Το φάρμακο για το #πολύ_βαθύ αίσθημα ευθύνης

ΤΑ ΑΝΑΣΗΚΩΜΕΝΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΦΡΥΔΙΑ

Με συναρπάζουν οι διανοούμενοι που έχουν καβαλήσει μια χρονοκάψουλα κι έχουν έρθει ώς εδώ από τον Μεσοπόλεμο, ή και ακόμη παλιότερα, και έχουν αυτό το μονίμως οργίλο ύφος, ύφος Πετράρχου, Βιργιλίου, Μποντλέρ, Σπένγκλερ, Στρίντμπεργκ, σαν να έχουν 24/7 δυσκοιλιότητα. Με βαθύ αίσθημα ευθύνης, συστήνουμε Dulcolax® δισκία. Πείτε όχι στη δυσκοιλιότητα και το φούσκωμα. Πείτε όχι στη δυσφορία.

Θα πεις, στα ψέματα το κάνουν, προσποιούνται, είναι μια οργή placebo αυτή, να πουλήσουν θέλουν οι άνθρωποι του Θεού, να πάρουν κάνα λάικ, να τους ερωτευτεί καμιά φοιτητριούλα — τέτοια πραγματάκια. Ε ναι, ρε, το ξέρω, αλλά δεν πειράζει. Ας το πάρουνε έτσι κι αλλιώς το Dulcolax®, τι μπορεί να πάθουν δηλαδή;

* * *

ΤΑΪΖΟΝΤΑΣ ΚΑΙ ΓΙΑΤΡΟΠΟΡΕΥΟΝΤΑΣ ΤΑ ΖΩΑΚΙΑ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ

Η UAnimals είναι μια ομάδα εθελοντών που κάνει συ-γκλο-νι-στι-κή δουλειά στη μαχόμενη, ηρωική Ουκρανία: σώζει ζώα. Και το κάνει κάθε μέρα όλα αυτά τα τρία χρόνια του πολέμου, υπό συνθήκες συχνά επικίνδυνες —εννοούμε, θανάσιμα επικίνδυνες—, σε περιοχές που είναι σπαρμένες νάρκες ή γεμάτες με περίπολα των εισβολέων — ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς.

ΜΟΝΟ το 2024, οι άνθρωποι της UAnimals έσωσαν έναν απίστευτο αριθμό ζώων από τον πόλεμο. Τι ζώα; Ιδού: γάτες, σκύλους, κατσίκες, αγελάδες, άλογα, γουρούνια, κότες, πάπιες, χήνες, λιοντάρια, μια αρκούδα, μια χελώνα, ένα ρακούν, μια αλεπού, ένα γεράκι, ένα παγόνι και έναν παπαγάλο. ΟΛΑ αυτά τα ζωάκια μεταφέρθηκαν με άκρα φροντίδα σε ασφαλή σημεία, γιατί εκεί όπου γύρναγαν κινδύνευαν να σκοτωθούν ανά πάσα στιγμή.

Αλλά η εκκένωση των ζώων δεν είναι το μόνο πράγμα που κάνουν. Μέχρι σήμερα, έχουν βοηθήσει περισσότερα από 100.000 ζώα συνολικά. Εκατό ΧΙΛΙΑΔΕΣ ζωάκια. Μιλάμε για κάθε είδους αρωγή και φροντίδα: από αποπαρασιτώσεις και στειρώσεις, μέχρι μεγάλες και δύσκολες επεμβάσεις, συχνά σε αυτοσχέδια κτηνιατρεία και χειρουργεία· από μεταφορά τροφής και νερού, μέχρι αποστολή φορτίων ξυλείας για τη σόμπα και κατασκευή υπόστεγων, σκυλόσπιτων κλπ. κλπ.

