Gap Year: Φύγε από την κρίση όσο προλαβαίνεις

Γράφουν: Αγγελική Νικολάρη, Καρολίνα Νιαμονιτάκη

Το ’χε η μοίρα σου, τα πιο δημιουργικά χρόνια της ζωής σου να συμπέσουν με τη βαθύτερη κρίση που γνώρισε η Ελλάδα από τον τελευταίο πόλεμο. Τελείωσες σχολείο ή σπουδές ή στρατό και ψάχνεσαι σε μια χώρα που σου φαίνεται ότι δεν μπορεί να σου προσφέρει όχι ευκαιρία, αλλά ούτε ελπίδα. Κοιμάσαι και ξυπνάς αγκαλιά με το μεγάλο δίλημμα: «Μένω ή φεύγω;».

Το να φύγεις από την Ελλάδα σε αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής είναι μια μεγάλη απόφαση. Δεν είναι η σωστή για όλους και αν είναι εσπευσμένη τίποτα δεν σου εγγυάται ότι θα βρεις ικανοποιητική δουλειά, ότι θα προσαρμοστείς στη χώρα που θα επιλέξεις ή ότι η νέα σου ζωή θα είναι καλύτερη από αυτή που άφησες πίσω. Το καλύτερο που μπορείς να κάνεις είναι αυτό που κάνουν εκατομμύρια νέοι σε όλο τον κόσμο ανάμεσα στο σχολείο και τις σπουδές ή αφού τελειώσουν το πανεπιστήμιο και πριν αρχίσουν να ψάχνουν για δουλειά: Παίρνουν ένα σακίδιο, σπάνε τον κουμπαρά τους και ξεκινούν να δουν τον κόσμο.
Οι εναλλακτικές είναι πολλές και ανάλογα με το τι ψάχνει ο καθένας μπορεί να ακολουθήσει διαφορετικούς δρόμους. Άλλοι εντάσσονται σε κάποιο εθελοντικό πρόγραμμα απο αυτά που «τρέχουν» δεκάδες μη κυβερνητικές οργανώσεις και διεθνείς οργανισμοί, άλλοι επιλέγουν μια χώρα με σκοπό να μάθουν τη γλώσσα και τον πολιτισμό της κι άλλοι αποφασίζουν να κάνουν το γύρο του κόσμου κάνοντας στάση λίγων εβδομάδων σε κάθε τόπο.
Νομίζεις ότι τα χρήματα που χρειάζονται για να το επιχειρήσεις είναι απαγορευτικά; Ίσως, αν σκεφτείς με τον ελληνικό τρόπο που σκεφτόμαστε τα ταξίδια: ανέσεις, καλά ξενοδοχεία, πλήρη γεύματα και ψώνια. Αν όμως κάνεις συμβιβασμούς στα μη ουσιώδη και αποφασίσεις αντί για τουρίστας να γίνεις ταξιδιώτης, τα χρήματα που θα χρειαστείς είναι πολύ λιγότερα από όσα φαντάζεσαι. Θα εκπλαγείς ευχάριστα με το πόσο μακριά μπορεί να σε πάει, σε χώρες με πολύ χαμηλό κόστος ζωής, ακόμα και το χαρτζιλίκι του μπαμπά που έτσι κι αλλιώς θα ξόδευες στην Ελλάδα. Περιστασιακές και πρόχειρες δουλειές, όπου και για όσο τις βρεις, θα συμπληρώσουν αυτά που χρειάζεσαι. Ακόμα κι αν δεν έχεις μία υπάρχουν τρόποι, όπως η εθελοντική εργασία, που σου εξασφαλίζει φαγητό, διαμονή και πολλές φορές ένα μικρό χαρτζιλίκι. Σε κάθε περίπτωση, οι εμπειρίες που θα αποκομίσεις είναι ανεκτίμητες. Κι όταν με το καλό γυρίσεις θα ξέρεις ότι η μεγαλύτερη περιπέτεια της ζωής σου θα είναι ταυτόχρονα και η σημαντικότερη επένδυση που θα έχεις κάνει στον εαυτό σου. Ένας άλλος άνθρωπος, με ανοιχτό μυαλό, απεριόριστους ορίζοντες, φίλους σε όλο τον πλανήτη και την αντίληψη ότι η χώρα σου δεν είναι το κέντρο της γης.
Έως τότε τα πράγματα στην Ελλάδα μπορεί να είναι καλύτερα και είναι βέβαιο ότι η εμπειρία σου θα είναι πολύτιμη στην αναζήτηση εργασίας, αλλά και στη μετέπειτα επαγγελματική σου πορεία. Κι αν τα πράγματα είναι το ίδιο άσχημα, θα ξέρεις ότι μπορείς εύκολα να ζήσεις και να αναζητήσεις μια καλύτερη ζωή σε οποιαδήποτε χώρα. Κοντολογίς, θα είσαι πια ένας «πολίτης του κόσμου».

