Το Καστελλόριζο της Σοφίας Μητσοτάκη

Ένα ελληνικό νησί στην άκρη του Αιγαίου… Μόνο και μόνο η τοποθεσία του με ιντρίγκαρε να επισκεφθώ αυτόν τον ευλογημένο τόπο, όπως διαπίστωσα στη συνέχεια. Σίγουρα, συνέβαλε και η επιμονή της μητέρας μου, που τη θυμάμαι κάθε καλοκαίρι να λέει «Άσε για λίγο τις Κυκλάδες! Ταξίδεψε μακριά, δες τα ακριτικά νησιά της όμορφης χώρας μας και θα καταλάβεις τι εστί Ελλάδα». Έτσι και έγινε. Άφησα τους hot –όπως πίστευα τότε– προορισμούς και πήρα το πλοίο με ένα συγκεκριμένο προορισμό, το ανατολικότερο σημείο της Ελλάδας: το Καστελλόριζο, νησί από όπου κατάγεται η οικογένειά μου. Χρειάστηκαν μόνο λίγα δευτερόλεπτα για να με κερδίσει αυτό το νησί. Σίγουρα, θα το χαρακτήριζα έρωτα με την πρώτη ματιά.

Η ενέργεια που ένιωσα όταν πάτησα το πόδι μου στο Καστελλόριζο δεν μπορεί να αποκτηθεί ούτε με όλα τα μαθήματα yoga του κόσμου! Το απόλυτο ζεν. Ίσως φταίνε τα πολύχρωμα σπιτάκια σε νεοκλασικό ύφος, που καλύπτουν όλη τη χρωματική παλέτα: φιστικί, κεραμιδί, ώχρα, με τα όμορφα μπαλκόνια τους που αγναντεύουν τον κόλπο της Μεγίστης. Ίσως πάλι ευθύνεται η αίσθηση της καθαρής θάλασσας. Δεν γίνεται να φύγεις από το Καστελλόριζο και να μην έχεις ρίξει μία βουτιά κυριολεκτικά παντού... από τις μυστικές θαλάσσιες σπηλιές έως και το λιμάνι, τα νερά είναι κρυστάλλινα. Ναι, ναι, πολύ σωστά, από τα λίγα λιμάνια της χώρας που σας συστήνω να απολαύσετε το μπάνιο σας. Ένα ακόμα plus ήταν ότι δεν χρειάστηκε να νοιαστώ για το αν θα βρω άδειες ξαπλώστρες, αφού πολύ απλά παραλίες με την κλασική έννοια δεν υπάρχουν.

Στο παραμυθένιο αυτό σκηνικό προσδίδει και το Κάστρο των Ιπποτών, χτισμένο στην ανατολική πλευρά του λιμανιού σε ένα κόκκινο βράχο, απ’ όπου προέρχεται και η ονομασία του νησιού. Το νησί είναι μόλις 9 τ.χλμ., ιδανικό για να το γυρίσεις όλο, το οποίο και έκανα. Το μόνο που χρειάστηκα ήταν αθλητικά, ένα μπουκαλάκι νερό και όρεξη για εξερεύνηση.  Περιπλανιόμουν σε ένα φυσικό δίκτυο μονοπατιών  με στάσεις σε  διάφορα μικρά ξωκλήσια, διάσπαρτα στο νησί απολαμβάνοντας το γλυκό καλοκαιρινό αεράκι. Ένα από τα πιο γραφικά μέρη του νησιού είναι το παρεκκλήσι του Άη Γιώργη που βρίσκεται στην ομώνυμη νησίδα, απέναντι από το λιμανάκι του Μανδρακίου. Εκεί θα βρεις έναν απίθανο κολπίσκο με τιρκουάζ νερά όπου μπορείς να ρίξεις μία επιπλέον βουτιά!

Η αγαπημένη μου όμως εκκλησία στο νησί, η οποία έχει χαρακτηριστεί μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού, είναι ο ιερός ναός του Αγίου Γεωργίου Σαντραπέ. Ο εμβληματικός αυτός ναός άρχισε να χτίζεται το 1902 με δωρεά του Καστελλοριζιού Λουκά Σαντραπέ, ο οποίος παρεμπιπτόντως ήταν θείος της προγιαγιάς μου, επομένως και συγγενής μου. Λόγω του θανάτου του ιδίου και της γυναίκας του, το έργο δυστυχώς διεκόπη. Ωστόσο με το ενδιαφέρον και τη χορηγία των κ. Αθανασίου και Μαρίνας Μαρτίνου, ο ναός αποκαθίσταται πλήρως! Πρόκειται για οικοδόμημα με υψηλή ιστορική, αρχαιολογική και καλλιτεχνική αξία. Άλλο σπουδαίο έργο των δωρεών του ευεργέτη Σαντραπέ αποτελεί η Σαντραπεία Αστική Σχολή, ένα κτίριο σε νεοκλασικό στιλ που σήμερα συναντάμε δίπλα στον ιερό ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στην περιοχή Χωράφια. Η πιο συγκινητική εμπειρία ήταν η επίσκεψή μου στο νησί της Ρω. Στεκόμουν εκεί, στην απομακρυσμένη βραχονησίδα, δύο ολόκληρες ώρες, σκεπτόμενη πόση «Ελλάδα» μπορεί να χωρέσει μια στάλα τόπος; Πριν φύγω, έκλεισα το μάτι στην Κυρά της Ρω, καθησυχάζοντάς την ότι η συνήθειά της όχι μόνο συνεχίζεται αδιάκοπα, αλλά έχει αναχθεί σε ιερή παράδοση. Η ελληνική σημαία υψώνεται καθημερινά και κυματίζει περήφανα στον γαλανό ουρανό.

Δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ στη συνύπαρξή μου με τους ντόπιους του Καστελλόριζου. Η καλοσύνη και η υπέροχη παρέα των ακρίτων με έκαναν να νιώθω σπίτι μου. Πάντα πρόθυμοι να με καλημερίσουν, να με καθοδηγήσουν, ακόμα και να με κεράσουν πρωινό στη βεράντα τους. Ακόμη θυμάμαι τον κ. Γιώργο, που με μεγάλη χαρά με μετέφερε με το καϊκάκι του στο γειτονικό Κας για να θαυμάσω τα ελληνικά μνημεία των μικρασιατικών ακτών. Μαζί μας ήταν και η γυναίκα του, κ. Ελένη, την οποία αφήσαμε στο παζάρι απ’ όπου και προμηθεύτηκε φρέσκα προϊόντα για τα μεσημεριανό τους γεύμα, στο οποίο με προσκάλεσαν με μεγάλη χαρά. Ποτέ πριν δεν προσαρμόστηκα τόσο γρήγορα και εύκολα σε κάποιο πρωτόγνωρο περιβάλλον. Έπρεπε να φτάσω στα σύνορά μας για να συμβεί.

Το αγαπώ αυτό το νησί. Είναι ένας καλοφτιαγμένος πίνακας με «ζωγράφο» την ελληνική κουλτούρα. Σαν στολίδι στέκεται κοντά στα παράλια και μαγεύει τους λίγους μόνιμους κατοίκους τους, αλλά και τους αμέτρητους επισκέπτες του. Ένας τόπος που συνδυάζει την ιστορία, την καλαισθησία, την απλότητα και τη φιλοξενία, τους βασικούς πυλώνες του ελληνικού πολιτισμού. Άγονη, μα τόσο γόνιμη γραμμή… 

* Η Σοφία Μητσοτάκη είναι οικονομική αναλύτρια στον κλάδο των επενδυτικών υπηρεσιών, CVC Capital Partners.