, πλέον, η Ελούντα έχει αρχίσει να υποφέρει από αυτό που βαφτίστηκε «υπερτουρισμός», με φαινόμενα κυκλοφοριακής συμφόρησης, έλλειψης κατοικιών και περιβαλλοντικής επιβάρυνσης από τα υγρά και στερεά απόβλητα. Μεγάλο μέρος της δουλειάς μου είναι να αμβλύνω το ποσοστό ευθύνης των ξενοδοχείων, τα οποία έχουν μηδενικό υδατικό αποτύπωμα στον τόπο (παράγουμε 100% δικό μας νερό με αφαλατώσεις, το οποίο και ανακυκλώνουμε σε ιδιόκτητο βιολογικό καθαρισμό), μειούμενο ανθρακικό αποτύπωμα με πλειάδα επενδύσεων εξοικονόμησης ενέργειας και ΑΠΕ, αλλά και την καλύτερη διαχείριση στερεών αποβλήτων στην Ελλάδα, με 21 ξεχωριστά ρεύματα ανακύκλωσης υλικών.
Το μέλλον της Ελούντας διαγράφεται ευοίωνο, κατά την άποψή μου, καθώς έχουν μπει πλέον στο παιχνίδι και μεγάλες διεθνείς αλυσίδες με τεράστιες επενδύσεις, πολύ μεγαλύτερες από τις δικές μας, ενώ εκτυλίσσονται ραγδαία και τα νέα έργα του αεροδρομίου και του Βόρειου Οδικού Άξονα. Αυτό που ελπίζω να συμβεί τα επόμενα χρόνια είναι να συνειδητοποιήσουν όλοι οι άνθρωποι του τόπου την ανάγκη περιφρούρησης της ομορφιάς και του περιβάλλοντος και να αναλάβουν το μερίδιο της ευθύνης που αναλογεί στον καθένα.
*Ο Φώτης Κοκοτός είναι μηχανικός περιβάλλοντος και δραστηριοποιείται επιχειρηματικά στον τουρισμό.
35°
