Πολεις

Θεσσαλονυχτέρια

Βόλτες στη Θεσσαλονίκη

Στέφανος Τσιτσόπουλος
ΤΕΥΧΟΣ 257
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

2310 Soul: Ο Στέφανος Τσιτσόπουλος γράφει για ό,τι συμβαίνει στα μαγαζιά της Θεσσαλονίκης

Tο προηγούμενο Σάββατο, περασμένα μεσάνυχτα, δυο urban σαλτιμπάγκοι με τιράντες, κόκκινες μύτες και ημίψηλα βικτοριανά καπέλα κατάπιαν φωτιές και αντάλλαξαν φλεγόμενες κορύνες στον πεζόδρομο της Ζεύξιδος. Μετά έκαναν γύρα και μάζεψαν το αντίτιμο του θεάματος. Οι θαμώνες του πεζόδρομου τους επιβράβευσαν, εξοικειωμένοι προφανώς με τη street culture και τις πιρουέτες των πλανόδιων καλλιτεχνών. Η Ζεύξιδος παραμένει για άλλη μια άνοιξη μια μικρή προσομοίωση βαρκελωνέζικου στενού.

Από το “Spirto”, οι νότες του “Electric Feel” των MGMT ξεχύνονταν χαρούμενες, ο Καραμανλής είχε κλείσει τη Βουλή, ο Γιώργος μίλησε για θεσμικό πραξικόπημα, ο Σκόρδας την κοπανάει, καταπώς λένε, από την προεδρεία του Άρη και οι σαλτιμπάγκοι διακτινίστηκαν αλλού. Για Ναυαρίνο, εξίσου μποέμικη γειτονιά (καλλιτεχνίζοντες φοιτητές στο «Ελίτ», χιπχοπάδες και αλάνια στο «Αστόρια»), μπορεί μετά και στη Βαλαωρίτου, αφού αυτές είναι οι εναλλακτικές περιοχές της Θεσσαλονίκης. Ήταν αδύνατον, σκέφτηκα, να τράβηξαν για παραλία, οι κωδικοί αλλά και η αισθητική της φραπεδούπολης είναι ανεξοικείωτη με τα θεάματα του δρόμου.

Τρανή απόδειξη της μικρής Βαρκελώνης, που είναι η Ζεύξιδος, είναι και η ελληνικού τύπου botellona, που συμβαίνει σχεδόν κάθε νύχτα. Παρέες παιδιών δηλαδή αράζουν στα παγκάκια και τα πεζούλια πίνοντας μπίρες αγορασμένες από το περίπτερο ή μπουκάλια φερμένα από το σπίτι. Όλα είναι ίδια, μποέμικα κι ανέμελα στη γειτονιά, εκτός από μια απουσία. Ο Νίκος του «Ψιλικόlogy», σήμα κατατεθέν τα τελευταία χρόνια του δρόμου, αφού από εδώ όλοι ψώνιζαν τσιγάρα και περιοδικά, αποφάσισε να την ψάξει αλλού επαγγελματικά. Δεν ξέρω τους καινούργιους ιδιοκτήτες του μαγαζιού, είδα όμως ότι κι αυτοί είναι πιστοί στα ωράριά του, μιας και κρατούσαν το «Ψιλικόlogy»ανοικτό για «πρώτες βοήθειες» έως τις μικρές πρωινές ώρες. Λίγο πιο δίπλα, στον πεζόδρομο της Ικτίνου, άλλης μενταλιτέ και αστικής κουλτούρας παρέες ξενυχτούσαν στο υπαίθριο «Διατηρητέο», που οι καινούργιοι ξύλινοι καναπέδες και τα τραπέζια τού πάν’ πολύ, μου θυμίζουν καφέ σε σκανδιναβικό δάσος! The living is easy!

Hard talk

Τις τελευταίες δύο εβδομάδες έχω κάνει το Θεσσαλονίκη - Αθήνα κάτι σαν Αριστοτέλους - Αγίας Σοφίας. Στην Πανεπιστημίου, μπροστά από το ζαχαροπλαστείο «Αιγαίον», γνώρισα τον Ζακ. Ψηλόλιγνος Αφρικανός μετανάστης, πουλάει ομπρέλες. Φαινομενικά κανονικά ομπρελίνα, που όταν όμως ανοίξουν σχηματίζουν το κεφάλι αλλά και την τεράστια κίτρινη μύτη του Ντόναλντ Ντακ. Με τίμιο παζάρι θα την πάρετε στα 6 ευρώ, και όλοι, πιστέψτε με, θα εντυπωσιαστούν με το λουκ σας στην επόμενη αθηναϊκή μπόρα. Ίσως έπρεπε να προτείνω στον Ζακ να συνεταιριστούμε ή να μου δώσει το franchise για Τσιμισκή. 

Σε αντίθεση με τους άντρες μετανάστες, που έχουν καταλάβει τους κεντρικούς δρόμους της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας, οι γυναίκες δεν είναι πολλές στο κομμάτι του πλανόδιου εμπορίου. Αυτός είναι και ο λόγος που ανηφόρισα στο Τελλόγλειο, για να γνωρίσω αυτά τα κορίτσια, έστω και φωτογραφικώς, μέσα από τα 25 κάδρα που εκθέτει ο Γιώργος Κατσάγγελος, κοσμήτορας της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ. Η έκθεση «Προσπαθώντας περισσότερο» είναι το οδοιπορικό του σε Βαλκάνια, αμερικανική ήπειρο και Ρωσία. Ντοκουμέντα ζωής σκληρής, αλλά και νυχτερινή μητροπολιτική ποίηση. Απάνθρωπες και ανθυγιεινές συνθήκες εργασίας, στενά δωμάτια, ερείπια που τα ονομάζουν «σπίτια», βαλίτσες πάντα έτοιμες για την επόμενη φυγή ή άρον άρον μετακόμιση. Το αίνιγμα της ζωής τους μοιάζει δύσκολο να λυθεί, όπως ο κύβος του Ρούμπικ, φτώχεια, μοναξιές, προκαταλήψεις, κακομεταχείριση. Αυτά θα δείτε στο Τελλόγλειο, αλλά και στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, απέναντι, όπου έξω ορδές ολόκληρες από μετανάστες ρουφάνε πικρά τσιγάρα και περιμένουν τα νέα για τους δικούς τους.

Και η μποέμικη Ζεύξιδος δεν είναι παρά ένα θεσσαλονικιώτικο σκηνικό, καλοστημένο, καλοφωτισμένο, φτιαγμένο να δείχνει ανέμελο και κουουουλ. Στην πραγματικότητα, η Θεσσαλονίκη αλλά και όλες οι μεγάλες πόλεις μοιάζουν χωρισμένες με παραπετάσματα. Κάποιοι θα παραμένουν εξόριστοι από τις κεντρικές λεωφόρους.