Διαβάστε την επική ανάλυση του Τίμοθι Σνάιντερ, που συγκρίνει τον νέο Λευκό Οίκο των Τραμπ-Μασκ-Πούτιν με την κλασική σειρά του Σέργουντ Σβαρτζ «Gilligan’s Island» (CBS, 1964-1967, 98 επεισόδια). Εκπληκτικό. Και επίσης: τρομακτικό. Τα πράγματα δεν μπορεί να πάνε καλά, αφενός, ενώ υπάρχουν ισχυρότατες πιθανότητες να πάνε κατά διαόλου, αφετέρου.
Οπότε: «μικροπράγματα» (καθόλου μικροπράγματα, στην πραγματικότητα) που νοστιμεύουν την καθημερινότητά μας. Όπως το φαγητό, ας πούμε, που τη νοστιμεύει κυριολεκτικά. Ή τα βιβλία, που τη νοστιμεύουν αλλιώς. Ή ό,τι αγαπά ο καθένας μας, δεν έχει καμία σημασία. Αρκεί να μην ενοχλεί κάποιον τρίτο.
Γι’ αυτή την ψαρόσουπα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ό,τι ψάρι βρούμε: χελιδονόψαρο, μπακαλιάρο, σκορπίνα κλπ. Αν έχουμε δύο και τρία διαφορετικά ψάρια, ακόμα καλύτερα. Η σούπα βγαίνει υπέροχη με την ποικιλία.
Βράζω νερό, και ρίχνω μέσα πρώτα τα σκληρά ψάρια και μετά τον μπακαλιάρο.
Μόλις είναι έτοιμα, τα αφαιρώ και σουρώνω το νερό.
Ρίχνω πάλι το νερό στην κατσαρόλα και βάζω μέσα όλα τα υπόλοιπα υλικά. Ίσως χρειαστεί να προσθέσω και λίγο ζεστό νερό.
Βράζω μέχρι να μαλακώσουν.
Βάζω στο μπλέντερ κρεμμύδια, καρότα, πράσο, σέλινο, σελινόριζα, πατάτες και λίγο ζουμί, και πολτοποιώ.
Βάζω τον πολτό στην κατσαρόλα μαζί με τον χυμό από 1,5 λεμόνι και βράζω για 2-3΄, ανακατεύοντας.
Προσθέτω και τα καθαρισμένα ψάρια…
…και αυτό ήταν — καλή όρεξη!
* * *
Κατά την προσφιλή μας συνήθεια, χθες διάβασα στον σκυλάκο μου, εκεί που καθόμαστε στο σιντριβάνι, το «Μεταξένιο» του Κυριάκου Χαρίτου, με τις μαγικές, καλειδοσκοπικές, πολύ υψηλού επιπέδου ζωγραφιές του Βασίλη Κουτσογιάννη. Έχει 48 σελίδες, ένα ωραίο, μεγάλο σχήμα (25 επί 29 εκατοστά) και κυκλοφορεί από το Μεταίχμιο.
Και είναι ένα βιβλίο παράξενο, ποιητικό, συγκινητικό, που θα σε κάνει να μελαγχολήσεις, και να δακρύσεις, και στο τέλος να χαμογελάσεις. Θα το ακούσουν με μεγάλη περιέργεια τα μικρά παιδιά, από 5 χρονών κι επάνω, και θα το διαβάσουν με έντονο ενδιαφέρον τα μεγαλύτερα, και θα το απολαύσουν όσο λίγα και οι μεγάλοι. Είναι ένα βιβλίο για τη διαφορετικότητα (που τόσο έχει πολυφορεθεί και τόσο πολυχρησιμοποιηθεί και τόσο, εξ αυτού, έχει χάσει τη δύναμή της), αλλά είναι ΤΟΣΟ διαφορετικό.
