Πάσχα στην Κέρκυρα: Οι λειτουργίες και τα έθιμα

Εντυπωσιακό και θορυβώδες, το Πάσχα στην Κέρκυρα είναι μοναδικό και πρέπει να το ζήσεις! Είναι τα ιδιαίτερα πασχαλινά έθιμα, οι φιλαρμονικές που πλημμυρίζουν με την υπέροχη μουσική τους τα στενά της πόλης, το κέφι και ο σαματάς από τους «μπότηδες» που εναλλάσσεται με την κατανυκτική ατμόσφαιρα της Μεγάλης Εβδομάδας, όλα συνθέτουν μια αξέχαστη εμπειρία που προσελκύει κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες, Έλληνες και ξένους. Τα δύο Πάσχα, καθολικό και ορθόδοξο, συνεορτάζονται – και αυτό το μίγμα ενετικών επιρροών με ορθόδοξες παραδόσεις και τα πολιτιστικά χαρακτηριστικά του νησιού είναι που το κάνει τόσο ιδιαίτερο.

Πάσχα στην Κέρκυρα: Οι λειτουργίες και τα ιδιαίτερα έθιμα της Μεγάλης Εβδομάδας

Την Κυριακή των Βαΐων, ή των «Βαγιώνε» όπως την λένε οι Κερκυραίοι, όταν αρχίζει επίσημα η Μεγάλη Εβδομάδα, γίνεται μια μεγάλη λιτανεία προς τιμήν του Αγίου Σπυρίδωνα με τη συνοδεία όλων των φιλαρμονικών του νησιού. Πρόκειται για ένα έθιμο που κρατά από το 1629, όταν το νησί απαλλάχθηκε από τη θανατηφόρα επιδημία της πανώλης – κάτι που αποδόθηκε από τους πιστούς σε θαύμα του Αγίου Σπυρίδωνα. Το σκήνωμα περιφέρεται κατά μήκος των παλιών ενετικών τειχών της πόλης, με αρκετές στάσεις για δεήσεις και παρακλήσεις. Οι 18 Φιλαρμονικές της Κέρκυρας παρελαύνουν μετά το πέρας της λιτανείας στην Παλιά Πόλη του νησιού παίζοντας χαρούμενα εμβατήρια.

Ήδη από τη Μεγάλη Δευτέρα αρχίζουν οι προετοιμασίες για τη Λαμπριά. Όλη η πόλη μοσχοβολάει από τα παραδοσιακά κερκυραϊκά τσουρέκια βενετσιάνικης προέλευσης, τις «φογάτσες» και τις «κολομπίνες».

Τη Μεγάλη Τρίτη ψάλλεται στις εκκλησίες, αλλά και υπαίθρια από χορωδίες του νησιού, το «Τροπάριο της Κασσιανής». Το ίδιο βράδυ πραγματοποιείται στο περιστύλιο των Παλαιών Ανακτόρων η καθιερωμένη Μουσική Ποιητική Βραδιά.

Από τη Μεγάλη Τετάρτη η πόλη ντύνεται στα μοβ. Τα φανάρια στους δρόμους, το Λιστόν, τα Ανάκτορα και ο σταυρός στο Παλαιό Φρούριο, φωτίζονται σε πένθιμο χρώμα. Mετά το πέρας του Ευχελαίου στις εκκλησίες, πραγματοποιείται στο Δημοτικό Θέατρο συναυλία εκκλησιαστικής μουσικής και μεγαλοβδομαδιάτικων μελωδιών από τη Δημοτική Χορωδία.

Τη Μεγάλη Πέμπτη αναβιώνει το Duomo, στον Καθεδρικό Ναό των καθολικών, η «Τελετή του Νιπτήρα». Ο Αρχιεπίσκοπος, μετά το πέρας των 12 Ευαγγελίων, πλένει τα πόδια 12 πιστών αναπαριστώντας τη θρησκευτική παράδοση με τον Ιησού να πλένει τα πόδια των 12 Αποστόλων.

