Κάρπαθος, το νησί των παραδόσεων

Όταν γράφω για ένα μέρος, μου αρέσει να ξεκινάω από τις βασικές πληροφορίες. Μια απλή αναζήτηση στο ίντερνετ λοιπόν θα σου πει ότι η Κάρπαθος είναι το δεύτερο σε έκταση νησί των Δωδεκανήσων (μετά τη Ρόδο), έχει περίπου 6 χιλιάδες κατοίκους και μπορείς να την επισκεφθείς ακτοπλοϊκώς (πάνω από 20 ώρες) ή αεροπορικώς (περίπου 1 ώρα). Αυτό που δε θα σου πει όμως είναι πόσο ωραίες αντιθέσεις παρουσιάζει το φυσικό της τοπίο, πόσο γραφικά παραμένουν τα χωριά της και πόσο περήφανοι είναι οι Καρπάθιοι για τις παραδόσεις τους -πολλές από τις οποίες κρατούν μέχρι σήμερα.

Στα απόκρυμνα βράχια και τα πράσινα νερά
Η ακριτική απόσταση του νησιού, έχει σίγουρα βοηθήσει στο να παραμείνει πιο «παρθένο». Διαθέτει δεκάδες παραλίες, όλες με υπέροχα κρυστάλλινα νερά που σε καλούν να βουτήξεις. Από την Κυρα-Παναγιά και τα Άπελλα, μέχρι την Άφωτη, το Λευκό, τη Μικρή Αμμοοπή, τα Καστέλια και το Διακόφτη θα βρεις και απαλή αμμουδιά και ψιλό βοτσαλάκι και οργανωμένες και ανοργάνωτες. Ό,τι διάθεση κι αν έχεις, η Κάρπαθος έχει μια παραλία να σου προσφέρει. Στα Βάτα, στο Μακρύ Γυαλό και στον Αγριλαοπόταμο θα συναντήσεις σέρφερς και λάτρεις των θαλάσσιων σπορ windsurf και kitesurf αφού είναι τα μέρη με τον καλύτερο αέρα. Πραγματικά εντυπωσιακή όμως στο νησί είναι η εναλλαγή των τοπίων αφού περνάει από το απόλυτα ερημικό στο καταπράσινο και από τα ψηλά βουνά στα απόκρυμνα βράχια που σου κόβουν την ανάσα.

Το ηλιοβασίλεμα της Ολύμπου
Η Όλυμπος είναι μάλλον από τα διασημότερα χωριά του νησιού. Κυρίως γιατί μοιάζει ξεχασμένη από το χρόνο, λόγω της έλλειψης ασφαλούς πρόσβασης που την κράτησε αποκομμένη από το υπόλοιπο νησί μέχρι και πριν λίγα χρόνια. Στη μητριαρχική Όλυμπο ισχύουν ιδιαίτερα έθιμα, τον πρώτο λόγο έχουν οι γυναίκες -που στο χωριό φορούν ακόμη τις παραδοσιακές στολές-, και ολόκληρος ο οικισμός μοιάζει με πίνακα ζωγραφικής. Όλοι μας μίλησαν για το υπέροχο ηλιοβασίλεμα που βλέπεις από το χωριό και πράγματι ακολουθώντας ένα στενό μονοπάτι ανάμεσα σε γκρεμισμένα σπίτια που ανακαινίζονται, ο δρόμος σε βγάζει σε ένα μικρό ξωκλήσι που ολοκληρώνει την εικόνα του ήλιου που δύει στη θάλασσα και τον απόκρημνων βράχων που βάφονται πορτοκαλί. Ο πάτερ Γιάννης Διακογιώργης περιγράφει πώς κάθε οικογένεια είχε το δικό της ανεμόμυλο και το δικό της εκκλησάκι με οικογενειακό νεκροταφείο, με αποτέλεσμα να υπάρχουν στην περιοχή περισσότερα από 80 εκκλησάκια και μύλοι, ενώ σήμερα σώζονται τα απομεινάρια μόλις 32 μύλων στην κορυφογραμμή του βουνού. Στο χωριό υποδέχονται τις κοπέλες φορώντας τους στο κεφάλι την παραδοσιακή μαντήλα για καλοτυχία, ενώ η φήμη των γλεντιών και των πανηγυριών που η μουσική από τις λύρες, τα λαούτα και τις τσαμπούνες μπορεί να φτάσει τις 100 ώρες συνεχόμενα, προηγείται του χωριού. Οι κάτοικοι της Ολύμπου παίρνουν πολύ σοβαρά τα έθιμά τους, οπότε αν επισκεφθείς κάποιο από τα πανηγύρια (όπως το 15Αυγουστο) φρόντισε να είσαι πρόθυμος να λάβεις μέρος σε αυτά αλλιώς μπορεί και να... σε διώξουν!

