Ταξιδια

Πώς τα κρουαζιερόπλοια έγιναν τόσο μεγάλα;

Όταν σημασία δεν έχει ο προορισμός αλλά το ταξίδι

Γιάννης Μπελεσιώτης
8’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
UPD

Κρουαζιερόπλοια: Αναδρομή στην κατασκευή τους και στα ταξίδια πριν τις κρουαζιέρες

Πολλές φορές έχει τύχει να φτάσει κάποιος στο λιμάνι για να πάρει το πλοίο γραμμής και με θαυμασμό αντίκρισε λίγο πιο δίπλα ένα μεγάλο και επιβλητικό κρουαζιερόπλοιο. Τα συγκεκριμένα πλοία είναι τα μεγαλύτερα μέσα μεταφοράς που έχει δημιουργήσει ο άνθρωπος. Μέχρι να πάρουν όμως τη μορφή που γνωρίζουμε σήμερα, τα κρουαζιερόπλοια και οι μετακινήσεις με αυτά ήταν τελείως διαφορετικά και γίνονταν κάτω από άλλες συνθήκες. Μέχρι να φτάσουμε στο σήμερα υπήρξε μία διαδρομή η οποία οδήγησε κάποια από αυτά να προσφέρουν ανέσεις που δεν μπορεί βρει κανείς σε κανένα άλλο μέρος ταξιδιού. 

Τα ταξίδια πριν τα κρουαζιερόπλοια

Κάποτε για να ταξιδέψεις από το ένα σημείο του χάρτη στο άλλο η διαδικασία δεν ήταν τόσο απλή όσο σήμερα. Πλέον κάποιος μπαίνει σε μια ηλεκτρονική ιστοσελίδα εισιτηρίων, πληκτρολογεί τα στοιχεία του και έπειτα από λίγες ώρες μπορεί να βρίσκεται στον προορισμό του με οποιοδήποτε μέσο. Έναν αιώνα πριν ο πιο συνηθισμένος τρόπος για να ταξιδέψεις μεγάλες αποστάσεις ήταν με καράβι και συγκεκριμένα με τα υπερωκεάνια.

Η ταινία «Τιτανικός» δίνει μία ωραία εικόνα για το πώς ήταν τα ναυτικά ταξίδια το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου. Η διαδρομή γινόταν μέσα σε άγριες θάλασσες και, το κυριοτέρο, οι επιβάτες δεν μπορούσαν να βγουν από το εσωτερικό του πλοίου λόγω του ακραίου καιρού. Αυτό το στοιχείο με τη μεγάλη παραμονή του επιβατικού κοινού στους χώρους των πλοίων ήταν ο προπομπός για τα σύγχρονα λουξ ταξίδια με κρουαζιερόπλοια.

Οι εταιρείες προσπάθησαν να επενδύσουν σε πολυτελείς πρώτες θέσεις επιβατών και έφτιαξαν κατά πολύ και εκείνες των φθηνότερων εισιτηρίων κι έτσι το να περνάει κάποιος την ώρα του περισσότερο στα σαλόνια του πλοίου και λιγότερο στο κατάστρωμα ήταν άκρως διασκεδαστικό. Μάλιστα στο εσωτερικό υπήρχαν όλα όσα μπορούσε να κάνει ένας άνθρωπος της τότε εποχής και στη στεριά.

Τα αεροπλάνα και η παρακμή στα ταξίδια με πλοίο

Η εξέλιξη των αεροσκαφών τα επόμενα χρόνια και η αρχή των πρώτων επιβατικών πτήσεων με αεροπλάνο έφερε και την παρακμή του κλάδου της ναυσιπλοΐας. Η πτώση στην αγορά των εισιτηρίων ξεκίνησε από τα 60s και συνεχίστηκε με γοργούς ρυθμούς μέχρι τα τα τέλη της δεκαετίας του 1970. Ακόμα και οι μεγαλύτερες εταιρείες επιβατικών πλοίων της εποχής άρχισαν να έχουν πολλά οικονομικά προβλήματα. Η ανάγκη για προσαρμογή σε μία νέα ιδέα ήταν αναγκαία.

Αυτή ήρθε στα μέσα της δεκαετίας του 1960, όταν πολλές από τις εταιρείες άρχισαν να κάνουν στροφή και να εξελίσσουν το προϊόν τους. Αντί για άνετα ταξίδια μέσω θαλάσσης, ο νέος στόχος ήταν η προσφορά για κρουαζιέρες σε εξωτικούς προορισμούς κατα τους χειμερινούς μήνες. Η ιδεά ήταν καλή αλλά τα υπερωκεάνια εκείνων των χρόνων δεν ήταν σχεδιασμένα για να κάνουν χαλαρά ταξίδια μεσοπέλαγα αλλά να ταξιδεύουν με μεγάλη ταχύτητα, καθώς ο σκοπός τους ήταν να αφήσουν τους επιβάτες όσο πιο γρήγορα γινόταν στον τελικό προορισμό.

