Το μετάξι σου πάει πολύ!

Wow, όπως θα έλεγε κι ο Βαρουφάκης! Σε έναν κόσμο όπου τα κλιπάκια με τους αποκεφαλισμούς των αλλοθρήσκων από τους χαλιφατιανούς του Isis εναλλάσσονται με την εικονοσκόπηση του νέου δίσκου του Marylin Manson και αμέσως μετά, ύστερα από τα πλάνα του ρεπορτάζ από το ματωμένο δάπεδο των γραφείων του Charlie Hebdo, το διαφημιστικό μπρέικ σε προτρέπει κατευθείαν για Malaysia truly Asia, η έκθεση του εικαστικού ντουέτου Kalos&Klio στο Αρχαιολογικό Μουσείου Θεσσαλονίκης δεν θα μπορούσε να είναι περισσότερο to the point. «Βίαιο μετάξι - Πένθιμα Πέπλα ως Αντικείμενα Μνήμης» είναι ο τίτλος της.

Μια εγκατάσταση μεταβλητών διαστάσεων που αποτελείται από μια σειρά δώδεκα εκτυπωμένων έργων σε οργανικό μετάξι με τη μορφή μαντίλας πέπλου, ευθεία αναφορά σε έναν κόσμο όπου η βία, συμβολική, μεταφορική αλλά και απεχθώς θανάσιμη και υπαρκτή, δείχνει να κυριαρχεί. Επί χάρτου αλλά και επί μαζικού θεάματος. Σε ταινίες αλλά και σε τόπους, σε παιχνίδια αλλά και σε συγκεκριμένες γεωγραφικές συντεταγμένες. Στους δημόσιους λιθοβολισμούς στο Ιράν, σε καρέκλες θανατοποινιτών στο Λος Άντζελες, στα εργοστάσια στην Κίνα όπου χιλιάδες φτηνοί εργάτες παράγουν υπό δύσοσμες συνθήκες τα καλά και τα σπουδαία της παγκόσμιας κατανάλωσης.

Αυτά είναι μερικά από τα θέματα που πραγματεύεται η σειρά του Βίαιου Μεταξιού. Καθόλου τυχαία δεν είναι η χρήση του συγκεκριμένου υλικού. Το μετάξι υψηλής ποιότητας, για να γίνει ιδανικό μαντίλι Hermès και καφτάνι Donatella, προϋποθέτει τη διαδικασία θανάτωσης του μεταξοσκώληκα με επώδυνο βρασμό, μια πρακτική που διασφαλίζει έτσι τα απόλυτα κατασκευαστικά στάνταρ. Ίσως αυτή η πρωτογενής βία να είναι και αυτό που αιώνες τώρα εμποτίζει και μεταφορικά και κυριολεκτικά τον επονομαζόμενο δρόμο του μεταξιού. Διακινητές ανθρωπίνων κουφαριών, μάρτυρες που ανατινάζονται, αιματοβαμμένες πειρατείες καραβανιών και την ίδια ώρα ανέμελος τουρισμός και πάρτι στην Γκόα! Κοκτέιλ με μάνγκο στην Ταϊλάνδη και αίμα στην Καμπούλ. Homeland στην καλωδιακή και εξαγωγή της Τζιχάντ σε προάστια στις Βρυξέλλες, ζωντανή σύνδεση. Business as usual!

Με τη γνωστή τεχνική τους, όπου πριν την τελική εικόνα που θα δώσουν στο έργο τους, καταβυθίζονται στον ωκεανό του ίντερνετ και αλιεύοντας χιλιάδες πληροφορίες, λέξεις, σχήματα, έμβυα, ασπόνδυλα, μικροαντικείμενα, αγάλματα, ποπ κουλτούρας μύθους, τα αρμολογούν πίξελ πίξελ, πόντο πόντο, προσδίδοντάς τους χαρακτήρα και συνάφεια, μέσω αμέτρητης layer επεξεργασίας, οι Kalos&Klio συνεχίζουν να ερευνούν και να καταγράφουν με επιμέλεια δεινού μικροσκοπικού εντομολόγου θέματα που κατακλύζουν το συνδεδεμένο κόσμο. Δημόσιος πλούτος και ανισόμετρη κατανάλωση, οικονομική κρίση και παγκόσμιες αναταραχές, σκοταδισμός, απελπισία και εικόνες μεταποκάλυψης, όπως ντιλάρονται μέσα από δίκτυα και οθόνες. Θάνατος και κατανάλωση.

Περιπλανιέμαι στην έκθεση. Μαγνητίζομαι από τα πολύπλοκα σχέδια και τη στιλπνότητα του υλικού, σχεδόν πέφτω σε τρανς, η αφήγηση μοιάζει να εξαφανίζεται, πλούτος χρωμάτων, βομβαρδισμός πληροφορίας, όμως η διαλεκτική που αναπτύσσεται μεταξύ μεταξένιου υλικού και περιεχομένου αποκαλύπτει τη βιαιότητα που βρίσκεται στον πυρήνα του κάθε έργου. Σε κάθε πέπλο που, όταν απομακρυνθείς από την εκτυφλωτική φαντασμαγορία του, στο τέλος να αντιλαμβάνεσαι και τη μετατροπή του σε «μεταξένιο δάκρυ», όπως υπογραμμίζει εύστοχα και στον κατάλογο ο επιμελητής Παναγής Κουτσοκώστας.

Θα το ξαναγράψω, όπως το έχω εξομολογηθεί και παλαιότερα: εκτιμώ αφάνταστα αυτό το εικαστικό δίδυμο. Αφενός γιατί στον παρόντα χρόνο είναι ό,τι πιο φρέσκο και συνεπές διαθέτει η καλλιτεχνική σκηνή της Θεσσαλονίκης αλλά και της χώρας και αφετέρου γιατί τα τελευταία χρόνια, δουλεύοντας σκληρά και με συνέπεια, βρίσκονται παντού, ξεπερνώντας τα σύνορα και την εθνική εσωστρέφεια: Χονγκ Κονγκ, Βερολίνο, Κίνα, Βενετία είναι μερικοί από τους σταθμούς φιλοξενίας και επίδειξης του έργου τους. Και την ίδια στιγμή περπατούν στην Τσιμισκή, πάντα μαζί, πάντα χαμογελαστοί, ακομπλεξάριστοι και πρόθυμοι για ατελείωτους καφέδες, κους κους και ανταλλαγή απόψεων, όπως προχθές που τρακάραμε στον πεζόδρομο της Ισαύρων και τα είπαμε «εφ’ όλης».

Τιμή και δόξα στα παιδιά της Κοσμόπολης που με τη νέα τους δουλειά επαναφέρουν τη γοητεία του στιβαρού κόνσεπτ, τη συνδεδεμένη με την παγκόσμια θεματολογία, την άριστη εκτέλεση και την άρρηκτη σχέση τους με την post νεωτερικότητα, σε μια εποχή όπου για τη Θεσσαλονίκη η επιστροφή του φολκλόρ και του «εθνικά αληθούς», πλην όμως περιχαρακωμένου, αρχίζει και μου σμπαραλιάζει τα νεύρα!

Info: Kalos&Klio, «Βίαιο μετάξι: πένθιμα πέπλα ως αντικείμενα μνήμης», αίθουσα περιοδικών εκθέσεων, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.

Επιμελητής: Παναγής Κουτσοκώστας.