«Θάλαμος αερίων» η Αθήνα

Το καλοκαιράκι μπήκε νωρίς φέτος αφήνοντας πίσω του ένα βαρύ χειμώνα με πολλές βροχές, χιόνια και κρύο. Μαζί με το καλοκαίρι για την περιβαλλοντική οργάνωση ECOCITY ήρθε και η ώρα του απολογισμού για τη ποιότητα του αέρα που αναπνεύσαμε το χειμώνα στην Αθήνα. Παρότι η αίσθηση που είχαμε για φέτος ήταν ότι η ατμόσφαιρα στη πόλη ήταν πιο καθαρή, τα στοιχεία από τις μετρήσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης που έκανε το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και παρουσίασε το ECOCITY δείχνουν εντελώς το αντίθετο.

Για 40 νύχτες το φετινό χειμώνα η Αθήνα πνίγηκε στην αιθαλομίχλη έναντι 23 τον περσινό. Αναλυτικότερα, όπως κατέγραψε ο σταθμός μέτρησης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στο Θησείο, μία στις τρείς ημέρες είχαμε υπερβάσεις των ορίων των αιωρούμενων μικροσωματιδίων. Από τον Νοέμβριο του 2014 μέχρι το Φεβρουάριο του 2015 μετρήθηκαν 40 νύχτες κατά τις οποίες υπήρξαν υπερβάσεις κατά 80 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο. Το θεσπισμένο επιτρεπόμενο όριο είναι στα 50 μικρογραμμάρια, ενώ το όριο που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι στα 25 μικρογραμμάρια. Οι αντίστοιχες περσινές χειμωνιάτικες νύχτες που παρατηρήθηκαν αυτές οι υπερβάσεις ήταν μόλις 23. Επιπλέον για τους ρύπους που υπάρχουν διαθέσιμα μακροχρόνια στοιχεία, όπως το μονοξείδιο, παρατηρείται ότι τους τελευταίους τρεις χειμώνες η αιθαλομίχλη μάς έχει γυρίσει πίσω στα επίπεδα χειμερινής ρύπανσης προ του 2000.

Ο λόγος τώρα που ξεγελαστήκαμε και δεν νιώσαμε το φαινόμενο τόσο έντονα όσο πέρυσι ήταν οι έντονες βροχοπτώσεις που είχαμε φέτος και οι οποίες ξέπλεναν την ατμόσφαιρα. Ωστόσο, η βοήθεια από την αύξηση της βροχόπτωσης αντισταθμίστηκε από τον ψυχρότερο χειμώνα. Όπως εξήγησε στην A.V. ο Διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Βαγγέλης Γερασόπουλος, ο κρύος χειμώνας που είχαμε συντέλεσε στις υπερβάσεις αυτές για δύο λόγους. «Αφενός η ανάγκη για περισσότερη θέρμανση και αφετέρου όταν κάνει πολύ κρύο υπάρχει στην ατμόσφαιρα ένα "ταβάνι" που δεν αφήνει τους ρύπους να διαχέονται προς τα πάνω. Αυτό το "ταβάνι" είναι πολύ χαμηλό, σχεδόν στα πρώτα 200 μέτρα, με αποτέλεσμα η ρύπανση να εγκλωβίζεται. Είναι σαν να καπνίζεις σ’ ένα μικρό δωμάτιο» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Γερασόπουλος ενώ εξέφρασε την ανησυχία του για τι θα συμβεί σε ένα ψυχρότερο χειμώνα.

Ενώ, λοιπόν, θα περίμενε κανείς ότι η μείωση της τιμής του πετρελαίου και το επίδομα θέρμανσης θα συντελούσαν στη μείωση του φαινομένου, κάτι τέτοιο δεν συνέβη γιατί όπως εκτιμά ο καθηγητής Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Δ. Ασημακόπουλος «με την αύξηση της τιμής του πετρελαίου ο κόσμος οδηγήθηκε σε μία άλλη πρακτική που δεν θα την εγκαταλείψει εύκολα. Έχει κάνει τις μικρές του επενδύσεις σε σόμπες και υλικό καύσης που θα πρέπει να τα χρησιμοποιήσει».

Αντίστοιχα αποτελέσματα κατέγραψε και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο για την ατμοσφαιρική ρύπανση στη Θεσσαλονίκη. Οι συγκεντρώσεις των αιωρούμενων σωματιδίων παρουσιάστηκαν αυξημένες σε σχέση με πέρυσι γεγονός που δείχνει ότι, αν και η τιμή του πετρελαίου μειώθηκε, η καύση ξύλου και βιομάζας παγιώθηκε στο ενεργειακό μείγμα της περιοχής λόγω της οικονομικής κρίσης.

«Η ατμοσφαιρική ρύπανση βρίσκεται ανάμεσα στους δέκα παράγοντες που επιβαρύνουν την υγεία των πολιτών» ανέφερε η Καθηγήτρια Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών κ. Κλέα Κατσουγιάννη ενώ αναφέρθηκε και στην απόφαση του 2012 που επιτρέπει τα πετρελαιοκίνητα στην πόλη και τα οποία αποτελούν μία σημαντική πηγή ρύπανσης. Αν σκεφτούμε δε ότι τα μικροσωματίδια που εκπέμπουν τα αυτοκίνητα φτάνουν μέχρι τα 2,5 μέτρα μπορούμε να καταλάβουμε τη ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε.

Το ECOCITY έχει εκπονήσει σχέδιο για την αντιμετώπιση του προβλήματος και έχει καταθέσει τις προτάσεις του στα αρμόδια Υπουργεία. Προτάσεις που βασίζονται στην εντατικοποίηση των ελέγχων και δεν έχουν κανένα κόστος για το κράτος. Δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχουν εισακουστεί. «Μέσα από τις θέσεις που καταθέσαμε ζητάμε συγκεκριμένα πράγματα που μπορούν να δώσουν λύσεις χωρίς το κράτος να επενδύσει χρήματα» θα πει ο Πρόεδρος του ECOCITY κ. Θάνος Ζαφειρόπουλος, ενώ θυμίζει την αδυναμία των ελεγκτικών μηχανισμών όπως αυτή αναδείχτηκε σε σοβαρότατα θέματα νοθείας που έχουν δει το φως της δημοσιότητας και αφορούν όχι μόνο στα καύσιμα αλλά και στη βιομάζα. Πέλετς που έχουν παραχθεί από σκουπίδια ή εισαγωγές πέλετς από τη Βουλγαρία που περιείχαν ουράνιο.

Τέλος πέρα από τις ευθύνες της Πολιτείας για την ατμοσφαιρική ρύπανση καλό είναι και ο καθένας από μας να αναλογιστεί τις προσωπικές του ευθύνες και τη στάση ζωής που κρατάμε.