Ταξιδια

Ταξίδι στη Σκωτία

Ποια είναι η σχέση του Εδιμβούργου με την Αθήνα και της Σκωτίας με την Πάτρα

Η «Αθήνα του Βορρά», αποκαλείται συχνά το πανέμορφο Εδιμβούργο, η πρωτεύουσα της Σκωτίας και δεύτερος πιο δημοφιλής προορισμός της Μεγάλης Βρετανίας, μετά το Λονδίνο.

Αρκετοί, είναι οι λόγοι για αυτό το προσωνύμιο με έναν απ’ αυτούς τις τοπογραφικές ομοιότητες των δύο πόλεων. Και οι δύο περιβάλλονται από λόφους, είναι κτισμένες σε πεδιάδα που καταλήγει σε λιμάνι: η Αθήνα στον Πειραιά και το Εδιμβούργο στο Leith. Επίσης, και οι δύο έχουν ακρόπολη αφού η Παλαιά Πόλη του Εδιμβούργο αντιστοιχούσε με την Ακρόπολη της Αθήνας. Τα νεοκλασικά μνημεία που βρίσκονται πάνω στο Calton Hill, όπως είναι το “National Monument”, ένας ημιτελής ναός με 12 κολώνες, αντίγραφο του Παρθενώνα, αφιερωμένο στη μνήμη εκείνων που έχασαν τη ζωή τους κατά την διάρκεια των ναπολεόντειων εκστρατειών, ή το “Dugald Stewart monument”, το οποίο έχει σαν πρότυπο το χορικό μνημείο του Λυσικράτη στην Αθήνα και είναι αφιερωμένο στον καθηγητή της έδρας της Ηθικής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, ενισχύουν τα επιχειρήματα για την απόκτηση του τίτλου «Η Αθήνα του Βορρά» με τελευταίο την αντίληψη της εποχής ότι το Εδιμβούργο, ως κέντρο του Διαφωτισμού χάρη στο Πανεπιστήμιο και φιλοσόφους, στοχαστές όπως ο David Hume και Adam Smith, ίσως «κατακτούσε» πολιτισμικά το Λονδίνο όπως η Αθήνα «κατέκτησε» τη Ρώμη.

The National Monument Label

National Monument

Όσο για τη σχέση που έχει η χώρα της Σκωτίας με την πόλη της Πάτρας είναι ότι η Πάτρα και η Σκωτία έχουν προστάτη και πολιούχο άγιο (Patron Saint), τον Απόστολο Ανδρέα. Η δε σημαία της Σκωτίας – ο άσπρος σταυρός σε σχήμα «Χ», πάνω σε μπλε φόντο είναι γνωστή και με το όνομα “St Andrew’s Cross” (ο Σταυρός του Αγίου Ανδρέα) ή «the Saltire» (saltire είναι το σύμβολο σε μορφή διαγώνιου σταυρού).

Λέγεται ότι ο σταυρός αυτός συμβολίζει το σταυρό πάνω στον οποίο θανατώθηκε ο Απόστολος Ανδρέας, στη Πάτρα.

Στο Εδιμβούργο υπάρχει η ομώνυμη ορθόδοξη κοινότητα, η οποία ανήκει στην Αρχιεπισκοπή Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας, που υπάγεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης.

Και ο θρύλος έχει ως εξής: Ο Απόστολος Ανδρέας, ο «πρωτόκλητος» μαθητής του Ιησού, μαρτύρησε και θάφτηκε στην Πάτρα, πιθανώς την εποχή των διωγμών του Νέρωνα. Μέρος των λειψάνων του, μεταφέρθηκε στη βόρεια χώρα των Πικτών, τη σημερινή Σκωτία, από τον επίσκοπο της Πάτρας Άγιο Ρεγούλο, ο οποίος μόλις έφτασε εκεί άρχισε να κηρύσσει τον χριστιανισμό. Παρόλο που η νέα θρησκεία δεν εδραιώθηκε πριν τον 6ο αιώνα μ.Χ., οι Πίκτες που πίστεψαν εκείνα τα πρώτα χρόνια, έκαναν τον Απόστολο Ανδρέα προστάτη και πολιούχο άγιο της χώρας τους το δε λείψανό του φυλασσόταν για αρκετά χρόνια στην εκκλησία του Αγίου Ανδρέα στην ομώνυμη περιοχή, η οποία και σήμερα ονομάζεται Saint Andrews. Ο καθεδρικός ναός του Αγίου Ανδρέα καταστράφηκε κατά τη σκωτική μεταρρύθμιση και έχουν μείνει μόνο ερείπια.

