Τάσος Τζήκας: «Η επόμενη δεκαετία είναι η δεκαετία της Θεσσαλονίκης!»

Ο Τάσος Τζήκας παραμένει στη θέση του προέδρου δεκατρία χρόνια, ενώ η χώρα άλλαξε τέσσερις πρωθυπουργούς. Τέσσερις κυβερνήσεις, ίδια διοίκηση στη ΔΕΘ. Κατέβηκα στην Έκθεση χωρίς να πω του ψεκασμένου πως έχουμε να κάνουμε με έναν χαλκέντερο πρόεδρο οργανισμού. Από τον Γιώργο Παπανδρέου, που πρώτος ανίχνευσε το τάλαντο και την έφεση του Τάσου στις καινοτομίες και το μάνατζμεντ, ως τον Αντώνη Σαμαρά, που τον εκτίμησε, και τον Αλέξη Τσίπρα, που μπορεί και να ψάρωσε με τη θητεία του Τζήκα στον Ρήγα Φεραίο στα φοιτητικά χρόνια στους Ηλεκτρολόγους του ΑΠΘ, ο πρόεδρος της ΔΕΘ-Helexpo θα έκανε τον ταρίφα να παραμιλήσει. Μπαίνω στο μυαλό του: «Πρέπει να έχει την υποστήριξη όλων των μεγάλων επιχειρηματικών λόμπι και να είναι πολύ φίλος με τον Μπουρλά για να παραμένει στη θέση του και με την κυβέρνηση Μητσοτάκη». 

Η συνέντευξή μας ξεκινά και ο πρόεδρος βάζει τα πράγματα στη θέση τους: «Με τον Κυριάκο Μητσοτάκη είχαμε συνεργαστεί πολύ πριν γίνει πρωθυπουργός, τότε που εργαζόταν στην Εθνική Επιχειρηματικών Συμμετοχών του Ομίλου της Εθνικής Τράπεζας και χρηματοδοτούσε τις γρήγορα αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις κι εγώ είχα την ευθύνη της Singular Software». 

Το βιογραφικό του Τάσου Τζήκα δεν είναι παίξε γέλασε. Υπήρξε συνιδρυτής της Singular και από το 2001 είναι πρόεδρος του Πάρκου Επιχειρήσεων Υψηλής Τεχνολογίας - Τεχνόπολη Θεσσαλονίκης ΑΕ και παραμένει επίτιμος πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδος, του οποίου υπήρξε πρόεδρος για οκτώ χρόνια. Επίσης είναι και επίτιμος πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής Βορείου Ελλάδος, στον οποίο θήτευσε δεκαπέντε χρόνια. Τα παραπάνω φτάνουν για να εξηγήσουν γιατί ο πρόεδρος της ΔΕΘ-Helexpo είναι κεφάλαιο και ένα από τα πιο λαμπερά μυαλά που γέννησε η πόλη. Για ένα διάστημα, μάλιστα, το όνομά του έπαιζε σαν σοβαρή υποψηφιότητα απέναντι στην εσωστρέφεια και το μπαγιατιλίκι που έκαναν παιχνίδι στην πόλη επί Παπαγεωργόπουλου και Ψωμιάδη. Ευτυχώς που δεν πολιτεύθηκε κι έμεινε στη ΔΕΘ, και ευτυχώς επίσης που όλοι οι προηγούμενοι πρωθυπουργοί, συν τον τωρινό, τον εμπιστεύθηκαν. Κι έτσι σε λίγα χρόνια (στοιχηματίζει) η Θεσσαλονίκη θα είναι αγνώριστη χάρις στο «ConfEx Park», που επιτέλους πήρε μπρος. 

