Το Οροπέδιο Λασιθίου του Νίκου Ανδρουλάκn

Το οροπέδιο Λασιθίου είναι ένας ορεινός παράδεισος. Ένα διαρκές σηµείο αναφοράς στη ζωή µου.

Μια πεδιάδα στα 900 µέτρα, περιστοιχισµένη από επιβλητικά βουνά µε ψηλότερη κορυφή το Σπαθί στα 2.148 µέτρα. Αν ψάχνεις δροσιά µέσα στον καλοκαιρινό καύσωνα, είναι ιδανικός προορισµός χωρίς να αποκλείεις την επιλογή της θάλασσας, καθώς σε µισή ώρα µε το αυτοκίνητο φτάνεις στις καταγάλανες παραλίες της Βόρειας Κρήτης.

Γύρω από την πεδιάδα υπάρχουν 18 γραφικά χωριά. Ένα από αυτά είναι το Ψυχρό, τόπος καταγωγής της µητέρας µου, όπου πέρασα τις περισσότερες πασχαλινές και καλοκαιρινές διακοπές των παιδικών µου χρόνων. Αναµνήσεις ανεξίτηλες και βαθιά χαραγµένες στην καρδιά µου.

Τι να πρωτοθυµηθώ; Τους εκατοντάδες ανεµόµυλους, που όταν λειτουργούσαν µαζικά έδειχναν το Οροπέδιο σαν πολύχρωµο χαλί έτοιµο να πετάξει. Την παραδοσιακή κατασκευή του Ιούδα το Πάσχα και το µάζεµα ξύλων µε τη συνεισφορά όλων των χωριανών για να ανάψουµε τη «φουνάρα». Την καλοκαιρινή συγκοµιδή φρούτων και την κατασκευή πρόχειρων υπαίθριων φούρνων για το ψήσιµο της πατάτας που µόλις είχε γεννήσει σε αφθονία η λασιθιώτικη γη. Ακόµα και σήµερα, πολλές από αυτές τις συνήθειες παραµένουν ζωντανές, µπολιασµένες στη νέα γενιά µε άλλες πιο σύγχρονες.

Το πιο γνωστό αξιοθέατο, που επισκέπτονται κάθε χρόνο χιλιάδες περιηγητές, είναι το Σπήλαιο του Δικταίου Άντρου, έκτασης 2.200 τ.µ. Ο µύθος ήθελε να γεννιέται εδώ ο Δίας, ο πατέρας των θεών του Ολύµπου.

Σηµαντικός ιστορικός σταθµός, η Μάχη του Οροπεδίου και η ιστορία των αδερφών Παπαδάκη, που πουλήθηκαν σκλάβοι το 1823. Ο πρώτος, ο Αντώνης Παπαδάκης, χρηµατοδότησε τον απελευθερωτικό αγώνα και αργότερα ανακηρύχθηκε σε µέγα ευεργέτη του ΕΚΠΑ, ενώ ο άλλος εξισλαµίστηκε και έγινε υψηλόβαθµος αξιωµατικός του αιγυπτιακού στρατού. Η ιστορία ενέπνευσε τη Ρέα Γαλανάκη, που την αφηγήθηκε στο βιβλίο της «Ο βίος του Ισµαήλ Φερίκ Πασά».

Το Οροπέδιο αποτελεί ένα από τα πιο πλούσια οικοσυστήµατα, και µε ιδιαίτερη βιοποικιλότητα. Το Φαράγγι Χαυγά µε την πανέµορφη λίµνη του Νεραϊδοκόλυµπου, στη βάση ενός µικρού καταρράκτη, ξεχωρίζει για την οµορφιά του. Εκατοντάδες ορειβατικά και περιηγητικά  µονοπάτια ταξιδεύουν τον επισκέπτη στη σκληροτράχηλη κρητική γη επιτρέποντας την ανάβαση στις περισσότερες κορυφές των βουνών. Η θέα από εκεί ψηλά προς το Κρητικό και το Λιβυκό Πέλαγος είναι µοναδική. Δικαίως θα το χαρακτήριζα το µπαλκόνι της Κρήτης. Οι λάτρεις, δε, του ποδηλάτου έχουν τη δυνατότητα να χαρούν όµορφες διαδροµές µέσα στον κάµπο.

Η κρητική φιλοξενία είναι απαράµιλλη και η ντόπια κουζίνα δεν είναι τυχαία ξακουστή. Στις ταβέρνες και στα καφενεία κάτω από τα πλατάνια στις πλατείες σερβίρονται ρακή, φασολάκια, αγκινάρες, χοχλιοί και άλλα τοπικά εδέσµατα.

Μια ιδιαίτερη νότα δίνουν τα πανηγύρια παραδοσιακής κρητικής µουσικής.

Στα τέλη Αυγούστου, χιλιάδες επισκέπτες ανεβαίνουν για τον Άι-Γιάννη τον Ριγολόγο και τις γιορτές της πατάτας.

Σας προτείνω να γνωρίσετε αυτό το µαγικό µέρος και θα διαπιστώσετε ότι όσα σας περιγράφω αξίζουν και δεν είναι µόνο τα λόγια ενός τοπικιστή.

* O Νίκος Ανδρουλάκης είναι πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ - Κινήµατος Αλλαγής.