“The Harpooned Fish”. Ο πίνακας του Κώστα Τσόκλη με το καμακωμένο ψάρι που σπαρταράει, είναι περικυκλωμένος από βρόμικο πλαγκτόν.
“The Harpooned Fish”! Ο γιγάντιος πίνακας του Κώστα Τσόκλη με το καμακωμένο ψάρι που σπαρταράει, μείξη ζωγραφικής και video-art, είναι περικυκλωμένος από το βρόμικο πλαγκτόν και κάθε είδους αστικά απορρίμματα που ξεβράζει ο Θερμαϊκός στην προβλήτα, το αιώνιο απογευματινό μποτιλιάρισμα της οδού Κουντουριώτου και την ασφυκτική ζέστη που ζέχνει η πόλη τέτοιες ώρες. Στέκομαι μπροστά του σαν προσκυνητής, σχεδόν ευλαβικά, έκπληκτος αλλά και απορημένος. Το έργο φιλοξενείται στην Αποθήκη Β1 του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στο λιμάνι, συνδιαλέγεται με ένα καραβοτσακισμένο ναυάγιο του Γιάννη Κουνέλη και μια μεγάλης διάστασης φωτογραφική σύνθεση των Gilbert & Georges.
Είναι η πρώτη μου επαφή με την έκθεση «Ανεύρετοι Νήσοι», που το υπόλοιπό της φιλοξενείται στο μουσείο της Μονής Λαζαριστών. “The Harpooned Fish”. Το κεφάλι του καμακωμένου ψαριού σπαρταράει, χτυπιέται, αρνείται να παραδεχτεί πως ηττήθηκε, τουναντίον επιμένει νευρικά έως ότου τελικά τα φτύσει, παραδώσει πνεύμα και σώμα στο θεό Ποσειδώνα. Όμως, μετά από μερικά κλάσματα δευτερολέπτων νεκρικής ακινησίας, το σπαρτάρισμα-ξεψύχισμα εις το διηνεκές ξαναρχίζει.
Έξω σπαρταράει και η πόλη, καμακωμένη από την οικονομική κρίση αλλά και τη μόλυνση, όμως κι αυτή, σαν το “The Harpooned Fish” του Τσόκλη, αρνείται να παραδεχτεί την ήττα της κι επιμένει παράγοντας θόρυβο και σκορπώντας δεσμίδες ψεύτικης κλιματιστικής δροσιάς που σε χτυπάει κατακούτελα όπως ξεχύνεται από τις ισόγειες εισόδους των μεγάλων πολυκαταστημάτων. Είναι κι αυτό ένα από τα σημάδια του αστικού καλοκαιριού, ειδικά μάλιστα όταν η γιαπωνέζικη καταψυκτική αναμειγνύεται με την εσάνς των παριζιάνικων αρωμάτων και με περιλούζουν, τολμώ να πω πως είναι η καλύτερή μου.
Λίγα τετράγωνα πάνω από τη θάλασσα, στην οδό Ερμού, ένα άλλου είδους καλοκαίρι βρίσκεται εν πλήρη εξελίξει. Από τους δύο ορόφους του καταστήματος «Καπετάνιος» λείπουν μόνο η άμμος κι οι ξαπλώστρες. Το ραντεβού στου «Καπετάνιου» είναι για τους Θεσσαλονικιούς ό,τι ήταν παλιότερα για τους Αθηναίους το ραντεβού στου «Μπακάκου» της Ομόνοιας. Σε απίστευτα χαμηλές τιμές που ξεκινούν από ένα ευρώ για να αγγίξουν μάξιμουμ τα δώδεκα, εδώ είναι το πρατήριον καλοκαιρινής διαβίωσης. Μαγιό τιγρέ για όσες ζηλεύοντας τα αμερικάνικα pin-up girls του ’50 θα το τολμήσουν στην επόμενη εκδρομή στη Βουρβουρού. Μαγιό με τροπικούς φοίνικες, μαγιό με χάντρες, με πούλιες, μαγιό βιντάζ, ειδικά στο section με τα ανδρικά, όπου δεν άντεξα και τσίμπησα ένα φαντασιωνόμενος πως με τέτοια εμφάνιση στον Αρμενιστή θα δείχνω σαν Ιταλός πρωταγωνιστής ταινιών του ’60, που τα γυρίσματά τους έγιναν στην παραλία της Όστια. Πετσέτες, σετ θαλάσσης, σαγιονάρες, λουλουδάτα πουκάμισα, και γηραιές κυρίες. Πολλές γηραιές κυρίες αλλά και νεαρές ξένες, μετανάστριες ως επί το πλείστον. Γιατί από τον «Καπετάνιο» δεν ψωνίζονται κορίτσια που θα περάσουν το week-end στο λόφο της Σάνης, ούτε δεσποινίδες που αλείφονται περιπαθώς με baby oil και τηγανίζονται στην πισίνα του «Μακεδονία Παλλάς». Είναι πιο κοντά στις λαϊκές πολυκατοικίες της Ολύμπου και της Κασσάνδρου ο «Καπετάνιος», παρά στα πανοραμίτικα λοφτ. Τα κορίτσια που του εμπιστεύονται το θερινό total look τους περισσότερο μοιάζουν με λαϊκές μανουλομάνουλα θεές τύπου Καίτης Φίνου στο «Έλα ν’ αγαπηθούμε, ντάρλινγκ» παρά με Έλενα Ναθαναήλ από το «Εκείνο το καλοκαίρι».
