Τα δέντρα, ο μεσαίωνας και τα άστρα

Ως τον Απρίλιο του 2010 υπήρχε στο Μοναστήρι –η τελευταία παραλία της Ανάφης– μια συστάδα δέντρων επάνω στην άμμο. Ίσως μοναδική στις Κυκλάδες. Σχεδόν επάνω στο κύμα. Στην πάροδο του χρόνου τα αρμυρίκια είχαν ενοποιηθεί εξαιτίας των αέρηδων σ’ ένα ζωντανό συμπαγές γλυπτό της  φύσης, καθώς τα κλαδιά του ενός αγκάλιαζαν τον κορμό του άλλου.

Ένας απ’ τους ελάχιστους άφθαρτους τόπους που εξέπεμπε ζόρικη μαγεία, σαγήνη οικείας αριστοκρατίας που δεν συγχωρούσε την ευτέλεια φιλοξενώντας τα καλοκαίρια τον ανάλογο κόσμο που έβρισκε ησυχαστήριο μέσα στην ιδιόμορφη όαση.

Τρομεροί υποβρύχιοι ψαράδες, μαθηματικοί, ερωτευμένοι, καλλιτέχνες, δάσκαλοι, παιδιά, σκυλιά, γατιά, Γερμανίδες, καναρίνια και Αγγλίδες…

Ο Δημήτρης επισκέφτηκε την παραλία σε ηλικία έξι μηνών. Τον επόμενο χρόνο σκαρφάλωνε σαν Ταρζάν τα κλαδιά. Δυόμισι χρονών ο Αντρέας έπαιζε κάτω απ’ τις σκιές. Ενώ πενήντα χρόνια νωρίτερα ο παππούς του, ένας ψηλός λεβέντης απ’ τα Καλάβρυτα, ο Ανδρέας Παπανδρέου, είχε κάνει εξορία.

Όλοι βίωναν ένα υπέροχο διάλειμμα αισθητικής και ηθικής στην παρθένα φύση. Όχι σαν νευρωτικοί της κατανάλωσης τουρίστες αλλά για ελάχιστα ελεύθεροι άνθρωποι στο επιβλητικό τοπίο, έχοντας συνεισφέρει τα μέγιστα στην οικονομική ανάσταση του νησιού. Δίπλα στη σκεπή του πολύτιμου ναού της φύσης καθώς ορθώνεται ο γρανιτένιος βράχος του νησιού κάθετα. Κομμένος  με μαχαίρι ο ψηλότερος Μονόλιθος της Μεσογείου μετά απ’ αυτόν του Γιβραλτάρ. 450 μ. περίπου στον αέρα λευκός. Αλλά 100 περίπου βάθος στο νερό, κατάμαυρος. Γεράκια επάνω στο γαλάζιο. Μεγάλα μαύρα ψάρια στο έρεβος. Στο διάσελο του βράχου απ’ όπου ανέτειλε το άστρο υπήρχε κτισμένος ο αρχαίος Ναός του Απόλλωνα, ο Θεός του Άστρου.

Έχουν μείνει τα θεμέλια, οι Παλαιοχριστιανικοί τον έκαψαν σύρριζα, υψώνοντας το σημερινό Μοναστήρι. Οι Αργοναύτες του Ιάσονα, όταν είδαν μέσα στην αντάρα το σωτήριο βράχο, ανέκραξαν. «Ανεφάνει!». Αυτή είναι μια εκδοχή για το όνομα του νησιού. Η άλλη είναι ότι δεν έχει φίδια…

Τα αιωνόβια δέντρα ήταν ριζωμένα στον αιγιαλό που σημαίνει κατά το Σύνταγμα κανενός κερατά η περιουσία. Καμιά διεκδίκηση νεοέλληνα οικοπεδοφάγου.

Εδώ είναι το δράμα.

Καθώς ο Ηγούμενος της Σαντορίνης, όπου ανήκει διοικητικά το Μοναστήρι, βάζοντας καλογέρους με αλυσοπρίονα τα εξολόθρευσε! Έκοψε σύρριζα την υπερηφάνεια της φύσης. Στα μουλωχτά, όπως έρπει το φίδι. Χωρίς κανείς να προλάβει να τον σταματήσει. Θεωρώντας τα κομμάτι της περιουσίας του. Της θρησκοληψίας του. Το Κακό –όπως όριζαν οι Στωικοί– ήταν η βίαια δράση ενάντια στη φύση.

Δεν χρειάζεται ν’ αναφέρουμε τις ξεδιάντροπες δικαιολογίες που στην πραγματικότητα είναι συκοφαντία σ’ ό,τι όλοι αυτοί ζηλοφθονούν. Την ελεύθερη ερωτική –με όλες τις έννοιες– διαβίωση, την ομορφιά των νέων «που τους έλεγαν αλήτες» μαζί με τα σκυλιά και τα καναρίνια τους… Αυτούς ήθελαν να διώξουν, γιατί η έντονη παρουσία τους εμπόδιζε τα σχέδια της αρπαγής προς εκμετάλλευση. Αν κι όλη η περιοχή είναι χαρακτηρισμένη σαν αρχαιολογικός χώρος.

 Εδώ κι είκοσι χρόνια το επαναλαμβάνουν συνεχώς. Να αξιοποιήσουν οικονομικά τον παράδεισο με άγρια καπιταλιστικά κριτήρια. Αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις. Με πολλούς τρόπους προσπάθησαν να επιβάλουν το είδος της «αξιοποίησης» όπως την αντιλαμβάνονται. Είτε με κάποιον Κύπριο που έστησε αμπέλια –ίσα για να τσεπώσει την επιδότηση αφήνοντας πίσω του ξερά χόρτα– είτε με κάποιο «κουνούπι» που προσδοκούσε να στήσει πλαστικές ομπρέλες κάνοντας το νησί άνω κάτω ώσπου ξεκουμπίστηκε. Το τελευταίο που ακούστηκε από Αναφιώτες ήταν το χτίσιμο μπάνκαλοους για θρησκευτικό τουρισμό… Ίσως αυτόν το γελοίο όρο πλήρωσαν τα δέντρα. Ωραία εικόνα. Εγκάρσιας ορθόδοξης αισθητικής. 

Η δεσποτεία του ηγούμενου δεν έχει σαφώς συνείδηση ότι η εποχή έχει αλλάξει δραματικά. Ότι πριονίζουν το ήδη ξερό κλαδί τους. Είναι πολύ πρόσφατο το τραυματικό γεγονός που κλόνισε την Αθήνα, τρόμαξε την Ευρώπη και έριξε την κυβέρνηση, καθώς ένας σύγχρονος Ρασπούτιν πούλησε το νερό της λίμνης μαζί με τα ψάρια και τους μαύρους κύκνους. Ο Θεός του σύμπαντος είναι μια πολύ σοβαρή ιστορία για ν’ αφεθεί στο μακρύ χέρι των θρησκειών… Το ίδιο και οι παραλίες της Απέραντης Θάλασσας.

- Στον Μιχάλη Τριανταφύλλου, μαθηματικό και τελευταίο παραλιάρχη