Η μπλούζα της Ματούλας

Αναρωτηθήκατε ποτέ πόσες βιβλιοθήκες έχουμε στην Ελλάδα; Λοιπόν, σύμφωνα με την τελευταία καταμέτρηση, οι βιβλιοθήκες στη χώρα μας είναι συνολικά 347. Έχουμε βέβαια πρώτα-πρώτα την Εθνική Βιβλιοθήκη, και ακολουθούν: 40 δημόσιες, 139 δημοτικές και 167 βιβλιοθήκες νομικών προσώπων (δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου). Συνολικά, ένας θησαυρός ανεκτίμητης αξίας. Από τις 347 συνολικά, οι 211 είναι γενικές βιβλιοθήκες και οι 136 ειδικές — οι περισσότερες από αυτές τις τελευταίες είναι πανεπιστημιακές. Και τώρα παρακαλούμε κάντε κλικ εδώ.

* * *

Μια παραγγελία που πήρε το αυτί μου στο καινούργιο καφέ-μπαρ εδώ της γειτονιάς, από δύο χαμογελαστές γυναίκες που έκατσαν κουρασμένες σε ένα τραπεζάκι χθες το απόγευμα: «Δυο μαργαρίτες, ξινές και δυνατές σαν κι εμάς».

* * *

Δεν εμπιστεύομαι όσους χρησιμοποιούν ακόμη μετρητά. Πέραν όλων των άλλων, λουδιτών και λοιπών, ανάμεσά τους είναι κι εκείνοι οι ψεκασμένοι φιλελεύθεροι που φοβούνται ότι το κράτος τούς έχει βάλει στο μάτι —ειδικά αυτούς βέβαια— και θέλει να τους παρακολουθεί όταν κλείνουν δωμάτιο σε ξενοδοχείο ημιδιαμονής.

* * *

Οι εσωστρεφείς λατρεύουν τα μπαρ. Ιδίως αν παίζουν τη μουσική που τους αρέσει — όχι ακριβώς χαμηλά, αλλά ούτε και δυνατά: τόσο όσο. Αν πετύχουν το ποτό τους όπως ακριβώς τούς αρέσει. Αν ο μπάρμαν δεν είναι ομιλητικός και δεν κάνει παράξενες ερωτήσεις, ή και καμία. Αν έχει λίγο κόσμο, ή και καθόλου. Και αν οι τουαλέτες είναι πεντακάθαρες. Γι’ αυτό και συχνά θα τους δεις να πίνουν ένα ποτό σπίτι τους. Ή μάλλον, δεν θα τους δεις.

* * *

«Διαμαρτυρήθηκαν» και βγήκαν από τα ρούχα τους μόνο τύποι που είδαν το κλιπάκι στο κινητό τους, από μια διαδικτυακή κλειδαρότρυπα.

Η χοντροφοβική υστερία/ιστορία με την μπλούζα της τραγουδίστριας Ματούλας Ζαμάνη μού θύμισε το παλιό ανέκδοτο με εκείνη τη γυναίκα που πήρε, λέει, τηλέφωνο στην Αστυνομία για να καταγγείλει έναν επιδειξία. Όταν ήρθαν οι αστυνομικοί και τη ρώτησαν να τους δείξει πού είναι, τους είπε ν’ ανέβουν πάνω στην ντουλάπα για να τον δουν πέρα στο απέναντι μπαλκόνι, γιατί μόνο από εκεί φαινόταν. Τα ΜΚΔ γέμισαν από οιμωγές τού στιλ, «Γιατί να το δούμε αυτό, τι της κάναμε, τι φταίμε;» Στο μεταξύ, από τους ανθρώπους που πλήρωσαν για να πάνε στη συναυλία, από τους ανθρώπους που ήταν παρόντες, ούτε μισός δεν διαμαρτυρήθηκε. «Διαμαρτυρήθηκαν» και βγήκαν από τα ρούχα τους μόνο τύποι που είδαν το κλιπάκι στο κινητό τους, από μια διαδικτυακή κλειδαρότρυπα. Ο,ΤΙ ΝΑ ’ΝΑΙ. ΥΓ1. Προφανώς, βέβαια, το πρόβλημα δεν είναι μόνο αυτό. Το πρόβλημα δεν αρχίζει και δεν σταματά στο fat shaming. Είναι και πολιτικό. Και βέβαια αποκρύπτει το γεγονός ότι πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους θα ούρλιαζαν εκστασιασμένοι αν στη θέση της Ζαμάνη ήταν ο Σάκης Ρουβάς, φέρ’ ειπείν, ή μια καλλίγραμμη τραγουδίστρια. Αν και, εδώ που τα λέμε, εκείνη θα την έλεγαν πόρνη. ΥΓ2. Νίνα Χάγκεν, λείπεις.

