Η αγία ρουτίνα και τα οφέλη της επανάληψης

Αναμνήσεις από το μέλλον

Όταν έχεις σχολαστικά κρατημένες ρουτίνες, συμβαίνει κάτι περίεργο. Κάτι πολύ περίεργο, που δεν μπορώ να το αποκωδικοποιήσω ακόμα ακριβώς. Αλλά θα κάνω μία προσπάθεια.

Ας πούμε, εγώ ξυπνάω κάθε μέρα (όλο τον χρόνο εννοώ, όχι Δευτέρα με Παρασκευή) στις 05:00, και μέχρι τις 09:00 που κάθομαι στο γραφείο μου να δουλέψω κάνω ακριβώς τα ίδια πράγματα, με την ίδια σειρά, απαρεγκλίτως. Ανάμεσα σε άλλα, βγάζω τα σκυλάκια μας βόλτα, τα ταΐζω, αλλάζω τα νερά τους, καθαρίζω την άμμο της γάτας μας, τακτοποιώ λίγο το καθιστικό, βλέπω στα ειδησεογραφικά σάιτ τι γίνεται στον κόσμο, απαντώ σε μηνύματα, στέλνω memes και σκιτσάκια εκεί που τα στέλνω κάθε πρωί, καθαρίζω το μέιλ μου από τη σαβούρα και διεκπεραιώνω ό,τι απομένει, φροντίζω κάτι ομάδες που έχουμε στο Facebook, επιβεβαιώνω τι έχω να κάνω σήμερα από δουλειές και υποχρεώσεις, πηγαίνω στο κολυμβητήριο (αυτό αντικατέστησε κατά 85% το καθημερινό τρέξιμο εδώ και δυο μήνες), κάνω προπόνηση, κάνω ντους, ντύνομαι και επιστρέφω. Και είναι 9 παρά 10. Μέχρι να βάλω πετσέτες, μαγιό και μπουρνούζια να στεγνώσουν και να κάτσω στην καρέκλα μου με τον καφέ, πάει 09:00 ακριβώς. Οπότε και ξεκινώ τη δουλειά της ημέρας· που θα κρατήσει μεν 12 ώρες, ώς τις 21:00 το βράδυ, αλλά θα έχει πολλά διαλείμματα απ’ ανάμεσα, για άλλες δύο βόλτες με τα σκυλάκια μας (μία μικρή το μεσημέρι, και μία μεγάλη το βράδυ), για μαγείρεμα, για χαζολόγημα κ.ο.κ., πράγματα όλα τους που έχουν ένα πολύ-πολύ συγκεκριμένο παράθυρο μέσα στο οποίο γίνονται — αλλιώς όλο το πρόγραμμα θα διαταραχτεί, θα καταρρεύσει. Δεν παίζουν μ’ αυτά.

Τώρα, αυτή η διαρκής επανάληψη, ιδωμένη από κάπου μακριά, σαν να την κοιτάς από ένα αερόστατο, ή μέσω ενός ντρόουν, έχει κάτι πολύ χαρακτηριστικό: ενώ κάνεις κάτι, μπορείς να δεις (όχι να φανταστείς αλλά περισσότερο να «αισθανθείς») τον εαυτό σου να το κάνει ξανά στο μέλλον. Κάθε «αμετάβλητη», «αιώνια» πράξη σου σήμερα (από αυτές τις ταπεινές που κάνεις: δεν είσαι κάτι σπουδαίο) είναι ίδια με οποιαδήποτε ανάλογη προηγήθηκε και οποιαδήποτε μέλλει να ακολουθήσει. Σαν να κεντάς πάνω σε ένα ήδη τυπωμένο στον καμβά σχέδιο. Ή, σχεδόν σαν να είναι να αφηγηθείς μια μεγάλη ιστορία, αλλά να τη λες όλη με τη μία, κι αυτό το «με τη μία» να έχει μια διαφορετική λέξη κάθε φορά. Αλλά και να ’ναι όλες μαζί, ταυτόχρονα.

Ξέρω. Ακούγεται παράξενο. Και είναι παράξενο, όντως. Αλλά το σκέφτομαι πια καθημερινά εδώ και μερικές εβδομάδες. Μάλιστα, θα το σκεφτώ και αύριο: εντάχθηκε και αυτό στην αγία ρουτίνα μου. Η ρουτίνα είναι εκ Θεού, και τίποτε δεν μπορεί να λειτουργήσει —βασικά, να υπάρξει— έξω από αυτήν. Όλα στο σύμπαν είναι μια διαρκής επανάληψη, από την αναπνοή και την κυκλοφορία του αίματος, μέχρι την κίνηση των πλανητών και των μεγάλων αστρικών συστημάτων.