Οι εναλλακτικές

Πες πως πήρες τη μεγάλη απόφαση και άφησες πίσω σκυλιά, γατιά, κολλητούς, γκόμενους και την Ελληνίδα μάνα που κλαίει γοερά στην πύλη του αεροδρομίου. Αφού εφοδιάστηκες με ό,τι χάρτες, πυξίδες και οδηγούς πόλης βρήκες μπροστά σου και είσαι σίγουρος πως όπου κι αν πας δεν θα χαθείς, είσαι έτοιμος για το μεγάλο ταξίδι.

Όποιος κι αν είναι ο προορισμός που επέλεξες για να ξεκινήσεις το gap year σου, Ευρώπη, Ασία ή Αφρική, δεν τελειώνουν εδώ τα «βάσανά» σου. Έχεις κάνει το μεγάλο βήμα, μη νομίζεις όμως πως το υπόλοιπο του χρόνου θα σε βρει ξάπλα με μια pina colada στο χέρι. Μάζεψε όλη την οργανωτικότητά σου και φρόντισε να βρεις τις δραστηριότητες που σου ταιριάζουν, που θα αυξήσουν την κοινωνικότητά σου και θα σε κάνουν να ενταχθείς ευκολότερα στο νέο περιβάλλον.

Περί... internship λόγος! Ο όρος είναι λίγο πολύ γνωστός και πρόκειται για τις λεγόμενες μαθητείες, πρακτική εξάσκηση δηλαδή στο εξωτερικό, όποιος κι αν είναι ο τομέας σπουδών σου. Εκτός από πολλές εμπειρίες και ένα σημαντικό plus για το βιογραφικό σου, ενδεχομένως να αποκτήσεις και τη δυνατότητα εύρεσης μιας μόνιμης εργασίας στο εξωτερικό, αν σε ενδιαφέρει κάτι τέτοιο. Πολλά από αυτά τα προγράμματα είναι χρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση και δίνουν ένα ποσό υποτροφίας στους συμμετέχοντες, αφορούν όμως μόνο ευρωπαϊκές χώρες. Τα πιο γνωστά είναι το Erasmus Placement και το Leonardo, υπάρχουν όμως και διεθνή όπως το Aiesec. Η διάρκεια της πρακτικής κυμαίνεται από 3 έως 6 μήνες, αλλά μπορεί να παραταθεί έως και ένα χρόνο. Αν είσαι ακόμα φοιτητής, μια ενημέρωση από το αρμόδιο τμήμα της σχολής θα σου λύσει τα χέρια.

Μεροδούλι, μεροφάι Πώς θα σου φαινόταν να διδάσκεις αγγλικά σε παιδιά στη Μογγολία, να δουλεύεις σε beach bar στην Καραϊβική ή σε ζωολογικό κήπο στην Αυστραλία; Οπουδήποτε κι αν είσαι μπορείς να βρεις απλές χειρονακτικές εργασίες που θα φουλάρουν τις γνωριμίες και το χαρτζιλίκι σου, κάνοντας πιο εύκολη τη διαβίωσή σου στο νέο τόπο διαμονής.

Ακόμη καλύτερα, θα σου δοθεί η ευκαιρία να μαζέψεις ένα κομπόδεμα που θα σου εξασφαλίσει τα εισιτήρια για τον επόμενο σταθμό, όπου θα συνεχίσεις το gap year σου. Πολύ συνηθισμένη και επικερδής απασχόληση για τους νέους που ταξιδεύουν είναι η διδασκαλία ξένων γλωσσών σε χώρες με μεγάλη ζήτηση. Αν έχεις κάποιο πτυχίο σε αγγλικά, γαλλικά κ.λπ. ψάξ’ το, δεν αποκλείεται να βρεις ενδιαφέρον ακόμα και για διδασκαλία ελληνικών.