Από πού πάνε για το Σαλονικιώτικο Central Park;

«Είναι το μεγαλύτερο έργο αστικής ανάπλασης στην ιστορία της Θεσσαλονίκης και το σημαντικότερο που έγινε πολεοδομικά μετά τη Μεταπολίτευση. Αν όλα κυλήσουν απρόσκοπτα, θα παραδοθεί το 2031». Η συζήτησή μας γίνεται στο γραφείο του. Απέναντί μας βρίσκεται η γιγάντια φωτορεαλιστική απεικόνιση του ροκ μέλλοντος, που θα την καμάρωνε ο Νιόνιος. Ένα εντυπωσιακά φουτουριστικό και space age επιχειρηματικό και συνεδριακό κέντρο, ένα ξενοδοχείο 150 κλινών, το υπόγειο πάρκινγκ που θα λειτουργεί στο σημείο που χρόνια στη Θεσσαλονίκη αποκαλούμε «Έκθεση». Παρατηρώ τους ημιυπαίθριoυς χώρους κάτω από τα στέγαστρα με θέα στο πάρκο και τη θάλασσα: μοιάζουν όλα με μικρά νησιά που επιπλέουν εντός μιας πράσινης λίμνης. Μου εξηγεί πως τα βιοκλιματικά high-tech στέγαστρα που ενσωματώνουν χρήσεις, όπως αξιοποίηση του βρόχινου νερού, ηλιακά ενεργειακά συστήματα και κλιματισμό, εξυπηρετούν τον επιθυμητό βιοκλιματικό χαρακτήρα που ως προδιαγραφή πλέον χαρακτηρίζει τις σύγχρονες ανάλογες εκθέσεις του εξωτερικού. 

Ως «ένα καταπληκτικό δώρο για την πόλη της Θεσσαλονίκης, με πολύ περισσότερο πράσινο, μικρότερη εδαφική κάλυψη των κτηρίων και χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα» χαρακτήρισε την ανάπλαση του εκθεσιακού κέντρου ο αρχιτέκτονας Juan Lucas Young, εκ μέρους της ομάδας των Sauerbruch Hutton & Gustafson Porter + Bowman Offices και της Έλενας Σταυροπούλου, που κέρδισαν το πρώτο βραβείο στον σχετικό διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό. Είναι η ίδια ομάδα που στο παρελθόν επιμελήθηκε το Experimenta Science Center (Heilbronn, 2019) και το M9 Museum Quarter (Venice Mestre, 2018).

Ο Τζήκας δεν κρύβει τον ενθουσιασμό του: «116 αρχιτεκτονικά γραφεία από όλο τον κόσμο κατέθεσαν τις προτάσεις τους, μιας και η θέση της Έκθεσης, 165 στρέμματα στην καρδιά της πόλης και όχι σε κάποια απομακρυσμένα προάστια ή εξοχές, αποτέλεσε για τους αρχιτέκτονες τρομερή πρόκληση και δέλεαρ. Με το ConfEx Park η Θεσσαλονίκη θα αποκτήσει την εμβληματική μνημειακή αρχιτεκτονική που προσδιορίζει τον πυρήνα κάθε μεγάλης σύγχρονης μητροπόλης, κι έτσι όλοι ήθελαν να βάλουν την υπογραφή τους και να συνδεθούν με το έργο. Η πόλη θα πάψει να είναι μια σκέτη βαλκάνια μεγαλούπολη. Σε πείσμα μεγάλης μερίδας των συμπολιτών μας (σ.σ. ο ταρίφας μου!), που σταθερά αμφισβητούν την προοπτική ενός ευοίωνου μέλλοντος, εγώ δηλώνω αθεράπευτα αισιόδοξος. Θεωρώ την επόμενη δεκαετία δεκαετία της Θεσσαλονίκης. Τα περασμένα και πολύ άδικα χαμένα τριάντα χρόνια με τα στάσιμα μεγάλα έργα και την ελλιπή επένδυση σε δημόσιες υποδομές, νομίζω πως ήδη αναπληρώνονται με μια συνολική πρακτική αλλαγή προφίλ και ρότας. Είναι στο χέρι μας πλέον να αναπτύξουμε άλλες δυναμικές, πέρα από τις υπάρχουσες».

