6 λόγοι για να βρεθείς στη Χίο

Όταν πατήσεις το πόδι σου στη γη της Χίου, ένα πράγμα πρέπει να κάνεις: να κλείσεις τα μάτια και να πάρεις βαθιές, αχόρταγες ανάσες: μανταρίνι, άνθη λεμονιάς, τριαντάφυλλο, ούζο και εκείνη η μοναδική στον κόσμο μαστίχα. Δεν είναι τυχαίο που η Χίος αποκαλείται συχνά μυροβόλος. Δεν υπάρχει άλλο νησί που να κλείνει μέσα του τόσα αρώματα, μα και μνήμες. Από τα σοκάκια των μεσαιωνικών χωριών και τα εύφορα εδάφη της, μέχρι τη γαστρονομική της παράδοση, τα πάντα μαρτυρούν τη μακραίωνη ιστορία της. Αν αυτό το καλοκαίρι προορισμός σου είναι η Χίος, έχεις πολλά να ανακαλύψεις... Και αν δεν το έχεις αποφασίσει ακόμα, αυτοί είναι έξι λόγοι για να το κάνεις:                                                                                                                             

1. Μα φυσικά η Μαστίχα!
Τα μαστιχόδεντρα δεν φυτρώνουν πουθενά αλλού στον κόσμο παρά μόνο στη Χίο, και μάλιστα μόνο στο νότιο τμήμα του νησιού. Κανείς δεν ξέρει γιατί μόνο εκεί. Από αυτά τα δέντρα, όμως, οι Χιώτες παίρνουν τη μοναδική μαστίχα. Πρόκειται για ένα ρητινώδη χυμό που βγαίνει από τον κορμό και τα κλαδιά των μαστιχόδεντρων. Η έκκριση αυτή προκαλείται με χάραγμα του δέντρου από αιχμηρό εργαλείο. Με το χάραγμα, η μαστίχα εμφανίζεται σαν δάκρυ στα χαραγμένα σημεία και ρέει κατά σταγόνες στο χώμα. Φημίζεται ήδη από την αρχαιότητα για τις θεραπευτικές της ιδιότητες, ενώ το μεθυστικό της άρωμα είναι ο λόγος που χρησιμοποιείται ευρέως τόσο στη ζαχαροπλαστική, όσο στη μαγειρική.

Η παραγωγή της μαστίχας ξεκινά με την προετοιμασία του εδάφους τον Ιούνιο, συνεχίζεται με το κέντημα των δέντρων και ολοκληρώνεται με τη συλλογή της, τον Αύγουστο. Οι επισκέπτες που θα έρθουν στο νησί προς το τέλος του καλοκαιριού, μπορούν να παρακολουθήσουν από κοντά τη διαδικασία παραγωγής της, ακόμα και να κεντήσουν οι ίδιοι το μαστιχόδεντρο. Πρέπει οπωσδήποτε, λοιπόν, να βάλεις στο πρόγραμμά σου ένα από τα 24 Μαστιχοχώρια, τα πιο γνωστά από τα οποία είναι τα Αρμόλια, τα Θυμιανά, Η Καλαμωτή, η Καλλιμασιά, τα Μεστά, οι Ολύμποι και το Πυργί.

2. Τα μεσαιωνικά χωριά
Πέτρινα σπίτια, λιθόστρωτα σοκάκια, κτίρια που χρονολογούνται από τον 14^ο αιώνα. Τα μεσαιωνικά χωριά της Χίου, είναι από τα πιο καλοδιατηρημένα στον κόσμο. Όταν περπατάς στους δρόμους τους, έχεις την αίσθηση ότι ο χρόνος έχει σταματήσει σε άλλη εποχή, κάπου μισή χιλιετία πριν. Το κάθε χωριό θα σε τραβήξει κοντά του για διαφορετικό λόγο. Στο Πυργί θα σταματήσεις για να θαυμάσεις τα «Ξυστά» στις προσόψεις των κτιρίων, ενώ στα Μεστά θα κάνεις πολλές βόλτες ανάμεσα στα λαβυρινθώδη σοκάκια του (σ.σ. τους λεγόμενους «θόλους»), σταματώντας κάθε τόσο να θαυμάσεις τις «αρμαθιές» με τα ντοματίνια που κρέμονται στους τοίχους των σπιτιών, αλλά και τον Ιερό Ναό Ταξιαρχών, τον μεγαλύτερο ναό της Χίου, αλλά και έναν από τους μεγαλύτερους στην Ελλάδα.

