Τα 8 μαθήματα πολιτισμού που πήρα στην Ιαπωνία

Τα 8 μαθήματα Πολιτισμού που πήρα στην Ιαπωνία είναι της καθαριότητας, του σεβασμού στο περιβάλλον και στον επισκέπτη, της ευγένειας, της οργάνωσης, της ησυχίας. Αυτά θα μπορούσαν να είναι και μαθήματα τουρισμού για μια χώρα που θέλει να επενδύσει, αν όχι στην παιδεία, τουλάχιστον στον τουρισμό.  

1. Η ευγένεια και η άριστη εξυπηρέτηση με χαμόγελο
Οι Ιάπωνες πρέπει να είναι ο πιο ευγενικός λαός στον κόσμο. Δημιουργούν ουρές και περιμένουν σε σειρά να μπουν στο λεωφορείο ή στην τουαλέτα ακόμα και τα 3χρονα. Δεν έρχονται απέναντι στον άλλον ούτε όταν κυκλοφορούν βιαστικοί στους πιο πολυσύχναστους δρόμους ή μπαίνουν-βγαίνουν στα εμπορικά κέντρα. Αποφεύγουν να κοιτάξουν τον άλλον, εκτός αν θέλουν να επικοινωνήσουν μαζί του. Δεν τρώνε ούτε πίνουν περπατώντας ούτε βέβαια στα λεωφορεία και μετρό. Αν πάρουν πρόχειρο φαγητό από τον δρόμο, θα σταθούν έξω από εκεί που το προμηθεύονται, θα το καταναλώσουν και θα πετάξουν τα απορρίμματα στον κάδο του καταστήματος ή κιόσκι. Αν δεν το πετάξουν εκεί, θα το μεταφέρουν μέσα στην τσάντα τους μέχρι το σπίτι τους. Αν και οι περισσότεροι δεν μιλούν με άνεση τα Αγγλικά, καταβάλλουν μεγάλη προσπάθεια ώστε να εξυπηρετήσουν και κυρίως να μην φέρουν κανέναν σε δύσκολη θέση. Παίρνουν τον απαραίτητο χρόνο για να βεβαιωθούν ότι έκαναν τη δουλειά τους σωστά σαν να μην βιάζονται για να τελειώσουν αλλά να νοιάζονται για το καλό αποτέλεσμα και τον ευχαριστημένο πελάτη. Πάντα με χαμόγελο, συχνά και με υπόκλιση είτε μεταξύ τους είτε προς τους τουρίστες ευχαριστούν.

2. Η καθαριότητα στην πόλη και η έλλειψη κάδων
Το Τόκυο, η μεγαλύτερη πόλη στον κόσμο, δεν έχει κάδους απορριμμάτων αλλά πρέπει να είναι η πιο καθαρή πόλη. Κάδοι υπάρχουν μέσα στα σπίτια, στα γραφεία, στα σουπερμάρκετ, στα καταστήματα και στα ξενοδοχεία. Ο καθένας μεταφέρει τα σκουπίδια του πίσω στο σπίτι του. Δεν υπάρχει ούτε ένα σκουπίδι κάτω στον δρόμο, ούτε στις πιο πολυσύχναστες περιοχές. Φροντίζουν για αυτό και οι ίδιοι οι πολίτες. Δεν είδα έναν καπνιστή να πετάει κάτω το τσιγάρο του. Όσοι καπνίζουν, έχουν φροντίσει να έχουν τα προσωπικά τασάκια τους.

