Αποστολή της A.V. στην Κωνσταντινούπολη

Ξημερώνει Κυριακή στην Ταξίμ και μια ψιλή βροχή μουλιάζει τα χαρτόνια κάτω από τα οποία κοιμούνται όσοι αντικυβερνητικοί διαδηλωτές έμειναν εδώ όλη τη νύχτα, φυλάσσοντας τα οδοφράγματα και γιορτάζοντας την ανακατάληψη της πλατείας μετά και την αποχώρηση των δυνάμεων ασφαλείας.

Μετά από δύο 24ωρα σκληρών ταραχών στην καρδιά της Κωνσταντινούπολης είναι ακριβώς εκείνη η ώρα που δεν έχει βγει ακόμη ο ήλιος, όμως στον ουρανό φέγγει το πρώτο φως. Το πλακόστρωτο και τα παρτέρια στην Ταξίμ είναι γεμάτα μπουκάλια μπίρας. Μία από τις αφορμές του ξεσηκωμού είναι και οι νομοθετικοί περιορισμοί στο αλκοόλ, έτσι λοιπόν χθες το βράδυ όλοι κρατούσαν ένα μπουκάλι στο χέρι. Ζευγάρια φιλιούνταν στη μέση του δρόμου χωρίς να φοβούνται την αυστηρή νομοθεσία που προβλέπει περιοριστικά μέτρα ακόμη και γι’ αυτό, ένα ακόμη κυβερνητικό αγκάθι που βαθαίνει την πληγή.

Το επόμενο ραντεβού των διαδηλωτών είναι στις 2 το μεσημέρι. Και δόθηκε μέσω twitter. Τα πάντα εδώ συντονίζονται μέσω των κοινωνικών δικτύων. Μετά τις πρώτες ωμότητες της Αστυνομίας, τα παραδοσιακά τουρκικά μίντια απλώς σιώπησαν. Το Σάββατο το CNN Turk πρόβαλε σόου μαγειρικής... Στο κέντρο της Κωνσταντινούπολης διακόπηκε για ώρες η παροχή Ίντερνετ. Κι έπειτα άλλαξαν τα πάντα. Εικόνες από τα πυρά της Αστυνομίας στο σωρό και το ψέκασμα των διαδηλωτών με το «πορτοκαλί χημικό» ανέβηκαν στα κινητά, όλοι στην Πλατεία Ταξίμ κρατούν σήμερα ένα κινητό τηλέφωνο. Φωτογραφίζουν, γράφουν, μιλούν. Ο Αλπ και ο Ίιλτς, ένας μεταφραστής κι ένας φοιτητής, σχολιάζουν τη δήλωση του «εφέντι Ταγίπ», όπως ειρωνεύονται τον Τούρκο πρωθυπουργό, που λίγη ώρα πριν δήλωνε: «Τώρα έχουμε αυτή την απειλή που ονομάζεται twitter. Οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης είναι απειλή για την κοινωνία»... Και τα κινητά στην Ταξίμ άρχισαν ξανά να κουδουνίζουν σε παροξυσμό.

 

Νωρίς το μεσημέρι της Κυριακής αρχίζουν να καταφθάνουν στην πλατεία οι πρώτες ομάδες διαδηλωτών. Πρόκειται κυρίως για μέλη αριστερών οργανώσεων, που συγκεντρώνονται στην αρχή της Ιστικλάλ και κάνουν ένας είδος εορταστικής πορείας προς την Ταξίμ. «Παραιτήσου, δες πόσοι είμαστε», «Δολοφόνοι, AKP» φωνάζουν. Ο κόσμος στο πλάι του εμπορικού πεζόδρομου τους χειροκροτεί κι ύστερα ενώνεται μαζί τους. Ένα πολύχρωμο κουβάρι ανηφορίζει προς τη μεγάλη πλατεία. Όλοι φτάνουν στα σκαλοπάτια του πάρκου Γκεζί, στο σημείο μηδέν της τουρκικής κοινωνικής έκρηξης, ένα μικρό πάρκο που σχεδιαζόταν να αποψιλωθεί για να χτιστεί στη θέση του ένα εμπορικό κέντρο κι έτσι ξεκίνησαν όλα.