Όλα αυτά έγιναν χάρη στους εθελοντές κτηνιάτρους της οργάνωσης, Ουκρανούς και ξένους, και βέβαια χάρη στις, συχνά εξαιρετικά μικρές, δωρεές των ανθρώπων από όλο τον κόσμο. «Εξαιρετικά μικρές»: δεν έχει σημασία πόσα μπορεί να δώσει κανείς. Ακόμη και το ένα ευρώ που θα τους στείλει, ΘΑ ΠΙΑΣΕΙ ΤΟΠΟ. Αυτό είναι το μόνο σίγουρο.

Αν θέλετε, κάντε κι εσείς μια μικρή δωρεά, τώρα. Με ένα κλικ εδώ.

Ευχαριστούμε πολύ!

* * *

ΥΨΗΛΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΝΑ ’ΟΥΜΕ

Με ρωτούσε ένας φίλος τις προάλλες κάτι σχετικό με το «Finnegans Wake». Στο σταυρό που σας κάνω. Φίλε, ποιο «Finnegans Wake»; Εδώ δεν έχω διαβάσει το Χάρι Πότερ.

 * * *

ΓΑΙΑ ΠΥΡΙ ΜΙΧΘΗΤΩ

Από ένα σημείο και μετά, γίνεσαι απλώς μαριονέτα, κάνεις ό,τι σού υπαγορεύει η ιστορία. Σου σφυράει, και χορεύεις.

Υψηλό ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι, όσο περισσότερο οι Τραμπ και οι Μασκ αυτού του κόσμου θα προσπαθούν να μεταμορφωθούν σε κανονικούς Πούτιν της Δύσης, βάζοντας την Ευρώπη σε μια ασφυκτική μέγγενη, με τον μεν κτηνάνθρωπο και τις ταξιαρχίες των ορκ του από τα δεξιά, και με τα λαμόγια του χρήματος και της ψεκασμένης λοβιτούρας από τα αριστερά, οι καλοί άνθρωποι στην Ελλάδα που ξημεροβραδιάζονται ροκανίζοντας την καρέκλα του Μητσοτάκη, όχι απλώς δεν θα αμβλύνουν τις προσπάθειές τους προς τούτο —«Όχι ότι είναι καλύτεροι οι άλλοι», θα σου ομολογήσουν οι ίδιοι, «είναι κατά πολύ χειρότεροι»—, αλλά θα τις εντείνουν ακόμη περισσότερο. Θα λυσσάξουν. Σου λέει, Βάλε τώρα που γυρίζει, καιρός γαρ εγγύς, ευκαιρία είναι να τα κάνουμε γης Μαδιάμ όλα. Έτσι κι αλλιώς, ο κόσμος πάει κατά διαόλου. Πόσο χειρότερα μπορούν να γίνουν τα πράγματα;

Γιατί το κάνουν όμως άραγε; θα αναρωτηθεί κανείς. Από κακία; Από ανοησία; Από κεκτημένη ταχύτητα; Μπα. Από ένα σημείο και μετά, κάνεις ό,τι σού υπαγορεύει η ιστορία. Σου σφυράει η ιστορία, κι εσύ χορεύεις. Άπαξ και μπεις στο ρεύμα, το ρεύμα θα αναλάβει τα υπόλοιπα.

Δε βαριέσαι πάντως; Είναι αυτό που λέμε, ό,τι είναι να γίνει, θα γίνει.

ΥΓ. Κι άμα το κάνουν από υψηλό αίσθημα δικαίου; θα αναρωτηθεί επίσης κάποιος. Σωστά. Είναι όπως εκείνος ο σερβιτόρος στο μαγαζί απέναντι που όλα αυτά τα χρόνια μού απευθύνεται στον πληθυντικό. Γιατί διάολο το κάνεις; του είπα κάποια στιγμή μες στις γιορτές που είχα ΠΟΛΛΑ νεύρα. Μοιάζω να παίζω στο χρηματιστήριο; Είναι πληθυντικός ευγενείας! μου είπε.

