Πολεις

Πλατεία Parisτοτέλους!

Βροχή, χειμώνας και πολιτιστικά πραξικοπήματα

Στέφανος Τσιτσόπουλος
ΤΕΥΧΟΣ 227
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Το έργο «Θεσσαλονίκη, χειμώνας ’08-’09» το είδα να ξεκινάει όπως όλες οι ταινίες στα πολυσινεμά. Κάθεσαι ανέμελος, χαζολογάς, μασουλάς πατατάκια ή ποπ κορν, και ξαφνικά τα φώτα αρχίζουν να χαμηλώνουν (μολυβένια σύννεφα) μέχρι που όλα γίνονται σκοτάδι και ξεκινάει το φιλμ, με πολλή βροχή και υγρασία να μουλιάζουν το πανί. Και μόνο όταν η μπόρα σκάσει πάνω σου και σε κάνει μουσκίδι, συνειδητοποιείς πως στην ταινία παίζεις εσύ και οι φίλοι σου, το «Θεσσαλονίκη, χειμώνας ’08-’09» είναι το δικό σου έργο, τέλεια τα οπτικά εφέ, η γκριζούρα δηλαδή που πλάκωσε πάνω από την πόλη και η γλίστρα στα πεζοδρόμια.

Στο τροπικής διακόσμησης καφέ-μπαρ “Haven” της Ρογκότη, ανταλλάσσουμε ως παρέα αναμνήσεις από το καλοκαίρι, μιας και προς το παρόν το «μέλλον δείχνει άγραφο», όπως στην ομώνυμη ταινία του Τζούλιαν Τεμπλ, που εντυπωσίασε το ζωγράφο Άλκη Μπούτλη όχι όμως και την ομοτράπεζη και επίσης ζωγράφο Ράνια Εμμανουηλίδου. Έχουμε να ανταμώσουμε από το καλοκαίρι στην Αμφιλοχία και τις εκθέσεις “Neoerotica, Boudoir Stories”, “Women Only” και “People”, στο ετήσιο ραντεβού του ιδρύματος Μάργαρη. Και ίσως κανείς μας να μην έχει συνειδητοποιήσει πως το καλοκαίρι τελείωσε, και σε αυτό φταίει το “Haven”, που λόγω περιβάλλοντος μας κάνει να πιστεύουμε πως αυτό που πέφτει έξω δεν είναι παρά άλλη μια συνηθισμένη για τη wet season του Μπαλί δεκάλεπτη βροχή, και μετά ο ουρανός θα γίνει πάλι πιο γαλανός.

Μετά μιλάνε για το “Partisan”. Όλοι μιλούν για το “Partisan” αυτές τις μέρες στη Θεσσαλονίκη. Άνοιξε στα πέριξ της Βαλαωρίτου, όπου μαζί πλέον με την «Παπαρούνα», τις «Τέσσερις Εποχές», την τσέχικη μπιραρία και την «Υψικάμινο», συγκροτούν την καινούργια εναλλακτική περιοχή για διασκέδαση στη Θεσσαλονίκη. Έτσι όπως πάει, βλέπω το αργότερο τον προσεχή μήνα να έχει ξεσπάσει εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα στο in crowd της πόλης, που είναι θέμα χρόνου να διχαστεί σε Ζευξιδιστές, στρατεύματα δηλαδή που θα πολεμήσουν για να προασπιστούν την ηγεμονία της alternative trendy δημοκρατίας του πεζόδρομου της Ζεύξιδος, και αποσχιστές Βαλαωριτιστές, που ανακήρυξαν το δρόμο και τα πέριξ σε νέα cool area!

Παρένθεση: Μιλώντας για νέους δρόμους και νέα στέκια, θυμάμαι λίγες μέρες πριν που ο καιρός ήταν ηλιόλουστος και το μεσημέρι με έβγαλε στην οδό Παπαμάρκου, με είσοδο ένα τσικ από την Αριστοτέλους κι ένα κλικ από την Ερμού, όπως στρίβεις για Άθωνος. Εκεί που παλιά ήταν μόνο τα τραπεζάκια έξω του εξαίσιου εστιατορίου «Χρυσόψαρο», ήρθε να προστεθεί ακριβώς απέναντι το βιολογικό παντοπωλείο «Eντροπία». Μικρό και γεμάτο από ψωμιά ζυμωτικά, φακές από την Κρήτη, φρούτα από το Πήλιο και φρέσκα χαρμάνια καφέδων. Οικολογικά πάμπερς, πενταμάλακα και ακίνδυνα σαμπουάν και προϊόντα περιποίησης δέρματος, και πάνω από τα κεφάλια μας μια κληματαριά να μετατρέπει την οδό Παπαμάρκου σε μια οδό οποιασδήποτε Χώρας σε κυκλαδίτικο νησί. Αυτό σημαίνει χειμώνας στη Θεσσαλονίκη. Νέα μπαρ, νέα στέκια, νέες τάσεις, νέες στάσεις! Τι περιμένατε δηλαδή; Ότι θα αλλάξουν ο δήμαρχος και ο νομάρχης; Ή ότι θα εξαφανιστεί το μποτιλιάρισμα στο κέντρο και τις συνοικίες;