Η κομμούνα της γεύσης
Για όσους παθαίνουν ίλιγγο από τη νυχτερινή κοσμοσυρροή στην περιοχή Βαλαωρίτου –είπαμε, σαν να βρίσκεσαι στη νήσο Ίο της δεκαετίας του ’80 από το κέφι–, η στοά Ρογκότη στη Βενιζέλου 3 προσέφερε ιδανικό καταφύγιο. Το εκλεκτό house του μπαρ “Haven” σε συνδυασμό με τις εκλεκτές γεύσεις των μεσογειακών εστιατορίων «Ερμής» και «Barθelonika», τα αναμμένα κεριά, τα πανέμορφα κάτασπρα υπαίθρια τραπέζια και τα τροπικά φυτά φτιαχνουν ένα αξιοπρεπέστατο φαντασιακό ντεκόρ εξοχής, ένα κάπου αλλού μακριά από Θεσσαλονίκη. Ειδικά το εστιατόριο “barθelonika” φέτος το χειμώνα ήταν το τελευταίο talk of the town. Κόζι, μικρό κι ενδιαφέρον γαστριμαργικά, αφού μαγείρευε ισπανικές γεύσεις με ελληνικές πρώτες ύλες, δεν άργησε να καθιερωθεί και να γίνει στέκι.
Η ιστορία του, όπως θα την παρακολουθήσετε από την ανακοίνωση των εργαζομένων, μόνο μελαγχολία προξενεί. Αλλά αφήνει και μια ελπίδα για το μέλλον όπως εξελίσσεται στον καιρό της οικονομικής καταστροφής για πολλές θεσσαλονικιώτικες τέτοιου είδους επιχειρήσεις. «Δύο εβδομάδες πριν οι ιδιοκτήτες του εστιατορίου μάς δήλωσαν ότι η επιχείρηση δεν πηγαίνει καλά και ότι θα… κλείσει για τους τρεις καλοκαιρινούς μήνες και είναι αμφίβολο αν θα ξανανοίξει και τον Σεπτέμβρη και ακόμη πιο αμφίβολο πόσοι από εμάς θα δουλέψουν και με τι όρους εργασίας. Μας ανακοίνωσαν επίσης ότι όλοι οι εργαζόμενοι του εστιατορίου απολύονται άμεσα, ενώ οι αποζημιώσεις των απολύσεων θα αρχίσουν να καταβάλλονται από τον Οκτώβριο… αν βέβαια θα έχουν λεφτά για να μας τις δώσουν [...] Γι’ αυτό αποφασίσαμε σαν εργαζόμενοι του εστιατορίου να μην υποκύψουμε και να πάρουμε την υπόθεση στα χέρια μας. Απαιτήσαμε και κατακτήσαμε από τους ιδιοκτήτες του εστιατορίου να πληρώνουν κάποια από τα έξοδα της επιχείρησης και την ασφάλισή μας, και εμείς να αναλάβουμε τη διαχείριση του εστιατορίου για τους δύο μήνες (Ιούνιο και Ιούλη), ενώ τον Αύγουστο να μας δοθεί η κανονική άδειά μας [...] Το εστιατόριο “Barθelonika” θα το διαχειριζόμαστε εμείς οι ίδιοι με τη γενική συνέλευσή μας. Οι αποφάσεις για τη λειτουργία του θα παίρνονται με πλειοψηφία και όλοι οι συνάδελφοι θα τις εφαρμόζουμε. Ό,τι περισσεύει από τα έσοδα αφού αφαιρεθούν τα έξοδα, θα μοιράζονται ισότιμα σε όλους τους συναδέλφους. Όλοι οι συνάδελφοι θα δουλεύουμε τις ίδιες ώρες εργασίας στις ίδιες θέσεις εργασίας που ήμασταν και πριν. Επιπλέον αποφασίσαμε να προσφέρουμε 30% έκπτωση σε όλους τους πελάτες του εστιατορίου. Καλούμε όλους τους εργαζόμενους, τη νεολαία και το λαό της Θεσσαλονίκης να μας στηρίξουν ενεργά σε αυτή μας την προσπάθεια να διαχειριστούμε το εστιατόριο ώστε να σώσουμε τις δουλειές μας και να μην πεταχτούμε στην ανεργία και στην εξαθλίωση [...]».
11°