Και ξαφνικά αντιλαμβάνεσαι ότι αυτό είναι κάτι καλό — κάτι πολύ καλό: αφού το έκανες σήμερα, ναι, θα το κάνεις και αύριο. Θα τα καταφέρεις.

Και νά που, σαν να μπορείς να κοιτάξεις μέσα από μια σκουληκότρυπα (να κοιτάξεις, όχι να ταξιδέψεις — όχι ακόμα), βλέπεις τον εαυτό σου να κολυμπά το πενηντάρι που θα κολυμπήσει αύριο, την ίδια ώρα, στον ίδιο διάδρομο της ίδιας πισίνας. Και ξαφνικά αντιλαμβάνεσαι ότι αυτό είναι κάτι καλό — κάτι πολύ καλό: αφού το έκανες σήμερα, ναι, θα το κάνεις και αύριο. Θα τα καταφέρεις.

* * *

Η Σχεδία και μια κούπα τσάι

Ίσως κάποιοι θέλετε να κάνετε μια συνδρομή στο περιοδικό δρόμου «Σχεδία».

Διαβάζουμε σχετικά στο ενημερωτικό δελτίο του περιοδικού: «Είναι μία συνδρομή που θα προσφέρει τη ζεστασιά και την ασφάλεια στη δύσκολη καθημερινότητα των ανθρώπων της Σχεδίας. Μέσω του κοινωνικού προγράμματος Συνδρομή Αλληλεγγύης προσφέρετε τη δυνατότητα σε πωλητές της Σχεδίας τρίτης ηλικίας που ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας να εργαστούν κάτω από την ασφαλή στέγη των γραφείων μας και να μην είναι εκτεθειμένοι στις αντίξοες συνθήκες του δρόμου. Για κάποιες ώρες τον μήνα, με την ασφάλεια και τη ζεστασιά του γραφείου και μια κούπα καφέ ή τσάι δίπλα τους, καλούνται να ετοιμάζουν τις αποστολές των φακέλων με το νέο τεύχος για τους φίλους συνδρομητές, έχοντας έτσι ένα έξτρα εισόδημα».

* * *

Η κλινική ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια και ομαδική αναλύτρια Σουζάνα Παπαφάγου γράφει σήμερα για τον «πιο μικρό μέσα μας». Την ευχαριστούμε πολύ! Κάθε εβδομάδα, σε αυτή τη στήλη, μας μιλά για έναν φόβο μας, ένα πρόβλημα, κάτι που μας τρώει και μας ταλαιπωρεί — και πώς μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε.

Το παιδί

«Ο πιο μικρός μέσα σου είναι η πηγή της σωτηρίας σου». Carl Gustav Jung (1875-1961).

Και αυτός ο μικρός δεν είναι άλλος από το εσωτερικό μας παιδί. Το εσωτερικό παιδί αντιπροσωπεύει το σύνολο των εμπειριών, των συναισθημάτων και των αναμνήσεων που σχετίζονται με την παιδική ηλικία ενός ατόμου. Στην παιδική μας ηλικία, οι εμπειρίες που ζήσαμε σχηματίζουν ένα συγκεκριμένο αξιακό και συναισθηματικό υπόβαθρο. Εάν, για παράδειγμα, ως παιδί εγκαταλειφθήκαμε ή νιώσαμε ανάξιοι να μας αγαπούν, ενδέχεται να κουβαλάμε αυτά τα συναισθήματα και στην ενήλικη ζωή μας. Αντίθετα, εάν είχαμε υποστήριξη και αγάπη, είναι πιθανό να αναπτύξουμε μια ισχυρή αίσθηση αυτοεκτίμησης και ασφάλειας. Αναγνωρίζοντας τα τραύματά μας και ακούγοντας και κατανοώντας το εσωτερικό μας παιδί, μπορούμε να βρούμε την αληθινή ολοκλήρωση και ευτυχία, δημιουργώντας έναν καλύτερο εαυτό και, κατ’ επέκταση, έναν καλύτερο κόσμο. Γι’ αυτό:

• Δώσε φωνή στις ανησυχίες και τις επιθυμίες σου.
• Μίλησε στον εαυτό σου με την καλοσύνη και τη συμπόνια που θα έδειχνες σε ένα παιδί.
• Ενθάρρυνε τον εαυτό σου να εκφράζεται δημιουργικά (μέσω της τέχνης ή του παιχνιδιού).
• Δοκίμασε να γράψεις μια επιστολή στον μικρότερο εαυτό σου.
• Ανακάλεσε τα αγαπημένα σου παιδικά παιχνίδια, βιβλία ή δραστηριότητες.
• Εάν νιώθεις ότι υπάρχει τραύμα, πρέπει να εξεταστεί και να αντιμετωπιστεί.
• Δημιούργησε ένα περιβάλλον όπου νιώθεις ασφαλής να είσαι ευάλωτος και αληθινός με τον εαυτό σου.
• Όπως όλα τα παιδιά, το εσωτερικό παιδί χρειάζεται ξεκούραση και χρόνο για χαλάρωση.

