Δώδεκα Απόστολοι: Μέρες και νύχτες στην πιο hip γειτονιά της Θεσσαλονίκης τώρα

Περιπατητικό ρεπορτάζ στην αρχή της Ολύμπου, στα Δυτικά Τείχη, εκεί που παλιά δέσποζε μόνος ο ναός των Δώδεκα Αποστόλων και δε συναντούσες τίποτα άλλο πέρα από ερημιά, εξαθλίωση και εγκατάλειψη. Μα να που κάτι νέο, όμορφο αναδύθηκε, κάτι το ωραίο, κάτι το δημιουργικό, κάτι που το συζητάει η Θεσσαλονίκη και να ’μαστε. Η εκκλησία των Αγίων Δώδεκα Αποστόλων στέκεται ακριβώς στο κέντρο αυτής της νέας αστικής φαντασμαγορίας, που χάρις στην ανάπλαση της περιοχής αντιστάθμισε όλα τα προηγούμενα χρόνια της μοναξιάς, του σκοταδιού και της εγκατάλειψης που βίωσαν οι παρεπιδημούντες στα πέριξ των λαϊκών πολυκατοικιών, μέχρις ο Δήμος να το πάρει απόφαση και να ισιώσει κάπως τα γράδα της. Αλληλούια! 

Περιπολώ και τσεκάρω το νέο σποτ ιδίοις όμμασι, παραθέτοντας μερικά χρήσιμα στοιχεία για τον ναό, που εξακολουθεί να παραμένει η κυρίαρχη ατραξιόν του περιμετρικού τοπίου. Η μεγαλοπρεπής αρχιτεκτονική του -πεντάτρουλος, τετρακίονος, σταυροειδής εγγεγραμμένος ναός με νάρθηκα, περιστώο, δυο παρεκκλήσια και λιτή- σχεδιάστηκε στην Κωνσταντινούπολη, στο εργαστήριο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, από τον προϊστάμενο ηγούμενο Παύλο, κατά την περίοδο 1328-1334. Το όνομα του Παύλου αποτελεί εγγύηση της μοναδικής αρχιτεκτονικής αξίας του ναού, κι εγώ συνεχίζω τη βόλτα μου επί της κάποτε απαξιωμένης αυτής φλανερί, που την προτιμούσαν μόνο οι πιστοί, οι θεούσες, οι βυζαντινολόγοι αλλά και ένα κοντράστ-συρφετός από θεριακλήδες που τελούσαν τις τελετές τους στο παρακείμενο πορνοσινεμά Βίλμα· σε αυτή την περιοχή της Θεσσαλονίκης είναι γνωστό τοις πάσι πως τα παλιά χρόνια Κόλαση και Παράδεισος απείχαν μερικούς δρόμους και δυο-τρία μπαρ ή τσοντάδικα απόσταση μόνο. 

Βέβαια σήμερα τίποτα δεν συνδέει εκείνο το παρελθόν με τούτο το παρόν, το διαπιστώνω καθώς περιπλανιέμαι σε δρόμους αγνώριστους σε σύγκριση με εκείνους που θυμάμαι παλιότερα. Καθαροί, φωτεινοί και περιποιημένοι, πρόσχαροι και φιλικοί, πλατεία Μαβίλη και οδός Παλαμά, όχι πια μόνο θεούσες ή ματάκηδες αλλά να την επιτέλους και η ζωντανή πιτσικαρία! Γλάσδωνος και Ζεφύρων, Φειδίου και Βυζαντινή κινστέρνα, το Οθωμανικό λουτρό Πασά Χαμάμ, που το αποκαλούν και λουτρό Φοίνιξ τα λοκάλια, για δες μεγαλεία! Συναντώ την παλιά καπναποθήκη Κωνσταντινίδη που από κτίριο φάντασμα μεταμορφώθηκε στο εκλεκτό The Mavili urban stay hotel και παρακολουθώ βήμα βήμα την ανάπλαση της γειτονιάς των Αγίων Αποστόλων, που ξεκίνησε με τα διαπλατυμένα πεζοδρόμια, τον νέο φωτισμό και τη βιοκλιματική ανασύσταση της πλατείας Μαβίλη. 

