Στο καταφύγιο του Σμόλικα: H Nίκη με τον Μιχάλη περιγράφουν τη ζωή σε υψόμετρο 1.750 μέτρων

Στη μέση του πουθενά, σε ένα σημείο που αποκαλούν «Λα Νάνε», στέκει το πέτρινο ορειβατικό καταφύγιο του Σμόλικα, περιτριγυρισμένο από ρόμπολα, πυκνό δάσος λευκής πεύκης. Αφετηρία για τις περισσότερες διαδρομές που οδηγούν στις 14 κορυφές του βουνού, οι οποίες ξεπερνούν τα 2.000 μέτρα, μετά τη δύση του ηλίου φωτίζεται με λάμπες πετρελαίου και η απόλυτη απουσία φωτορύπανσης δημιουργεί ένα μαγικό θέαμα στον ουρανό που απολαμβάνουν οι επισκέπτες εδώ και 23 χρόνια. Τη διαχείρισή του σήμερα έχουν αναλάβει δύο νέα παιδιά, η Νίκη Τζίμα με το αγόρι της τον Μιχάλη Μπέη, αφιερώνοντας ένα μεγάλο μέρος της ζωής τους στο βουνό. Την αρχή έκανε η Νίκη, που με καταγωγή από το Παλαιοσέλλι Κόνιτσας, σπουδές μηχανικού και παράλληλα ως επαγγελματίας οδηγός ράφτινγκ, αποφάσισε να πάρει τη σκυτάλη από τους γονείς της και να πείσει τους υπόλοιπους ανθρώπους που είχε κοντά της να την ακολουθήσουν στους πρόποδες ενός από τα ψηλότερα βουνά της Ελλάδας. Η ζωή στο καταφύγιο όπως μας περιγράφει είναι συναρπαστική. Μπορεί να μην υπάρχει ρεύμα, το κόψιμο και το κουβάλημα των ξύλων να είναι βασικό κομμάτι της καθημερινότητας και ζόρικος ο ανεφοδιασμός που τον χειμώνα γίνεται με έλκηθρα, αλλά η ομορφιά του φυσικού τοπίου είναι ασυναγώνιστη. Έχουν κατασκευάσει ακόμα και το δικό τους τραμπολίνο ενώ οι ταξιδιώτες και οι ορειβάτες από Ελλάδα και εξωτερικό που κάνουν στάση, έχουν και από μια ιστορία να διηγηθούν, η οποία συνοδεύεται από αφράτες πίτσες φτιαγμένες στον ξυλόφουρνο του καταφυγίου. Η Νίκη περιγράφει στην ATHENS VOICE την καθημερινότητα των δυο τους, στα 1.750 μ. υψόμετρο.

Η αρχή στο καταφύγιο

«Όταν πέρασα φοιτήτρια στα Γιάννενα, το 2012, ήταν και η χρονιά που ο μπαμπάς μου σταμάτησε τη δουλειά που έκανε στην Κέρκυρα. Κοντά στο χωριό μας, το Παλαιοσέλλι, υπήρχε ένα ξεχασμένο, κλειστό καταφύγιο προς το βουνό, το οποίο οι γονείς μου εν τέλει αποφάσισαν να αναλάβουν και να το δουλέψουν. Φαντάζομαι πως στο πίσω μέρος του μυαλού τους υπήρχε η σκέψη οτι είναι μια δουλειά την οποία θα μπορούσα να ακολουθήσω καθώς λάτρευα και το χωριό μου και τα βουνά. Στην αρχή η αλήθεια είναι πως όσο ήταν οι γονείς πάνω, δεν ασχολήθηκα καθόλου με το καταφύγιο αλλά με το ράφτινγκ, τη σχολή μου, τα χόμπι μου και ποτέ δεν σκέφτηκα πόσο συναρπαστικό είναι αυτό που έχουν οι δυο τους στο βουνό. Το 2018 αποφάσισα να κάνω ένα διάλειμμα, να ανέβω στο καταφύγιο να βοηθήσω τους γονείς μου και τότε ήταν που κατάλαβα πόσο όμορφα είναι. Την επόμενη χρονιά με τη φίλη μου τη Γεωργία αποφασίσαμε να πάρουμε τη διαχείριση του καταφυγίου από τους γονείς μου και να μείνουμε εμείς πάνω. Ήταν μια ανέμελη χρονιά, με πολύ λίγο κόσμο ακόμα στο βουνό και το καταφύγιο το είχαμε σαν σπίτι μας.  