Στο πάρκο Γκεζί τρία αυτοκίνητα είναι αναποδογυρισμένα από το προηγούμενο βράδυ. Διαδηλωτές περνούν ένας-ένας και μπαίνουν στις καμένες καμπίνες τους. Χαμογελούν και κάνουν με τα δάχτυλα το σήμα της νίκης προς τους εικονολήπτες των ξένων ειδησεογραφικών πρακτορείων.

© Κώστας Κουκουμάκας

Το συγκεντρωμένο πλήθος συνεχώς μεγαλώνει. Και μοιάζει ακατανόητα ετερόκλητο για την τουρκική κοινωνική και πολιτική παραδοχή. Αριστεροί φοιτητές με γενειάδα και μακό Τσε Γκεβάρα, κορίτσια με μαντίλες, τροτσκιστές και οικολόγοι, εθνικιστές, κεμαλιστές με τουρκικές σημαίες, Κούρδοι και Αλεβίτες σε δικά τους μπλοκ, μέλη οργανώσεων υπέρ των δικαιωμάτων των ομοφυλόφιλων, που κραδαίνουν πλακάτ και χορεύουν κυκλικά, και, το κρισιμότερο, αδιάφοροι μέχρι πρότινος περί την πολιτική νεολαίοι, που φωνάζουν ασταμάτητα «Ελευθερία» και «Μας φοβούνται, κοιτάξτε πόσοι είμαστε».

Ένας διαδηλωτής παρασύρθηκε και σκοτώθηκε από αυτοκίνητο πάνω στον ορυμαγδό. Η Διεθνής Αμνηστία επιμένει ότι δύο ακόμη διαδηλωτές υπέκυψαν στα τραύματά τους κατά τη διάρκεια των πολύωρων συγκρούσεων με την Αστυνομία. Κάποιοι μιλούν για περισσότερους νεκρούς. Οι διαδηλωτές εδώ στην Ταξίμ καταγγέλλουν ξυλοδαρμούς από την Αστυνομία που προκάλεσαν μέχρι και τύφλωση. Η κυβέρνηση το διαψεύδει, όμως δεν ξεκαθαρίζει το τοπίο. «Τα όσα γίνονται γνωστά τα τελευταία 24ωρα παραπέμπουν σε ορισμένες από τις ντροπιαστικές στιγμές της τουρκικής ιστορίας. Ενώνω τη φωνή μου με την Διεθνή Αμνηστία για την υπεράσπιση βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων» ανέφερε σε γραπτή του δήλωση στην εφημερίδα «Χουριέτ» ο Αμερικανός διανοητής Νόαμ Τσόμσκι.

Παρά τις εντυπωσιακές δημοσιονομικές επιδόσεις της κυβέρνησης του Ταγίπ Ερντογάν, η διαφθορά θεριεύει στον τουρκικό κρατικό κορμό.

© Κώστας Κουκουμάκας

Ο ισλαμικός συντηρητισμός του «εφέντι», που θέτει περιορισμούς στην κατανάλωση αλκοόλ, που έχει τριπλασιάσει τον αριθμό των αστυνομικών τα τελευταία χρόνια και που δίνει πάγια εντολή για βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων –του πογκρόμ στο πάρκο Γκεζί είχε προηγηθεί το αιματοκύλισμα του εορτασμού της Πρωτομαγιάς– κλονίζουν συθέμελα την Τουρκία, συμφωνούν δυτικοί αναλυτές. Τα περιστατικά λογοκρισίας στα μέσα ενημέρωσης αυξάνονται, όπως οξύνεται και η υποβάθμιση της κοινωνικής θέσης των γυναικών. 

Πίσω στην Πλατεία Ταξίμ το κλίμα παραμένει εκρηκτικά ρευστό. «Μεταδώστε το! Αίμα και χημικά. Αυταρχισμός και ισλαμικός συντηρητισμός. Περιφρόνηση και διώξεις απέναντι σε οποιαδήποτε αντίθετη φωνή. Αυτή την Τουρκία πρεσβεύει ο Ερντογάν» λέει από την Ταξίμ ο Χουσέν, εργάτης σε εργοστάσιο πλαστικών.

«Ονειρευόμαστε δημοκρατία και ελευθερία στο δημόσιο λόγο» λένε άλλοι διαδηλωτές. Μια παρέα κοριτσιών με φουλάρια και σκουλαρίκι στη μύτη χαμογελούν στο φακό των ξένων ανταποκριτών. «Κοιτάξτε πόσοι είμαστε» φωνάζουν, «τώρα κανείς δεν μπορεί να πει ότι δεν γνωρίζει».