H «Αφύπνιση» δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1899. Ορόσημο του πρώιμου φεμινισμού και προδρομικό κείμενο της αμερικανικής μοντερνιστικής λογοτεχνίας, το μυθιστόρημα της Σοπέν, τοποθετημένο στη Νέα Ορλεάνη και στην ακτή του Κόλπου της Λουιζιάνας, επικεντρώνεται στην Έντνα Ποντελιέ και στον άνισο αγώνα που δίνει κόντρα στις κυρίαρχες κοινωνικές συμπεριφορές του αμερικανικού Νότου και της καλά εγκατεστημένης πατριαρχίας. Ένα από τα παλαιότερα αμερικανικά μυθιστορήματα που εστιάζει σε αμιγώς γυναικεία θέματα, δεν προκάλεσε απλώς πελώριες αντιδράσεις από αναγνώστες και κριτικούς όταν εκδόθηκε, αλλά εντέλει εγκαινίασε μία παράδοση που θα κορυφωθεί με τα έργα του Φόκνερ, της Φλάνερι Ο’Κόνορ, της Κάθριν Ανν Πόρτερ και του Τενεσί Γουίλιαμς. Το μυθιστόρημα συμπληρώνεται από μία εκτενή εργοβιογραφία της Σοπέν — ζηλευτό κείμενο, όπως θα διαπιστώσει ο αναγνώστης. Συνολικά, μια σπουδαία επανέκδοση από τον Καστανιώτη στην πεζογραφική σειρά Εικοστός Αιώνας. Πληροφορούμαστε ότι έπονται και άλλες επανεκδόσεις της ξένης κλασικής αλλά και της νεανικής λογοτεχνίας που ήταν για χρόνια εκτός κυκλοφορίας — ωραίο νέο!
Διαβάστε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το βιβλίο:
H Έντνα έκλαψε λίγο εκείνο το βράδυ, όταν έφυγε ο Αρομπέν. Τα δάκρυα ήταν μέρος μόνο της πλημμυρίδας των συναισθημάτων που την είχαν κατακλύσει. Ήταν το ακατανίκητο αίσθημα της ανευθυνότητας που την είχε κυριέψει. Ήταν το σοκ του απρόσμενου και του ασυνήθιστου. Ήταν η μομφή του συζύγου της, ο οποίος την κοίταζε απ' όλα τα πράγματα γύρω, πράγματα που εκείνος είχε προσφέρει για την καθημερινή της άνεση. Ήταν η μομφή του Ρόμπερτ, που γινόταν αισθητή με τη μορφή της αγάπης που είχε ξυπνήσει μέσα της γι' αυτόν, μια αγάπη που γινόταν όλο και πιο δυνατή, φλογερή και ακατανίκητη. Και πάνω απ' όλα ήταν η αποκάλυψη. Σαν να είχε σηκωθεί ένα πέπλο από τα μάτια της και έβλεπε τώρα καθαρά την ουσία της ζωής, αυτό το τέρας το καμωμένο από ομορφιά και βαρβαρότητα. Όμως στα αντικρουόμενα συναισθήματα που την έπνιγαν δεν υπήρχε ούτε ντροπή ούτε μετάνοια. Υπήρχε μόνο ένα αμβλύ αίσθημα λύπης, επειδή δεν ήταν το φίλημα της αγάπης που την είχε φλογίσει, ούτε ο έρωτας που την είχε κάνει να κρατήσει αυτή την υπέροχη κούπα ζωής στα χείλη της.
