Πολεις

Νοσταλγία: Η θεσσαλονικιώτικη τάση που βρίσκει χάλια το σήμερα

Αυτή η μάστιγα

4754-202316.jpeg
Στέφανος Τσιτσόπουλος
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Νοσταλγοκαυλάντα: η θεσσαλονικιώτικη τάση που τα βρίσκει όλα χάλια
© Viron Papadopoulos /Παλιές Φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης / Old Photos of Thessaloniki

Δρόμοι, άνθρωποι, στιλ, ιδέες, τάσεις, γεύσεις, ήχοι, τέχνη και urban μητροπολιτικό πρόσημο. Μια καθημερινή ανταπόκριση με όλα τα νέα και σφραγίδα 100% Θεσσαλονίκη.

Υπάρχουν ψηφιακοί λογαριασμοί-διαμάντια που ανεβάζουν φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης από παρελθόντα διάφορα. Το Old Photos of Thessaloniki είναι ο αγαπημένος μου, η ενεργή τους κοινότητα και οι διαχειριστές επιτελούν καθημερινά μια αρχαιολογία συγκινητική, και δεν αναφέρομαι μόνο σε εκείνες τις ασπρόμαυρες αναρτήσεις που δείχνουν το τραμ να περνά μέσα από την Καμάρα στο μπάσιμο του 20ού αιώνα, την πριγκίπισσα Αλίκη το 1913 να φωτογραφίζεται στη βίλα Μπενρουμπή, ή τις νικήτριες του διαγωνισμού ομορφιάς Καλλιστεία Μακεδονίας Θράκης 1929, που διοργάνωσε στο ξενοδοχείο Μεντιτερανέ η Ένωση Συντακτών Θεσσαλονίκης.

Είναι και εκείνες οι φωτογραφίες που ανεβαίνουν με πρωταγωνιστές άγνωστους ανθρώπους που κάποτε πόζαραν περιχαρείς ενώπιον υπαίθριων φωτογράφων, με τη Θεσσαλονίκη να χάσκει πίσω τους στο φόντο. Καθημερινοί άνθρωποι που οι συγγενείς τους ανεβάζουν τις στιγμές τους στο Old Photos of Thessaloniki, παραθέτοντας τα ονοματεπώνυμά τους με δέουσα ευλάβεια. Κατά έναν συγκινητικό (βρίσκω) τρόπο είναι σαν να τους χαρίζουν μια μορφή αθανασίας: οι άγνωστες σε εμένα ζωές τους περνούν στο πάνθεον της Θεσσαλονίκης, καθώς οι ήρωες στέκονται στους ίδιους δρόμους που πόζαραν και οι ήρωες της μεγάλης Ιστορίας.

Θεσσαλονίκη με χιόνι
© Viron Papadopoulos / Παλιές Φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης

Όμως, τσεκάρω το Old Photos of Thessaloniki και για έναν ακόμα λόγο που δεν έχει να κάνει τόσο με την ποιότητα του περιεχομένου, που είναι σπάνιο και εξαιρετικό, επαναλαμβάνω. Τσεκάρω τη σελίδα για τα σχόλια που αφήνουν αρκετοί από τους χρήστες οι οποίοι πάσχουν από νοσταλγία. Είναι αυτοί που κάτω από τις εικόνες που δείχνουν τη Θεσσαλονίκη αγνή και αδιαμεσολάβητη από αντιπαροχές και πολυκατοικίες, μια Θεσσαλονίκη χωριουδάκι, μια πόλη μη μητρόπολη, με πρόβατα να βόσκουν στην Άνω Πόλη και ψαρόβαρκες να είναι παρκαρισμένες στον Θερμαϊκό, παραλληλούν με σχόλια τύπου «Πόσο όμορφα όλα τότε», « Αχ, μακάρι να γυρίζαμε σε εκείνα τα χρόνια, που η Έκθεση ήταν για όλους, μικρούς και μεγάλους, γιατί τώρα μόνο για εμπόρους είναι».

Ένα από τα θεμελιώδη στοιχεία της ταυτότητας που συγκροτούν το είναι μιας σύγχρονης μητρόπολης είναι η υπόσχεση του μέλλοντος και η ικανότητά της να συστήνει καθημερινά στον ντόπιο και στον ξένο τα νέα πεδία στα οποία επεκτείνεται, η ανάπτυξη του άστεως με σκοπό την καλυτέρευση της ποιότητας της ζωής και την άνοδο των δεικτών κοινωνικής ευημερίας και κινητικότητας.