Ρωτώ: Θα εφαρμοστεί η πρόταση των αρχικτεκτόνων αυτούσια; Απαντά: «Κάναμε κάποιες αλλαγές στην αρχική πρόταση, ώστε να ικανοποιηθούν μια σειρά προϋποθέσεων που έθεσε ο Δήμος Θεσσαλονίκης. Οι κυριότερες αφορούσαν: τη μείωση κατά 4.000 τ.μ. του εμβαδού του συνεδριακού κέντρου που θα δημιουργηθεί στο νότιο τμήμα της έκτασης, ώστε να υπάρχει καλύτερη επικοινωνία του οικοπέδου της ΔΕΘ με το Γ’ Σώμα Στρατού· την τροποποίηση της χωροθέτησης του επιχειρηματικού κέντρου και του ξενοδοχείου, συν την αύξηση των δενδροφυτεύσεων, οι οποίες θα ξεπεράσουν τις 3000. Παρότι γνωστά κτήρια της ΔΕΘ θα γκρεμιστούν με χαρακτηριστικό παράδειγμα το συνεδριακό κέντρο “Ι.Βελλίδης” στη Λεωφόρο Στρατού, υπάρχουν και κάποια που θα διατηρηθούν, λόγω της αρχιτεκτονικής, ιστορικής και πολιτιστικής τους αξίας. Αυτά θα είναι ο πύργος του ΟΤΕ, το Παλέ ντε Σπορ, το κτήριο του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, το παλιό μικρό περίπτερο της Esso Pappas ως χαρακτηριστικό δείγμα αρχιτεκτονικής της δεκαετίας του ’60 και το τόξο στην πύλη που “κοιτάζει” προς την ΧΑΝΘ».

Για να ολοκληρωθεί το έργο θα συμπράξουν ο δημόσιος με τον ιδιωτικό τομέα. Η συμμετοχή του δημοσίου ανέρχεται σε 120 εκατ, εκ των οποίων τα 20-30 θα τα βάλει η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Από το σύνολο του μέγιστου προϋπολογισμού των 300 εκατ. ευρώ, που θα χρειαστούν για την κατασκευή του, τα υπόλοιπα κεφάλαια προέρχονται από δανεισμό και ιδιωτικούς πόρους. Το έργο ανάπλασης της έκτασης της ΔΕΘ-Helexpo AE βρέθηκε εγγύτερα στην αφετηρία του από τη σύμβαση που υπεγράφη στις 7 Αυγούστου, οπότε και μπήκε σε τροχιά επιτάχυνσης.

«Με αυτό το Πάρκο 110 στρεμμάτων στην “καρδιά” μας, όντως “κλείνει ένας μεγάλος κύκλος διαβουλεύσεων, διάρκειας 12 ετών. Περιλάμβανε πολύ προσεκτική και ουσιαστική προετοιμασία μελετών, διεθνών διαγωνισμών, εγκρίσεων του master plan και των Προεδρικών Διαταγμάτων και τελικά διαβουλεύσεων με την κοινωνία, τους φορείς της πόλης και τα αρμόδια υπουργεία, σε απόλυτη συνεργασία με τον μέτοχό μας, το Υπερταμείο».

Μπορώ να ερμηνεύσω τον ενθουσιασμό και τη χαρά του Τζήκα, μιας και γνωρίζω τι ασκήσεις ισορροπίας έκανε αυτός ο επίμονος Θεσσαλονικιός γέννημα-θρέμμα, που κοπίασε σκληρά τα προηγούμενα δώδεκα χρόνια για να φθάσει η Θεσσαλονίκη να βλέπει φως (κυριολεκτικά και μεταφορικά πράσινο).