Τη Μεγάλη Παρασκευή, τα καντούνια του νησιού πλημμυρίζουν από τα πένθιμα εμβατήρια των Φιλαρμονικών. H Καποδίστρια παίζει τη Marcia Funebre (επιτάφιος πορεία) από την «Ηρωική» του Beethoven, το «Calde Lacrime» του Michelli, την Πένθιμη Ελεγεία (Elegia Funebre) «Sventura» του Mariani, το «Πένθιμο Εμβατήριο» του Chopin, η Παλιά Φιλαρμονική το «Adagio» του Albinoni, η Μάντζαρος τη «Marcia Funebre» του Verdi στον Καθεδρικό Καθολικό Ιερό Ναό Κερκύρας, Αγίων Ιακώβου και Χριστοφόρου (Duomo).

Η μεγάλη πομπή των επιταφίων, ξεκινά το μεσημέρι και ολοκληρώνεται λίγο πριν τα μεσάνυχτα. Μέσα στην πόλη γίνεται η περιφορά των 33 επιταφίων, όσα και τα χρόνια του Ιησού. Πρώτος ξεκινά ο Ιερός Ναός του Παντοκράτορα στο Καμπιέλο. Οι επιτάφιοι ακολουθούν πάντοτε μία συγκεκριμένη σειρά και την ίδια διαδρομή, συνοδευόμενοι από τους μελωδικούς ήχους των φιλαρμονικών και των χορωδιακών συνόλων. Η περιφορά των επιταφίων ολοκληρώνεται από τον επιτάφιο του Μητροπολιτικού Ναού της Υπεραγίας Θεοτόκου Σπηλαιωτίσσης, που ξεκινά στις 10:00 το βράδυ και ολοκληρώνει τη διαδρομή του λίγο πριν τα μεσάνυχτα.

Το Μεγάλο Σάββατο τα έθιμα και οι εκδηλώσεις ξεκινούν από τις 6 το πρωί. Στην Παναγία των Ξένων, μια εντυπωσιακή τρίκλιτη βασιλική επτανησιακού ρυθμού, γίνεται η αναπαράσταση του σεισμού που κατά τις Γραφές ακολούθησε την Πρώτη Ανάσταση.

Στις 9 το πρωί, στον Ναό του Αγίου Σπυρίδωνα ξεκινά η λιτανεία του Αγίου, που καθιερώθηκε το 1550, όταν η Κέρκυρα σώθηκε από λιμό, ταυτόχρονα με την περιφορά του Επιταφίου – ένα έθιμο που διατηρείται από το 1574. Οι Βενετοί, για λόγους ασφαλείας, απαγόρευσαν στους ορθόδοξους την περιφορά των Επιταφίων τη Μεγάλη Παρασκευή. Επέτρεψαν μόνο τη λιτανεία του Αγίου το Μεγάλο Σάββατο. Οι Κερκυραίοι από τότε, βγάζουν τον Επιτάφιο της εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνα μαζί με το Σκήνωμα του Αγίου. Την πομπή ακολουθούν οι τρεις μεγάλες Φιλαρμονικές της πόλης.

Στις 11 το πρωί, οι καμπάνες όλων των εκκλησιών της πόλης χτυπούν χαρμόσυνα και ο κόσμος μαζεύεται στη Σπιανάδα και στο Λιστόν για να απολαύσει ένα από τα πιο εντυπωσιακά έθιμα του Πάσχα στη χώρα μας, το περίφημο έθιμο με τους μπότηδες, που ξεκίνησε στην εποχή της Ενετοκρατίας. Οι μπότηδες είναι τεράστια πήλινα κανάτια με στενό στόμιο και δύο χερούλια στο πλάι για τη μεταφορά τους. Τα μπαλκόνια είναι στολισμένα, οι κάτοικοι δένουν στους μπότηδες κόκκινες κορδέλες και τους πετούν γεμάτους νερό από τα μπαλκόνια τους για να «ξορκίσουν» κάθε κακό. Αν βρεθείτε εκεί μην παραλείψετε να πάρετε μαζί σας ένα κομματάκι και να το κρατήσετε όλο τον χρόνο για να σας φέρει τύχη! Όταν η φασαρία των μπότηδων τελειώνει, οι Φιλαρμονικές ξεκινούν να παίζουν μια χαρμόσυνη μουσική, το εμβατήριο «Μη φοβάστε γραικοί».