Επίσης: baby sitting, εργασίες σε τουριστικά γραφεία, youth hostel, ξενοδοχεία ή και αγροτικές εργασίες. Υπάρχει βέβαια πάντα η λύση της δουλειάς σε μπαράκια, καφέ και εστιατόρια, αν καταφέρνεις μια μίνιμουμ συνεννόηση στην τοπική γλώσσα.

Το σίγουρο είναι πως αν ψάξεις θα βρεις οτιδήποτε, ανάλογα με τα ενδιαφέροντά σου.

Tο εθελοντί... ΖΕΙΝ Ο εθελοντισμός είναι κι αυτός μία από τις επιλογές που αξίζει να σκεφτείς. Υπάρχουν αμέτρητες μη κυβερνητικές οργανώσεις που διοργανώνουν ταξίδια και προσφέρουν υπηρεσίες. Σε κάποιες περιπτώσεις –ειδικά εκτός των ευρωπαϊκών ορίων– πληρώνεις κάποιο ποσό, που θα καλύψει τα έξοδά σου στη χώρα που πρόκειται να επισκεφθείς (φαγητό, διαμονή, μετακινήσεις, ασφάλιση) σε συνδυασμό με τα εισιτήρια και άλλα προσωπικά έξοδα, που παραμένουν σε σένα. Χρειάζεσαι λοιπόν ένα άλφα budget για να κάνεις κάτι τέτοιο, όμως υπάρχουν και επιδοτούμενα προγράμματα, κυρίως στην Ευρώπη, για τα οποία τα χρήματα που θα χρειαστούν είναι ελάχιστα.

EVS, SEI, Elix είναι μερικές μόνο από τις οργανώσεις που πραγματοποιούν εθελοντικές δραστηριότητες με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος, τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, την προώθηση του πολιτισμού και την κοινωνική προσφορά. Με άλλα λόγια μπορείς να ασχοληθείς με ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, παροχή πρώτων βοηθειών, σίτιση, εστίαση, δεντροφυτεύσεις, δημιουργία θερμοκηπίων, αναπαλαιώσεις κτιρίων, προστασία και φροντίδα ζώων. Υπάρχουν, ακόμα, ομάδες που ασχολούνται με ανεγέρσεις νοσοκομείων ή εκκλησιών. Οποιεσδήποτε κι αν είναι οι γνώσεις και τα ενδιαφέροντά σου, μπορείς να τα αξιοποιήσεις κατάλληλα και να φανείς χρήσιμος.

Σκέψου μόνο πως σήμερα είσαι εδώ και διαβάζεις αυτό το κείμενο, ενώ αύριο μπορείς να εκτρέφεις φώκιες στην Αυστραλία και να φροντίζεις ελέφαντες στην Ταϊλάνδη ή να δουλεύεις με ορφανά παιδάκια κάπου στην ανατολική Ευρώπη.

Ο καλύτερος καθρέφτης για να γνωρίσεις τον εαυτό σου

H Μάγδα Αλεξανδροπούλου είναι 23 χρόνων και έχει περάσει τα τελευταία δύο χρόνια ταξιδεύοντας.
«Ξεκίνησα από την Αγγλία δουλεύοντας εθελοντικά σε μια ΜΚΟ, την Οxfam, και έμεινα τρεις μήνες. Στη συνέχεια πήγα στην Αίγυπτο για να κάνω δύο μήνες πρακτική με θέμα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Από τον Οκτώβριο μένω στην Ισπανία, μαθαίνω τη γλώσσα και δουλεύω σ’ ένα σχολείο. Θα μείνω σίγουρα μέχρι το καλοκαίρι για να πάρω και το δίπλωμα των ισπανικών. Δεν χρειάζεται να έχεις πολλά λεφτά για να ξεκινήσεις, ειδικά αν είσαι σε κάποιο πρόγραμμα εθελοντισμού. Στην Αίγυπτο ξόδευα τα μισά των μισών από αυτά που ξοδεύει ένα φοιτητής στην Ελλάδα. Στην Ισπανία βρήκα εύκολα δουλειά σε σχολείο... Δεν θα άλλαζα τις εμπειρίες που έχω ζήσει με τίποτα. Εκτός από τις χώρες και τους πολιτισμούς, έχω κυρίως ανακαλύψει πολλά πράγματα για τον εαυτό μου. Τα ταξίδια είναι ο καλύτερος καθρέφτης... Για το αν είναι εύκολο να φύγει μια κοπέλα μόνη της από την Ελλάδα και να ταξιδέψει, δεν μπορώ να απάντησω, πιστεύω ότι εξαρτάται από τον άνθρωπο. Εγώ νομίζω πως όλοι πρέπει να το κάνουν, ίσως και να ’πρεπε να ήταν υποχρεωτικό για κάθε νέο. Μετά την πρώτη φορά είναι πολύ εύκολο, αλλά από την άλλη πρέπει να είσαι προσγειωμένος και να μην έχεις υπερβολικές απαιτήσεις. Δεν σκέφτομαι να γυρίσω στην Ελλάδα, είμαι πλέον ανοιχτή στις προτάσεις για οποιαδήποτε χώρα».

