Πορτοκαλί συναγερμός για πρώιμη ανοιξιάτικη ξηρασία στην Ευρώπη - Γιατί είναι χειρότερη η κατάσταση στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη
Από την Ουκρανία μέχρι το συνήθως υγρό Βέλγιο, η έλλειψη βροχοπτώσεων έχει αφήσει μεγάλο μέρος της Ευρώπης σε πρώιμη ξηρασία στα μισά της Άνοιξης, δημιουργώντας προβλήματα για τις αλυσίδες εφοδιασμού και τους αγρότες - με πιθανές αρνητικές επιπτώσεις στη βιομηχανία, το εμπόριο και την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια, προσθέτοντας επιπλέον μετά την οικονομική αναταραχή που προκλήθηκε από τις ασταθείς ανακοινώσεις των δασμών του Ντόναλντ Τραμπ.
Ενώ παράγοντες όπως η κακή διαχείριση του νερού συμβάλλουν στις ξηρές συνθήκες, οι επιστήμονες λένε ότι οι επιπτώσεις της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής, που περιλαμβάνουν όλο και πιο ακανόνιστα μοτίβα βροχοπτώσεων και υψηλότερες θερμοκρασίες, θα οδηγήσουν σε χειρότερες και συχνότερες ξηρασίες στην Ευρώπη. Η έλλειψη βροχοπτώσεων σε συνδυασμό με ασυνήθιστα ζεστό καιρό -η ήπειρος γνώρισε τον πιο ζεστό Μάρτιο που έχει καταγραφεί τον περασμένο μήνα- προκαλεί αυτή την τρέχουσα ξηρασία, δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής του αστεροσκοπείου, Andrea Toreti.
«Η κατάσταση που παρατηρούμε προκαλεί αρκετή ανησυχία», είπε, ιδιαίτερα στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Εκεί, «το έλλειμμα βροχοπτώσεων έχει συσσωρευτεί τις τελευταίες 60 έως 80 ημέρες και επιταχύνεται. … Το παρακολουθούμε στενά γιατί εξελίσσεται πολύ γρήγορα».
Οι σημερινές συνθήκες μοιάζουν με εκείνες πριν από την καταστροφική ξηρασία της Ευρώπης το 2018, είπε ο Toreti. Το πόσο σοβαρή θα γίνει η φετινή ξηρασία θα εξαρτηθεί από τον καιρό τις επόμενες εβδομάδες, πρόσθεσε — και δεν φαίνεται καλά. «Οι επόμενες εβδομάδες θα είναι κρίσιμες. Εάν δεν βρέξει τις επόμενες εβδομάδες, εξετάζουμε σοβαρές επιπτώσεις στη γεωργία, για παράδειγμα», είπε. «Αν δούμε τις κλιματικές προβλέψεις για τους επόμενους τρεις μήνες στις περιοχές που ήδη υποφέρουν από χαμηλές βροχοπτώσεις, οι προβλέψεις δεν είναι ενθαρρυντικές».
Η κατάσταση στη Γερμανία επιδεινώθηκε ιδιαίτερα γρήγορα, είπε ο Τορέτι.
Η παρακολούθηση ξηρασίας από το γερμανικό κέντρο Helmholtz χρωματίζει περισσότερο από τη μισή χώρα σε βαθύ σκούρο κόκκινο, υποδηλώνοντας «εξαιρετικά» ξηρά εδάφη. Η κατάσταση είναι λιγότερο τρομερή σε βαθύτερα επίπεδα εδάφους, αλλά αυτό το ανώτερο στρώμα είναι ζωτικής σημασίας για τα νεαρά φυτά και τα σπορόφυτα που καλλιεργούν οι αγρότες αυτή τη στιγμή. Εν τω μεταξύ, ο Ρήνος, μια ζωτική αρτηρία για τη μεταφορά αγαθών στη Δυτική Ευρώπη, παρουσιάζει χαμηλά επίπεδα που συνήθως παρατηρούνται το καλοκαίρι. Ως αποτέλεσμα, οι φορτηγίδες μπορούν να περάσουν τον ποταμό μόνο με λιγότερο από το ήμισυ του συνηθισμένου φορτίου τους, αυξάνοντας το κόστος logistics και επιβραδύνοντας τις αλυσίδες εφοδιασμού.
