Οι Γαλάζιες Σημαίες, τα μυστικά και η σημασία της απόκτησής τους
Αρκετές παραλίες στην Ελλάδα λαμβάνουν κάθε χρόνο την διεθνή αναγνώριση της Γαλάζιας Σημαίας. Ένα σημάδι καθαρών και κρυστάλλινων νερών. Ωστόσο, κάποιες παραλίες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού χάνουν αυτή την αναγνώριση. Για να δούμε τι ακριβώς σημαίνει αυτή η επιβράβευση μιας ακτής με Γαλάζια Σημαία μιλήσαμε με την Περιβαλλοντολόγο - Ωκεανογράφο Δαρεία Νεφέλη Βουρδουμπά, η οποία συντονίζει το Πρόγραμμα «Γαλάζια Σημαία» για την Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης.
Η Ελλάδα για άλλη μια χρονιά βρέθηκε στη 2η θέση ανάμεσα σε 52 χώρες για τις καθαρές ακτές της. Στη συνέχεια, ωστόσο, αποσύρθηκαν οι Γαλάζιες Σημαίεςαπό 28 ακτές γιατί δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις. Στην πράξη τι σημαίνει αυτό;
Οι βραβευμένες ακτές που ανακοινώνονται τον Μάιο αφορούν την οργάνωση που είχαν οι ακτές την προηγούμενη χρονιά. Στη συνέχεια οι διαχειριστές καλούνται να οργανώσουν και πάλι τις ακτές τους προκειμένου να παραλάβουν τη Γαλάζια Σημαία και φυσικά ελέγχονται τακτικά από εθελοντές/αξιολογητές της ΕΕΠΦ για τη συμμόρφωση των ακτών με τα κριτήρια. Αν μια βραβευμένη με Γαλάζια Σημαία ακτή δεν συμμορφώνεται με τα κριτήρια του προγράμματος, η σημαία ενδέχεται να αποσυρθεί μόνιμα ή προσωρινά. Στην περίπτωση που υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις, αποσύρονται από το Πρόγραμμα και υποστέλλεται η Γαλάζια Σημαία. Για τον λόγο αυτό, χάθηκε φέτος η βράβευση σε 28 από τις 625 συνολικά βραβευμένες για το 2024 ακτές. Όσες αποσύρθηκαν στην αρχή της κολυμβητικής περιόδου (Ιούλιος), εφόσον διόρθωσαν τις όποιες ελλείψεις, έχουν τη δυνατότητα να επανυποβάλουν αίτηση για το 2025, ενώ αυτές που αποσύρθηκαν τον Σεπτέμβρη δυστυχώς δεν έχουν το δικαίωμα υποβολής για το 2025.
Οι παραλίες με τις Γαλάζιες Σημαίες προσελκύουν περισσότερο κόσμο. Αυτό σημαίνει μεγαλύτερη επιβάρυνση με αποτέλεσμα στο τέλος οι παραλίες να μην είναι και τόσο καθαρές. Αναρωτιέμαι, λοιπόν, μήπως με αυτούς τους χαρακτηρισμούς των ακτών πετυχαίνουμε μεν, μεγαλύτερη τουριστική ανάπτυξη των περιοχών, αλλά παράλληλα ξεφεύγουμε από τις αρχές της βιωσιμότητας. Ποια είναι η γνώμη σας;
Η καθαριότητα της ακτής, όπως και η εξαιρετική ποιότητα των υδάτων, περιλαμβάνεται στα υποχρεωτικά κριτήρια του Προγράμματος. Εάν λοιπόν σε μια ακτή λόγω υπερεπισκεψιμότητας, ο διαχειριστής (είτε Δήμος είτε ιδιώτης) δεν μπορεί να διατηρήσει την ακτή καθαρή, τότε όπως προαναφέραμε, η ακτή θα χάσει τη βράβευση. Ο στόχος είναι να επιλέξει κάποιος ακτή με Γαλάζια Σημαία για τις υπηρεσίες που παρέχει. Συνήθως ο υπερτουρισμός δεν αφορά ακτές με οργάνωση αειφορικής διαχείρισης αλλά οργανωμένες που εξυπηρετούν τουριστικές προδιαγραφές, π.χ. ξαπλώστρες, beachbar, σπορ κ.α.. Αυτά τα χαρακτηριστικά δεν αφορούν τα κριτήρια της Γαλάζιας Σημαίας. Η Γαλάζια Σημαία σαφώς θα προσελκύσει κόσμο, αλλά κόσμο που επιλέγει συνειδητά μία ακτή, όχι με μόνο κριτήριο τα bar και τις ξαπλώστρες.