3. Ο Κάμπος
Έξι χιλιόμετρα από την πόλη της Χίου βρίσκεται η επίγεια Εδέμ, γνωστή και ως «Κάμπος». Ατέλειωτα περβόλια εσπεριδοειδών καλωσορίζουν με το άρωμά τους τον επισκέπτη του οικισμού, ο οποίος έχει χαρακτηριστεί «ιστορικός τόπος» και «παραδοσιακός οικισμός» και προστατεύεται από το Υπουργείο Πολιτισμού. Εδώ καλλιεργούνται τα ξακουστά χιώτικα μανταρίνια και πορτοκάλια. Κάποτε, τα αρωματικό αυτά εσπεριδοειδή, τυλίγονταν σε χρυσόχαρτο και ταξίδευαν μέχρι την Αγία Πετρούπολη για να τα σερβιριστούν στα πλούσια τραπέζια των παλατιών. Ήταν η εποχή που η Χίος είχε τη φήμη του πιο εύφορου νησιού σε ολόκληρο το Αιγαίο!

Τα περιβόλια, όμως, δεν είναι ο μοναδικός λόγος για να βρεθείς στον Κάμπο. Η περιοχή φημίζεται επίσης για την αρχιτεκτονική της χάρη στα παλιά γενοβέζικα αρχοντικά με τις βοτσαλωτές αυλές, τα ζωγραφιστά ταβάνια, τις αψιδωτές πόρτες και τα παράθυρα, τις πελώριες αυλόπορτες. Τα περισσότερα από αυτά τα αρχοντικά είναι ανοιχτά στο κοινό, και έτσι μπορούμε κι εμείς να θαυμάσουμε τα κομψά αριστουργήματα και τους πορτοκαλεώνες που κρύβονται πίσω από τους ψιλούς μαντρότοιχους.

4. Οι Παραλίες
Είτε ο ορισμός σου για την τέλεια παραλία περιλαμβάνει μια αμμουδερή, οργανωμένη ακτή, είτε έναν απόμερο όρμο, στη Χίο θα βρεις αυτό που ψάχνεις, αφού αυτό το νησί έχει μια παραλία για κάθε γούστο: Απομονωμένες παραλίες, ιδανικές για ηρεμία και χαλάρωση, άλλες πιο οργανωμένες και δημοφιλείς, κάποιες πιο άγριες, που προσφέρονται για θαλάσσια σπορ και περιπέτεια. Πραγματικά μπορείς να ανακαλύπτεις μία διαφορετική παραλία κάθε ημέρα των διακοπών σου! Τα Βρουλίδια είναι η παραλία που μαζεύει τον περισσότερο κόσμο, τα νερά της Αγίας Φωτεινής και του Αγίου Αιμιλιανού είναι ήρεμα σαν λάδι, αλλά η παραλία που δεν πρέπει με τίποτα να χάσεις είναι τα Μαύρα Βόλια ή ο «Μαύρος Γυαλός» όπως τη λένε οι ντόπιοι. Με βαθύ μπλε χρώμα, πεντακάθαρα νερά και ολοστρόγγυλα μαύρα βότσαλα είναι η εμβληματική παραλία της Χίου και μία από τις πιο εντυπωσιακές παραλίες της χώρας.

