Προς μια κοινωνία μηδενικών αποβλήτων ο νέος εθνικός σχεδιασμός

Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος σήμερα και τα καλά νέα για την Ελλάδα έρχονται από τον Αναπληρωτή Υπουργό ΠΑΠΕΝ Γιάννη Τσιρώνη, με την ανακοίνωση της αλλαγής του μοντέλου διαχείρισης των απορριμμάτων. Η Ελλάδα εγκαταλείπει το γραμμικό μοντέλο ανάπτυξης που βασιζόταν στην αλόγιστη κατανάλωση φυσικών πόρων και στρέφεται στη κυκλική οικονομία, εφαρμόζοντας την ευρωπαϊκή οδηγία για πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, ανάκτηση υλικών με διαλογή στη πηγή και ένα μικρό ή και μηδενικό υπόλειμμα για ταφή. Ό,τι συμβαίνει δηλαδή σε όλο τον υπόλοιπο πολιτισμένο κόσμο.

Η αρχή της εγγύτητας, εκεί όπου παράγονται τα σκουπίδια πρέπει και να διαχειρίζονται, αλλά και ότι τα απορρίμματα δεν είναι σκουπίδια αλλά πόροι που ανήκουν στους πολίτες είναι στη φιλοσοφία του νέου σχεδιασμού. Τι σημαίνει αυτό; Πολύ απλά ότι ο πολίτης μαθαίνει αφενός να μην παράγει απορρίμματα γιατί η περιοχή του και η γειτονιά του θα μετατραπούν σε χωματερή, και αφετέρου ότι τα απορρίμματα του είναι υλικά που έχουν οικονομική αξία.

«Στην Ελλάδα δεν έχει επικρατήσει το μοντέλο αυτό γιατί συγκεκριμένα επιχειρηματικά συμφέροντα κερδίζουν από τα σκουπίδια» θα πει ο Αν. Υπουργός ΠΑΠΕΝ, Γιάννης Τσιρώνης, ανακοινώνοντας την ακύρωση όλων των διαγωνισμών για την ανάθεση της διαχείρισης των απορριμμάτων σε ιδιώτες μέσω ΣΔΙΤ. Των μονάδων επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων δηλαδή, με δέσμευση εγγυημένης ποσότητας για 27 χρόνια. Που σημαίνει ότι ανεξαρτήτως του εάν οι ποσότητες των απορριμμάτων μειώνονται συνεχώς λόγω τις κρίσης, το κράτος θα έπρεπε να πληρώνει εγγυημένες ποσότητες στους ιδιώτες. Με απλά λόγια οι πολίτες θα πλήρωναν αυξημένα δημοτικά τέλη για τα επόμενα 27 χρόνια ασχέτως αν παρήγαγαν σκουπίδια ή όχι. «Τα ΣΔΙΤ, τα οποία δεν έχουν υπογραφεί, εξετάζονται και αναθεωρούνται. Ένας Δήμος που παράγει 10 εκ. τόνους σύμμεικτα σκουπίδια θα πληρώνει 650.000 ευρώ το χρόνο με τα ΣΔΙΤ. Σήμερα οι Δήμοι πληρώνουν για την αντίστοιχη ποσότητα 160.000, χωρίς να μπορούν να ανταποκριθούν» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Τσιρώνης, καταδεικνύοντας το πάρτι εις βάρος των πολιτών.

Σύμφωνα με το νέο σχεδιασμό, η διαχείριση των απορριμμάτων θα διατηρήσει το δημόσιο χαρακτήρα της με τους δήμους να αναλαμβάνουν τη διαχείριση των αποβλήτων τους και την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών τους για την πρόληψη και την ανακύκλωση. Η πρόβλεψη της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να δημιουργήσει από την ανακύκλωση 16.000 θέσεις εργασίας, με κύκλο εργασιών μεγαλύτερο του 1,5 δις ευρώ μέχρι το 2020. «Αυτά τα ποσά μπορούν να επιστραφούν στους δήμους και στους πολίτες αντί να καταλήξουν στις τσέπες κάποιων μεγαλοεργολάβων» είπε ο κ. Τσιρώνης αναφερόμενος στις ριζικές αλλαγές που θα γίνουν και στον τρόπο λειτουργίας των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης, όπως είναι οι μπλέ κάδοι. Επιπλέον, ο κ. Τσιρώνης τόνισε ότι από το νέο ΕΣΠΑ προβλέπεται να διατεθούν 1 δις ευρώ σε έργα διαχείρισης απορριμμάτων.

Ο νέος εθνικός σχεδιασμός έχει τεθεί σε διαβούλευση, ενώ οι δήμοι θα πρέπει μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου να καταθέσουν τα τοπικά τους σχέδια για τη διαχείριση των απορριμμάτων τους. Η συμμετοχή των πολιτών είναι απαραίτητη για την επιτυχία του νέου σχεδιασμού και ο κ. Τσιρώνης κάλεσε τους πολίτες «να αγκαλιάσουν το νέο σχεδιασμό, να τον θεωρήσουν δική τους υπόθεση, ώστε η διαχείριση των αποβλήτων να μετατραπεί από πρόβλημα σε πλεονέκτημα».