Η μεταμόρφωσή της συνετέλεσε στο να θεωρείται σήμερα από κάποτε υποβαθμισμένη γειτονιά σε νέο place to be, οπότε μπράβο τους και με ονοματεπώνυμα: Υπό την επιμέλεια του γραφείου των Ασημίνας Χατζημανώλη, Αλεξάνδρας Μαραντίδου και Γιώργου-Πέτρου Λαζαρίδη, αυτών δηλαδή που η μελέτη τους προκρίθηκε να υλοποιηθεί το 2013, μετά από πρόσκληση προς κάθε ενδιαφερόμενο που προκήρυξαν το τμήμα Αρχιτεκτονικών Μελετών και η Αντιδημαρχία Αστικού Σχεδιασμού, το άλλοτε ταλαιπωρημένο και κακόφημο σημείο της πόλης απέκτησε νέα ζωή και νέα υπεραξία. Ασυζητητί και χωρίς να χρειάζεται να είσαι μετεωρολόγος, μπορείς να μαντέψεις κατά πού φυσάει το μέλλον, ή και γιατί η οδός Ολύμπου μοιραία μεταμορφώνεται (αν δεν είναι ήδη) σε νέα οδό Βαλαωρίτου, εφόσον συνειδητά τα τελευταία χρόνια η εναλλακτική Θεσσαλονίκη αποφεύγει το κέντρο προτιμώντας να ακολουθεί μονοπάτια και να βρίσκει διεξόδους νέας επιχειρηματικότητας σε δρόμους με χαμηλότερα ενοίκια, στην επάνω πλευρά της Εγνατίας.

Ειδικά στην οδό Ολύμπου και ειδικότερα στο κομμάτι της που ορίζεται από τα σχετικά εγγύτερα σημεία με τη Ρωμαϊκή Αγορά, το πείραμα των μπαρ Pikap, Έντεχνο, Μπάτε Σκύλοι και Στόρι, όπως και τα εστιατόρια Κιτς και σ’ έφαγα, Salumeria del Greco και της νέας Κάνουλας, σε συνδυασμό με παλιά αγαπημένα στέκια για φαγητό και ποτό, όπως τον Τσαρουχά και το Blues bar, σηματοδότησε τις μέρες και τις νύχτες μιας άλλης διασκέδασης με χαρακτήρα διαφορετικό από τα συνηθισμένα ποζέ του κέντρου. Πιο χιπ, πιο χύμα, πιο free willing και φυσικά πιο οικονομική, εξού και πιο φοιτητική, πιο ροκ, πιο στένσιλ και πιο ενδιαφέρουσα, ας μου επιτραπεί να παραλληρίσω τη φάση της οδού Ολύμπου με αυτά τα ωραία που συνέβαιναν παλιά στην οδό Βαλαωρίτου, στις αρχές των 00s, πριν πλακώσουν οι πλεμπαίοι του μέινστριμ και η φάση γυρίσει σε Ντίσνεϊλαντ μαζικής διασκέδασης. 

Ήταν θέμα χρόνου, επομένως, η ανάπλαση και του «Παραβαρδάριου» κομματιού της Ολύμπου, να επεκτείνει το τράφικο αλλά και να δώσει ακόμα περισσότερους πόντους στην περιοχή. Μετρώ πινακίδες εκλεκτές και στέκια που σκοράρουν, σπεύσατε, το ρεπορτάζ αυτό θέλει να καταγράψει τα καλούδια της νέας γειτονιάς-βάλσαμο από την πολυκοσμία και το δήθεν, αφού προς το παρόν όλα εδώ είναι αθώα, ανόθευτα και προπάντων σοφιστικέ, χαλαρά και ανθρώπινα. 

Δεκάδες αγόρια και κορίτσια, καθημερινά πλέον ανταμώνουν στο The Little Cup και μετά τραβούν κατά ένα τσικ παρακάτω στην Πηνειού, στο charity Thrift store για να ψωνίσουν φόρμες και ρούχα. Νεαροί ψαγμενόπουλοι (από το ψαγμένος, αφού, αν τους πεις χίπστερς, θα γκριντζάρουν ως και τα γκρίζα σύννεφα), παρέα με τα σκυλιά τους ή τους υπολογιστές τους, συμβιώνουν πολύ αρμονικά και πολύ όμορφα πλέον, και ορίστε η Δανάη Κυριακού που μαζί με τον Θοδωρή Φλέγκα άνοιξαν το The Little Cup έχοντας από την αρχή στο μυαλό τους να σταμπιλάρουν ένα καφέ dog and youth friendly. Διαπιστώνοντας πως πάρα πολύς κόσμος, μέρα και νύχτα, βγάζει βόλτα τα σκυλιά του στην περιοχή, η Δανάη και ο Θοδωρής τόλμησαν όχι μόνο να ανοίξουν το καφέ τους αλλά, εκτός από τους ιδιοκτήτες φιλόζωους, να κερνούν ειδικά κουλουράκια για σκύλους και στα ίδια τα ζώα, που έμαθαν πια τον δρόμο και σε λίγο θα έρχονται από μόνα τους! Εδώ επίσης τα παιδιά διοργανώνουν και φιλοζωικά χάπενινγκ, με εκπαιδευτές σκύλων να παραδίδουν ειδικά μαθήματα συμπεριφοράς, κι όλα αυτά, κοίτα τα να συμβαίνουν με θέα τον τοίχο-σήμα κατατεθέν του μαγαζιού, με το γκράφιτι του Μάλκομ ΜακΝτόουελ από το Κουρδιστό Πορτοκάλι, υπογεγραμμένο από τον στριτ άρτιστ Μάριο Σιμόπουλο (Ζεφύρων 20). 