Δηλαδή όλοι οι άλλοι στη γειτονιά, καμιά εικοσπενταριά άνθρωποι, των συναδέλφων του συμπεριλαμβανομένων, είναι αγενείς. Έεεγινε…

* * *

ΟΙ ΛΙΣΤΕΣ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ

Όπως κάθε Κυριακή, συνεχίζουμε με χαρά να αναδημοσιεύουμε τις λίστες που φτιάχνει κατά καιρούς ο πολύ καλός μας φίλος Δημήτρης Ψυχούλας. Σήμερα μάλιστα θα βάλουμε ΔΥΟ λίστες: η δεύτερη έχει να κάνει με τη Θεσσαλονίκη. Quality content! Νά τες:

[1] Έχεις καβατζάρει προ πολλού τα εξήντα αν…

• Μπήκες στο δημοτικό με δημοκρατία, τελείωσες το εξατάξιο γυμνάσιο με δημοκρατία, στο ενδιάμεσο όμως μεσολάβησαν επτά χρόνια δικτατορίας.
• Όταν έδωσες εισαγωγικές για το πανεπιστήμιο, οι πιο δύσκολες σχολές ήταν οι Ναυπηγοί, οι Μεταλλειολόγοι και οι Χημικοί Μηχανικοί.
• Η τηλεόραση στο σπίτι ήταν μια ασπρόμαυρη URANYA.
• Έχεις οδηγήσει αυτοκίνητο με ταχύτητες στο τιμόνι, ακούγοντας μουσική από κασετόφωνο 8 track.
• Έπαψες να θεωρείς ότι πέντε ώρες συνεχούς οδήγησης είναι παιχνιδάκι για σένα.
• Πρόλαβες τα πάρτι στην πλαζ της Αγίας Τριάδας.
• Ξέρεις τι πράγμα είναι και πώς δουλεύει ο πολύγραφος.
• Μπήκες στη ζούλα στο Άρια και στο Όσκαρ για τσόντα.
• Πηγές στο Σουέζ για μπουζουκάκι και σουτζουκάκι.
• Πήγες στο Ted’s Ηouse για πιάνο και φιλέτο.
• Έχεις δει ταινία στα Διονύσια.
• Έχεις αγοράσει φυλλάδες με μιάμιση δραχμή.
• Σάββατο απόγευμα στο Παλέ ντε Σπορ με ένα εισιτήριο έβλεπες δύο αγώνες μπάσκετ.
• Την Κυριακή το μεσημέρι άκουγες ποδόσφαιρο από τρανζιστοράκι.
• Θυμάσαι τον Σπυρίδωνα να περνάει 23 φορές πάνω από την μπάλα και τον Κούδα να χάνει το πέναλτι στον τελικό κυπέλλου του ’70.
• Έχεις πάει από τις 8 σε ντίσκο.
• Έχεις δει παρέλαση στην Εγνατία.
• Είδες ζωντανά στην τηλεόραση την προσσελήνωση του Apollo 11.
• Είχατε θυρωρό στην πολυκατοικία.
• Έριξες δίφραγκο σε τζουκ μποξ.
• Έχεις ακούσει στο ράδιο τις αναζητήσεις του Ερυθρού Σταυρού.
• Θυμάσαι παγωτατζή να περνάει από τη γειτονιά.
• Έπαιρνες το μηδέν για να καθαρίσει η γραμμή στο τηλέφωνο.
• Το Texas TI59 ήταν τότε για σένα ό,τι είναι σήμερα για τους 17αρηδες το MacBook.
• Ξέρεις μερικά από τα τραγούδια που κυκλοφορούν. Ξέρεις και ονόματα τραγουδιστών. Δεν μπορείς όμως να κάνεις τον συνδυασμό, ποιος τραγουδάει ποιο.
• Βλέπεις τη συγκατάβαση στο βλέμμα των παιδιών σου, όταν πληκτρολογείς στο κινητό.

