Τι συμβαίνει με τα ηφαίστεια στην Ανταρκτική; - Πότε είναι πιθανό να «ξυπνήσουν»

Μεγάλη ανησυχία παρατηρείται από τους ειδικούς, ύστερα από την ανακάλυψη «ωρολογιακής βόμβας» στην Ανταρκτική, η οποία μπορεί να τη μεταμορφώσει και να αυξήσει δραματικά τη στάθμη των θαλασσών παγκοσμίως.

Σύμφωνα με τη μελέτη των ερευνητών του Πανεπιστημίου Μπράουν στο Ρόουντ Άιλαντ των ΗΠΑ, πάνω από 100 ηφαίστεια καλύπτονται από το στρώμα του πάγου στη δυτική Ανταρκτική, που αν και είναι «ιδιαίτερα ευάλωτο σε κατάρρευση, σπάνια λαμβάνεται υπόψη η θέση του πάνω από ένα ενεργό ηφαιστειακό ρήγμα».

Αυξάνεται η ηφαιστειακή δραστηριότητα λόγω της κλιματικής αλλαγής

Επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει ότι το λιώσιμο του στρώματος πάγου, που προκαλεί η κλιματική αλλαγή, οδηγεί σε αύξηση της ηφαιστειακής δραστηριότητας, που επιταχύνει την τήξη στην επιφάνεια, δημιουργώντας έναν «βρόχο θετικής ανάδρασης».

Καθώς λιώνει το στρώμα πάγου, μειώνεται η ποσότητα της μάζας που πιέζει προς τα κάτω την επιφάνεια, γεγονός που δημιουργεί ένα ανυψωτικό αποτέλεσμα στο υπέδαφος. Αυτό, με τη σειρά του, επιτρέπει στους θαλάμους μάγματος να διαστέλλονται βαθιά μέσα στην Ανταρκτική, επιταχύνοντας τις διαδικασίες που οδηγούν σε ηφαιστειακή έκρηξη με την άσκηση πίεσης στα τοιχώματα του θαλάμου και την απελευθέρωση αερίων παγιδευμένων μέσα στο μάγμα.

Όταν εκρήγνυνται τα ηφαίστεια, αυτό οδηγεί σε περισσότερη τήξη στην επιφάνεια και η διαδικασία ξεκινά από την αρχή.

Το λιώσιμο του πάγου στην Ανταρκτική μπορεί να επηρεάσει τα κρυμμένα ηφαίστεια

Οι επιστήμονες έκαναν 4.000 προσομοιώσεις σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές για να εξετάσουν πώς το λιώσιμο του στρώματος πάγου επηρεάζει τα θαμμένα ηφαίστεια της Ανταρκτικής.

Η μελέτη τους, που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Geochemistry, Geophysics, Geosystems», δείχνει ότι η απώλεια του βαρέος παγοκαλύμματος, που λιώνει με ανησυχητικούς ρυθμούς λόγω των εκπομπών άνθρακα, μπορεί να επηρεάσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τη συμπεριφορά των θαμμένων ηφαιστείων και πιθανώς να σηματοδοτήσει την αξηση τόσο της συχνότητας όσο και της έντασης των υποπαγετικών εκρήξεων.

Οι ακριβείς προβλέψεις για την άνοδο μελλοντικά της στάθμης των θαλασσών ανά την υφήλιο εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την κατανόηση της σταθερότητας του στρώματος πάγου της Δυτικής Ανταρκτικής.

Λόγος για τον οποίο, όπως λένε οι ειδικοί, τα υπολογιστικά μοντέλα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την περίπλοκη αμφίδρομη σχέση μεταξύ των υποπαγετικών ηφαιστείων και της τήξης του στρώματος πάγου.

Η ομάδα των ερευνητών σημειώνει ότι οι εκρήξεις των υποπαγετικών ηφαιστείων μπορεί να μην είναι άμεσα παρατηρήσιμες στην επιφάνεια του παγοκαλύμματος, αλλά οι συνέπειές τους θα είναι προφανής.

Η θερμότητα που απελευθερώνεται από αυτές τις ηφαιστειακές εκρήξεις μπορεί να λιώσει από κάτω τον πάγο και να αποδυναμώσει εκ των έσω το παγοκάλυμμα.

Αυτή η εσωτερική τήξη μειώνει περαιτέρω την πίεση στα υποκείμενα ηφαίστεια. Αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει έναν αυτοτροφοδοτούμενο κύκλο όπου το λιώσιμο των πάγων οδηγεί σε περισσότερες ηφαιστειακές εκρήξεις και εκείνες με τη σειρά να προκαλούν περαιτέρω τήξη των πάγων.

«Αυτά τα ευρήματα παρέχουν θεμελιώδεις γνώσεις για τις πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις ηφαιστείων -πάγου στη Δυτική Ανταρκτική και σε άλλες υποπαγετικές ηφαιστειακές ζώνες», σημειώνουν οι ερευνητές.