Νέας γενναίας Θεσσαλονίκης η συνέχεια, με μια πολύ κρίσιμη όμως ερώτηση που επιβάλλεται να θέσω: Πόσο θα τρένταρε η περιοχή των Αγίων Αποστόλων στο σήμερα, αν το 2017 δεν είχε ανοίξει εδώ στην εσχατιά της Ολύμπου το εστιατόριο Νάμα; Η σωστή απάντηση: Ναι, δίκιο έχεις, με το Νάμα, φως φανάρι, είναι ότι ξεκίνησαν όλα· το Νάμα που παραμένει μια από τις πιο περιώνυμες και πιο δημιουργικές και συγκλονιστικές κουζίνες της Θεσσαλονίκης. Προτείνω πιάτα, εμπιστέψου με: το μυλοκόπι με τραγανό ριζότο λεμονιού, σάλτσα βουτύρου, μαστίχα, τσιπς ρυζιού και φύκια νόρι, μαζί με τη χοιρινή παντσέτα με κρέμα αγγινάρας, αμπελόφυλλο, κίμτσι και μαρμελάδα λεμόνι, τα θεωρώ υποδειγματικά, αφάν γκαντέ και από τα εκλεκτότερα των πιάτων που δυναμώνουν τον μύθο της νέας και μοναδικής βόρειας κουζίνας των ημερών. Η παστιτσάδα τους με κόκορα θυμάρι, σάλτσα γραβιέρας, λάδι λευκής τρούφας και το αλμυρό τσίζκεϊκ τους με χώμα ελιάς, κρέμα φέτας, κάπαρη, μαρμελάδα ντομάτας, σε συνδυασμό με τα μανιτάρια με κάρι, φάβα και σάλτσα βίσσυνο, σε περίπτωση που κάποτε δοθούν και εδώ σοβαρά βραβεία θεσσαλονικιώτικης γαστρονομίας, αμόλυντα από χορηγούς, δημόσιες σχέσεις και σπόνσορες, είναι βέβαιο πως θα σαρώσουν.

Ναι, στο νούμερο 1 της Ολύμπου, το Νάμα είναι υπεύθυνο για το ότι εξαιτίας της φιλοσοφίας και των τεχνικών του, συρρέει στην περιοχή των Αγίων Δώδεκα Αποστόλων και ένα crowd μιας άλλης συνομοταξίας, που κάθε άλλο παρά και αλτέρνατιβ την αποκαλείς. Κυριλέ ναι, αλτέρνατιβ όχι, όμως καλοδεχούμενοι είναι πλέον όλοι εδώ στη γειτονιά των Άγιων Απόστολων και ευλογημένο ας είναι επίσης άλλο ένα από τα πιάτα που δοκίμασα εδώ: καλαμάρι με πουρέ πατάτας, πέστο μαϊντανού, καρέ ντομάτας, λάδι παστουρμά και Σαν Μιχάλη Σύρου, πρόσχωμεν. Ή και ας επιχειρήσω να το κάνω πιο λιανό: δεν μπορεί, τα πιάτα και η φαντασία τους, οι γεύσεις και το μεγαλείο της κουζίνας του Νάμα, όλο και κάτι θα χρωστούν στους Αγίους Απόστολους που το ευλογούν από απέναντι. 

Ας διακτινιστώ λίγο παρακάτω, από το οδός Ολύμπου 1 στο οδός Ολύμπου 3, στο μπαρ Wagon Lit, δηλαδή, της Ειρήνης Βογιατζή. Μπορεί ένα μπαρ να είναι πιο μικρό ακόμα και από το λατρεμένο μου Au Revoir της αθηναϊκής Πατησίων; Κι όμως η Ειρήνη τα κατάφερε! Το κούτσικο, μικράκι Wagon-Lit χωρά τόσες ψυχές που μετριούνται στα δάχτυλα των δυο χεριών και, εκτός από το ξινόμαυρο κρασί Ναουσαία (Κτήμα Φουντή) ή το αδελφό ξινόμαυρο Αϊδαρίνη, νεγκόσκα εκ Γουμένισσας, θέλω να υμνήσω και τη σούπα βελουτέ με κουνουπίδι, καπνιστή πάπρικα και τσορίθο, την οποία τράταρε και με την οποία υποδεχόταν όλο τον χειμώνα τον ξένο στο Wagon Lit η Ειρήνη.

