Ταξιδια

Λάρισα για να ζήσεις το απόλυτο Πάσχα στον κάμπο

Μια Λαρισαία γράφει τα «μυστικά» της Μ. Εβδομάδας: από το Πασχαλινό πάρκο με το αυγό ύψους 4.20.μ. μέχρι τα παραδοσιακά έθιμα στα κοντινά χωριά

Μαριάννα Μανωλοπούλου
13’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Μεγάλη εβδομάδα στη Λάρισα: Τι θα δεις και τι θα κάνεις

Οι ποδηλάτες έχουν ξεχυθεί για τα καλά στο Αλκαζάρ για τις πρώτες πασχαλινές βόλτες με τους αγαπημένους τους. Οι ανθισμένες μανόλιες της Μεγάλου Αλεξάνδρου μαρτυρούν την άνοιξη που έχει μπει για τα καλά ενώ τα αφράτα τσουρέκια και τα λαχταριστά κουλουράκια των ζαχαροπλαστείων μοσχοβολούν σε όλη την πόλη. Οι περισσότεροι κάνουν μια στάση με τα δώρα τους στην κεντρική πλατεία της πόλης και φωτογραφίζονται μπροστά από το μεγάλο πασχαλινό αυγό ύψους 4.20.μ. και πλάτους 2.50 μ. -που είναι και το μεγαλύτερο στη χώρα παρακαλώ! Το Πασχαλινό πάρκο, στην κεντρική πλατεία της Λάρισας έχει γίνει από πέρυσι το αγαπημένο πασχαλινό spot Λαρισαίων και μη. Οπότε άσε λοιπόν τα νησιά, και τις πόλεις θα πω εγώ, και έλα φέτος το Πάσχα στη Λάρισα, την «πόλη του καφέ». Μόλις τρεις ώρες μακριά από την Αθήνα θα ζήσεις το απόλυτο Πάσχα στον κάμπο.

© ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΤΖΕΚΑΣ/EUROKINISSI

Τα κάλαντα του Λαζάρου και το Πασχαλινό Πάρκο της Λάρισας

Ανήμερα του Λαζάρου ακούγονται «τα κάλαντα» από τις πρωινές ώρες σε κάθε συνοικία της πόλης, από την Νέα Σμύρνη μέχρι και την Νέα Πολιτεία. Θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι όταν ήμασταν μικρές με την κολλητή μου Μαρία δεν μας ένοιαζαν τα χρήματα που μας έδιναν στα πασχαλινά κάλαντα, αλλά ανυπομονούσαμε για την ώρα που θα φτάναμε στο αγαπημένο ζαχαροπλαστείο της γειτονιάς, το "Πρώτο" που θα μας κερνούσε το περίφημο σοκολατένιο κινητό, το οποίο καταβροχθίζαμε σε χρόνο ρεκόρ. Από τότε έχει γίνει πασχαλινή παράδοση για εμάς όσα χρόνια και αν περάσουν.
Σήμερα πάλι, αφού τα παιδιά ολοκληρώσουν τα κάλαντα τους, πάνε μια βόλτα από την κεντρική πλατεία που έχει στηθεί το Πασχαλινό πάρκο σε μια έκταση 400 τμ. με εκθέματα και διακοσμήσεις που αφορούν τη γιορτή του Πάσχα, το οποίο μάλιστα θα διαρκέσει φέτος μέχρι την Μ. Τετάρτη 12 Απριλίου. Στο χώρο του Πάρκου εκπαιδευτικοί των εκπαιδευτικών δομών του Δήμου Λαρισαίων αλλά και καλλιτεχνικό προσωπικό από τη Δημοτική Πινακοθήκη – Μουσείο Γ. Ι. Κατσίγρα και το Λαογραφικό Μουσείο θα οργανώνουν καθημερινά δωρεάν δημιουργικές δράσεις για παιδιά και μεγάλους.

Το Πασχαλινό πάρκο του Δήμου Λαρισαίων © ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΤΖΕΚΑΣ / EUROKINISSI)