Η αρχή δεν ήταν ενθαρρυντική από το ενδιαφέρον του κόσμου και φάνηκε πως το νέο κόνσεπτ μάλλον δεν είχε έρθει για να μείνει στην παγκόσμια αγορά. Οι περισσότερες εταιρείες ήρθαν αντιμέτωπες με πτώχευση, ενώ ακόμα και τα πιο διάσημα πλοία της εποχής, όπως το S.S. France, δεν ήταν σε θέση να καλύψουν τα βασικά έξοδα συντήρησης και αναγκαστικά παροπλίστηκαν. Αυτό μέχρι το 1976, όταν και έκανε πρεμιέρα στην τηλεόραση η σειρά «The Love Boat». Ήταν η πρώτη εικόνα που μπήκε στα περισσότερα σπίτια, ειδικότερα στην Αμερική, και έδειξε σε περισσότερο κόσμο πώς είναι το ιδανικό ταξίδι με κρουαζιερόπλοιο. Θα μπορούσε να πει κάποιος πως ήταν το μάρκετινγκ της εποχής.

Τα κρουαζιερόπλοια του σήμερα

Τα τότε κρουαζιερόπλοια της εποχής χρειάστηκε να τροποποιηθούν αρκετά από το 1975 και έπειτα για να έχουν τη μορφή που γνωρίζουμε σήμερα. Αρχικά δεν ήταν σχεδιασμένα για να ταξιδεύουν με χαμηλές ταχύτητες, τα σαλόνια του εσωτερικού χωρίζονταν το ένα από το άλλο χωρίς να είναι εύκολο για κάποιον να μεταβεί σε άλλους χώρους με ευκολία και μπορούσαν να αγκυροβολήσουν μόνο σε λιμάνια με μεγάλο βάθος. Επίσης ήταν σχεδιασμένα με τέτοιο τρόπο ώστε να μην μπορούν να αποδώσουν κέρδος, διότι ήταν πολύ μεγάλα σε μέγεθος και χρειάζονταν πάρα πολλούς επιβάτες για να είναι βιώσιμα.

Όλα αυτά θα αλλάξουν το 1979. Το παροπλισμένο S.S. France αγοράζεται από μία νορβηγική εταιρεία και το προορίζει αποκλειστικά και μόνο για κρουαζιέρες. Για έναν ολόκληρο χρόνο οι μηχανικοί δούλευαν πάνω στο συγκεκριμένο πρότζεκτ θέλοντας να τροποποιήσουν τις λειτουργίες του πλοίου για να υπηρετεί το νέο σχέδιο καλύτερα. Σαν πρώτο βήμα απενεργοποίησαν τελείως τη μία μηχανή για να μειώσουν το εύρος ταχύτητας που μπορεί να πιάσει και έβγαλαν τελείως δύο από τις προπέλες. Στη συνέχεια, για να λύσουν το πρόβλημα του βάθους στα λιμάνια, εγκατέστησαν μικρά καραβάκια πάνω στο κατάστρωμα που μπορούσαν να μεταφέρουν τους επιβάτες στην ακτή. Στο εσωτερικό οι χώροι πλέον δεν ήταν χωρισμένοι και μπορούσε κάποιος να κινηθεί με ευκολία παντού, γεμίζοντας βέβαια τις αίθουσες με τις πιο trendy δραστηριότητες της εποχής (μπαρ, σάουνα, σινεμά, γυμναστήριο κ.ά.). Την 1η Ιουνίου 1980 το κρουαζιερόπλοιο που τα ξεκίνησε όλα βγαίνει στις θάλασες με την ονομασία S.S. Norway. Πραγματοποιούσε μόνο δύο στάσεις γιατί κυριολεκτικά στο S.S Norway δεν είχε σημασία ο προορισμός αλλά το ταξίδι το ίδιο.

Μετά από αυτό όλο και περισσότερες εταιρείες ξεκίνησαν να φτιάχνουν κρουαζιερόπλοια σε αυτά τα πρότυπα, προσθέτοντας ο καθένας και ένα νέο στοιχείο εξελίσσοντας κι άλλο το προϊόν. Αμέσως έγινε αντιληπτό πως το μήκος του καραβιού δεν βοηθάει στο κέρδος, οπότε τα στελέχη έβαλαν περισσότερο χώρο προς τα πάνω βγάζοντας τα φουγάρα. Σιγά-σιγά ξεκίνησε να αφαιρείται μέρος από το κατάστρωμα για να υπάρξει χώρος για τοποθέτηση όλο και περισσότερων δραστηριοτήτων. Σε αυτό συντέλεσε και η αλλαγή του σχήματος της πλώρης από τριγωνική σε πιο στρογγυλή.

Από τότε όλα πήραν τον δρόμο τους και τα κρουαζιερόπλοια άρχισαν να έχουν τη μορφή που γνωρίζουμε σήμερα. Πάραλληλα, με το πέρασμα των χρόνων γίνονται και πιο σύγχρονα. Το S.S Norway ζύγιζε τότε 70.000 τόνους συνολικά και δεν είναι ούτε καν κοντά στο Royal Carribean της εποχής μας με 240.000 τόνους βάρος. 

Αυτή τη στιγμή στις θάλασσες παγκοσμίως πλέουν 320 συνολικά κρουαζιερόπλοια. Για τους ρομαντικούς όμως έχει παραμείνει ένα υπερωκεάνιο ακόμα σε λειτουργία. Το Queen Mary 2 λειτουργεί από το 2004, όταν η Βασίλισσα Ελισάβετ έκοψε την κορδέλα εγκαινιάζοντάς το. Ακόμα και σήμερα πραγματοποιεί το δρομολογίο Σαουθάμπτον - Νέα Υόρκη και υπάρχουν πολλοί που το προτιμούν.