Το Βέλγιο αντιμετωπίζει επίσης δραματικό έλλειμμα βροχοπτώσεων. Σύμφωνα με το Βασιλικό Μετεωρολογικό Ινστιτούτο της χώρας, σημειώθηκαν σοκαριστικά λίγες βροχοπτώσεις μεταξύ 1ης Μαρτίου και Τρίτης την περασμένη εβδομάδα - με ουσιαστικά καμία βροχή για 33 ημέρες κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου και μόνο 7,8 χιλιοστά βροχόπτωσης στον σταθμό παρακολούθησης των Βρυξελλών. Ο μέσος όρος είναι περίπου 50 mm. «Δεν έχουμε βιώσει ποτέ μια τόσο ξηρή περίοδο», είπε ο κλιματολόγος του ινστιτούτου Pascal Mormal στο L'Echo. Αλλά το Βέλγιο, το οποίο είδε το 2024 την πιο υγρή χρονιά του, είναι σχετικά τυχερό προς το παρόν, με άφθονα αποθέματα υπόγειων υδάτων και δεν θεωρείται ακόμη ότι κινδυνεύει από πλήρη ξηρασία.
Γιατί είναι χειρότερη η κατάσταση στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη
Η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, όπου ένας ξηρός χειμώνας δεν έδωσε στα εδάφη την ευκαιρία να ανακάμψουν από την περσινή ξηρασία. Μεταξύ των χωρών που έχουν πληγεί περισσότερο είναι η Πολωνία και η Ουκρανία, που είναι και οι δύο κορυφαίες εξαγωγείς σιτηρών παγκοσμίως.
«Μια πιθανή κακή περίοδος σιτηρών ως αποτέλεσμα της έντονης ξηρασίας μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην παγκόσμια αγορά σιτηρών», προειδοποίησε ο γεωργός ερευνητής Claas Nendel σε σημείωμα που κυκλοφόρησε από τη γερμανική μετεωρολογική υπηρεσία νωρίτερα αυτόν τον μήνα, προειδοποιώντας για μια «χρήση ξηρασίας» για την περιοχή που συχνά περιγράφεται ως το καλάθι ψωμιού της Ευρώπης. Ενώ οι Ευρωπαίοι πιθανώς δεν χρειάζεται να ανησυχούν για τον εφοδιασμό τους σε μπαγκέτες και focaccia, οι υψηλές τιμές των σιτηρών μπορούν να αποσταθεροποιήσουν την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια — που είναι ήδη απειλούμενη λόγω των περικοπών της ανθρωπιστικής βοήθειας από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι ξηρές συνθήκες επιτρέπουν επίσης στις πυρκαγιές να εξαπλωθούν με ευκολία. Στο Λιχτενστάιν και στην Αυστρία, οι αρχές ανησυχούν ήδη για τον καιρό των πυρκαγιών. Για την Ουκρανία, ο κίνδυνος ενισχύεται περαιτέρω από αδέσποτους ρωσικούς πυραύλους που πυροδοτούν φωτιές σε ξεραμένα χωράφια και δάση. Η ανοιξιάτικη ξηρασία ασκεί επίσης πίεση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποκαλύψει ουσιαστικά μέτρα ως μέρος της πολυαναμενόμενης Στρατηγικής Ανθεκτικότητας στο Νερό, που αναμένεται τον Ιούνιο. Το έγγραφο έχει σκοπό να αντιμετωπίσει τις διπλές προκλήσεις του νερού - πολύ λίγη και πάρα πολύ βροχή - που προκαλεί η υπερθέρμανση του πλανήτη.
21°
