27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ: η Θεσσαλονίκη είναι μια άλλη πόλη όταν παίζουν οι ταινίες

Ο Ρώσος Ντμίτρι Ζίμιν, ραδιοεπιστήμονας διάνοια, μόλις έπεσε το Τείχος ήταν ο πρώτος Ρώσος που κατάφερε να βάλει την εταιρεία του στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. To 2022 έφυγε με ευθανασία στην Ελβετία, κατέχοντας εξέχουσα θέση στη μαύρη λίστα του Πούτιν. Ο τεράστιος πλούτος που αποκόμισε ο Ζίμιν σαπόρταρε τον Αλεξέι Ναβάλνι και ως γνωστόν ο Βλαδίμηρος παρουσιάζει δυσανεξία σε οποιονδήποτε μιλά για Δημοκρατία και Ελευθερία στην υπό κατοχή Μόσχα του. 

Δεν ήξερα τίποτα για τον Ζίμιν, όπως τίποτα και για τον δικτάτορα Αλφρέδο Στρένσερ, που για 35 χρόνια κυβερνούσε την Παραγουάη το ίδιο στυγνά και απάνθρωπα όπως ο Πινοσέτ τη Χιλή και την Αργεντινή ο Βιντέλα. Ούτε γνώριζα ότι ο Βέρνερ Χέρτζογκ παραχώρησε στην Τεχνητή Νοημοσύνη την άδεια να τον μελετήσει. Η Μηχανή το έκανε και κατόπιν κοπιάροντας το στιλ του σεναριογράφησε μια ταινία που μηρυκάζει το χερτζοκικό σύμπαν. Δε νομίζω ότι η Μηχανή τα κατάφερε, εντούτοις για ταινία έναρξης μια χαρά ήταν, αφού μια από τις φετινές προβληματικές του 27ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ ήταν και η πρόκληση της χρήσης της AI στην τέχνη. 

Κατά τα άλλα: γυναίκες παίζουν ποδόσφαιρο στην Κιργιζία, πρόσφυγες από το Σουδάν νοσταλγούν το Χαρτούμ, ένα ορφανό από τη Σαϊγκόν βρίσκει δεκαετίες μετά τη «σπορά» τον πεζοναύτη Αμερικανό πατέρα που τον εγκατέλειψε όταν τελείωσε ο πόλεμος του Βιετνάμ, και 50 χρόνια μετά από το Texas Chainsaw Massacre, ο Στίβεν Κινγκ και άλλοι επίλεκτοι αποτιμούν την συνεισφορά του εμπνευστή της, Τόμπι Χούπερ, στην εμπειρία του genre Τρόμος. 

Στον Παράδεισο και όχι μόνο φέτος: Κάθε φορά που το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ φέρνει στην πόλη τις ταινίες του και το Ολύμπιον γεμίζει με ιστορίες, καλεσμένους, αφιερώματα και τιμώμενα πρόσωπα, την ίδια στιγμή που στις αίθουσες και τις αποθήκες του Λιμανιού δίνουν και παίρνουν τα πάρτι και οι βραβεύσεις, η Θεσσαλονίκη αλλάζει πρόσωπο. Κι εγώ θέλω να της γράφω μια ερωτική επιστολή. Ερωτικές επιστολές, καλύτερα, μία για κάθε μία από τις μέρες που διαρκεί το φεστιβάλ. Γιατί αίφνης στη μονότονη επικράτεια του κέντρου μας με γκλόσι βιτρίνες, λόκαλ μπραντ ή πολυεθνικό σόπινγκ, στάσεις για καφέδες με αυγά ή άραγμα στα κοσμικά σποτ με ποτά και πατατάκια, ανθίζει και ένας άλλου είδους κοσμοπολιτισμός πλην του υλικού και του ευζωικού σλόγκαν «ζωάρα». Πνευματικός, ιδεαλιστικός, παγκόσμιος, με τις εικόνες, τους δημιουργούς, τους θεατές κι όλα αυτά που ονομάζω «ατμόσφαιρα φεστιβάλ» να ρέουν και να μπολιάζουν τη Θεσσαλονίκη με μια υπεραξία μεγαλύτερη της υπάρχουσας που καταγράφεται στα ρεπορτάζ για τα μεσογειακά εστιατόρια, τα κίνκι γαστροκαφενεία, τα τρέντι φουρναροπιτσάδικα και τα λοιπά παιχνιδιάρικα περί της μπέικης μπερεκέτ ζωής που κάνουμε εδώ στα «επάνω» και τόσο αγαπούν να τα διαβάζουν οι καταναλωτές θεσσαλονικιώτικου εξωτισμού. 

Βέβαια το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ το κάνει πραγματικότητα με αυτό το δύο σε ένα (πνεύμα και ιδέες αντικριστά με γλέντια και ζωάρα) που κομίζει στην πόλη η διάρκειά του. Επίσης, το άλλο: Όπως όταν κατεβαίνω Αθήνα, μόλις το αμάξι φτάσει στη Στυλίδα, πιστεύω ψευδαισθησιακώς πως η Νέα Σμύρνη απέχει μια γκαζιά (ενώ καλά καλά δεν διέσχισα ούτε τη μισή απόσταση), έτσι και με το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ: Παρόλο που ο Όλυμπος απέναντι παραμένει αδυσώπητα χιονοσκεπής και οι άσπρες νιφάδες αρνούνται να λιώσουν, με την καλή μου είμαστε έτοιμοι να πάμε για την πρώτη βουτιά στον Ποταμό Επανωμής. Ποια άνοιξη; Από το 27ο Ντοκιμαντέρ (αντίο!), νιώθω πως βγαίνουμε στην επόμενη γιορτή του πνεύματος, του Αγίου Πνεύματος, πως όχι μόνο ήρθε η άνοιξη αλλά έφερε και το καλοκαίρι. Τα κάνει αυτά το σινεμά.