5. Η ιστορία
Η Χίος κατοικείται από την αρχαιότητα (είναι μάλιστα η επικρατέστερη πατρίδα του Ομήρου), οπότε έχει μια μακρά και πλούσια ιστορία, αποτυπωμένη σε κάθε γωνιά της. Οι Βυζαντινοί χτίζουν κάστρα (το Κάστρο της Χίου και της Βολισσού είναι από εκείνη την περίοδο), Μονές και εκκλησίες, οι Γενουάτες οχυρώνουν τα Μαστιχοχώρια με καστροπολιτείες (όπως τα Μεστά, το Πυργί και οι Ολύμποι που διατηρούνται ακέραια μέχρι σήμερα), κατασκευάζουν βίγλες (πύργοι-παρατηρητήρια) και αρχοντικά σπίτια. Την περίοδο της Τουρκοκρατίας η Χίος χάρη στη μοναδική μαστίχα της απολαμβάνει προνόμια που της επιτρέπουν να αναπτύξει έντονη εμπορική και ναυτική δραστηριότητα. Μέχρι που τη στιγμή της Ελληνικής Επανάστασης, το νησί κάνει μια αποτυχημένη απόπειρα ξεσηκωμού, που οδηγεί στη σφαγή της Χίου. Από τις 30 Μαρτίου 1822 μέχρι τον Σεπτέμβρη του ίδιου έτους δεκάδες χιλιάδες Χιώτες σφάζονται από τον Οθωμανικό Στρατό. Αυτό το γεγονός, όμως, εκτός από ένα τραγικό συμβάν αποτέλεσε επίσης ένα κομβικό σημείο για την Ελληνική Επανάσταση, καθώς αναζωπύρωσε το φιλελληνικό κίνημα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η σφαγή ενέπνευσε επίσης τον Ευγένιο Ντελακρουά να δημιουργήσει έναν από τους πιο διάσημους πίνακές του, την περίφημη «Σφαγή της Χίου», που σήμερα φυλάσσεται στο Μουσείο του Λούβρου, στο Παρίσι. 

6. Γαστρονομία
Όπως κάθε τοπική κουζίνα, έτσι και η κουζίνα της Χίου εμπνέεται σε κυρίαρχο βαθμό από τα προϊόντα που παράγει ο τόπος. Έτσι, σχεδόν παντού θα συναντήσεις συνταγές και παραδοσιακές λιχουδιές με βάση τη μαστίχα και το μανταρίνι, το οποίο οι Χιώτες χρησιμοποιούν με χίλιους δυο τρόπους: το κάνουν χυμό, γλυκό, μαρμελάδες, λικέρ, σιρόπι, ενώ με το ξύσμα του νοστιμεύουν το φαγητό τους. Το νησί είναι επίσης διάσημο για τα αποστάγματά του (ούζο, λικέρ και μαστίχα), τα τυριά (αξέχαστο θα σου μείνει το μαστέλο) και τα δροσερά αναψυκτικά (πορτοκαλάδα, μανταρινάδα, βυσσινάδα και σουμάδα). Η Χίος φημίζεται επίσης για το φρέσκο ψάρι της (σ.σ. η Λαγκάδα, ο Παντουκιός, ο Καταρράκτης και το Λιθί είναι δημοφιλείς προορισμοί για ολόφρεσκο ψάρι, κατευθείαν από τα δίχτυα) και τους μεζέδες που συνοδεύουν το ούζο της. Να δοκιμάσεις οπωσδήποτε ψητό χταπόδι, μπεγότο (αθερίνα με κρεμμύδι), και φρέσκες τηγανιτές γαρίδες. Και φεύγοντας, πάρε μια γεύση Χίου μαζί σου, αγοράζοντας κάποιο από τα παινεμένα γλυκά του κουταλιού και μοσχομυριστές μαρμελάδες. Ένα βαζάκι γλυκό τριαντάφυλλο από ροδοπέταλα εκατόφυλλης τριανταφυλλιάς θα σε γυρίζει πάντα πίσω στη μυροβόλο…

*Ευχαριστούμε πολύ την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου για τη φιλοξενία και την ξενάγηση στη Χίο.