Από τις περιπλανήσεις της Μάγδας Αλεξανδροπούλου στην Ερυθρά Θάλασσα και την Αίγυπτο

Το μικρόβιο του ταξιδιού

Η Αρετή Μανατάκη, διαχειρίστρια τουgapyear.gr, μας μιλά για τη δική της εμπειρία.
«Όλα ξεκίνησαν με τη συμμετοχή μου στο πρόγραμμα Erasmus» λέει. «Εκεί μου μπήκε το μικρόβιο να ταξιδεύω και αποφάσισα να πάρω μέρος σε ένα από τα εθελοντικά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Εθελοντικής Υπηρεσίας EVS. Μετά από πολλές αιτήσεις, πολή οργάνωση και πολλά ραντεβού κατάφερα να γίνω δεκτή σε μια ανθρωπιστική οργάνωση στην Κολωνία της Γερμανίας. Εκεί παρείχα υπηρεσίες και βοήθεια σε κοπέλες 14-20 ετών με διάφορα κοινωνικά και ψυχολογικά προβλήματα. Μέσα από αυτή την εμπειρία μού δόθηκε η ευκαιρία να κάνω και πολλά ταξίδια στην Ευρώπη, να γνωρίσω διαφορετικούς ανθρώπους και να αποκτήσω εμπειρίες που δεν πίστευα ποτέ ότι θα ζήσω. Δεν θεωρώ ότι κάποιος νέος πρέπει να έχει ένα κομπόδεμα για να κάνει gap year. Σε ό,τι αφορά στα ευρωπαϊκά προγράμματα, τα περισσότερα είναι χρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση και καλύπτουν σχεδόν όλα σου τα έξοδα. Για τα παγκόσμια προγράμματα, όμως, τα εισιτήρια και τα προσωπικά έξοδα είναι δικά σου. Είναι σημαντικό για τους νέους να είναι ανοιχτοί σε νέες ιδέες και προτάσεις. Ιδίως μετά το λύκειο, πριν τις σπουδές ή το μεταπτυχιακό, το gap year σε βοηθάει να κατασταλάξεις και να αποφασίσεις τι πραγματικά θέλεις να κάνεις στη ζωή σου».

H Aρετή Μανατάκη

Η Αρετή Μανατάκη σε καραναβάλι της Κολωνίας

Συναρπαστική εμπειρία, αλλά όχι διακοπές

Η Τζούντιθ Βούντερλιχ, υπεύθυνη εθελοντών εργασίας της Elix, είναι συγκρατημένη για τα προγράμματα εθελοντισμού:
«Είναι μια ολόκληρη διαδικασία που απαιτεί χρόνο, γι’ αυτό και ο υποψήφιος θα πρέπει να είναι αποφασισμένος για να κάνει κάτι τέτοιο. Πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν πως πρόκειται για διακοπές και τελικά τα παρατάνε. Γι’ αυτό και προσπαθούμε να επιλέγουμε άτομα που πραγματικά το θέλουν και το αντέχουν. Συνήθως ο κόσμος ζητάει να επισκεφθεί hot προορισμούς (Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία), λόγω της μεγάλης ζήτησης, όμως οι θέσεις είναι περιορισμένες. Περιοχές όπως η Λιθουανία ή η Σερβία έχουν περισσότερα να σου δώσουν, καθώς θα έρθεις σε επαφή με έναν εντελώς διαφορετικό πολιτισμό. Είναι πολλοί οι άνεργοι νέοι που έρχονται σε επαφή μαζί μας και προτιμούν να συμμετάσχουν σε ένα εθελοντικό πρόγραμμα από το να βλέπουν συνεχώς κλειστές επαγγελματικές πόρτες. Πρόκειται για μια εμπειρία που πολλοί χρησιμοποιούν και στο βιογραφικό τους αργότερα. Χαρακτηριστικό είναι πως από τα 20 άτομα που στείλαμε το 2010, τα 4 συνεχίζουν να μένουν μόνιμα και έχουν βρει δουλειά στις χώρες μετακίνησης».

