Περιβαλλον

Αμαρτωλές συνειδήσεις

Ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης γράφει στην A.V. για το περιβάλλον

A.V. Guest
ΤΕΥΧΟΣ 215
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Πότε πέρασαν 12 μήνες! Πάλι θα αναφερθούμε στην 5/6/2008, Hμέρα του Περιβάλλοντος, άλλοι για να μην ξεχνιόμαστε, άλλοι γιατί ανακουφίζονται όταν ως αμαρτωλοί αποτίουν φόρο τιμής στην αρετή: αλαφρώνουν τη συνείδησή τους και δεν επιβαρύνουν την τσέπη τους. Πολλοί λιγότεροι γιατί ελπίζουν ακόμα ότι με επίσημες διακηρύξεις και εξαγγελίες (και θα έχουμε και τέτοιες, δεν μπορεί...) όλο και κάποια βήματα γίνονται προς τη συνειδητοποίηση της ανάγκης για μια πιο αειφόρο ανάπτυξη, για αλλαγές στον τρόπο που παράγουμε και καταναλώνουμε, για μια πιο φιλική σχέση μας με το φυσικό και ιστορικό περιβάλλον μας.

Kαι μετά θα στραφούμε προς την «καθημερινότητα», που θα τρέμουμε τους καύσωνες και τα μπλακ-άουτ, τις τελετουργικές πια πυρκαγιές των δασών και την αδυναμία μας να τις αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά, το νέφος και τη συλλογική μας δύσπνοια, τη δικτατορία του IX και το έμφραγμα του κυκλοφοριακού, τη ρύπανση και μόλυνση των νερών, των ακτών, των νησιών, τα έκτακτα (;) «βιομηχανικά ατυχήματα» και τα τακτικά επεισόδια στις χωματερές, τις επαπειλούμενες επιδημίες (γρίπη των πτηνών π.χ.) και την επιστροφή των παραδοσιακών και ξεχασμένων ασθενειών (από την ελονοσία έως τη φυματίωση), την αγχωμένη αναζήτηση στοιχειωδώς ασφαλούς διατροφής... Λες κι όλα αυτά, συγκεκριμένα, μετρημένα και αποδειγμένα, δεν συνδέονται άμεσα με τα γενικά και πλέον τετριμμένα που αναμασάμε στις επετείους και στους κοσμικούς εξορκισμούς της υποβάθμισης του περιβάλλοντος και των δυνατοτήτων μας αντίστασης και ανασυγκρότησης, του καθενός μας αλλά και όλων μας μαζί ως κοινωνία, και συγκροτημένης πολιτικής, εθνικής, ευρωπαϊκής και παγκόσμιας.

H μόνη διέξοδος για να ξεφύγουμε από αυτή την αίσθηση αδυναμίας ή από την απλή μοναχική προσφυγή σε μέτρα ατομικής ευθύνης και νέας οικολογικής συμπεριφοράς –που, όμως, γρήγορα συναντά τα όριά της στη συμπαγή αδιαφορία και απραξία ευρύτερων συνόλων ή και του συνόλου–, είναι η επιστροφή στην πολιτική, στη συλλογική και συγκεκριμένη απαίτηση να σπάσουν κάποιοι κόμβοι ή δεσμοί των οποίων η επίκληση ακυρώνει την έννοια αρμόδιος και αρμοδιότητα και αθωώνουν την ιδιότυπη αρνησιδικία που χαρακτηρίζει το πολιτικό σύστημά μας.

Πάρτε για παράδειγμα την ιστορία που μοιραία θα επαναληφθεί με την πολιτική απέναντι στα δάση. Θα μας πουν ότι τα μεγάλα μέτρα και μέσα που χρειάζονται είναι γνωστά, αλλά απαιτούν (κι άλλο...) χρόνο και μεγάλες τομές, οι οποίες όμως, δυστυχώς, αυτή είναι η Eλλάδα... είναι καταδικασμένες σε αναμονή και παρακμή. Πέστε τους ότι οι δασικοί χάρτες είναι έτοιμοι εδώ και καιρό ή μπορεί να είναι πλήρεις και να δημοσιευτούν σε κάποιους μήνες (στην εποχή του Google... ) και ότι το δασολόγιο μπορεί να ξεκινήσει αμέσως. Ότι πρέπει να εξαγγελθεί το χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή του και τις συνέπειές της. Kι ότι αν ακόμα δεν προλαβαίνει φέτος, η εφαρμογή της πολιτικής που επιβάλλει (χρήσεις, απαγορεύσεις , κυρώσεις...) μεθοδεύεται από τώρα. Γνωρίζω ότι αυτό το γνωρίζουν οι αρμόδιοι, κάποιος μάλιστα δήλωσε ότι αν προχωρούσαμε σε δημοσίευση «κάποιοι θα θέλανε να μας κρεμάσουνε»!

Ίσως δεν υπερβάλλει, αλλά πάντως καταρρίπτει τη θεωρία ότι τίποτε συγκεκριμένο δεν μπορεί να γίνει στην Eλλάδα! Zητήστε να υπάρξει αντίστοιχη δημόσια εξαγγελία και δέσμευση ότι ξεκινάει αμέσως η νομική και διοικητική μεθόδευση για την άμεση διάλυση ή εν πάση περιπτώσει την απομάκρυνση των «οικοδομικών συνεταιρισμών» από τον εναγκαλισμό τους με το κράτος. Aυτός ο εναγκαλισμός είναι βασικός συντελεστής αποδυνάμωσης και αλλοίωσης κάθε πολιτικής προστασίας των (περιαστικών κυρίως...) δασών. Zητήστε αμέσως να εξαγγελθεί με χρονοδιάγραμμα και δεσμευτικότητα η απαγόρευση της εκτός σχεδίου δόμησης, η αλλαγή των διαδικασιών αναγνώρισης ιδιοκτησιών από προϊστορικών χρόνων από προφορικές μαρτυρίες ή από ντοκουμέντα της οθωμανικής αυτοκρατορίας... Yπάρχουν και πολλά άλλα που μπορούν, δημοσιευόμενα και πειστικά εξαγγελλόμενα να αλλάξουν το κλίμα, τις συντεταγμένες και τις εξωφρενικές διαστάσεις των προσδοκιών των παραγόντων που βλέπουν την Eλλάδα και τα δάση της σαν ένα τεράστιο πεδίο για real estate και τίποτε άλλο...

Aν μια τέτοια συζήτηση κατέληγε σε έστω και μια τομή σε κάποιους από τους κόμβους στους οποίους γίνεται εδώ συνοπτική αναφορά, όλο και κάτι θα έχουμε κερδίσει από τη φετινή επέτειο. Θέλετε να το ξαναδούμε το θέμα μετά τις πρώτες πυρκαγιές του καλοκαιριού; Για να μην ξεχνιόμαστε δηλαδή... 

Κεντρική φωτό: ΠΑΥΛΟΣ ΦΥΣΑΚΗΣ, «ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΦΩΤΙΕΣ, ΜΑΚΙΣΤΟΣ, ΝΟΜΟΣ ΗΛΕΙΑΣ», ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ», ΕΚΔ. ΜΕΛΙΣΣΑ