Το σπήλαιο του Άη Γιώργη στο Κιλκίς έχει σταλακτίτες, σταλαγμίτες, απολιθώματα, και ηλικία 800.000-1.000.000 χρόνια.
Από το περίπου ένα εκατομμύριο χρόνια, τα τελευταία 30-40 (χρόνια) είναι επισκέψιμο το Σπήλαιο: ανακαλύφθηκε το 1925 χάρη σε έναν ντόπιο λατόμο, τον Γιώργο Παυλίδη ή Μπουλασίκη, που κατά λάθος ανατίναξε ένα βράχο κι έφτιαξε είσοδο σε κάτι πάρα πολύ υπόγειο. Για πολλά χρόνια, η σπηλιά λεγότανε «του Μπουλασίκη το τρυπίδι» κι έμενε μυστήρια, ανεξερεύνητη μέχρι το 1960, που ανέλαβε η Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρεία με την πρόεδρό της ΆνναΠετρόχειλου – τέλος πάντων, ως αξιοθέατο άνοιξε για το κοινό το 1986.
Μέχρι τότε, κυκλοφορούσαν φήμες για φαντάσματα, νυχτερίδες και τέρατα που ζούσανε μέσα στο σπήλαιο, κυρίως για να αποτρέπουν τα παιδιά του Κιλκίς, που μπαινόβγαιναν εκεί στη ζούλα λες κι ήταν τσιφλίκι τους. Ένα από αυτά τα παιδιά ήτανε ο πολύ άτακτος τότε πιτσιρικάς Βασίλης Μακρίδης, που το 1986 έγινε ο πρώτος, και μέχρι στιγμής ο τελευταίος ξεναγός-φύλακας της σπηλιάς. Ξέρει τις διαδρομές με κλειστά τα μάτια ανάμεσα στους σταλαγμίτες, τα πετρώματα, τα σχίσματα και τα ανοίγματα, αγαπάει το σπήλαιο σα δεύτερο σπίτι του κι ας διαμαρτύρεται, πολύ σωστά, ότι «αυτή η δουλειά θέλει δύο νοματαίους» - έναν για το εξωτερικό γκισέ κι έναν δεύτερο για τις ξεναγήσεις.
Η Σπηλιά τώρα: δεν είναι τόσο θεαματική όσο το Σπήλαιο του Δηρού ή των Ιωαννίνων, αλλά έχει τη χάρη της, ειδικά αν σου αρέσουν βιβλία όπως το «Ταξίδιστο κέντρο της Γης» κι αν φαντάζεσαι μυστήρια τέρατα να κρύβονται πίσω από σπασμένους σταλαγμίτες. Οι διαδρομές μέσα στα συγκεκριμένα βάθη της γης είναι γύρω στα 300 μέτρα, με υγρές σκαλίτσες και μουσκεμένα σκαλάκια, με δύο επισκέψιμα επίπεδα σαν σαλόνια ομπσκιούρ ταινίας επιστημονικής φαντασίας. Η συνολική έκταση του (επισκέψιμου) κομματιού είναι πάνω από 1.000 τμ. Η θερμοκρασία είναι 15-17 βαθμοί Κελσίου και η υγρασία 95%. «Παρουσιάζει ένα πρωτότυπο σχηματισμό για τα Ελληνικά σπήλαια, γιατί διαθέτει σύστημα διακλάσεων, δηλαδή σχισμών, που έχουν ανοιχτεί κατακόρυφα, κι έτσι έχει ψηλές οροφές και πολλούς στενούς διαδρόμους», κατά τον κ. Μακρίδη. Με υποβλητικούς φωτισμούς και βάραθρα εδώ κι εκεί, το Σπήλαιο είναι λαβύρινθος κανονικός. Υπάρχουν «αίθουσες» και τοίχοι ολόκληροι σκεπασμένοι με «κοράλλια», σχηματισμούς που μοιάζουν να βγήκαν από τη θάλασσα, ή, κατά τα παιδιά μας, «με κουνουπίδια ακουμπισμένα κοντά το ένα στοάλλο μαζί με ένα σωρό μπρόκολα». Δημιουργήθηκαν πάαααααρα πολύ αργά, μέσα σε χιλιάδες αργόσυρτα δημοσιο-υπαλληλικά χρόνια, από σταγόνες νερού που πέφτουν από την οροφή και σκορπίζονται πάνω στα βράχια, αφήνοντας τα άλατά τους ή ό,τι αφήνει μια σταγόνα από σταλακτίτη σε σταλαγμίτη/ή/και κουνουπίδι. Υπάρχουν σχηματισμοί πολλών χιλιάδων χρόνων που μοιάζουν με ελέφαντα, με καλόγερο, με ροφό, με βόα, με οτιδήποτε, ανάλογα με την φαντασία του επισκέπτη. Πάνω από 300 απολιθωμένα κόκαλα ζώων βρέθηκαν στα βάθη της σπηλιάς, ηλικίας 30-35.000 χρόνων… που είναι μια ημέρα, σε σχέση με έναν και μόνο σταλακτίτη. Μάλιστα λόγω των πολλών απολιθωμάτων, η Σπηλιά μπήκε και στο Βιβλίο Ρεκόρ Γκίνες το 2009.
Η ξενάγηση κρατάει 30-40 λεπτά, με τον κ. Μακρίδη να αφηγείται κομμάτια της ζωής του, τόσο στενά δεμένης με την ίδια τη σπηλιά που δεν τις ξεχωρίζει ούτε αυτός ούτε εσύ ο επισκέπτης. Ο αέρας της σπηλιάς, παγωμένος και υγρός, είναι «…Θεραπευτικός για το άσθμα και για πολλές ακόμα παθήσεις των πνευμόνων» μας λέει στο τέλος. Το τσεκάρω μετά στο ίντερνετ, όντως κάνει καλό, σύμφωνα με μελέτες Τσέχων επιστημόνων.
Όταν βγαίνεις στο λαμπερό φως από την κατασκότεινη Σπηλιά, αισθάνεσαι ότι ο χρόνος είναι πολύ σχετική υπόθεση. Και αισθάνεσαι επίσης λίγο συναχωμένος, αν δεν είχες ζακετάκι μέσα στη σπηλιά…
Τα πολλά και διαφορετικά κομμάτια της δένουν μεταξύ τους με φροντίδα και αγάπη, την οποία αγάπη καταθέτουν στην ιδιαίτερη πατρίδα τους οι κάτοικοί της…
Εδώ οι Βρετανοί του Αστερίξ είναι ακόμα αναγνωρίσιμοι, πίνουν τσάι και μαζεύονται στα σπίτια τους στις 6μμ που κλείνουν τα μαγαζιά του γραφικού Γκίλντφορντ