Round the World Ticket

Αν έχεις κάποια χρήματα στην άκρη και αποφασίσεις πως ο καλύτερος τρόπος να τα ξοδέψεις είναι η μεγαλύτερη περιπέτεια της ζωής σου, πάρε μια υδρόγειο και σχημάτισε τη διαδρομή με τις στάσεις που ονειρεύεσαι. Έχεις το πλάνο για τον ιδανικό σου γύρο του κόσμου – κυριολεκτικά!

Το Round the World Τicket είναι ένα πρόγραμμα συμμαχιών αεροπορικών εταιρειών που σου δίνει τη δυνατότητα για έναν αριθμό πτήσεων σε διαφορετικούς προορισμούς στη διάρκεια ενός χρόνου με κόστος πολύ μικρότερο από τα μεμονωμένα εισιτήρια. Μπορείς να επιλέξεις ανάμεσα στις «Star Alliance», «Sky Team», «Oneworld Explorer» και άλλες, με προγράμματα που ξεκινούν από € 1.000 περίπου και πολλές προσφορές που μπορείς να βρεις με συγκεκριμένους προορισμούς. Οι τιμές του προγράμματος εξαρτώνται από το πακέτο που θα επιλέξεις, από τις στάσεις που θέλεις να κάνεις και τα μίλια που θες να διανύσεις αεροπορικά. Ωστόσο υπάρχουν και κάποιοι περιορισμοί –οι περισσότεροι κοινοί σε όλα τα πακέτα–, όπως ότι θα πρέπει να ταξιδεύεις μόνο προς μια κατεύθυνση γύρω από τη γη χωρίς μπρος πίσω ώστε πραγματικά να κάνεις το γύρο του κόσμου. Άρα τα πέρα δώθε ή το περνάω λίγο από το σπίτι μου να πω και ένα γεια, ξέχασέ τα.

Μην αγχώνεσαι για την οργάνωση του ταξιδιού, καθώς οι πτήσεις είναι πολύ ευέλικτες στα περισσότερα πακέτα και τις ημερομηνίες μπορείς να τις αποφασίσεις στο δρόμο. Διάβασε προσεκτικά τους περιορισμούς για να μην υπάρχουν δυσάρεστες εκπλήξεις στη συνέχεια. Ο κόσμος σε περιμένει και το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να επιλέξεις τις χώρες και τους πολιτισμούς που θέλεις να εξερευνήσεις.

Interrail Κλασική επιλογή για συντομότερα, πιο οικονομικά, αλλά εξίσου συναρπαστικά ταξίδια εντός Ευρώπης είναι το Ιnterrail, η κάρτα που σου δίνει την δυνατότητα να ταξιδέψεις απεριόριστα με τρένο σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Οι τιμές ξεκινάνε από € 180.

Έμπνευση
Ταινίες
• «Eurotrip»
• «Ημερολόγια μοτοσικλέτας»
• «Η ζωή περιμένει να την απολαύσεις»
• «Στην άγρια φύση»
Βιβλία
• «The gap year book» (Lonely Planet)
• «Στο δρόμο» Jack Kerouak
• «Το μεγάλο σιδηροδρομικό παζάρι» Paul Theroux
• «Παταγονία» Bruce Chatwin

Πληροφορίες
• www.gapyear.com
• www.gapyear.gr
• www.roundtheworldticket.com
• https://ec.europa.eu/education/erasmus/placement
• https://ec.europa.eu/education/lifelong-learning-programme
• www.europeanvoluntaryservice.com
• www.elix.org.gr
• www.aiesec.org
• www.staralliance.com
• www.skyteam.com
• www.oneworld.com
• www.interrail.eu