* * *

Μιλούσαμε για την ευθανασία των κατοικιδίων μας τις προάλλες, και στη συνέχεια έτυχε να διαβάσω δύο πράγματα. Το ένα αφορούσε ειδικά καταπιστεύματα που συντάσσονται σε δικηγορικά γραφεία, στις ΗΠΑ, βάσει των οποίων μετά τον θάνατο του ιδιοκτήτη ενός κατοικιδίου το ζωάκι θα μεταβιβαστεί —συνήθως μαζί με ένα χρηματικό ποσό— σε έναν προσωρινό κληρονόμο, ο οποίος θα αναλάβει να το φροντίζει μέχρι να φύγει από τη ζωή ένας από τους δύο. Μαζί με τα λεφτά, δίνεται σ’ αυτόν τον καλό άνθρωπο και ένας κατάλογος με συμβουλές σχετικά με συγκεκριμένες «ιδιοτροπίες» του σκύλου, της γάτας, του παπαγάλου, ή ό,τι είναι αυτό το ζωάκι: αν του αρέσει να ακούει ραδιόφωνο όταν μένει μόνο, τι τριτς προτιμά κλπ. Το άλλο που διάβασα έχει να κάνει με την τελευταία επιθυμία ενός ζώου πριν πεθάνει. Γιατί και τα ζωάκια μας έχουν τελευταίες επιθυμίες, και μάλιστα, είναι ταυτόσημες με τις δικές μας: θέλουν να νιώθουν δίπλα τους, και να τους κρατά το χέρι, ο άνθρωπός τους. Αυτό το καταλαβαίνουν άριστα οι κτηνίατροι, που αναλαμβάνουν το άχαρο έργο να τα κοιμίσουν όταν είναι πολύ γέρικα ή πολύ άρρωστα, και δεν είναι ηθικό να υποφέρουν άλλο. Τα ηλικιωμένα και ανήμπορα ζωάκια, λένε, ψάχνουν μέχρι την τελευταία τους στιγμή να εντοπίσουν τον άνθρωπό τους. Ο γιατρός, όσο καλός και πονετικός κι αν είναι, προφανώς δεν τους φτάνει. Παρά ταύτα, οι εννιά στους δέκα ιδιοκτήτες κατοικιδίων δεν αντέχουν να μείνουν μαζί τους εκείνη την ώρα, και περιμένουν στο χολ, κλαίγοντας. Κακώς, λένε οι γιατροί. «Είναι οικογένειά σας. Όσο δύσκολο κι αν είναι, μην τα αφήσετε να πεθάνουν σε ένα δωμάτιο συντροφιά με έναν ξένο, σε ένα μέρος που δεν τους αρέσει, και χωρίς να μπορούν να καταλάβουν γιατί τα παράτησε εκεί ο άνθρωπός τους». Δίκιο έχουν.

* * *

Χωρίς ασφάλεια, η ελευθερία είναι ανάπηρη, και η ισότητα μια φασιστική απάτη.