Κάθε Μ. Τετάρτη, στις 17:00 είναι το Μυστήριο Ιερού Ευχελαίου στον Ι. Ν. Αγίου Δημητρίου Λαρίσης όπου πάντα μαζευόμασταν με τα παιδιά της γειτονιάς πίσω από την εκκλησία για να συζητήσουμε τα δώρα που είχαν φέρει ήδη οι νονοί σε κάποιους από εμάς. Στις προτιμήσεις του κοινού έβγαινε πάντα πρώτο το πασχαλινό αυγό του νονού μου από το "Φοντάν" με ζαχαρόπαστα που όμοιο του δεν έχεις φάει.
Σημείο συνάντησης όλων πριν φτάσουν τη Μ. Πέμπτη στις 19:00 στην Ακολουθία Αχράντων Παθών στον Ι. Μ. Ν. Αγίου Αχιλλείου, πολιούχου της πόλης είναι η κεντρική πλατεία Λάρισας, η πλατεία Ταχυδρομείου ή και το μνημείο του Βουκεφάλα κάτω από τον πολιούχο. Οι γυναίκες από τα ξημερώματα της Μ. Παρασκευής μαζεύονται στους επιταφίους της κάθε ενορίας και ξενυχτούν στολίζοντας τον ξυλόγλυπτο επιτάφιο με κάθε λογής ανοιξιάτικα λουλούδια, άσπρα, μωβ, κίτρινα και μπλε λουλούδια, ζουμπούλια, ανεμώνες, μαργαρίτες, κρίνοι, τριαντάφυλλα, άνθη λεμονιάς και βιολέτες. Κάθε μια έχει να σου διηγηθεί πάντοτε και την δική της ιστορία αθόρυβα στην εκκλησία.

© Δήμος Λαρισαίων

Την Μ. Παρασκευή η φιλαρμονική παίζοντας τα πένθιμα εμβατήρια παρελαύνει στους δρόμους της Λάρισας λίγο πριν την περιφορά του Επιταφίου. Το βράδυ ξεκινά η ιερά πομπή από τον λόφο του Φρουρίου, την ακρόπολη της Λάρισας, όπου και ο Μητροπολιτικός Ιερός Ναός του Αγίου Αχιλλείου, μαζί με την συνοδεία της φιλαρμονικής που προηγείται, φτάνει έως την κεντρική πλατεία, όπου καταλήγουν όλοι οι Επιτάφιοι των ενοριών ύστερα από την περιφορά τους στους δρόμους της πόλης. Φιλαρμονική, στρατός, αεροπορία, βρίσκονται όλοι εκεί για την ακολουθία του επιτάφιου θρήνου με τον κόσμο να ψιθυρίζει στα κλεφτά «Ποιος είναι ο πιο εντυπωσιακός επιτάφειος φέτος;»Η πόλη μοιάζει να φοράει τα γιορτινά της λίγο πριν την Ανάσταση ενώ αμέτρητα συναισθήματα συγκίνησης, κάθαρσις, ενθουσιασμού διαδέχονται το ένα το άλλο.

Κι όσον αφορά τα «άγραφα» έθιμα; M
ετά την ακολουθία του Επιταφίου θα συναντήσεις τους περισσότερους Λαρισαίους σε κάποιο τσιπουράδικο όπως η «Μούχα» ή το ουζερί «Παύλος ο Μούχας» να απολαμβάνουν τα νηστίσιμα μεζεδάκια τους με ένα ποτηράκι τσίπουρο Τυρνάβου. Από την πρωινή λειτουργία του Μ. Σαββάτου κι έπειτα, που φεύγει το "πένθος" το τοπίο αλλάζει. Στην αγορά τονώνεται η κίνηση ενώ ετοιμάζεται από νωρίς η βραδινή μαγειρίτσα. 

© Δήμος Λαρισαίων

Το βράδυ του Μ. Σαββάτου που γίνεται η Ανάσταση σε κάθε εκκλησία της πόλης, χιλιάδες λαμπάδες, βεγγαλικά και πυροτεχνήματα κάνουν την εμφάνιση τους. Σε μικρά χωριά της Θεσσαλίας είναι γνωστό ότι το «Χριστός Ανέστη» βγαίνει νωρίτερα γιατί ο παπάς της ενορίας έχει στην κυριότητα του παραπάνω από μια εκκλησίες. Οπότε ξεκινάει από τα πολύ μικρά χωριά και από τις 9 και μετά κάνει διαδοχικές Αναστάσεις μέχρι να καταλήξει στην εκκλησία όπου και τελεί το μυστήριο στην παραδοσιακή για την Ορθοδοξία ώρα, στις 12 τα μεσάνυχτα.

Με το τέλος της Ανάστασης ξεκινάει το γλέντι με μαγειρίτσα (εμείς πάντοτε στο σπίτι μας πέρα από μαγειρίτσα είχαμε ανέκαθεν και αρνίσια παϊδάκια, δικό μας έθιμο του σπιτιού που λέμε -ευχαριστούμε μαμά-, κόκκινα αυγά και ετοιμάζονται όλοι για τίμια Κυριακή του Πάσχα στο χωριό με ντόπιο αρνάκι. Μια ατμόσφαιρα που πλέον έχει αντικατασταθεί με εορταστική διάθεση.