»Το 2020 έχασα τον μπαμπά μου και βρέθηκα σε ένα τεράστιο δίλημμα για το αν θα αναλάβω το καταφύγιο ή θα συνεχίσω τις σπουδές μου με κάποιο διδακτορικό; Λίγο καιρό πριν είχα γνωρίσει το αγόρι μου, τον Μιχάλη, ο οποίος ήθελε πάρα πολύ να ασχοληθούμε με το καταφύγιο και εν τέλη το αποφασίσαμε.

»Η πρώτη μας χρονιά πάνω ήταν πολύ δύσκολη. Δεν είχα καταλάβει όλα αυτά τα χρόνια πόσες ευθύνες και πόσες δουλειές κρύβονται πίσω από τη διαχείριση ενός Ορειβατικού Καταφυγίου. Και καλώς η κακώς την προηγούμενη χρονιά που ήμουν με τη Γεωργία στο βουνό, ο μπαμπάς μου κάπως μας είχε προστατεύσει από την πραγματικότητα. Ξέραμε πως ότι και να χαλάσει, ότι και να γίνει μπορεί ο μπαμπάς μου να έρθει εδώ, οπότε δεν αγχωνόμασταν για τίποτα. Η πρώτη μας χρονιά λοιπόν ήταν ζόρικη, χάλασαν σχεδόν τα πάντα, από τη γεννήτρια μέχρι και εγώ δεν ξέρω τι... Και ενώ εγώ ήμουν λιγάκι απελπισμένη, ο Μιχάλης ήταν πάντα δίπλα μου λέγοντας οτι θα το φτιάξουμε αυτό, θα το φτιάξουμε εκείνο, θα τα μάθουμε όλα. Εν τέλη 3 χρόνια μετά ξέρουμε να τα φτιάχνουμε σχεδόν όλα».

Η καθημερινότητα χωρίς ρεύμα

«Δεν έχουμε ρεύμα, ανάβουμε μόνο μια γεννήτρια όποτε χρειάζεται και σύντομα σκοπεύουμε να βάλουμε πάνελ. Έχουμε όμως τρεχούμενο νερό χειμώνα καλοκαίρι από πηγή, το οποίο είναι πολύ πιο σημαντικό από το ρεύμα! Γύρω από το καταφύγιο, μιας και μας αρέσουν οι κατασκευές, έχουμε φτιάξει κούνιες, ένα μικρό πατατάκι πάνω στα δέντρα, έχουμε βάλει ένα δίχτυ που μας είχε δώσει ένας φίλος πάνω στα δέντρα για να ξαπλώνει κανείς και φέτος προσθέσαμε ένα τραμπολίνο. Θέλω να καταλήξω πως πρόκειται για έναν χώρο καθόλου απρόσωπο, η δουλειά μας φαίνεται παντού και το έχουμε σαν σπίτι μας, όχι σαν έναν χώρο δουλειάς.

»Η καθημερινότητά μας στο καταφύγιο χωρίζεται σε δυο κατηγορίες: Υπάρχουν οι μέρες που έχουμε κόσμο και οι μέρες που είμαστε μόνοι μας. Τις μέρες που έχουμε κόσμο, θα σηκωθούμε θα φτιάξουμε πρωινά, θα μαγειρέψουμε για αργότερα –φτιάχνουμε ζύμες για πίτσες στον δικό μας ξυλόφουρνο–, θα μιλήσουμε με κόσμο και γενικά είναι όλα ήρεμα πέρα από την ώρα του φαγητού, μιας και η κουζίνα μας είναι μικρούλα και είναι δύσκολο να σερβίρεις 40 ή 50 άτομα. Και μπορεί να φαίνεται οτι αυτή είναι η βασική δουλειά μας, να εξυπηρετούμε τον κόσμο που έρχεται, αλλά δεν είναι έτσι.