Νά και το οπισθόφυλλο:
Όταν το μυθιστόρημα της Κέιτ Σοπέν δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά, οι κριτικοί της εποχής το επαίνεσαν για την άψογη τεχνική του, αλλά κυρίως το αποδοκίμασαν για τη σεξουαλική του ειλικρίνεια. Χαρακτηρίστηκε «αισθησιακό», «πολύ δυνατό ποτό για την ηθική νηπίων», «δηλητήριο». Αυτό που έβλεπαν στο κείμενο ήταν «η ιστορία μιας κυρίας του Νότου που ήθελε να κάνει το δικό της με καταστροφικές συνέπειες». Τυφλωμένοι από τη βικτοριανή ηθική τους, οι κριτικοί της εποχής δεν έβλεπαν παρά μόνο τη μοιχεία της Έντνας και αγνοούσαν τις άλλες διαστάσεις του μυθιστορήματος. Οι εκδότες έπαψαν να δημοσιεύουν έργα της Σοπέν και η «Αφύπνιση» εξοστρακίστηκε από τη βιβλιοθήκη της γενέτειράς της. Η ίδια, απογοητευμένη, πέθανε από εγκεφαλικό πέντε χρόνια αργότερα. Όπως ήταν φυσικό, το βιβλίο ξεχάστηκε στα χρόνια που ακολούθησαν. Το 1953 η σύγχρονη κριτική το ανέσυρε πάλι από την αφάνεια. Παρά τη σεξουαλική απελευθέρωση της εποχής μας, βρέθηκαν κριτικοί που δήλωναν ότι το μυθιστόρημα «περιστρέφεται γύρω από το σεξ» και χαρακτήριζαν την Έντνα σαν την Αμερικανίδα Μαντάμ Μποβαρύ ή σαν μια άλλη Φαίδρα. Από το τέλος της δεκαετίας του 1960 το μυθιστόρημα έχει αναγνωριστεί σαν ένα από τα αριστουργήματα της αμερικανικής κλασικής λογοτεχνίας και το 1991 γυρίστηκε ταινία που παίχτηκε με τίτλο «Grand Isle», στο Φεστιβάλ των Καννών.
Βρείτε το εδώ, ή στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς σας, ή όπου αλλού σάς αρέσει να προμηθεύεστε τα βιβλία σας.
* * *
Μια οφειλόμενη επανάληψη
Στο δικό μου μυαλό, το αδίκημα που βρίσκεται από χίλιες απόψεις πιο κοντά σε μια γυναικοκτονία είναι ο βιασμός. Η γυναικοκτονία είναι (τρόπον τινά) σεξουαλικό έγκλημα, από κάποιον ανώμαλο τύπο. Εννοώ το «ανώμαλος» με όποια ερμηνεία θέλει να του δώσει κανείς. ΟΛΕΣ είναι σωστές. Και ο βιασμός, ακόμη και αν δεν συνοδεύεται από άσκηση σωματικής βίας τέτοιας και τόσης που να καταλήξει σε φόνο, πάλι από σούπερ ανώμαλους άντρες διαπράττεται.
Τώρα, στην Ελλάδα έχουμε κάθε χρόνο περί τους 5.000 βιασμούς, αν και από αυτούς μόνο ένα τρομερά μικρό ποσοστό καταγγέλλεται στις Αρχές (περίπου 200 περιστατικά ετησίως, ένα ισχνό 4% όλο κι όλο). Αν διαιρέσει κανείς το 5.000 με το 365, θα του δώσει έναν αριθμό κοντά στο 14. Κάπου δεκατέσσερις βιασμοί την ημέρα. Κάθε μέρα. Βιασμοί. Και δεν μιλάμε εδώ για «μη συναινετικό σεξ» μέσα στην αγία οικογένεια βέβαια.
Το φαινόμενο δεν είναι ελληνικό. Μάλιστα, πρόκειται για μία κατάσταση που εντείνεται και χειροτερεύει χρόνο με τον χρόνο, παντού. Εκτιμάται ότι μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα περιστατικά σεξουαλικής βίας αυξήθηκαν αφύσικα την τελευταία δεκαετία: ακούγεται απίθανο, αδιανόητο, αλλά —σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία— στην ΕΕ μία στις είκοσι γυναίκες άνω των 15 ετών έχει βιαστεί. Μία στις είκοσι γυναίκες. Και δεν θα συζητήσουμε εδώ ότι κάθε βιασμός μπορεί ανετότατα να καταλήξει σε γυναικοκτονία. Γιατί έτσι είναι.