3. Οι τουαλέτες είναι παντού, είναι πεντακάθαρες και είναι μοναδικές
Προς σεβασμό στον επισκέπτη, όλα τα σημεία ενδιαφέροντος, μνημεία, πάρκα, μουσεία ακόμα και τα νεκροταφεία αλλά και σταθμοί λεωφορείων, τρένων, μετρό έχουν πολλές και πεντακάθαρες τουαλέτες. Το πιο ενδιαφέρον δεν είναι ότι έχουν προβλέψει να είναι σε 2-3 σημεία σε κάθε σημείο συγκέντρωσης ανθρώπων αλλά οι ίδιες οι λεκάνες!  Οι λεκάνες ακόμα και σε δημόσιες τουαλέτες έχουν ενσωματωμένο βρυσάκι για τοπικό πλύσιμο αλλά και την επιλογή privacy για ηχητικά εφέ που καλύπτουν προσωπικούς ήχους που μπορεί να φέρουν σε δύσκολη θέση τον καθένα. Ακόμα πιο εξελιγμένα μοντέλα υπάρχουν ακόμα και στα πιο απλά ξενοδοχεία με θερμαινόμενο κάθισμα, στέγνωμα και κλασσική μουσική. Αυτές οι λεκάνες που βρίσκονται μόνο στην Ιαπωνία αλλά και στο πιο απομακρυσμένο μέρος μπορεί να φαίνονται περιττή πολυτέλεια αλλά στην πραγματικότητα προσφέρουν την αίσθηση καθαριότητας και ποιότητας στους επισκέπτες της χώρας. Επίσης δεν υπάρχει χαρτί για να σκουπίσει κανείς τα χέρια του αφού τα πλύνει. Για να αποφεύγεται η άσκοπη κατανάλωση χαρτιού και καταστροφή δέντρων αλλά και για την μικρότερη παραγωγή απορριμμάτων δεν υπάρχει χαρτί. Δεν παρέχεται ούτε άλλος τρόπος για να στεγνώσεις κανείς τα χέρια του. Κι εδώ έρχεται η ατομική ευθύνη. Ο καθένας έχει ένα μικρό πετσετάκι μαζί του, στην τσάντα του (συνήθως πλάτης αλλά και σε πολύ μικρότερη).

4. Ο σεβασμός στο περιβάλλον
Πέρα ότι οι πόλεις είναι οι πιο καθαρές στον κόσμο (με εξαίρεση ίσως την Οσάκα) και δεν βρίσκει κανείς σκουπίδι ή βρώμικους και ανοιχτούς κάδους πουθενά, επικρατεί και η ησυχία σαν να βρίσκεσαι στην εξοχή! Καθώς όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς αλλά και τα περισσότερα αυτοκίνητα είναι ηλεκτρικά, είναι και αθόρυβα. Ακόμα και οι μηχανές μεγάλου κυβισμού που κυκλοφορούν δεν είναι θορυβώδεις. Οδηγούν με ηρεμία και σεβασμό προς τον πεζό και προς τους άλλους οδηγούς. Πολλοί κυκλοφορούν με ποδήλατα, στα μεγάλα και άψογα πεζοδρόμια χωρίς κάδους, αυτοκίνητα, μηχανές κτλ. Κάνουν πραγματική ανακύκλωση και υπάρχουν κάδοι ανακύκλωσης στα ξενοδοχεία, στα σπίτια, στα γραφεία και στα αεροδρόμια. Τα πάρκα, οι κήποι, ακόμα και φυτά στην είσοδο των σπιτιών είναι καλοφροντισμένα και χωρίς ούτε ένα φυλλαράκι κάτω πεταμένο. Και αυτό δεν αφορά μόνο τις μεγάλες πόλεις και τα τουριστικά σημεία αλλά και πιο απομακρυσμένες περιοχές, χωριά και βουνά που βλέπει κανείς σαν επισκέπτης ή διασχίζοντας την χώρα με τα τρένα. 