ΥΓ. Θυμηθείτε, αυτή η συνάντηση με το εσωτερικό μας παιδί είναι μια συνεχής και πολλές φορές δύσκολη διαδικασία: μείνετε υπομονετικοί και ανοιχτοί.

* * *

Ποια βιβλία σε έκαναν αναγνώστη;

Αλήθεια, θυμάστε; Έστω ένα ή δύο από αυτά; Όχι ποια θεωρείτε καλύτερα, σημαντικότερα, κορυφαία ή κάτι τέτοιο. Αλλά ποια σάς έκαναν να αγαπήσετε το διάβασμα. Τότε. Παλιά. Όταν είπατε, «Wow! Τι φάση. Εδώ θα μείνω». Εάν θυμάστε κάποιους τίτλους (και σίγουρα θυμάστε!), πείτε τους και σε εμάς με ένα μέιλ.

…Ιδού λοιπόν μερικές ακόμα από τις απαντήσεις σας:

Δημήτρης Ρηγόπουλος: Άγγελος Τερζάκης, «Ταξίδι με τον Έσπερο» (Εστία). Σου Τάουνσεντ, «Το κρυφό ημερολόγιο του Άντριαν Μολ» (μτφρ. Λιλή Εξαρχοπούλου, εκδ. Άγρωστις). Μάργκαρετ Λώρενς, «Το παιχνίδι του Θεού» (μτφρ. Νίκη Βουλγαρέλη, εκδ. Νίκη — εξαντλημένο, νομίζω). Γιάννης Κιουρτσάκης, «Σαν Μυθιστόρημα» (εκδ. Κέδρος).

Αθηνά Τζολάκη: Κάπου στα τέλη της δεκαετίας τού ’60, ο παππούς μου αγόραζε εγκυκλοπαίδειες για όλα τα εγγόνια. Η δική μας, του Ελευθερουδάκη, ήρθε με δώρο 12 παιδικά. Θυμάμαι από αυτά τα «Ταξίδια του Γκιούλιβερ» του Τζόναθαν Σουίφτ και τον «Ελέφα Κάρρυ» που τον διάβαζα «Έλεφα». Ήταν κεφαλαία, και με κορόιδευαν. Επίσης ο κλασικός «Μπάρμπα Θωμάς» και οι «Νέοι Ροβινσώνες» έχουν μείνει στην μνήμη μου. Να πω ακόμα ότι ο παππούς είχε τα άπαντα του Ξενόπουλου, του Παπαδιαμάντη, και τον Σολωμό πλάι-πλάι, που τα διάβαζα συχνά-πυκνά. Στο Γυμνάσιο πια, οι «Παραλογές» του Πολίτη με είχαν εντυπωσιάσει όσο γίνεται να εντυπωσιαστεί κανείς.

Ρίκα Καλαμβρέζου: Έχω και θα έχω δύο πρίγκιπες για πάντα στην καρδιά μου: τον «Μικρό Πρίγκιπα» του Αντουάν ντε Σεντ-Εξιπερί, και τον «Ευτυχισμένο πρίγκιπα» του Όσκαρ Γουάιλντ. Το ξέρω πως δεν είμαι η μόνη. Και οι δυο μου πρίγκιπες έχουν και την καλύτερη παρέα: τις «Μεγάλες Προσδοκίες» και τον «Όλιβερ Τουίστ», την «Τζέιν Έιρ» και τα «Ανεμοδαρμένα ύψη», το «Παραμύθι χωρίς όνομα» και τα «Ψηλά βουνά». Και πάλι, δεν πρωτοτυπώ και το ξέρω. Αλλά αυτά είναι, κι αυτά πάντα θα αγαπώ μια στάλα πιο πολύ από πολλά-πολλά άλλα.