O Aπόστολος Ανδρέας αναγνωρίστηκε επισήμως ως ο Patron Saint της Σκωτίας, με τη Δήλωση Αbroath (Declaration of Abroath) η οποία εστάλη το 1230 στον Πάπα με σκοπό ν’ αναγνωριστεί η ανεξαρτησία της Σκωτίας από την Αγγλία.

Πολλά από τα παραπάνω ίσως ανήκουν στη σφαίρα των μύθων αλλά στη Σκωτία, μύθοι, θρύλοι και παραδόσεις πάνε πακέτο δημιουγόντας μία ακατανίκητη επιθυμία σε κάποιον για να την επισκεφθεί.

Πρωτεύουσα της Σκωτίας από το 1437 το Εδιμβούργο. Μία πανέμορφη πόλη με δύο πρόσωπα, το μεσαιωνικό και το γεωργιανό, κτισμένη σε δύο επίπεδα και περιτριγυρισμένη από λόφους.

Πανοραμική φωτογραφία από τον λόφο Arthur's Seat

Είναι ανεπανάληπτη εμπειρία το ταξίδι σ’ αυτή την πολύπλευρη, ρομαντική, κοσμοπολίτικη, ατμοσφαιρική πόλη η οποία διατηρεί επάξια από το 1995 μία θέση στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO με τα 4500 χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα μεσαιωνικά και γεωργιανά κτήρια.

Στο Εδιμβούργο πλανάται μία δυαδικότητα που εναλλάσσεται διαρκώς με έναν τρόπο εντυπωσιακά αρμονικό. Όπως ο ήρωας του διάσημου σκωτσέζου συγγραφέα Στίβενσον, Δρ. Τζέκιλ, πιστεύει ότι ο άνθρωπος έχει δύο φύσεις, το καλό και το κακό έτσι και το Εδιμβούργο έχει δύο φύσεις, όχι όμως την καλή και την κακή, αλλά την παλαιά και την νέα, την παρελθοντική και την παρούσα, τη φανταστική και τη πραγματική, την απόκοσμη και την γήινη, τη φυσική και τη μεταφυσική, την υπόγεια και την υπέργεια, τη ρομαντική και τη λογική.

Kάστρο του Εδιμβούργου

Kατά μήκος του λιθόστρωτου πεζόδρομου Royal Mile, στην Παλαιά Πόλη, με το επιβλητικό Κάστρο του 7ου αιώνα, στην μία άκρη και το μπαρόκ παλάτι Holyroodhouse στην άλλη, ο επισκέπτης βρίσκεται στην καρδιά του Εδιμβούργου με την ιστορία της πόλης να ξεδιπλώνεται μπροστά στα μάτια του μέσα από στάσεις σε γοτθικές εκκλησίες και μεσαιωνικά κτίρια, ιδιαίτερα μουσεία, νεκροταφεία, μαγαζάκια με παραδοσιακά σκωτσέζικα προϊόντα, επισκέψεις σε υπόγειες συνοικίες, τα closes and wynds, με λαβυρινθώδη, στενά, σκοτεινά, δρομάκια, τα οποία σχετίζονται με θρύλους για στοιχειά, μάγισσες και φαντάσματα.

Ο τολμηρός επισκέπτης παίρνει μία ιδέα για το πως ήταν η πόλη την εποχή της πανούκλας, το 1645, όταν 50.000 περίπου κάτοικοι της Παλιάς Πόλης συνωστισμένοι εκεί κάτω προσπαθούσαν να τα βγάλουν πέρα με την πείνα, τη μιζέρια και την αρρώστια.

Στα σενά σοκάκια της Παλαιάς Πόλης

Ο ήχος της γκάιντας από τους πλανόδιους καλλιτέχνες με τα κιλτ επισκιάζει συχνά τον θόρυβο της ζωντανής αυτής περιοχής του Royal Mile, που όπως και ολόκληρη η πόλη του Εδιμβούργου, θυμίζει σκηνικό θεάτρου και ο επισκέπτης γίνεται και θεατής αλλά και ηθοποιός στο... έργο που παίζεται μπροστά του.

Ανάμεσα στην παλαιά και νέα πόλη οι Princes Street Gardens, τόπος περιπάτου, χαλάρωσης, αναψυχής με το γοτθικό μνημείο Scott monument, το μεγαλύτερο μνημείο του κόσμου αφιερωμένο σε συγγραφέα, τον Sir Walter Scott, να κυριαρχεί στην ανατολική πλευρά.