* * *

Διαβάζω ένα φαντασμαγορικό βιβλίο αυτές τις ημέρες. Γραμμένο μέσα στην πανδημία από τον διδάκτορα Κοινωνιολογίας του Παντείου Βαγγέλη Τζούκα, το «Ζουν ανάμεσά μας: Αλλόκοτες θεωρίες και ανορθολογισμός στον σύγχρονο κόσμο» (Εκδόσεις Επίκεντρο 2023) παρουσιάζει και αναλύει εξονυχιστικά δεκαπέντε δημοφιλείς θεωρίες συνωμοσίας —παλιές και κλασικές, ακόμη πολύ παλιές (που όμως επιζούν) αλλά και πιο σύγχρονες—, καθώς «[π]αρά την κατίσχυση της επιστήμης στον σύγχρονο κόσμο, την τεράστια τεχνολογική ανάπτυξη και την εμφάνιση μεγάλων δυνατοτήτων για την εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού, ανορθολογικές πεποιθήσεις εξακολουθούν να υφίστανται και να καθορίζουν στάσεις και συμπεριφορές». Νά ποιες δεκαπέντε επέλεξε, είναι όλες τους μία και μία: 1. Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών, αντισημιτισμός και Ολοκαύτωμα, 2. Κβαντοφυσική για υποψιασμένους και ο «θαυμαστός καινούργιος κόσμος της τεχνολογίας», 3. Σεισμοί, καταποντισμοί και κλιματική αλλαγή, 4. Κρυμμένα μηνύματα, ροκ μουσική και το Πνεύμα του Κακού, 5. Τρόμος στον αέρα: Ψεκασμοί, δορυφόροι, εξαφανίσεις αεροπλάνων, 6. Η Ενδεκάτη Σεπτεμβρίου (9/11). Η συνωμοσία στον 21ο αιώνα, 7. Κούφια Γη, Επίπεδη Γη, Ιερές Πόλεις και εσωγήινοι, 8. Μπαίνουμε στον Υδροχόο: Από τη γοητεία της Ανατολής στον μετανεωτερικό συγκρητισμό της Νέας Εποχής, 9. Χαμένες ήπειροι και διαβολικές θάλασσες: Ατλαντίδα, Λεμουρία, Μου, Τρίγωνο των Βερμούδων, 10. H Πεφωτισμένη υπερ-συνωμοσία. Οι μυστικές εταιρείες και η επιρροή τους, 11. Εξωγήινοι, Αρχαίοι Αστροναύτες, ATIA και διαστημικές περιπέτειες, 12. Ιατρικές συνωμοσίες, πανδημίες, εμβόλια, 13. Πολιτική και ανορθολογισμός στον 21ο αιώνα: Όψεις της ελληνικής και της διεθνούς εμπειρίας, 14. Ομάδα Ε, Θρησκοληψία, αρχαιολατρία και παρανοειδής εθνικισμός, 15. Αποκαλυπτικά οράματα και το τέλος του κόσμου. [§] Θα παραθέσω σήμερα ένα-δυο σύντομα αποσπάσματα από την κατατοπιστικότατη Εισαγωγή, αλλά θα επανέλθω και τις επόμενες ημέρες με δυο-τρεις από τις παλαβές θεωρίες που εξετάζονται εδώ — είπαμε, το βιβλίο είναι θησαυρός. Και καταρχάς: έχουμε άραγε το φαινόμενο του ελληνικού «εξαιρετισμού» εδώ; Και ναι και όχι: «Όσον αφορά ειδικά την Ελλάδα, θεωρούμε ότι η επέλαση των θεωριών αυτών συνιστά, όπως και στις περισσότερες άλλες χώρες, μέρος μιας παγκόσμιας διαδικασίας, καθώς εύκολα διαπιστώνεται ότι στην πλειονότητα των περιπτώσεων πρόκειται για αυτούσια μεταφορά σχημάτων από το εξωτερικό, σε μια λογική πολιτισμικής αποικειοποίησης του συλλογικού φαντασιακού. Φυσικά θα πρέπει κανείς να έχει υπόψιν του και μια μακραίωνη παράδοση αντίστοιχων θεωρήσεων και στον χώρο της Ορθοδοξίας, ενώ ειδικά τα τελευταία χρόνια παρατηρείται η σύμμειξη στοιχείων από ετερόκλητες παραδόσεις και η δημιουργία ενός υβριδικού λόγου στον οποίο αναμειγνύονται αντιδιαφωτισμός, αντισημιτισμός, αντικαθολικισμός, ισλαμοφοβία, αντιφεμινισμός, ομοφοβία, εθνικισμός, αρχαιολατρία, μιλιταρισμός κ.ά. με ένα πλήθος θεωρήσεων που προέρχονται από το εξωτερικό και πολλές φορές από τη μαζική κουλτούρα. Όλα τα παραπάνω συνδέονται αρκετές φορές με σκληροπυρηνικές εθνικιστικές θέσεις που τείνουν να επιβεβαιώνουν τη λογική του “περιούσιου ελληνικού έθνους” που βάλλεται πανταχόθεν από γνωστούς και άγνωστους εχθρούς. Οι πολιτικές επιπτώσεις αυτής της κοσμοθεώρησης μπορούν να γίνουν εύκολα αντιληπτές, ειδικά σε περιόδους μεγάλων κοινωνικών και οικονομικών κρίσεων. Ειδικά στη χώρα μας έχουμε πολλά παραδείγματα ανθρώπων και κομμάτων που δόμησαν μεγάλο μέρος της πολιτικής και εκλογικής τους στρατηγικής στην αναπαραγωγή συνωμοσιολογικών θεωρήσεων κάθε είδους με ενίοτε μικρότερη ή μεγαλύτερη επιτυχία, ειδικά μετά τη μεγάλη οικονομική κρίση που ξέσπασε το 2009-10». [§] Είναι όμως τελικά πολιτικά επικίνδυνες οι αντιλήψεις αυτές; «Προφανώς το να πιστεύει κανείς στην πραγματική ύπαρξη της Ατλαντίδας ή εξωγήινων δεν οδηγεί νομοτελειακά και αναπόφευκτα σε ακραίες πολιτικά τοποθετήσεις. Όμως ακόμη και οι φαινομενικά πιο ακίνδυνες αντιλήψεις μπορούν να καταλήξουν σε παρερμηνείες και παραναγνώσεις της ιστορικής και κοινωνικής πραγματικότητας και να οδηγούν σε υιοθέτηση ακραίων πολιτικά θέσεων με επιπτώσεις στο πεδίο της πραγματικής ζωής. Ειδικά στην περίπτωση των αρνητών της κλιματικής αλλαγής, οι επιπτώσεις μπορεί να είναι σημαντικές ακόμη και για το μέλλον της ανθρωπότητας. Φυσικά το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής είναι βαθύτατα πολιτικό και οικονομικό, όμως σε κάθε περίπτωση η υιοθέτηση αντιεπιστημονικών απόψεων από τμήματα του πληθυσμού αλλά και πολιτικούς, ειδικά στις ΗΠΑ, μπορεί να έχει πολύ αρνητικές συνέπειες». [§] Θα συνεχίσουμε με αποσπάσματα και συζήτηση από κάποια κεφάλαια του βιβλίου. Όσοι μπορείτε, όμως, προμηθευτείτε το.