Νότης Αργυρίου: Εγώ είμαι πιο… κλασικός πεθαίνεις! «Οι τρεις σωματοφύλακες» του Αλέξανδρου Δουμά, «Οι Περιπέτειες του Τομ Σόγιερ» και οι «Περιπέτειες του Χάκλμπερι Φιν» του Μαρκ Τουέιν, «Το Νησί των Θησαυρών» του Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον — αυτά τουλάχιστον είναι τα πάνω-πάνω. Αγαπούσα από πάντα την περιπέτεια, την ανεμελιά, τους αμέτρητους κινδύνους που έπρεπε να αντιμετωπίσουν οι ήρωες. Νομίζω ότι αυτά εξακολουθούν να με ελκύουν στο διάβασμα ακόμη και σήμερα. Είναι ίσως εκείνο το παιδί μέσα μου που ονειρευόταν να ανεβεί σε μια βάρκα και να κατεβεί με το ποτάμι. Κι όπου τον βγάλει.

Περιμένουμε και τα δικά σας Πρώτα Βιβλία!

* * *

Ένας Τσελεμεντές εν προόδω

Πριν από τρεις εβδομάδες, ο φίλος της στήλης Κωνσταντίνος Κοπανάς μάς είχε στείλει μία καταπληκτική συνταγή για αυγόφετες. Σήμερα επανέρχεται, για να μας θυμίσει ότι οι αυγόφετες δεν γίνονται μόνο με μπαγιάτικο ψωμί, αλλά και με τσουρέκι! Μοσχομυρωδάτο French toast, λοιπόν. Το ακούμε (και το τρώμε…) με ευχαρίστηση. Ευχαριστούμε πολύ τον αγαπητό φίλο, και θυμίζουμε πως πάντα περιμένουμε και τις δικές σας συνταγές. Στείλτε μας μέιλ!

Μυθικές αυγόφετες με τσουρέκι

ΥΛΙΚΑ:

• 1 τσουρέκι, κομμένο σε φέτες
• Σπορέλαιο (μπόλικο) ή βούτυρο αγελάδος
• 2 ποτήρια γάλα φρέσκο
• 4 αυγά
• 1,5 κουταλάκι του γλυκού μπέικιν πάουντερ
• 1 κουταλάκι του γλυκού μαχλέπι
• 2 κουταλιές της σούπας ζάχαρη
• 2 πρέζες αλάτι

ΕΚΤΕΛΕΣΗ:

• Βάζουμε το γάλα σε ένα μπολ.
• Χτυπάμε τα αυγά σε ένα βαθύ πιάτο.
• Τα γυρίζουμε στο μπολ με το γάλα.
• Ρίχνουμε έπειτα στο μείγμα μας το αλάτι, το μαχλέπι, το μπέικιν και τη ζάχαρη.
• Ανακατεύουμε με ένα πιρούνι.
• Ανάβουμε στο φουλ τον απορροφητήρα και βάζουμε να κάψει το βούτυρο (ή, είπαμε, το σπορέλαιο).
• Βουτάμε μία-μία τις φέτες το τσουρέκι στο μπολ με το μείγμα, καλά-καλά.
• Βάζουμε δύο φέτες στο καυτό βούτυρο, που τσιτσιρίζει.
• Χαμηλώνουμε το μάτι και τις τηγανίζουμε μέχρι να πάρουν χρυσαφί χρώμα και από τις δύο μεριές.
• Όταν οι φέτες ετοιμαστούν και τις βγάλουμε, τις βάζουμε σε ένα πιάτο στρωμένο με χαρτί κουζίνας, να στραγγίσουν.
• Επαναλαμβάνουμε με ακόμα δύο φέτες, και μετά με άλλες δύο, μέχρι να τελειώσουν.
• Κάθε φορά, προσθέτουμε και λιγάκι βούτυρο.
• Όταν στραγγίσουν όλες από τα λάδια, τις μεταφέρουμε σε ένα καθαρό πιάτο.
• Οι χριστουγεννιάτικες αυγόφετές μας είναι έτοιμες. Και του χρόνου!

Τρώγονται όπως τις προτιμά ο καθένας: με ζάχαρη, με μέλι, με μαρμελάδα, με τα πάντα. Φυσικά, γίνονται και αλμυρές: χρησιμοποιήστε όποιο κίτρινο τυρί έχετε στο ψυγείο, ή όποιο σάς αρέσει. Από ένα απλό ημίσκληρο μέχρι ό,τι τραβά η όρεξή σας. Τους πάνε επίσης και κάποια αλλαντικά. Έτσι κι αλλιώς, το φρέσκο τσουρέκι πάει πάρα πολύ με ένα κασέρι, όπως άλλωστε πάει και με βραστό αυγό.