Ένα άλλο αστείο έθιμο είναι αυτό της Μαστέλας, που αναβιώνει στο εμπορικό κέντρο. Σύμφωνα με αυτό, οι κάτοικοι τοποθετούν ένα μισοβάρελο στολισμένο με κορδέλες και μυρτιές και καλούν τους περαστικούς να ρίξουν νομίσματα για το καλό. Στο τέλος της μέρας, όταν οι καμπάνες της Ανάστασης ηχήσουν, κάποιος πρέπει να βουτήξει στο βαρέλι και να βγάλει τα νομίσματα, που οι φήμες θέλουν να πηγαίνουν υπέρ του δήμου.

Το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου γίνεται η Ανάσταση στην Άνω Πλατεία. Όλα τα παράθυρα των μεγάλων εξαώροφων σπιτιών γύρω από την πλατεία παραμένουν ανοιχτά, άνθρωποι με αναμμένα κεριά στα μπαλκόνια, βεγγαλικά, πυροτεχνήματα, ενώ με το τέλος της Ανάστασης οι μπάντες τριγυρνούν στην πόλη παίζοντας εύθυμα εμβατήρια και ο κόσμος ακολουθεί τραγουδώντας. Το γλέντι διαρκεί μέχρι το πρωί με «τσιλίχουρδα», κόκκινα αυγά, φογάτσες και άφθονο κρασί.

Την Κυριακή του Πάσχα, οι εκδηλώσεις συνεχίζονται με την περιφορά της εικόνας της Αναστάσεως από το εκκλησίασμα των διάφορων ενοριών, σε μια ατμόσφαιρα που πλέον συνδυάζει την κατάνυξη με την εορταστική διάθεση.

Οι παραλίες της Κέρκυρας

Αλλά δεν είναι το ιστορικό κέντρο της Κέρκυρας –μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO– και τα πασχαλινά έθιμα ο μόνος λόγος να επισκεφτείτε φέτος το Πάσχα το νησί. Είναι και το υπέροχο φυσικό τοπίο με τις ατέλειωτες παραλίες, από τις πιο όμορφες της Ελλάδας, που θα μας κάνουν αυτήν την ιδιαίτερα ζεστή άνοιξη να αρχίσουμε από νωρίς τα μπάνια! Η Γλυφάδα από τις πιο δημοφιλείς, μόλις 20 λεπτά από το κέντρο της πόλης, η Ροβινιά, στην περιοχή των Λιαπάδων, με τα εξωτικά, γαλαζοπράσινα νερά, η πανέµορφη Παλαιοκαστρίτσα, το Πόρτο Τιμόνι, η παραλία του Χαλικούνα, κοντά στο χωριό Άγιος Ματθαίος. Αλλά και το Canal d’ Amour, ανάµεσα στα χωριά Περουλάδες και Σιδάρι, όπου σύμφωνα µε τον μύθο τα ζευγάρια που θα κολυμπήσουν εκεί θα μείνουν για πάντα ερωτευμένα. Άλλωστε, ας μην ξεχνάμε, εκτός από την πόλη της Κέρκυρας, πανέμορφα το Πάσχα είναι και στα χωριά τα οποία γιορτάζουν τα δικά τους έθιμα, ακόμα και την εβδομάδα μετά το Πάσχα.