H κρυμμένη «αδερφή» της Σαγράδα Φαμίλια

Αν υπάρχει ένα όνομα που να έχει συνδεθεί ανεξίτηλα με την εικόνα της Βαρκελώνης τα τελευταία 150 χρόνια, αυτό είναι σίγουρα εκείνο του μεγάλου Καταλανού αρχιτέκτονα Αντόνι Γκαουντί(Antoni Gaudí, 1852–1926). Διάσπαρτες σε διάφορα σημεία της πόλης, οι εντυπωσιακές δημιουργίες του έχουν γίνει αναπόσπαστο μέρος της ταυτότητας της Βαρκελώνης και πόλος έλξης μεγάλου αριθμού τουριστών, που έρχονται κάθε χρόνο να θαυμάσουν διάσημα έργα του όπως τα Κάζα Μπατλιό (Casa Batlló), Κάζα Μιλά (Casa Milà), ή το Πάρκο Γκιουέλ (Park Güell).

Αναμφίβολα το πιο διάσημο δημιούργημα του Γκαουντί παραμένει η –ακόμα ανολοκλήρωτη– Βασιλική της Σαγράδα Φαμίλια,με τις εντυπωσιακές αψίδες, τα επιβλητικά κωδωνοστάσια, και τον ιδιαίτερο εκείνο συνδυασμό γοτθικού ρυθμού και μοντερνισμού που χαρακτηρίζει το αρχιτεκτονικό της στυλ. Αν και κατά καιρούς η εξεζητημένη αισθητική της έχει γίνει αφορμή για αιχμηρή κριτική (ο Τζωρτζ Όργουελ στο βιβλίο του Φόρος Τιμής στην Καταλωνία αναφέρεται στο ναό ως «ένα από τα πιο αποτρόπαια κτίρια στον κόσμο»), η Σαγράδα Φαμίλια θεωρείται κατά γενική ομολογία το κατεξοχήν κτίριο-ορόσημο της Βαρκελώνης ενώ αποτελεί επίσης Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Ένα άλλο, λιγότερο ίσως γνωστό, αρκετά όμως σημαντικό έργο του Γκαουντί βρίσκεται λίγα μόλις λεπτά έξω από το κέντρο της Βαρκελώνης. Πρόκειται για την Κρύπτη της εκκλησίας που σχεδίασε ο Γκαουντί στην Κολόνια Γκιουέλ, την εργατική αποικία που ίδρυσε το 1890 ο Καταλανός βιομήχανος Εουσέμπι Γκιουέλ (Εusebi Güell,1846 –1918), μαικήνας των τεχνών και εξέχουσαμορφή της οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής ζωής της Βαρκελώνης στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα.

Το ημιτελές αυτό έργο ανήκει στηνατουραλιστική περίοδο του Γκαουντί (πρώτη δεκαετία του εικοστού αιώνα),κατά την οποία οαρχιτέκτοναςτελειοποίησετο προσωπικό του στυλεμπνευσμένος απόοργανικές φυσικές φόρμες. Πέρα από την καθαυτή καλλιτεχνική του αξία, το έργο έχειιδιαίτερη ιστορική σημασία καθώς έδωσε την ευκαιρία στον Γκαουντί να δοκιμάσει για πρώτη φορά διάφορες καινοτόμες ιδέες που θα εφάρμοζε αργότερα -σε μεγαλύτερη κλίμακα- στην Σαγράδα Φαμίλια. Όπως εξάλλου φαίνεται και από τα αρχικά σχέδια του Γκαουντί, το αρχιτεκτονικό στυλτης εκκλησίαςστην Κολόνια Γκιουέλ παρουσιάζει πολλές ομοιότητες με την μεγαλύτερη και σαφώς διασημότερη«αδερφή» της.

Πρωτότυπα σχέδια του Γκαουντί με προσόψεις της εκκλησίας Κολόνια Γκιουέλ

Στις 19 Ιουλίου 1936, καθώς μαινόταν ο Ισπανικός Εμφύλιος Πόλεμος, ηκρύπτηδέχτηκε επίθεσηκαιμεγάλο μέρος της κάηκε, ενώ πολλά σχέδια και έγγραφα που είχε αφήσει ο Γκαουντί σχετικά με το αρχικό μοντέλοτου ναού καταστράφηκαν.Το 1939 το κτίριο αποκαταστάθηκε και στις αρχές του 21ου αιώνα έγιναν επιπλέον εργασίες διαμόρφωσης του χώρουμε αφαίρεση διαφόρων ημιτελών τμημάτων του ναού.Σήμερα εκτός από το εσωτερικό τη κρύπτης οι επισκέπτες μπορούν επίσης να περιπλανηθούν στην οροφή της, εκεί δηλαδή όπου κανονικά θα ήταντο δάπεδο της εκκλησίας, και να απολαύσουν μια όμορφη θέα από την Κολόνια Γκιουέλ και το γύρω τοπίο.

Προάγγελος καινοτόμων αρχιτεκτονικών τεχνασμάτων και συνάμα έξοχο δείγμα της ώριμης περίοδος του Γκαουντί, η Κρύπτη της εκκλησίας Κολόνια Γκιουέλ μπορεί έτσι να ειδωθεί τόσο σαν ένα αυτόνομο έργο με μεγάλο καλλιτεχνικό και αισθητικό ενδιαφέρον, όσο και σαν ένασυγγενικό μέλος της Αγίας Οικογενείας και της περίφημης Βασιλικής της που, δικαιολογημένα ίσως, έχει επισκιάσει την μικρή και καλά κρυμμένη αυτή αδερφή της.