Θερμαϊκός
© Σιδηρόπουλος Γιάννης / Παλιές φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης

Αμ δε! Το μετρό και το FlyOver, φερειπείν, μπορεί να είναι τεράστιας σημασίας έργα, όμως για πολλούς πιθανόν και να είναι μέρος ενός οργανωμένου σχεδίου, μιας συνωμοσίας, που έχει σκοπό να εξαφανίσει «εκείνη την αγνή Θεσσαλονίκη του τότε, πριν την μπαζώσουν τα σχέδια των εργολάβων και της ανάπτυξης».

«Nostalgia! That’s what you have, you’re a tourist in your own youth» λέει ο Σάιμον του Trainspotting στον Ρέντον και η βαλίτσα με τη νοσταλγία πάει μακρύτερα. Εκτός από τους παλαιοντολάγνους του Old Photos of Thessaloniki, καθημερινά τσεκάρω και μερικούς πιο σύγχρονους ψηφιακούς λογαριασμούς, εξού και η παράθεση διαλόγων από την ταινία του Ντάνι Μπόιλ: το 90s Golden Clubbing Society είναι ένας από αυτούς. Και εδώ τελούνται μνημόσυνα, καθημερινά μνημόσυνα, για το Spacemobile, το Troll και άλλα κλαμπ που μεσουράνησαν εκείνη την τρελή δεκαετία που η Θεσσαλονίκη ήταν έξω και ρεΐβαρε κάθε βράδυ. Όμως τα παιδιά μεγάλωσαν και μαντέψτε: μπορεί η Θεσσαλονίκη να συνεχίζει να είναι έξω κάθε βράδυ (είναι γραμμένο στο DNA της να είναι η πόλη της ξέσαλης νιότης), όμως κατ’ αυτούς σαν εκείνα τα χρόνια δεν πρόκειται να ξανακλαμπάρει η πόλη.

Το 1678 ο Γιόχαν Γιάκομπ Χάντερ τεκμηρίωσε πως ο καημός των Ελβετών μισθοφόρων, που από την ένθεν πλευρά των Άλπεων βρέθηκαν δανεικοί να χτυπούν σκοπέτα στη βασιλική φρουρά των ιταλών ηγεμόνων στο Μιλάνο, οφείλονταν στο ψυχικό άλγος που τους ισοπέδωνε. Ο πόνος μέχρι δακρύων είχε να κάνει με τον μακρύ καιρό της απουσίας τους από τα πάτρια. Το ίδιο νομίζω συμβαίνει και με τους νοσταλγούς κάθε εποχής: νοσταλγούν τη νιότη τους (η μόνη τους πατρίδα!) και η απουσία της τους κάνει να δυσθυμούν και όλα να τα βρίσκουν στραβά, λειψά και ανάποδα. Όμως δεν είναι έτσι. Αν νοσταλγείς το Λιόπεσι είναι γιατί έχασες επεισόδια και δεν πήρες χαμπάρι τη Μόστρα στη Χαριλάου. Αν σου λείπουν τα σουτζουκάκια του Κοσμά, είναι επειδή δεν πέρασες να τεστάρεις τη Βρωμιάρα στη Στοά Μαλακοπής. Αν κλαίγεσαι που δεν υπάρχουν μπαρ ρέστο σαν τις Συρακούσες είναι γιατί δεν εδέησες να ζήσεις τις σπέσιαλ νύχτες στην Casablanca της Βασιλίσης Όλγας. Αν νοσταλγείς «τα παλιά καλά μπαρ», είναι γιατί μεγάλωσες, δεν βγαίνεις και διέφυγαν της προσοχής σου το Le Cercle de Salonique και Wagon Lit.

Ο Τζόζεφ Κόνραντ στη νουβέλα Τα Νιάτα το έγραψε λίγο πιο ποιητικά: « Α, τα νιάτα - η φλόγα τους, λαμπρότερη από τις φλόγες που έκαιγαν το πλοίο, ρίχνει ένα μαγικό φως στην πλατιά γη, ορμά παράτολμα στον ουρανό, για να σβηστεί πιο γρήγορα από τον χρόνο που είναι σκληρός, ανελέητος και πιο πικρός από τη θάλασσα - και σαν τις φλόγες του καραβιού τα περιζώνει η αδιαπέραστη νύχτα». Επιμύθιο: Πάψε να «νοσταλγείς» και ζήσε, η Θεσσαλονίκη είναι πάντα εκεί έξω και σε καλεί σαν Σειρήνα, γέρε Οδυσσέα.

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Η πολυκατοικία Γραμματικού
Τσιμισκή και Χρυσοστόμου Σμύρνης γωνία: Θρύλοι από τη Θεσσαλονίκη του Μεσοπολέμου και ιστορίες από το τώρα της

Το παρελθόν και το παρόν της πολυκατοικίας Γραμματικού, που δεσπόζει στην Τσιμισκή, η παλαιότερη ενδεχομένως κάβα της Θεσσαλονίκης και μερικά «διαμαντάκια» από τον Κολινδρό Πιερίας

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.