5. Οι μετακινήσεις γίνονται εύκολες, γρήγορα και οργανωμένα
Το κύριο μέσο μετακίνησης μέσα στις πόλεις είναι το μετρό ενώ από πόλη σε πόλη ή χωριό με τα τρένα. Οι σταθμοί των μετρό, λεωφορείων και τρένων είναι πεντακάθαροι, ασφαλείς, με τουαλέτες σε κάθε όροφο, και κυρίως είναι δίπλα ο ένας στον άλλον, ώστε να εξυπηρετείται ο πολίτης. Υπάρχουν χώροι αποθήκευσης αποσκευών αν και προσφέρεται η δυνατότητα αποστολής της βαλίτσας από ξενοδοχείο σε ξενοδοχείο ώστε για μια σύντομη επίσκεψη σε ένα μικρό μέρος να μην κουβαλάει κανείς βαλίτσες. Τα τρένα είναι τα πιο γρήγορα, ασφαλή, καθαρά και συνεπή στον κόσμο. Είναι γνωστό ότι τα τρένα στην Ιαπωνία είναι τα ταχύτερα στον κόσμο αλλά είναι εντυπωσιακά γιατί λειτουργούν με εξαιρετική ακρίβεια και γιατί είναι αθόρυβα. Η ησυχία επικρατεί κι εδώ μέσα αλλά και το ίδιο το τρένο μοιάζει σαν να πετάει στις ράγες. Δεν χρειάζεται να αναφέρω το θέμα ασφάλειας, είναι τα πιο ασφαλή τρένα στον κόσμο.

6. Η ησυχία στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς ακόμα και στα κέντρα των πόλεων
Επικρατεί απόλυτη ησυχία μέσα σε όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς (λεωφορεία, μετρό, τρένα, πλοία) καθώς όλοι έχουν το κινητό τους στο αθόρυβο και δεν μιλούν μεταξύ τους. Με αυτόν τον τρόπο δείχνουν τον σεβασμό τους στον άλλον και τα μέσα μαζικής μεταφοράς είναι σαν μια όαση γαλήνης ακόμα και στις ώρες αιχμής. Ακόμα και στο κέντρο του Τόκυο είναι ήσυχα αλλά και η ατμόσφαιρα είναι καθαρή σαν να βρίσκεται κανείς σε χωριό. 

7. Το βγάλσιμο των παπουτσιών
Στα σπίτια, στα δοκιμαστήρια ρούχων, στα δωμάτια των ξενοδοχείων, στα λουτρά και στο εσωτερικό των ναών βγάζουν τα παπούτσια ώστε να μην λερώσουν. Κάτι που κάνουν και πολλοί άλλοι λαοί στον κόσμο και το ακολουθώ εδώ και πάρα πολλά χρόνια στο σπίτι μου.

8. Ο τρόπος που ντύνονται
Η εμφάνισή τους και δη το ντύσιμό τους είναι λιτό, καθαρό και λειτουργικό αλλά και ειδικά οι νεότεροι με ένα πολύ ιδιαίτερο κι άνετο στυλ. Φαίνεται πως έχουν πάρει μεν αρχές αλλά είναι κι ελεύθεροι να κάνουν τις επιλογές τους. Αποφεύγουν τα στενά κι άβολα ρούχα, ενώ οι γυναίκες φαίνεται ότι μεγαλώνουν χωρίς το άγχος να φαίνονται παιδούλες.  Από τον τρόπο που κρατούν τις προσωπικές τους τσάντες τους αλλά και από το γεγονός ότι οι περισσότερες τσάντες είναι ανοιχτές, είναι ξεκάθαρο πως επικρατεί ασφάλεια αλλά επίσης υπάρχουν κάμερες παντού. Από την άλλη, ειδικά στις αργίες, ντύνονται παραδοσιακά και κυκλοφορούν με τα κιμονό τους, επισκέπτονται τα ιερά τους και τα μνημεία και φωτογραφίζονται. Ζουν με τα κινητά τους, την τεχνολογία στην καθημερινότητά τους, αλλά και την παράδοσή τους. Στην δε Κορέα, όσοι και όσες είναι παραδοσιακά ντυμένοι, έχουν δωρεάν πρόσβαση στα μνημεία.

Με μεγάλη υπόκλιση σεβασμού, άφησα την Ιαπωνία μέχρι να την επισκεφθώ ξανά. Τώρα γιατί ερχόμενη στην πιο όμορφη χώρα του κόσμου μού ήρθε ένα δάκρυ, δεν θα το αναλύσω...