Εντός δεσπόζουν το Voyager la Nuit en Wagon-Lits, η αφίσα-μεταξοτυπία της A.M. Cassandre, αγορασμένη από το MoMa, τα φωτιστικά του παλιού αγαπημένου σινεμά Φαργκάνη που η Βογιατζή τα τιμάρεψε και τα ανέδειξε με περισσή στοργή, ενώ το πάσο και τις απλίκες η Ειρήνη τα αγόρασε από μια αποθήκη του Ρέντη, όπου φυλάσσονται ανάλογα «κειμήλια» από παλιά ανάλογα μαγαζιά. Τι να πω, το ντεκόρ αυτού του μπαρ είναι ένα σπάνιο κράμα, τη Δευτέρα και την Τρίτη το Wagon-Lit είναι κλειστό, αλλά από την Τετάρτη μπορείς άνετα να καθίσεις στην μπάρα του πιο κόζι και αγαπησιάρικου καταφύγιου που ανακάλυψα στη Θεσσαλονίκη, να ακούσεις εκλεκτή τζαζ και σοουλιές και να τσεκάρεις απολαυστικά μια από τις ενημερωμένες wine lists της πόλης. 

Επόμενη στάση στη βόλτα μου στους Άγιους Απόστολους που ξεκίνησε μεσημέρι αλλά κοίτα, διάολε, πώς περνάει εύκολα ο χρόνος εδώ και πήρε να βραδιάζει, είναι το Άσπρο δένδρο. Κουζίνα και Θέατρο, Ολύμπου 5 η διεύθυνσή του, και δείτε τι έστησε ο Αντώνης Φωτιάδης, που σπούδασε και μαγειρική και θέατρο και το πολύ πρωτότυπο μαγαζί 2 σε 1 που μηχανεύτηκε δεν το έχω ξανασυναντήσει αλλού.

Η κουζίνα του φτιάχνει λαχανοντολμάδες, γεμιστά, πλιγούρι με μανιτάρια, φακόρυζα και ρεβυθικεφτέδες, από πολύ νωρίς δε το πρωί που ανοίγει το Άσπρο Δένδρο μπορεί να σε φιλέψει πρωινό με τοστ αβοκάντο, μπολ με μύρτιλα, πανκέικ με σιρόπι σφενταμιού, το μεσημέρι τσιμπάς σαλάτες με κεχρί, καρότο και φέτα, τόνο με πένες, γκότζι μπέρι και μετά… χτυπάς και μια «Η Αντιγόνη και το ονειρεμένο δάσος». Το τελευταίο δεν είναι φαγητό αλλά η παιδική θεατρική παράσταση που φιλοξενείται, αφού πίσω ακριβώς από την κουζίνα και τα τραπέζια του Άσπρου Δένδρου, κρύβεται ένα θέατρο για παιδιά και για μεγάλους.

Θεατρατόριο το βαφτίζω αυτό το ιδιότυπο 2 σε 1 και συνεχίζω ακάθεκτος να περιπολώ στη νύχτα του αναβαθμισμένου κομματιού της Παραβαρδάριας Ολύμπου, που κατά τις δέκα το βράδυ σφύζει από ζωή. Στο 7 της Γλάδστωνος, μια ανάσα παραδίπλα, ξενυχτάει άξια επίσης, το Utopia Taproom. Στα ποτήρια ρέουν μόνο Septem, Sknipa, Utopia craft beer, Noctua Athens, Μικροζυθοποιία Καβάλας και Άλη: small is beautifull κοινώς και βύνες αποκλειστικά παραγόμενες από μικροζυθοποιίες.

Ρεπορτάζ τέλος, πόρισμα επιθεωρητή θετικό και δέκα με τόνο. Βγαίνω από τη Γλάδστωνος στη φωτισμένη γλυκά πλατεία Μαβίλη και από εκεί στην Καραολή Δημητρίου, όπου συναντώ την Εγνατία του Σαββατόβραδου. Επίλογος σε τόνο νοσταλγικό: Η αλογονούχα αναμμένη πινακίδα του μπαρ Blue Iguana είναι από τα λίγα που έμειναν να μαρτυρούν τι συνέβαινε παλιά σε αυτήν την περιοχή της πόλης, όμως πάνε αυτά, τελείωσαν, This was then. Το this is now, μόλις το διαβάσες και επειδή πού να δεις τι έχει να γίνει εδώ όταν με το καλό σε λίγο καιρό αριβάρει και το μετρό, κοίτα να απολαύσεις τον παράδεισο των Αγίων Αποστόλων πριν πλακώσουν οι ορδές των γλεντοκόπων μαζάνθρωπων, που είθισται να ξετρυπώνουν τα πάντα και να τα κατακτούν…