Βάσει της εμπειρίας σας θα ήθελα να σας ρωτήσω πώς μπορεί να διατηρηθεί η ισορροπία μεταξύ βιωσιμότητας και υπερεπισκεψιμότητας.
Η ισορροπία μεταξύ βιωσιμότητας και υπερεπισκεψιμότητας είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν δημοφιλείς τουριστικοί προορισμοί σήμερα. Για να εξασφαλιστεί η ισορροπία θα πρέπει να εφαρμοστεί μία στρατηγική συνεργασίας για την ορθή διαχείριση της περιοχής. Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής αειφόρου ανάπτυξης σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσει η συνεργασία των κρατικών φορέων με τους διαχειριστές των ακτών και την τοπική κοινωνία, ο συντονισμός των επιχειρήσεων στην ακτή και η εναρμόνιση της δραστηριότητας τους για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, αλλά και χάραξη πολιτικής από την αυτοδιοίκηση και τον τοπικό παράγοντα. Ο υπεύθυνος τουρισμός, η περιβαλλοντική εκπαίδευση και η αποφόρτιση των δημοφιλών προορισμών σε συνδυασμό με την επέκταση της τουριστικής περιόδου θα συνδράμουν στην ισορροπία μεταξύ βιωσιμότητας και υπερεπισκεψιμότητας σε έναν τόπο.
Στα κριτήρια για να λάβει μια παραλία Γαλάζια Σημαία μπαίνουν άλλες παράμετροι βιωσιμότητας, όπως για παράδειγμα φιλική προς το περιβάλλον διαμονή ή πώς οι λουόμενοι να φροντίζουν για τη μείωση του αποτυπώματός τους;
Στα κριτήρια για τη βράβευση μιας ακτής περιλαμβάνονται αρκετές παράμετροι που αφορούν τη βιωσιμότητα και την προστασία του περιβάλλοντος. Οι βραβευμένες ακτές με Γαλάζια Σημαία προσφέρουν πληροφορίες που ενθαρρύνουν την ευαισθητοποίηση των λουομένων για την προστασία του περιβάλλοντος με εργαλείο την περιβαλλοντική εκπαίδευση. Ο Πίνακας Ανακοινώσεων ενημερώνει και παρακινεί τους επισκέπτες για την μείωση του οικολογικού αποτυπώματος και οι διαχειριστές οφείλουν να πραγματοποιούν κάθε χρόνο περιβαλλοντικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες.
Επίσης κατά την παραμονή των επισκεπτών στην ακτή και με τη χρήση των υπηρεσιών της, γίνεται η προσπάθεια να εξοικειωθούν και να έχουν πρόσβαση στη διαδικασία της ανακύκλωσης και τη σημασία της επαναχρησιμοποίησης αλλά και της φιλικής συνύπαρξης με το περιβάλλον με τη λιγότερο δυνατή επιβάρυνση του. Ιδανικά μηδενική. Επιπλέον προτείνεται, οι διαχειριστές σε ακτές με ευαίσθητο φυσικό περιβάλλον όπως για παράδειγμα περιοχές Natura 2000, περιοχές ωοτοκίας Carettacaretta, κρινάκι της θάλασσας κ.α. να τοποθετούν ενημερωτικό υλικό για τους επισκέπτες στον Πίνακα και ταυτόχρονα να βοηθούν τους επισκέπτες να προσαρμόσουν την συμπεριφορά τους σε αυτές τις περιοχές με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Τέλος, γίνονται συστάσεις και προτείνονται βιώσιμοι τρόποι μεταφοράς και περιλαμβάνεται στο πλαίσιο του Προγράμματος η ενημέρωση του κοινού και για άλλα προγράμματα αειφορικής διαχείρισης στον τουριστικό τομέα, όπως το GreenKey που αφορά τουριστικές επιχειρήσεις που επιλέγουν να μειώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα εφαρμόζοντας ανάλογα κριτήρια.
Η Βόρεια Θάλασσα έχει αναδειχθεί σε hotspot πράσινης καινοτομίας και σε παγκόσμιο πρότυπο απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές χάρη σε μια σειρά από ποικίλα έργα καθαρής ενέργειας.
Η επιτυχία δεν θα έρθει γρήγορα ούτε θα είναι συνολική, επομένως τα εναλλακτικά καύσιμα, ο εξηλεκτρισμός και η δέσμευση άνθρακα είναι αναγκαία για την ολοκλήρωση της από-ανθρακοποίησης.
11°