Το παραδοσιακό Καρπαθιώτικο σπίτι
Το Μεσοχώρι, οι Πυλές, οι Μενετές, το Όθος είναι χωριά που το καθένα έχει τη δική του ομορφιά. Όλα όμως μοιράζονται κάτι κοινό μεταξύ τους και με το υπόλοιπο νησί. Όλοι οι κάτοικοι έχουν κρατήσει ανέγγιχτα στα σπίτια τους τα παραδοσιακά καρπαθιώτικα δωμάτια, τα οποία όχι μόνο συντηρούν με μεγάλο κόστος αλλά χαίρονται να επιδεικνύουν με κάθε αφορμή. Ta εκσυγχρονισμένα εξωτερικά σπίτια των χωριών κρύβουν ένα λαογραφικό θησαυρό, ένα παραδοσιακό δωμάτιο που περιλαμβάνει ένα μεγάλο ξύλινο σκαλιστό τέμπλο (αξίας πολλών χιλιάδων ευρώ ακόμη και σήμερα), διακοσμημένα πιάτα και ποτήρια (τα οποία έστελναν συνήθως δώρο από το εξωτερικό οι ξενιτεμένοι της οικογένειας), κεντημένες κουβέρτες και κιλίμια και έναν μεγάλο καθρέφτη. Ο «σοβάς» είναι ο χώρος του κρεβατιού στον οποίο άπλωναν τα στρώματα για να κοιμηθεί η οικογένεια και ακριβώς από κάτω υπάρχει ο «αποκρίατος» που είναι στην ουσία αποθηκευτικός χώρος για τα αγαθά και τα τρόφιμα της οικογένειας. Αυτά και ακόμα περισσότερες λεπτομέρειες θα σας περιγράψει με χαρά οποιαδήποτε Καρπαθιώτισσα επιδεικνύοντας την πλούσια προίκα της, ειδικά αν είναι «κανακαρά» (πρωτότοκη κόρη), όπως η Πόπη Χατζηδάκη που μας ξενάγησε στο δικό της.

 

Η μικροσκοπική Σαρία
Δεν γίνεται να πας στην Κάρπαθο και να μην επισκεφθείς και το νησάκι της Σαρίας που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του νησιού. Στα σχεδόν 20τμ της θα συναντήσεις ένα εντυπωσιακό φαράγγι, μια σπηλιά που σε καλεί να την εξερευνήσεις, ένα καταπράσινο πευκόδασος, ολόλευκα ξωκλήσια, καταγάλανα κρυστάλλινα νερά και επιστήμονες που μελετούν τη μεσογειακή φώκια. Αυτή η νησίδα - κόσμημα πρέπει να μπει οπωσδήποτε στη λίστα σου!

Μη χάσεις:

Το ηλιοβασίλεμα στο Kafe Skopi στο Μεσοχώρι. Θα περπατήσεις αρκετά αφού όλο το χωριό είναι προσβάσιμο μόνο με τα πόδια, αλλά η υπέροχη θέα, η απίστευτη φιλοξενία των ανθρώπων του και η υπέροχη σπιτική τους λεμονάδα θα σε αποζημιώσουν.

Τα αναμνηστικά σου από το κατάστημα Bonendis Art στις Μενετές. Ο Παναγιώτης Ανεζίρης και η Πόπη Χατζηδάκη ανοίγουν τις καρδιές τους για να σε υποδεχθούν και κάθε τι που θα βρεις εκεί έχει φτιαχτεί αποκλειστικά από τα χεράκια τους.

Τα καλοκαιρινά πάρτι στην Αρκάσα. Μπορεί το κέντρο του νησιού να είναι τα Πηγάδια, αλλά εκεί συχνάζουν οι... τουρίστες! Εσύ θα πας με τους ντόπιους στην Αρκάσα που έχει έντονη νυχτερινή ζωή και κάθε μέρα πραγματοποιείται και ένα πάρτι σε κάποιο από τα μπαρ εκεί. Ρώτα έναν ντόπιο να σου πει πού θα είναι το επόμενο.

Τις βουτιές στην Κυρά Παναγιά. Δεν έχω να προσθέσω κάτι, είναι απλά φανταστική η θάλασσα και το τοπίο μιλάει από μόνο του.

Το Υπαίθριο Αγροτικό Μουσείο στις Πυλές. Ο υπέροχος και φιλόξενος κ. Γιάννης Λαχανάς θα σε ξεναγήσει στην αγροτική ζωή της Καρπάθου μέσα από ένα μουσείο που έχει φτιαχτεί με αγάπη και μεράκι. Κάνε και μια βόλτα στο χωριό Πυλές να δεις τις μαντινάδες στο πλάι των δρόμων και τα υπέροχα προϊόντα που φτιάχνουν στο Σύλλογο Κυρίων και Δεσποινίδων Πυλών «Η Πρόοδος».