[2] Είσαι βέρος Σαλονικιός…

• …αν θυμάσαι τους υπαίθριους φωτογράφους κάτω απ’ τον Λευκό Πύργο.
• …αν ψώνισες απ’ τον Λαμπρόπουλο και τον Κατράντζο.
• …αν, με λουκάνικο και μαύρη μπίρα, παρακολουθούσες τους ακροβάτες και χάζευες τα πυροτεχνήματα στην Έκθεση.
• …αν έχεις φάει μπιφτέκι γεμιστό και πατάτες «κομπλέ» στο Tiffany’s.
• …αν έδωσες ραντεβού στο Μουταφάκι.
• …αν ξέρεις ποιος ήταν ο Βασίλης Ζαφειρόπουλος, ο Τέρρυ Παπαντίνας, ο Αριστείδης Μούμογλου, ο Συμεών Μαυροσκούφης, ποια η Θάλεια, η Λιλή, ποιοι οι Κουτρουμπέλης Φωτεινός (στην Ευρώπη πανικός).
• …αν ξέρεις πού ήταν ο Στρατής, ο Ανάπηρος, ο Βάγγος, το Σουέζ, ο Γκιγκιλίνης, ο Τάφος, ο Μάνιξ, τα Διονύσια.
• …αν πρόλαβες το πολύβουο σαλόνι του Όλυμπος Νάουσα στη Λεωφόρο Νίκης και τα τραπέζια στην πίσω αυλή της Κληματαριάς στην Αγίας Σοφίας.
• …αν ήπιες Bacardi Cola σε υπόγεια, κάτω από τις ντισκόμπαλες της Figaro, της Lavalbone, της Tiffany’s, του Baby Club, των μαγαζιών του Πιέρο.
• …αν κάποια νύχτα καλοκαιριού σε βρήκε με ένα ποτό κάτω από τους φοίνικες της Amnesia.
• …αν πήγες για μπάνιο στην πλαζ της Αγίας Τριάδος με το αργό Καμέλια και γύρισες με το γρήγορο Θεσσαλονίκη ΙΙ.
• …αν μετά το φροντιστήριο χτύπησες πιτόγυρο στον Κόκορα ή σάντουιτς με σουτζουκάκι στον Κοσμά.
• …αν ξέρεις ότι, τα αγόρια, τα πιο συναρπαστικά ντέρμπι στα μάρμαρα του Διοικητηρίου τα είχαν παίξει…
• …και τα κορίτσια, τα πιο ωραία λαϊκά, πάνω στου Ακροάματος τα τραπέζια τα είχανε χορέψει.
• …αν αργά το βράδυ χώθηκες στο Αριγκάτο, στον Σκορπιό, στην Καλύβα, στο Στορκ, στον Διογένη, στον Ζυγό, και βγήκες νωρίς το πρωί.
• …αν περίμενες χαράματα, μετά από ξενύχτι, στον φούρνο του Σπυριδάκη, στη Ροτόντα, τα ταψιά με τα ζεστά κουλούρια.
• …αν για πεϊνιρλί ανέβαινες στο Αρσακλί.
• …αν το λες Παλέ ντε Σπορ και όχι Αλεξάνδρειο, ή Nick Galis Hall.
• …αν όρθιος, οργισμένος και βρεγμένος στις κερκίδες του Καυταντζογλείου, έβριζες τον ανεκδιήγητο Μίχα, την ώρα που έσφαζε τη Leeds για χατίρι της Milan.
• …αν ψάρεψες αθερίνες στην Παραλία (και μετά τις πέταξες πάλι μέσα).
• …αν έφαγες καβούρια στη σκάλα της Περαίας.
• …αν μπήκες στο ΚΤΕΛ για Χαλκιδική κι έφτασες στο Παλιούρι μετά από 6 ώρες.
• …αν θυμάσαι χωράφια εκεί που σήμερα συναντιόνται η Μαρτίου με την Κ. Καραμανλή.

Τότε ναι, είσαι βέρος Σαλονικιός… αλλά είσαι και πολύ μεγάλος.