»Τις μέρες που μένουμε μόνοι μας έχει το περισσότερο τρέξιμο. Έχουμε να συμμαζέψουμε το καταφύγιο, να κατέβουμε στα Γιάννενα ή στην Κόνιτσα για ανεφοδιασμό, και μετά είναι και οι δουλειές που πάντα προκύπτουν – να κόψουμε παραπάνω ξύλα, να κατασκευάσουμε κάτι που έχουμε σκεφτεί, να επισκευάσουμε κάτι που χάλασε, να συντηρήσουμε κάτι που πρόκειται να χαλάσει αν αφεθεί... Ξέρουμε πλέον από ηλεκτρολογικά, υδραυλικά και ό,τι άλλο θες επειδή γενικά χρειάζεται συντήρηση, συντήρηση και... συντήρηση! Αλλά αυτό είναι που μας αρέσει περισσότερο απ' όλα, να μπορούμε να είμαστε δημιουργικοί, να σκεφτόμαστε μια ιδέα για μια κατασκευή και να την κάνουμε πράξη, να κάνουμε λάθη και να μαθαίνουμε από αυτά. Και φυσικά δεν τρέχουμε όλη μέρα. Θα πιούμε και τον καφέ μας, θα δούμε και τους φίλους μας, θα περπατήσουμε στο βουνό, θα κάνουμε μια βόλτα με τη μηχανή». 

Ο χειμώνας στο βουνό

«Τον χειμώνα το καταφύγιο είναι συνήθως κλειστό. Κλείνουμε για σεζόν αρχές Νοέμβρη και μετά, μέχρι να ανοίξουμε ξανά αρχές Μαΐου, προσπαθούμε να επισκεπτόμαστε το καταφύγιο ένα Σαββατοκύριακο τον μήνα όταν βλέπουμε οτι θα είναι ο καιρός καλός. Τότε είναι αλλιώς τα πράγματα πάνω: Δεν φτάνει αυτοκίνητο πρέπει να ανέβεις με τα πόδια, συνήθως περπατάμε από 1μιση έως 3 ώρες σε χιόνι με ορειβατικά σκι η χιονορακέτες, και έχουμε και δύο έλκηθρα για να ανεβάζουμε ό,τι προμήθειες θα χρειαστούμε για τις μέρες αυτές. Φτάνοντας στο καταφύγιο πρέπει να σκάψουμε το χιόνι για να ανοίξει η πόρτα και να μπούμε μέσα. Και μετά πρέπει να φέρουμε τα ξύλα, να ανάψουμε τη σόμπα και να ζεστάνει ο χώρος –κάτι που παίρνει μέρες–, να τσεκάρουμε αν υπάρχει κάποια ζημιά και το βασικότερο να ελέγξουμε αν έχει νερό ή αν έχει παγώσει. Παρά τις δύσκολες συνθήκες, είναι πανέμορφο να βρίσκεσαι πάνω όταν είναι όλα χιονισμένα».

Πεζοπορίες, ορειβασία και river trekking

«Στο καταφύγιο έχουμε πολύ συχνά γκρουπ από πεζοπορικές και ορειβατικές ομάδες αλλά μας επισκέπτεται και πολύ συχνά κόσμος που έρχεται για πρώτη φορά σε επαφή με το βουνό και τα ορειβατικά καταφύγια. Συνήθως όλοι ακολουθούν την κλασική διαδρομή Καταφύγιο(1750)-Δρακόλιμνη(2100)-Κορυφή Σμόλικα(2637). Δρακόλιμνες ονομάζονται όλες οι αλπικές λίμνες, αλλά του Σμόλικα έχει σχήμα καρδιάς. Είναι ένα εύκολο μονοπάτι για όλους, από το καταφύγιο μέχρι τη Δρακόλιμνη – χρειάζεται μόλις μιάμιση ώρα περπάτημα ενώ από εκεί μέχρι την κορυφή είναι άλλο τόσο. Δηλαδή θες πάνω κάτω 3 με 4 ώρες περπάτημα για να φτάσεις στη δεύτερη ψηλότερη κορυφή της Ελλάδας. Άλλοι επιλέγουν να κάνουν διάσχιση στο βουνό και ακολουθούν το μονοπάτι που πάει προς τη Δρακόλιμνη και από εκεί καταλήγουν στην πίσω πλευρά του βουνού στο χωριό Κεράσοβο. Πέρα από την πεζοπορία υπάρχουν και άλλες δραστηριότητες στη γύρω περιοχή, αλλά η επόμενη τοπ δραστηριότητα είναι το river trekking που διοργανώνει μια εταιρία στον Αώο. Πολύ συνοπτικά, είναι ο μοναδικός τρόπος να δεις το φαράγγι του Αώου, εάν δεν είσαι πολύ καλός kayaker, και είναι μαγικό. Ξεκινάς ανάμεσα από τον Σμόλικα και την Τύμφη και μετά από 5 περίπου ώρες που κολυμπάς, βουτάς, περπατάς και βγαίνεις στο γεφύρι της Κόνιτσας».

Αν έχεις απορίες, θα βρεις τη Νίκη στη σελίδα www.katafygiosmolika.com