Ο Πόρος της Τατιάνας Σπινάρη-Πολλάλη

Η καταγωγή του άντρα μου είναι από τον Πόρο. Από μικρός, ήταν ο αγαπημένος του τόπος απόδρασης από την Αθήνα. Έτσι είναι και τώρα για όλη την οικογένεια. Σε λίγη ώρα βρισκόμαστε στο νησί – με το πλοίο από τον Πειραιά ή με το αυτοκίνητο μέσω Επιδαύρου. Όταν φτάνουμε μας περιτριγυρίζει μια γαλήνη που απορρέει από το σύμπλεγμα των δύο νησιών του Πόρου, της Πελοποννήσου και των διάσπαρτων βραχονησίδων. Μια αμφιθεατρική πόλη, με το ρολόι και τον ανεμόμυλο στα πιο ψηλά σημεία, μια προστατευμένη θάλασσα, ιδανική για βαρκάδες και θαλάσσια σπορ, με βουνά γύρω-γύρω. Το νησί απεικονίστηκε εξαιρετικά στις κλασικές ασπρόμαυρες ελληνικές ταινίες της δεκαετίας του ’60, όπου κυριολεκτικά πρωταγωνιστούσε.

Τι ξεχωρίζω στον Πόρο; Πραγματικά δεν ξέρω από πού να αρχίσω. Οι φυσικές του ομορφιές είναι μοναδικές. Όπως η παραλία του λεμονοδάσους, η Άρτιμος. Το σύμπλεγμα των βραχονησίδων, των υφάλων και των σκοπέλων και η αμμουδιά γίνονται μαγικά γνωρίζοντας ότι σε μικρό βάθος είναι καταποντισμένος ο ναός της Αρτέμιδας και όταν βλέπεις από την παραλία το Μόδι, το νησί στη μέση του πελάγους με το νεολιθικό οικισμό, να ορθώνεται στα άγρια νερά με βάθος περισσότερο από 200 μέτρα. Απέναντι από την Άρτιμο, το Μοναστήρι, σε ένα μαγευτικό τοπίο με πεύκα που ακουμπάνε τη θάλασσα, έχει μία από τις πιο γνήσιες αμμουδιές για μπάνιο στα καθάρια νερά του Αιγαίου. Μέσα στη λιμνοθάλασσα του Πόρου, από την άλλη πλευρά, ένα μικρό νησάκι με το εκκλησάκι του, το Δασκαλειό, δεσπόζει με την απλότητά του μπροστά από τον Ρωσικό ναύσταθμο και το λιμανάκι της Αγάπης. Ο Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού πριν λίγα χρόνια χρησιμοποίησε το Δασκαλειό στη διεθνή του καμπάνια, ονομάζοντάς το «το νησί του έρωτα».

Μοναδική είναι και η Κοιμωμένη. Η οροσειρά της Πελοποννήσου απέναντι από τον Πόρο, προς τα δυτικά, σχηματίζει τη μορφή μιας ξαπλωμένης γυναίκας, της βασιλοπούλας που περιμένει τον πρίγκιπα.

Στον Πόρο, όμως, δεν πάμε μόνο για τη φύση και την αρχιτεκτονική του. Ο κόσμος είναι φιλόξενος και σε κάνει να αισθάνεσαι άνετα, να μη θέλεις να φύγεις. Και η φιλοξενία είναι έκδηλη στην εξαιρετική ποιότητα του φαγητού, σε ταβέρνες και ουζερί στην παραλία, στις εξοχές, στο εσωτερικό του οικισμού, στις αμμουδιές που σε βρέχει το κύμα. Εξίσου με τα φαγητά είναι γνωστός για τα παραδοσιακά αμυγδαλωτά του, τα γευστικά παγωτά και γαλακτομπούρεκά του. Έχει ζωή χειμώνα-καλοκαίρι, με πλούσια αγροτική παραγωγή στην Πελοπόννησο και πολλά φρέσκα ψάρια στην τοπική αγορά.

Ο Πόρος έχει και πλούσια ιστορία. Στη μέση του μεγάλου νησιού, της Καλαυρίας, είναι ο Ναός του Ποσειδώνα, όπου αυτοκτόνησε ο Δημοσθένης κυνηγημένος από τον Φίλιππο, και ακόμα σώζονται τα ερείπια από το παλάτι της Φαίδρας, μητέρας του Θησέα, στον Αρχαιολογικό Χώρο της Τροιζήνας (εδώ έγινε η Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας) και ήταν πρωτεύουσα της ελεύθερης Ελλάδας, με ένα εξαιρετικό ανάκτορο του Όθωνα, δίπλα στη θάλασσα, μέσα στη ναυτική βάση.

Στον Πόρο, έχω την τύχη να μένω σε ένα παλιό σπίτι στην παραλία. Η παραδοσιακή του αρχιτεκτονική, που έχει διατηρηθεί με συνέπεια, η μυρωδιά του γιασεμιού της γειτονικής αυλής που μπαίνει από το παράθυρο της κρεβατοκάμαρας, οι καδραρισμένες θέες του λιμανιού από τα παράθυρα και τις μπαλκονόπορτες του σπιτιού, τα έργα στους τοίχους φίλων καλλιτεχνών, οι αναμνήσεις καλοκαιρινών εκθέσεων και ατέλειωτων συζητήσεων είναι που κάνουν για μένα τον Πόρο ιδιαίτερο. Η «συμβίωση» του σπιτιού με την γκαλερί στο χώρο των παλιών αποθηκών του ισογείου, που στη συνέχεια επεκτάθηκε στην εσωτερική αυλή, πλουτίζει το χώρο και τον μεταμορφώνει όσο συχνά αλλάζουν και οι εκθέσεις.

* Η Τ.Σπ.-Π. είναι ιστορικός τέχνης, διευθύντρια της Γκαλερί Citronne.