* * *

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ

Hisashi Kashiwai, «Καμογκάουα, Οι ντετέκτιβ γεύσεων» (μετάφραση Κέλλη Κρητικού, Εκδόσεις Ψυχογιός)

Νά κάτι τελείως διαφορετικό: ένα «αστυνομικό» μυθιστόρημα, που όμως μιλά για γεύσεις, μυρωδιές, κουζίνα, και ειδικές κοπές ψαριών. Ντετέκτιβ γαστρονομίας και αισθήσεων στην Ιαπωνία; Ναι. Και ομολογουμένως δεν έχουμε ξαναδιαβάσει κάτι παρόμοιο. Ο Χισάσι Κασιγουάι γνώρισε πελώρια επιτυχία στη χώρα του με αυτό το βιβλίο, που έγινε το πρώτο μίας σειράς που ξεπέρασε ήδη τους 10 τόμους. Στα ελληνικά, πρόκειται να εκδοθεί πολύ σύντομα και το #2 της σειράς, με τίτλο «Καμογκάουα, Οι χαμένες συνταγές». Αν αγαπάτε την κουζίνα, και δη την ιαπωνική, αυτό το μυθιστόρημα είναι για εσάς!

Ζητήσαμε να μας πει δυο λόγια για το βιβλίο η μεταφράστριά του, η αρθρογράφος και εκπαιδευτικός Κέλλη Κρητικού. Την ευχαριστούμε πολύ για τον χρόνο της! Νά τι μας είπε:

Ο Hisashi Kashiwai αποφάσισε να εγκαινιάσει ένα ιδιότυπο εστιατόριο με υπηρεσίες ντετέκτιβ, και δεν γινόταν να μην το επισκεφτώ. Η ζεστασιά του χώρου και η τρυφερή σχέση πατέρα και κόρης κατέλυσαν από την πρώτη σελίδα τις άμυνές μου και παραδόθηκα αμέσως στις γεύσεις της ιαπωνικής κουζίνας. Δεκάδες πεντανόστιμα πιάτα περνούσαν μπροστά από τα μάτια μου φτιαγμένα με μεράκι και υλικά εποχής, ενώ παράλληλα με την απόλαυση του φαγητού ερχόταν και η αγωνία για την εκάστοτε υπόθεση. Καταγραφή στοιχείων, αναλυτικές αναφορές, επιτόπιες επισκέψεις στα σημεία-κλειδιά, όλα ενώνονται δεξιοτεχνικά με γεύσεις και πρωτότυπα πιάτα δίνοντας ζωή σε ένα ευφυές κράμα από μυρωδιές, αρώματα, γέλια, δάκρυα, σασπένς και συγκίνηση. Κάθε υπόθεση είναι και ένα ταξίδι στην ιαπωνική κουλτούρα, στα ήθη και τα έθιμα ενός λαού, μα και στις αναμνήσεις που είναι άρρηκτα συνδεδεμένες για τον καθένα με συγκεκριμένα φαγητά. Το «Καμογκάουα, οι ντετέκτιβ γεύσεων» είναι ένα βιβλίο για τη ζωή, την απώλεια, τις στιγμές τού χθες που μας έχουν σημαδέψει, τις ανθρώπινες σχέσεις και την αγάπη. Είναι ένα feelgood μυθιστόρημα με τις σωστές αναλογίες στοργής, νοσταλγίας, τρυφερότητας, αλλά και με μπόλικες σταγόνες αγωνίας. Ένα ευφάνταστο cozy μυθιστόρημα που ξυπνά τις αισθήσεις και μας προσκαλεί να αφουγκραστούμε τα καλά κρυμμένα συναισθήματά μας.

• Διαβάστε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το βιβλίο:

«Δεν χρειαζόταν να της το πεις αυτό!» είπε ο Ναγκάρε κοιτάζοντας βλοσυρά την Κοΐσι καθώς τοποθετούσε ένα άλλο σκεύος μπέντο μπροστά στη Νόμπουκο.

«Μα αυτό είναι...» Τα μάτια της Νόμπουκο άνοιξαν στη θέα του μαύρου λακαρισμένου κουτιού.

«Παραδοσιακά σκεύη Ουάζιμα», είπε ο Ναγκάρε.