* * *

Το βιβλίο της ημέρας

Claire Keegan, «Ανταρκτική» (μετάφραση Μαρτίνα Ασκητοπούλου, Εκδόσεις Μεταίχμιο)

Μάθαμε την Ιρλανδή πεζογράφο Κλαιρ Κίγκαν από τις νουβέλες της «Μικρά πράγματα σαν κι αυτά», «Τα τρία φώτα» και «Πολύ αργά πια» (όλα από το Μεταίχμιο), οπότε ήταν καιρός να διαβάσουμε και τη βραβευμένη συλλογή διηγημάτων της που, όταν πρωτοβγήκε, την έκανε αυτομάτως γνωστή σε όποιον αγαπά τη μικρή φόρμα — στην οποία άλλωστε η Κίγκαν έμεινε πιστή έκτοτε. Θυμίζουμε και την ταινία με τον Κίλιαν Μέρφι που εξακολουθεί να προβάλλεται στο σινεμά και συγκινεί όλους τους θεατές. Ακούμε πως θα πάει μέχρι και στα Όσκαρ. Πολύ ιδιαίτερη διηγηματογράφος η Κίγκαν, αξίζει και με το παραπάνω.

• Διαβάστε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το βιβλίο:

Ο άνεμος δεν εγκαταλείπει ποτέ αυτή την πόλη, κρύες ριπές εγκλωβίζονται ανάμεσα σε σειρές από παρόμοια σπίτια με κόκκινα τούβλα, κάποια από αυτά χτισμένα σε στροφές λες και ανταγωνίζονται μεταξύ τους για περισσότερο ήλιο και αέρα. Κι είμαι κι εγώ ανάμεσα στα νήπια και στις μαμάδες της καφετέριας, μοιράζομαι τα κουτσομπολιά και τα τασάκια τους. Άλλα κορίτσια στην ηλικία μου είναι στο σχολείο, φοράνε καρό στολές που φέρνουν φαγούρα και σκοτώνονται στο διάβασμα για να περάσουν τις τελικές εξετάσεις. Εγώ τα βαρέθηκα όλα αυτά και την Κόρα δεν την πείραζε, μου ’πε ότι είναι δική μου απόφαση. Έκαψα ένα-ένα τα σχολικά βιβλία στο βαρέλι που έχουμε στην αυλή, σελίδες άλγεβρας, οικιακής οικονομίας, οι ήπειροι τυλίγονταν στις φλόγες και μετατρέπονταν σε στάχτη. Τώρα όμως μου λείπουν καμιά φορά, γιατί δεν έχω τι να κάνω, δεν ξέρω κανέναν στην ηλικία μου, όλα είναι σαπουνόπερες και ημέρα πληρωμής και ό,τι άλλη ιδέα ξεφυτρώσει στο μυαλό της Κόρας λίγες μέρες πριν της έρθει περίοδος.

• Νά και το οπισθόφυλλο:

Δεκαπέντε ιστορίες που κινούνται από τη βάναυση, δύσκολη επαρχιώτικη ζωή στην Ιρλανδία μέχρι το καυτό τοπίο του αμερικάνικου νότου. Η Keegan διερευνά έναν κόσμο όπου τα όνειρα, η μνήμη και η τύχη έχουν συντριπτικές συνέπειες για όλους. Η γραφή της, συχνά σκοτεινή, υπαινικτική και ατμοσφαιρική, κάνει τον αναγνώστη να νιώθει πως κάτι βαρυσήμαντο παραμονεύει σε κάθε μία από αυτές τις σμιλεμένες ιστορίες. Συγκινητικό, χάρη στη χαμηλόφωνη έντασή του, το βραβευμένο αυτό βιβλίο αποτελεί ένα σπάνιο, εντυπωσιακό δείγμα γραφής.

Βρείτε το εδώ, ή στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς σας, ή όπου αλλού σάς αρέσει να προμηθεύεστε τα βιβλία σας.

* * *

Το Ημερολόγιο κυκλοφορεί τρεις φορές την εβδομάδα: κάθε Σάββατο, κάθε Κυριακή, και κάθε Τετάρτη. Θυμίζουμε: όποιος έχει μία πρωτότυπη και ωραία, απλή συνταγή, για την οποία υπερηφανεύεται, μπορεί αν θέλει να μας τη στείλει με μέιλ. Το ίδιο και για τα βιβλία που τον έκαναν αναγνώστη. Ή και μία ερώτηση για την ψυχολόγο μας. Επίσης μπορεί να μας στείλει μέιλ και για οποιοδήποτε άλλο θέμα. Σας ευχαριστούμε πολύ.