Πάσχα στη Λάρισα: Παραδοσιακά έθιμα της περιοχής

Τι θα ήταν όμως το Πάσχα στην Λάρισα χωρίς τις εξορμήσεις στα παραδοσιακά χωριουδάκια που αναβιώνουν μέχρι σήμερα μερικά από τα πιο παραδοσιακά έθιμα της περιοχής; Κάποια από τα έθιμα που ξεχωρίζουν στο νομό είναι και οι λεγόμενες «Λαζαρίνες» που γιορτάζονται στον δήμο της Ελασσόνας. Συγκεκριμένα πρόκειται για ένα γυναικείο χορό που την παραμονή της Ανάστασης του Λαζάρου οι γυναίκες και τα κορίτσια της περιοχής, ή αλλιώς οι Λαζαρίνες, μαζεύουν τα λουλούδια από τα χωράφια και στολίζουν μικρά καλαθάκια. Με τις εντυπωσιακές παραδοσιακές στολές τους ξεκινούσαν από την κεντρική πλατεία την παραμονή της γιορτής, πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι, χόρευαν και τραγουδούσαν λαζαριανά τραγούδια καταλήγοντας στο προαύλιο της εκκλησίας όπου και έπαιρναν την Βάϊα (το έθιμο προέρχεται από τα αρχαία κάλαντα και θεωρούνται ως συνέχεια αυτών της πρωτοχρονιάς). 

Τα «Πασχαλόγιορτα» είναι το έθιμο που αναβιώνετε στο Μεγαλόβρυσο Αγιάς (περίπου 37 λεπτά μακριά από την πρωτεύουσα της Θεσσαλίας) και στην Αμυγδαλή και περιλαμβάνει χορωδιακά τραγούδια και παραδοσιακούς χορούς που χορεύονται την Τρίτη ημέρα του Πάσχα. Μετά τη λειτουργία άντρες και γυναίκες, χωρίζονται σε δύο σειρές. Κάθε στίχος των τραγουδιών τραγουδιέται από τις γυναίκες και στη συνέχεια επαναλαμβάνεται από τους άντρες. Παλαιότερα τα «Πασχαλόγιορτα» χορεύονταν καθ’ όλη τη διάρκεια των εορτών του Πάσχα αλλά σήμερα έχει σταματήσει αυτό. Όποιος βρεθεί στη μεγάλη γιορτή το σίγουρο είναι ότι θα απολαύσει τα διάφορα πασχαλινά παραδοσιακά εδέσματα που προσφέρονται, όπως είναι το αυγό και το κουλούρι. Στο τέλος φυσικά ακολουθεί εορταστικό λαϊκό γλέντι με μουσική, χορό, άφθονο κρασί και τραγούδι γιατί οι Θεσσαλοί ήταν και θα είναι...γλεντζέδες (μην σκέφτεσαι τα παλιά μπουζούκια της Λάρισας αμάν). 

Και ένας σύντομος οδηγός με tips για την M. Βδομάδα στη Λάρισα:

Αρκετές είναι οι επιλογές για διαμονή στην πρωτεύουσα της Θεσσαλίας και το Πάσχα. Το Grecotel Larissa Imperial με υψηλή αισθητική, το Park Hotel με τη ζεστή φιλοξενία του, το Divani Palace και το Dionysos Hotel αποτελούν μερικά μόνο από τα ξενοδοχεία εντός και εκτός κέντρου που θα προσφέρουν εγγυημένη άνεση, ηρεμία, χαλάρωση για την πασχαλινή σου εξόρμηση. 

Αν πάλι θέλεις να το ζήσεις πιο παραδοσιακά μπορείς να μείνεις είτε στο Vassilis Guesthouse είτε στο Rapsani Panorama Villa στο ξακουστό ημιορεινό χωριό της Ραψάνης, περίπου 40 λεπτά μακριά από τη Λάρισα με θέα στη θάλασσα και στον Κίσσαβο (ιστορία 6 αιώνων διάσπαρτη στον οικισμό) για να αναβιώσεις τις καθιερωμένες θρησκευτικές εκδηλώσεις με πιο γραφικό τρόπο. Αξίζει να βρεθείς τη Μ. Παρασκευή που τραγουδάνε οι γυναίκες του χωριού στον επιτάφιο αλλά και στην περιφορά στα σοκάκια (και το ξακουστό κρασί Ραψάνης φυσικά μην ξεχνιέσαι). Καλό Πάσχα!