«Βλέπεις, Νόμπουκο, ακόμα και τα σκεύη μπέντο είναι ξεχωριστά. Τώρα αρχίζεις να καταλαβαίνεις γιατί μίλησα με τόσο καλά λόγια γι’ αυτό το μέρος;» είπε η Τάε φουσκώνοντας από περηφάνια.

Τα μάτια της Νόμπουκο έλαμψαν καθώς άνοιξε το καπάκι. «Δεν είναι μόνο το κουτί... Δες μέσα!»

«Πόσο όμορφο», είπε η Τάε με το βλέμμα της να πέφτει από τη μια πλευρά του κουτιού στην άλλη.

«Θα σε καθοδηγήσω εγώ», είπε ο Ναγκάρε. «Βλέπεις πώς είναι χωρισμένο σε τέσσερα μέρη; Στην πάνω δεξιά πλευρά υπάρχει μια ποικιλία από μικρότερα ορεκτικά. Κάτω δεξιά είναι το ψητό ψάρι της ημέρας – στην προκειμένη περίπτωση, μαγιάτικο με σάλτσα τεριγιάκι. Πάνω αριστερά είναι μια επιλογή από σασίμι και τουρσί: τσιπούρα Ακάσι, τόνος Κίσου και αβαλονάκι Καράτσου ψημένο στη σχάρα. Τηγανητό μουγγρί από το νησί Μιγιάζιμα, σερβιρισμένο με αγγουράκι τουρσί και γιαπωνέζικο τζίντζερ. Και κάτω αριστερά είναι το ρύζι με μανιτάρια ματσουτάκε – είναι από το Σίνσου και μοσχοβολούν. Σε λίγο θα φέρω τη σούπα. Στο μεταξύ, απολαύστε το!»

Ο Ναγκάρε υποκλίθηκε και γύρισε πίσω στην κουζίνα.

«Και τώρα, φαΐ!» είπε η Τάε ενώνοντας τα χέρια της σε ένδειξη ευγνωμοσύνης και πιάνοντας τα ξυλάκια της.

• Νά και το οπισθόφυλλο:

Ποιο είναι το πιάτο που θα έκανες τα πάντα για να το γευτείς ακόμη μία φορά; Σε έναν ήσυχο παράδρομο στο Κιότο υπάρχει ένα πολύ ξεχωριστό εστιατόριο που σερβίρει νοστιμότατα πλούσια γεύματα. Αλλά αυτός δεν είναι ο μόνος λόγος που το επισκέπτονται οι πελάτες… Η Κοΐσι Καμογκάουα και ο πατέρας της, Ναγκάρε, που διευθύνουν το εστιατόριο, είναι «ντετέκτιβ γεύσεων». Μέσα από ευρηματικές έρευνες, μπορούν να ανασυνθέσουν πιάτα από τις πολυτιμότερες αναμνήσεις ενός ατόμου – πιάτα που ξεκλειδώνουν τις ξεχασμένες τους στιγμές και ίσως τη μελλοντική τους ευτυχία. Ένα λαχταριστό μυθιστόρημα για τη δύναμη του καλού φαγητού και της καλής παρέας.

• Και ένα μικρό βιογραφικό του συγγραφέα:

Ο Χισάσι Κασιγουάι γεννήθηκε το 1952 και μεγάλωσε στο Κιότο. Σπούδασε στην Οδοντιατρική Σχολή της Οσάκα και μετά την αποφοίτησή του επέστρεψε στο Κιότο, όπου εργάστηκε ως οδοντίατρος. Έχει γράψει εκτενώς για την πόλη του κι έχει συνεισφέρει σε τηλεοπτικά προγράμματα και περιοδικά.

Βρείτε το εδώ, ή στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς σας, ή όπου αλλού σάς αρέσει να προμηθεύεστε τα βιβλία σας.

* * *

Το Ημερολόγιο κυκλοφορεί τρεις φορές την εβδομάδα: κάθε Σάββατο, κάθε Κυριακή, και κάθε Τετάρτη. Στείλτε μας μέιλ αν θέλετε κάτι — οτιδήποτε. Σας ευχαριστούμε πολύ.