Princes Street Gardens

Η εμπορική καρδιά του Εδιμβούργου χτυπά στη Νέα Πόλη η οποία παρότι ονομάζεται Νέα τα ’χει τα χρονάκια της, μια και έχουν ήδη περάσει 200 χρόνια από το χτίσιμό της, λόγω του υπερπληθυσμού της Παλαιάς Πόλης.

Η φημισμένη Princes Street μαζί με τους άνετους, κομψούς δρόμους George Street και Queen Street είναι γεμάτοι από υπέροχα γεωργιανά και νεοκλασικά κτίρια, πολυτελή ξενοδοχεία, καλόγουστα μαγαζιά και εμπορικά κέντρα, πλατείες, πάρκα, μοδάτα καφέ και εστιατόρια και κόσμο κάθε ηλικίας. Οι δε όχθες του ποταμού Leith προσφέρονται για υπέροχους περιπάτους μακριά από την κίνηση και τον θόρυβο της πόλης.

Το Εδιμβούργο είναι γνωστό και ως η «ωραία της Σκωτίας», αλλά και ως η «πόλη της λογοτεχνίας», τίτλος που της απονεμήθηκε από την Unesco το 2004 καθώς και η «πόλη των φεστιβάλ». Διάσημοι συγγραφείς, όπως Ρ. Φέργκιουσον, σερ Ο. Σκοτ, Λ. Στίβενσον, Ι. Ράνκιν, Ι. Γουέλς, έχουν γεννηθεί ή εργάστηκαν εκεί, αφήνοντας πίσω τους σημαντικά έργα μερικά εκ των οποίων εξίταραν ιδιαιτέρως το ενδιαφέρον του κοινού για τη Σκωτία.

Κάθε δε χρόνο γίνονται στο Εδιμβούργο τουλάχιστον 10 φεστιβάλ, με το πιο διάσημο απ’ όλα το ομώνυμο Διεθνές Φεστιβάλ το οποίο ξεκίνησε το 1947 και κάθε Αύγουστο προσελκύει χιλιάδες επισκέπτες απ’ όλον τον κόσμο, με τις θεατρικές, χορευτικές και μουσικές εκδηλώσεις του.

Το Εδιμβούργο είναι μία πόλη η οποία σφύζει από ζωή, γεμάτη νεολαία και φοιτητόκοσμο να γεμίζουν μέχρι αργά τα μπαράκια στις πλατείες ή τη ζωντανή περιοχή του λιμανιού Leith, ακούγοντας μουσική και πίνοντας το «νερό της ζωής», όπως αποκαλούν οι Σκωτσέζοι το εθνικό τους ποτό, το ουίσκι.

Μπαρ - Εστιατόριο στη Νέα Πόλη

Το Εδιμβούργο, αν και δεν υπολείπεται σε τίποτα από μία σύγχρονη ευρωπαϊκή πόλη, έχει επενδύσει στην ιστορία και στην πολιτιστική κληρονομιά του παρελθόντος και διατηρεί αναλλοίωτη τη μαγεία, το μυστήριο και το ρομαντισμό της προσφέροντας στον επισκέπτη της ένα υπέροχο ταξίδι πίσω στο χρόνο.

Μερική άποψη της πόλης και του εμπορικού δρόμου Princes Street από το Calton Hill

Και μια και αυτό το άρθρο άρχισε με μύθους θα τελειώσει με τον ίδιο τρόπο, προτρέποντας τον επισκέπτη να κάνει μία στάση μπροστά στην καρδιά του Midlothian, ένα ενσωματωμένο στον πεζόδρομο, μωσαϊκό σε σχήμα καρδιάς πάνω στο Royal Mile, κοντά στον Καθεδρικό ναό St’Giles. Εκεί ήταν τον 15ο αιώνα το διοικητικό κέντρο της πόλης, η φυλακή και τόπος δημόσιας εκτέλεσης, συνήθως δια αποκεφαλισμού. Ο Sir Walter Scoot αναφέρει τη φρικτή αυτή φυλακή στο μυθιστόρημά του The Heart of Midlohian. Πολλοί από τους περαστικούς, σταματάνε και φτύνουν πάνω στην καρδιά, καταδικάζοντας έτσι το καταραμένο σημείο. Ένας μύθος λέει ότι είναι γρουσουζιά να περπατήσει κάποιος πάνω στην καρδιά γιατί δεν θα βρει ποτέ την αληθινή αγάπη. Ένας άλλος μύθος αναφέρει ότι το να φτύσει κάποιος πάνω στην καρδιά είναι σαν να υπόσχεται ότι θα επιστρέψει ξανά στο Εδιμβούργο.

Και πραγματικά... αξίζει το φτύσιμο!