Κλείνει η παρένθεση και μετακομίζουμε στην πλατεία Αριστοτέλους για να δούμε από κοντά το περίφημο «Πολιτιστικό Πραξη-κόπημα», όπως το διαφημίζει το πρόγραμμα των φετινών Δημητρίων. Τρεις καλλιτέχνες, οι Nicola Lane, Martin Pfeifle και Benjamin Lee Martin, έδρασαν επί της πλατείας φιλοδοξώντας να της αποδώσουν ένα άλλο πρόσωπο πέρα από αυτό της βόλτας σαν σε επαρχιώτικη πόλη και της φραποταυτότητας που της προσέδωσαν τα παρακείμενα μπαρ. Απογοήτευση! Τι κι αν ένας τους της πέρασε μοκέτα. Ο άλλος εγκατέστησε μια κατασκευή φτιαγμένη από σελίδες περιοδικών. Και η τρίτη μεγέθυνε φωτογραφίες μεταναστών από όπου απουσιάζουν τα πρόσωπα, ώστε να μπορούν οι επισκέπτες να κοτσάρουν στα ακέφαλα σώματα το δικό τους κεφάλι. Χλωμό πρότζεκτ και προπάντων χωρίς ενημέρωση, χωρίς κάποιο φυλλάδιο που να εξηγεί τι ήθελε να πει ο καλλιτέχνης.

Το άγαλμα του Αριστοτέλη ανάμεσα στα τρία έργα του Culture Coup προφανώς έχει φρικάρει, όπως κι εμείς άλλωστε με το ίδιο το άγαλμα, αλλά και όλο το διάκοσμο της πλατείας. Κανιβαλίζουμε αγρίως μπροστά από τη γιγάντια αναπαράσταση του φιλόσοφου και ειδικότερα τα τεράστια δάκτυλα των ποδιών του, ειδικά το μεγάλο που μοιάζει με ελέφαντα κι όχι με φιλοσόφου. Τεράστια είναι και τα δάκτυλα του χεριού του. Σχεδόν σε προκαλούν να τοποθετήσεις ανάμεσά τους μεγάλα κουτιά νεσκαφέ, ώστε άγαλμα και παρακείμενες καφετερίες να ξεκινήσουν ένα διαρκή διάλογο, όπως άλλωστε είναι και το νόημα της τέχνης. Είναι τρελά κιτς η πλατεία Αριστοτέλους. Ο Αριστοτέλης, οι φραπεδαράδες, τα τεράστια μπάνερ με τη Νατάσσα Θεοδωρίδου και τον Ανδρέα Στάμο, χρειάζεται όντως ένα Πολιτιστικό Πραξη-κόπημα, που δυστυχώς όμως δεν το κατάφεραν οι καλεσμένοι καλλιτέχνες των Δημητρίων. Μπαίνω στο τριπάκι να βγάλω μαρκαδόρο κι εκεί που γράφει «Αριστοτέλης» να γράψω «Parisτοτέλης» και να ζωγραφίσω έναν κροκόδειλο, που να τον ονομάσω Lacostας. Αλλά κρατιέμαι.

«Πρέπει να στείλω ανταπόκριση στην A.V., θα βάλετε τα κεφάλια σας στα κενά για να πάρει ζωή και το πρότζεκτ και η φωτογραφία;» Οι ζωγράφοι Άλκης Μπούτλης και Νίκος Ασλανίδης, μαζί με το γραφίστα Δημήτρη Παπάζογλου των DesignersUnited και τον Γιάννο Μάργαρη, πιτσιρίκι της ζωγράφου Ράνιας Εμμανουηλίδου, υπακούουν προθύμως και άνευ αντιλογίας. Και μετά όλοι σπίτια μας, γιατί η ΕΜΥ μιλούσε για καταιγίδες.