Αλλά ας κάνουμε ένα διάλειμμα και ας πάμε, αν μου επιτρέπεται, σε εμένα. Είμαι δρομέας (πολύ χαμηλού επιπέδου) και έχω τρέξει σε αρκετές απόμερες περιοχές, και μάλιστα πολύ νωρίς το πρωί αλλά και βράδυ, νύχτα, σε μέρη με σχεδόν ανύπαρκτο φωτισμό. Προφανώς δεν κινδύνευα να με βιάσουν. Δεν βιάζονται άντρες. Και είμαι εκπαιδευμένος να αμύνομαι αποτελεσματικά. Παρά ταύτα, πάντα φοβάμαι στα σκοτάδια. Και όχι τα φαντάσματα. Μάλιστα, έγραφα εδώ πριν καναδυό μήνες για τους πρωινούς τύπους που σουλατσάρουν στη γειτονιά μου χωρίς να έχουν βγει για τρέξιμο ή για να βγάλουν βόλτα τον σκύλο. (Φυσικά, μου τους υπέδειξε μία φίλη μου, μια ΓΥΝΑΙΚΑ, καθώς στα δικά μου αντρικά μάτια μέχρι εκείνη τη στιγμή ήταν αόρατοι). Τρομερά ύποπτες φάτσες, που ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ πρέπει να ελέγχονται σχολαστικά από την αστυνομία. «Είσαι μόνος και καραδοκείς πίσω από γωνίες και θάμνους; Γιά έλα λίγο μαζί μας, δεν θα κάνουμε πολλή ώρα, ίσως κάνα εικοσιτετράωρο μόνο. Δι’ υπόθεσίν σου».
Γιατί τα γράφω όλα αυτά και πού θέλω να καταλήξω; Καταρχάς, τα γράφω κάθε τόσο — είναι από τα πράγματα που δεν παύουν να γυρίζουν στο μυαλό μου, ποτέ. Τα επαναλαμβάνω όσο μπορώ, κι ας γίνομαι κουραστικός. Κι ας τσαντίζονται κάποιοι. Θέλω να καταλήξω στο εξής:
Ακόμη και αν όλα τα περιστατικά σεξουαλικής βίας καταγγελθούν, ακόμη και αν όλοι οι άρρωστοι βιαστές συλληφθούν, δικαστούν και πεταχτούν στη φυλακή, πάντα κάποιοι άλλοι θα περιμένουν στις γωνιές και στα σκοτάδια εκεί έξω. Ο κόσμος δεν θα αλλάξει. Όχι στη γενιά μας, και όχι στις επόμενες δύο και τρεις γενιές. Επίσης, δεν θα φτάσουμε ποτέ, και ευτυχώς, να έχουμε από ένα ζευγάρι αστυνομικούς με μοτοσικλέτες σε κάθε γωνιά της πόλης, με τους φάρους αναμμένους.
Γι’ αυτό, αν είστε γυναίκα ή αν έχετε κόρη, σκεφτείτε κάποια στιγμή το ενδεχόμενο να ασκηθείτε και εσείς και εκείνες, συστηματικά, στις πολεμικές τέχνες. Οι πολεμικές τέχνες είναι εξαιρετικά ευχάριστη δραστηριότητα για τους περισσότερους ανθρώπους, δεν είναι κάτι που αφορά τίποτε λούμπεν άτομα που δεν μπορούν να μιλήσουν, ή μια δράκα πολεμοχαρείς τύπους. Και το «συστηματικά» δεν σημαίνει να γίνεται εσείς ή εκείνες θηλυκές Τζον Γουίκ. Σημαίνει να προπονείστε 2-3 φορές την εβδομάδα: είναι καλό, και μάλιστα καλό σε πολλά επίπεδα. Ιδανικά, αναζητήστε μία σχολή Κραβ Μαγκά, ένα σύστημα κομμένο και ραμμένο για άμυνα απέναντι σε ξαφνικές επιθέσεις.
Αυτό το ποσοστό που είπαμε προηγουμένως —μία στις είκοσι γυναίκες— είναι θηριώδες.
* * *
Το Ημερολόγιο κυκλοφορεί τέσσερις φορές την εβδομάδα: κάθε Σάββατο και Κυριακή, και κάθε Τρίτη και Πέμπτη. Θυμίζουμε: όποιος έχει μία πρωτότυπη και ωραία, απλή συνταγή, για την οποία υπερηφανεύεται, μπορεί αν θέλει να μας τη στείλει με μέιλ. Επίσης μπορεί να μας στείλει μέιλ και για οποιοδήποτε άλλο θέμα. Σας ευχαριστούμε πολύ.
11°
