Έχει η Λευκάδα λιμνοθάλασσα;

Πριν από αυτές τις γραμμές, είχα επισκεφθεί τη Λευκάδα ακόμα δύο φορές. Από την τελευταία επίσκεψη έχουν περάσει πια κοντά δέκα χρόνια και όμως δεν θυμάμαι καμία Λιμνοθάλασσα, γεγονός που με κάνει να αισθάνομαι άβολα μιας και σε λίγο πρόκειται να παρακολουθήσω την Ημερίδα με τίτλο «Η Λιμνοθάλασσα της Λευκάδας: Παρελθόν, Παρόν, Μέλλον» στο πνευματικό κέντρο του νησιού. Δεν είμαι η μόνη επισκέπτρια που μεταφέρει αυτή την άγνοια. Μιλώντας με γνωστούς και φίλους, αναφέροντας το ταξίδι μου στο γαλάζιο νησί, η απορία είναι πάντα η ίδια: «έχει η Λευκάδα λιμνοθάλασσα;»

Η Λιμνοθάλασσα της Λευκάδας όχι μόνο είναι υπαρκτή, αλλά αποτελεί και έναν από τους σημαντικότερους υδροβιότοπους της Ελλάδας. Έχει χαρακτηριστεί από τη συνθήκη RAMSAR ως υδροβιότοπος διεθνούς σημασίας, ενώ είναι ενταγμένη και στο δίκτυο NATURA 2000. Πού ακριβώς βρίσκεται λοιπόν αυτός ο εκπληκτικός υδροβιότοπος; Ακριβώς κάτω από τη μύτη του επισκέπτη, στην είσοδο του νησιού. Ο λόγος που της παραχωρείται ελάχιστος χώρος στους τουριστικούς οδηγούς, που αγνοούμε την ύπαρξή της, που ακόμα και οι ντόπιοι δεν βλέπουν τη μεγάλη σημασία της, είναι ένας: η παραμέλησή της, η ανύπαρκτη αξιοποίησή της.

Κατά καιρούς έχουν εκφραστεί αρκετές «έξυπνες» ιδέες από το να γίνει parking αυτοκινήτων μέχρι αεροδρόμιο. Γιατί τέτοια αδιαφορία; Αυτό προσπαθεί να απαντήσει η Ημερίδα που διοργάνωσε η Περιφερειακή Ενότητα Λευκάδας- Περ. Νήσων, ο Δήμος Λευκάδας, το Πνευματικό Κέντρο και η Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών, σε μια προσπάθεια να κινητοποιήσει το τοπικό και εθνικό ενδιαφέρον.

«Τα ιβάρια της λιμνοθάλασσας παρήγαγαν πλούτο από τότε που έχουμε ιστορικές μαρτυρίες», λέει ο φιλόλογος, Δημήτρης Τσερές. «Η σημερινή κατάσταση της λιμνοθάλασσας όμως ξεπερνά τα τοπικά όρια και αγγίζει τον προβληματισμό για την επιβίωση και το αύριο της χώρας μας». Ο κ. Ξενοφών Βεργίνης, διδάκτωρ Οικονομικών, πρώην Διοικητής ΟΓΑ & Βουλευτής Λευκάδος λέει ότι «Πρέπει να βοηθήσουμε τα πλεονεκτήματα που η φύση έχει δώσει σε αυτόν τον τόπο».

Με τη σειρά του o κ. Θεόδωρος Ζούλιας, ιχθυολόγος στο ΕΛΚΕΘΕ, αφού αναφέρει τα αλιευτικά δεδομένα από το 1984 έως και το 2014 (από το 2015 και μετά η παραγωγή είναι σχεδόν ανύπαρκτη) καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «πρέπει να κατατάξουμε τις λιμνοθάλασσες όχι απομονωμένες αλλά ως μέρος της παράκτιας ζώνης στην οποία ανήκουν».

Ο Κώστας Παπακωνσταντίνου, εκπαιδευτικός – MSc. Οικολογίας και Πρόεδρος της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας αναφέρει ότι η Λιμνοθάλασσα της Λευκάδας φιλοξενεί κατά καιρούς πάνω από 200 είδη πουλιών. «Γεγονός που την κάνει σημαντική όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για όλη την Ευρώπη», συμπληρώνει δείχνοντας τη φωτογραφία ενός Αργυροπελεκάνου. «Ο Αργυροπελεκάνος είναι σε παγκόσμια κλίμακα μοναδικό και σπάνιο πουλί. Θα μπορούσαν να έρχονται άνθρωποι από όλο τον κόσμο για να παρατηρήσουν τα πουλιά αυτής της λιμνοθάλασσας. Αν εσύ όμως δεν πιστεύεις ότι είναι σημαντικό, δεν θα το πιστέψει κανένας άλλος»

Ο Κωνσταντίνος Κουτσικόπουλος, καθηγητής στο τμήμα βιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, Πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Αμβρακικού κόλπου και Λευκάδας λέει: «Η περιβαλλοντική κατάσταση των λιμνοθαλασσών που βρίσκονται υπό καθεστώς αλιευτικής εκμετάλλευσης είναι καλύτερη από τις υπόλοιπες. Οι λιμνοθάλασσες προσφέρουν ευκαιρίες. Για αυτό και πρέπει να παραμείνουν λειτουργικές».

Τελευταίος ανέβηκε στο βήμα ο Αριστείδης Ματζουράτος, Πρόεδρος Αλιευτικού Συνεταιρισμού «Αναγέννηση» στη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου αναφέρει ότι: «Το μόνο που χρειάζεται είναι συνεργασία με τους άλλους. Είμαστε κι εμείς ένα μέρος της λίμνης, δεν είναι μόνο τα ψάρια και τα πουλιά, είμαστε κι εμείς οι ψαράδες».

Κοιτάω την ηρεμία της λιμνοθάλασσας και αρχίζω να συνειδητοποιώ πόσα οφέλη θα είχε το νησί από την αξιοποίησή της: φρέσκο ψάρι, ποιοτικό τουρισμό, αναβάθμιση της ήδη πλούσιας φυσικής κληρονομιάς, θέσεις εργασίας, προστασία ενός σημαντικότατου υδροβιότοπου πάνω απ’ όλα. Η ημερίδα δεν έλυσε το πρόβλημα. Αλλά έκανε μια αρχή για να ξεκινήσει η συζήτηση γύρω από τον μοναδικό αυτό τοπίο. Και αυτή είναι μια σημαντική αρχή.