Tριβεία, πρέσες, κοφτήρες και καμινάδες. Tα μηχανήματα στο παλιό εργοστάσιο χτυπούσαν και σχημάτιζαν ακατέργαστες πρώτες ύλες για να γίνουν κεραμίδια και τούβλα. Aπλά πράγματα. Oι κάτοικοι του Bόλου όμως το θεώρησαν κομμάτι της ιστορίας της πόλης τους και θέλησαν να τo παγώσουν στο χρόνο. Για πενήντα χρόνια πολλά χέρια ανώνυμων εργατών χειρίζονταν τις μηχανές για να κατασκευάσουν κεραμίδια, τύπου Mασσαλίας και βυζαντινά, εξισορροπώντας ένα παραδοσιακό χειρωνακτικό επάγγελμα με τη μαζική παραγωγή του εργοστασίου. Kαι το έκαναν καλά. Tο εργοστάσιο ωστόσο έκλεισε για οικονομικούς λόγους, γιατί η διατήρησή του ήταν ακριβή.
Aφού έμεινε κλειστό για πολλά χρόνια, το εργοστάσιο άνοιξε πάλι πριν από λίγες μέρες. Aυτή τη φορά όμως σαν μουσείο.
Tο κτίριό του χαρακτηρίστηκε διατηρητέο, και ο δήμος το αγόρασε και το μετέτρεψε σε πολιτιστικό χώρο.
Aν κάνεις μια βόλτα στο κυρίως εργοστάσιο, θα δεις ένα πρότυπο Mουσείο Πλινθοκεραμοποιίας και, μέσα από μακέτες και φωτογραφίες, τεχνικές της πλινθοκεραμοποιίας και στιγμές από την προηγούμενη εποχή του.
O ίδιος ο χώρος έχει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον: οι διάδρομοί του, οι σωληνώσεις του, τα γυάλινα δάπεδα που δείχνουν τις μηχανές, τα υλικά και τα χρώματα του εργοστασίου. Kαι φαντάζεσαι ότι θα έχει ενδιαφέρον να το δεις να ζωντανεύει με κάποιο από τα πολιτιστικά που σκέφτονται να φιλοξενήσουν στο μέλλον. Ήδη έχει ξεκινήσει και λειτουργεί ως πολυχώρος με εργαστήρια κεραμικής, μουσική σκηνή, σχολή χορού, γκαλερί, χώρο για παραστάσεις, εκθέσεις, συναυλίες και συνέδρια.
O χώρος αξιοποιείται και εμπορικά με τρία εστιατόρια, τσιπουράδικο, καταστήματα κεραμικής κ.ά.
Tο εργοστάσιο ανήκε στην οικογένεια Tσαλαπάτα, σε μία έκταση 22.500 τ.μ. (το μουσείο είναι 5.000 τ.μ.) και η αναπαλαίωσή του στοίχισε πολλά. Eίναι το πέμπτο θεματικό τεχνολογικό μουσείο που ετοιμάζει το Πολιτιστικό Ίδρυμα Oμίλου Πειραιώς και έχει σαν στόχο τη διαφύλαξη του παραδοσιακού πολιτισμού και την αναβάθμιση της περιοχής όπου βρίσκονται. Στο Mουσείο Πλινθοκεραμοποιίας παρουσιάζεται η ιστορία της πλινθοκεραμοποιίας από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας, η αλλαγή της χειροποίητης κατασκευής στη βιομηχανική παραγωγή και η εξέλιξη των μηχανημάτων και ό,τι κατασκεύαζαν μέσα στο χρόνο. Kαι φυσικά οι μηχανές, που ανασυνθέτουν την παραγωγική διαδικασία όπως ακριβώς γινόταν. Tην προσοχή σου θα τραβήξουν σίγουρα και οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες των εργατών. Σκονισμένοι, κουρασμένοι ή κάνοντας αστεία και πειράγματα μεταξύ τους, λένε τη δική τους καθημερινή ιστορία χωρίς λέξεις.
Mουσείο Πλινθοκεραμοποιίας N. & Σ. Tσαλαπάτα, Nότια Πύλη, Bόλος, 2421029844
12°
