Χαμζά Μπέη blues: Μια σταγόνα από τη βροχή των αιώνων…

Φύσηξαν κατά πάνω μου εποχές οθωμανικές και μετά εποχές ελληνικές, είμαι μια από τις 22 μαρμάρινες κολόνες με τα 15 κιονόκρανα που πατούν σε μαρμάρινες βάσεις, με πρώτη ύλη φερμένη από τα λατομεία της Προποντίδας και της Αλυκής Θάσου. Κολόνες που αποσπάστηκαν το 1467 μ.Χ. μαζί με γρανίτες από το Αιγυπτιακό Ασουάν, απ’ τους ναούς του Αγίου Μηνά, της Ροτόντας και της Μονής Θεοτόκου της Υπιμιμνήσκοντος, ίνα η Χαφσά Χατούν, κόρη του στρατιωτικού διοικητή της Θεσσαλονίκης, Χαμζά Μπέη, ανεγείρει επί Σουλτάνου Μουράτ Β, Μετζίτ 1150 μέτρων. Τέμενος χωρίς μιναρέ θα πει Μετζίτ, με τετράπλευρη θολοσκεπή αίθουσα προσευχής ύψους 17 μέτρων, με οκτώ τοξωτά παράθυρα και μολυβδοσκέπαστρο τρούλο με φεγγίτη.

Χαμζά Μπέη © ΑΠΕ-ΜΠΕ

Είμαι η πινακίδα στο εργοτάξιο που γράφει Αποκατάσταση και ανάδειξη του τεμένους Χαμζά Μπέη - Φορέας υλοποίησης Υπουργείο Πολιτισμού - Διεύθυνση Αναστύλωσης Βυζαντινών Μνημείων - Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεώτερων Μνημείων και Εφορεία Αρχαιοτήτων πόλης Θεσσαλονίκης, με προϋπολογισμό 9.908.239, 29 και χρηματοδότηση 8.036.009, 10 από την Ε.Ε. Είμαι η μνήμη του νερού από το σιντριβάνι που με περιέβαλλε κάποτε και σήμερα δεν σώζεται, σώζεται όμως η ασύμμετρη περιμετρική στοά με τον περίβολο και ένα αίθριο σαν αυτά που διαθέτουν μόνο τα τζαμιά της Ανδριανούπολης και της Κωνσταντινούπολης, κάτι που με καθιστά μοναδικό στα Βαλκάνια.

Χαμζά Μπέη το 1972 © Από το αρχείο του Machiel Kiel - www.nit-istanbul.org/kielarchive

Γλίτωσα από την πυρκαγιά του 1917, σταμάτησα να λειτουργώ σαν θρησκευτικός χώρος λατρείας με την απελευθέρωση, κηρύχτηκα διατηρητέο το ‘26, το ’27 περιήλθα στην κυριότητα της Εθνικής Τράπεζας και το ’28 ντεμπούταρα σαν κινηματογράφος Αλκαζάρ. Ρεπερτόριο στην αρχή με βωβά έργα συνοδεία ορχήστρας και αργότερα, επί ομιλούντος Μεσοπολέμου, χιτ ταινίες με Ροδόλφο Βαλεντίνο, Μαρλέν Ντίτριχ και Γκάρι Κούπερ. Τζόνι (Ταρζάν) Βαϊσμίλερ, Ρίτα Χέιγουορθ, Τζακ Πάλανς, Γκρέγκορι Πεκ και Άβα Γκάρτνερ, στα φίφτις. Σινέ Αλκαζάρ στα σίξτις με ινδικά και τουρκικά έργα δύο, και βρε καλώς τα καράτε και τα πορνό μετά της ιαχής Αλκαζάρ, καλτίλα, Εγνατία, σεβεντίλα.

Χαμζά Μπέη το 1972 © Από το αρχείο του Machiel Kiel - www.nit-istanbul.org/kielarchive

Χαμζά Μπέη © Υπουργείο Πολιτισμού

Βάι βάι κλαίγαμε με το Καραβάν Σαράι, σταθμαρχείο ταξί από και προς επαρχία και κατοπινό Δημαρχείο αυτό, με εμένα (προκαταβολικά μετά συγχωρήσεως) να τελώ σε συνθήκη κωλοχανείου. Αυτή ήταν η λέξη, κωλοχανείο, τσοντάδικο, μαλακοϋποδοχέας, γι’ αυτό και την επομένη φορά που κάποιος θα μιλήσει για βεβήλωση της Αγια-Σοφιάς από τους «βάρβαρους», ας θυμηθεί και τη δική μου διαπόμπευση. Συνορεύω με τη στάση μετρό της Βενιζέλου, τα ελενίτ του εργοτάξιου που με περικυκλώνουν είναι πρώτης τάξης καμβάς για να ξεχαρμανιάζουν οι γκραφιτάδες, τις νύχτες ακούω μουσικές και κάνω χάζι τα φλερτ, τους χορούς και τα μεθύσια στα Καφωδείο Ελληνικό. Υ. Γ. Σήμερα έμαθα από τους αρμόδιους ότι ο στόχος επιτεύχθηκε, θα παραδοθώ πλήρως αποκαταστημένο το πρώτο εξάμηνο του 2025. Περιμένω…