«Πρόκειται για ένα έργο που θα αλλάξει την πόλη και θα την κάνει πιο ανταγωνιστική, πράσινη και ελκυστική για τους κατοίκους και τους επισκέπτες της. Το σημαντικότερο είναι ότι από τα 165 στρέμματα του συνολικού οικοπέδου της ΔΕΘ, τα 100 θα μετατραπούν σε πάρκο, ενώ αν προστεθεί και η έκταση της Αγίας Φωτεινής (σ.σ. στο βορειοανατολικό τμήμα του Διεθνούς Εκθεσιακού Κέντρου επί της οδού Εγνατία), η “καρδιά” μας θα αποκτήσει 110 καταπράσινα στρέμματα, προσβάσιμα από όλες και όλους. Βλέπεις, πάνω από το 60% της έκτασης θα είναι πάρκο για τους δημότες».

The future is so bright: Πυροτεχνήματα τεχνητής νοημοσύνης

Σε άλλα νέα και καθώς ο φωτογράφος Λάζαρος Γραικός τον φωτογραφίζει μπροστά από το ConfEx Park του μέλλοντός μας, παρατηρώ πως στο γραφείο του, εκτός από το φακελομάνι, υπάρχει και ένα αντίτυπο του μυθιστορήματος «Πετροχελίδονα» του Βάσκου Φερνάντο Αραμπούρο. Το διάβασα το φετινό καλοκαίρι και με μάγεψε: Ένας καθηγητής γυμνασίου, ο Τόνι, αποφασίζει να βάλει τέλος στη ζωή του, επιλέγοντας στον έναν χρόνο που του απομένει, να γράψει το χρονικό της ζωής του. Με σπαρταριστά ερωτικά, κοινωνικά και πολιτικά επεισόδια από τη ζωή του και τη ζωή της Ισπανίας των τελευταίων εξήντα χρόνων, ο Αραμπούρο μας κέρασε ένα αξέχαστο μάθημα ζωής και ιστορίας. «Και από μουσικές;». Δεν το πολυσκέφτεται: Άξιον Εστί και Πορνογραφία από Θεοδωράκη και Χατζιδάκι και όλα του Ντίλαν με μια μεγαλύτερη έμφαση στο Desire. 

Με 1.300 εκθέτες, 25 ακόμα κρατικές διεθνείς συμμετοχές πλην Γερμανίας, εννέα αφιερώματα από όλο το φάσμα της οικονομίας και της κοινωνίας, 350 επιχειρήσεις από όλη την Ελλάδα και ειδικά στοχευμένες θεματικές για την ενέργεια, την Κυκλική Οικονομία, τη γαστρονομία, τις ξένες και ελληνικές λιανικές πωλήσεις, η 88η ΔΕΘ ξεκίνησε και ολοκληρώνεται την επόμενη Κυριακή. Στις αποστολές περιλαμβάνονται και χώρες που έρχονται για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, το Κατάρ, η Ιαπωνία, οι Χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής, το Εκουαδόρ και το Κόσοβο.

Τον ρωτώ για το σόου με τα drone lights: «Πριν σου πω για αυτά, θα μου επιτρέψεις να γυρίσω πίσω τον χρόνο στη δεκαετία του ’60. Κάθε Σεπτέμβρη, όλα τα παιδιά που μέναμε στο Διοικητήριο, ανεβαίναμε στις ταράτσες των πολυκατοικιών της Αγίου Δημητρίου για να χαζέψουμε τα βεγγαλικά και τα πυροτεχνήματα. Το ίδιο κάνουμε και φέτος, μόνο που ο ουρανός της Θεσσαλονίκης θα φωτιστεί από το μεγαλύτερο drone light show που έχει γίνει ποτέ στην Ελλάδα έως σήμερα! Σε ανάμνηση της ρίψης πυροτεχνημάτων που παραδοσιακά διοργανωνόταν στη ΔΕΘ, κάτοικοι και επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν τρία drone light shows, όπου πρωταγωνιστούν 500 drones και έχουν διάρκεια 15 λεπτά το καθένα». Η εποχή των ψηφιακών πυροτεχνημάτων, σκέφτομαι,  καθώς τον αποχαιρετώ. Η Θεσσαλονίκη προχωρά κι εγώ, μαζί με τον Τάσο Τζήκα, γίνομαι μέλος των αθεράπευτα αισιόδοξων!