Πολεις

Θεσσαλονίκη: Ώρα για λογοθεραπεία!

Η Photobiennale διακτινίζεται σε άλλα 20 σημεία της πόλης

Στέφανος Τσιτσόπουλος
ΤΕΥΧΟΣ 483
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Ο Στέφανος Τσιτσόπουλος γράφει για την Photobiennale .

Ο κυρ-Γιάννης πήρε το πρώτο ημίχρονο των δημοτικών εκλογών περιπατητικά, ο Κωνσταντής το καραβάκι μεταφέρει κόσμο σε Καλαμαριά και Περαία με την πόλη να περηφανεύεται πως έστω και πιλοτικά διαθέτει θαλάσσια συγκοινωνία, παρηγορητική για ένα μετρό που αργεί να φανεί, ο Άγγελος ο θεοσεβούμενος πάει ΠΑΟΚ και φέρνει πίσω τον Πάμπλο, κι ο Τζίτζι ο αντάρτης, που μου θυμίζει φορές φορές τον Κώστα Βουτσά («μαμά, θα σε φέρω κιμά να με κάνεις κεφτεδάκια»), θα στεφθεί περιφερειάρχης.

Κι ο Βαγγέλης; Τι κάνει ο Βαγγέλης; Όχι ο Μπένι της Ελιάς, αλλά ο Ιωακειμίδης, ο διευθυντής του Μουσείου Φωτογραφίας. Σε μια πόλη όπως η Θεσσαλονίκη που ο καθείς προσφωνεί τον άλλον με το βαφτιστικό του, ο Βαγγέλης Ιωακειμίδης, ασχέτως αν δεν είναι τόσο γνωστός στον πλατύ λαό, κάνει πολλά και καλά, αφού πρόσφατα άνοιξε, έστω και με ελαφρά καθυστέρηση, τη PhotoBiennale.

Την παρακολουθώ φανατικά. Και δεν είναι λίγες οι φορές που σε ταξίδια σε μεγάλα μουσεία του εξωτερικού είδα κάποιους φωτογράφους που τους πρωτογνώρισα στο Μουσείο Φωτογραφίας της Θεσσαλονίκης. Κι ένιωσα περήφανος. Γιατί επιτέλους κάποιος (αυτός) καλωδίωσε την πόλη με το αξιολογότερο του καλλιτεχνικού κόσμου τώρα. Πάμε στο ψητό. Το 2008 την απασχολούσε ο Χρόνος. Το 2010 και το 2011 ανίχνευσε τον Τόπο. Η PhotoBiennale 2014, εν είδει τριλογίας που ολοκληρώνεται, διερευνά τη σύμπραξη εικόνας και λέξεων υπό τον κωδικό Λόγος. Την ίδια στιγμή η Θεσσαλονίκη, για άλλη μια φορά, γίνεται ένα πεδίο εξερεύνησης, αφού πέρα από το Μουσείο Φωτογραφίας, όπου φιλοξενείται η κεντρική θεματική της, η PhotoBiennale διακτινίζεται σε άλλα 20 σημεία της πόλης, από τα οποία κάποια ανοίγουν για πρώτη φορά, όπως τα Γραφεία του Στρατού στην Α΄ προβλήτα του λιμανιού και το Μουσείο Αρχαίας Αγοράς. 1.000 έργα από Έλληνες και ξένους δημιουργούς, 23 χώρες από όλον τον κόσμο, και ευκαιρία για περιπάτους, θέαση και στοχασμό.

Δείχνει «δύσκολο» το θέμα Λόγος, δημιουργεί απορίες, σε αντίθεση με τις προηγούμενες PhotoBiennale όπου ο Τόπος και ο Χρόνος έδιναν την ευκαιρία στους επισκέπτες να απολαύσουν εικόνες υψηλής αισθητικής αξίας, μνήμης και παρόντος, όπως διαχέονταν μέσα από κτήρια, γειτονιές και συνήθειες ανθρώπους ανά τον πλανήτη. Πώς μπορεί να αποτυπωθεί φωτογραφικά ο Λόγος;

Αρχικά με το προφανές: εικόνες που συμπληρωμένες από κείμενα συνομολογούν μια ολοκληρωμένη αφήγηση. Μια δεύτερη κατηγορία εικόνων που εκτίθενται έχουν ως κίνητρο από πλευράς δημιουργού την αποτύπωση μιας ιστορίας που αντί να γραφτεί με λέξεις περιγράφεται με φωτογραφίες. Ιστορίες ημερολογίου, αυτοβιογραφίες, εικόνες ρεπορταζιακές, δημοσιογραφικές, καταγγελλτικές, αποκαλυπτικές. Μια τρίτη κατηγορία, με βάση τα έργα που παρουσιάζονται φέτος, είναι αυτή της ανατροπής. Εικόνες δηλαδή που ανατρέπουν τη σύμβαση της φωτογραφικής πρακτικής, προσπερνούν τη στερεοτυπική αντίληψή μας για τα πράγματα και διευρύνουν την εμπειρία κινούμενες μεταξύ φανταστικού και πραγματικού. Έτσι η ερμηνεία του φωτογραφικού έργου και ο τελικός λόγος ανήκουν εξ ολοκλήρου στο θεατή: Διακρίνεις ψίθυρο ή κραυγή; Μπορείς να δραπετεύσεις από το πραγματικό και από το ορατό και να περιδινηθείς στο μη αναγνώσιμο; Μπορείς επομένως να στοχαστείς διακρίνοντας ολόδικές σου διαστρωματώσεις εντάσεων εκεί που οι άλλοι είτε δεν διακρίνουν τίποτα είτε προσπερνούν λόγω θολούρας;

Φόρα κάτι ελαφρύ, μιας και οι ζέστες περικυκλώνουν την πόλη, και πάρε το δρόμο, ακολούθα το χάρτη, γλέντησε τη Θεσσαλονίκη και χάσου στις εικόνες της. Και μη λες πως δεν έχεις χρόνο ή κάτι σου έτυχε, γιατί η PhotoBiennale κρατάει ως το Σεπτέμβρη. Θα πάρω απουσίες!

https://photobiennale-greece.gr/

Κεντρική φωτό: Alessandra Sanguinetti, «The models», 2000, Courtesy Yossi Milo Gallery