Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ, αλλά πρέπει να πειστούν και όσοι (κάνουν ότι) δεν καταλαβαίνουν
Κάθε φορά που γράφεται ένα κείμενο για την κλιματική αλλαγή, την περιβαλλοντική κρίση, τα πλέον πύρινα καλοκαίρια μας και τις εφιαλτικές κακοκαιρίες που όλο και πιο συχνά πλέον ξεκινούν από το φθινόπωρο, όλο και κάποιος θα δυσφορήσει. Όλο και κάποιος θα σου πει ότι είσαι υπερβολικός και φέρνεις την καταστροφή. Και τα μηνύματα όσων πιστεύουν ότι δεν έχει καμιά ευθύνη ο άνθρωπος για όσα ζούμε πυκνώνουν. Ενώ οι θερμοκρασίες σημειώνουν ρεκόρ μήνα με το μήνα και οι θάλασσες βράζουν, πολλοί από αυτούς τους σχολιαστές πιστεύουν ότι οι «φιλελεύθερες» ή τεχνοκρατικές ελίτ / το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ / η Μπίλντερμπεργκ κάνουν χρήση fake εκστρατειών για το κλίμα, προκειμένου να επιβάλλουν ολοκληρωτικούς ελέγχους που στόχο έχουν να στραγγαλίσουν τις ανθρώπινες ελευθερίες.
Σχεδόν αναπόφευκτα, αυτοί οι αναγνώστες αναφέρονται στο έργο ενός μικρού αριθμού επιστημόνων και ακαδημαϊκών που αντιτίθενται στην απλή λογική. Αυτοί οι επικριτές είτε αμφισβητούν την ιδέα ότι το βιομηχανικό CO2 προκαλεί αύξηση της θερμοκρασίας, είτε υποστηρίζουν ότι η αύξηση της θερμοκρασίας δεν είναι τόσο μεγάλο πρόβλημα. Σε κάθε περίπτωση, πιστεύουν ότι η κλιματική αλλαγή δεν είναι ένα κρίσιμα σημαντικό ζήτημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα, με τεράστιες συνέπειες, εις βάρος του καπιταλισμού και της αύξησης του ΑΕΠ.
Πώς απαντάει, λοιπόν, κάποιος σε όλους αυτούς τους αρνητές του αυταπόδεικτου; Ας επιχειρήσουμε μερικές απαντήσεις που αποστομώνουν αυτές τις θεωρίες συνωμοσίας (σχετικά εύκολα).
Κάθε ώρα διοχετεύουμε στην ατμόσφαιρα πάνω από 1 εκατομμύριο τόνους CO2, δηλαδή πάνω από 36 δισεκατομμύρια τόνους ετησίως. Η τροπόσφαιρα - το χαμηλότερο στρώμα της ατμόσφαιρας - εκτείνεται 6-12 μίλια πάνω από το επίπεδο της θάλασσας. Μπορούμε να μετρήσουμε τις συγκεντρώσεις του CO2 και άλλων αερίων του θερμοκηπίου και να τις συγκρίνουμε με προηγούμενες εποχές μέσω δειγμάτων πυρήνων πάγου και άλλων παρόμοιων.
Η συντριπτική υπεροχή των στοιχείων υποδηλώνει ότι πρέπει να αναλάβουμε ριζική δράση τώρα, καθώς ήδη κινδυνεύουμε με πολιτισμική κατάρρευση ή εξαφάνιση.
Ας εξετάσουμε τώρα τις πιο δημοφιλείς θεωρίες μεταξύ των επιφανών αρνητών του κλίματος και ας διερευνήσουμε τις διαψεύσεις των ιδεών τους.
Μια φορά κι έναν καιρό, ο Πάτρικ Μουρ ήταν συνιδρυτής της Greenpeace. Αργότερα, έγινε μια αμφιλεγόμενη φυσιογνωμία στη συζήτηση για την κλιματική αλλαγή. Ο Moore ηγήθηκε των πρώτων εκστρατειών της Greenpeace κατά των πυρηνικών δοκιμών και της φαλαινοθηρίας. Ωστόσο, στα μέσα της δεκαετίας του 1980, οι απόψεις του Moore είχαν αλλάξει, αποκλίνοντας από τη γραμμή της Greenpeace. Αφού αποχώρησε από την οργάνωση το 1986, άρχισε να επικρίνει το περιβαλλοντικό κίνημα για τις ριζοσπαστικές του απόψεις.
Η μεταστροφή του Moore στον σκεπτικισμό επικεντρώνεται στον ρόλο του CO2 στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Υποστηρίζει ότι το CO2 δεν είναι ρύπος αλλά ένα βασικό συστατικό της ζωής, ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη των φυτών - κανείς δεν διαφωνεί ότι είναι απαραίτητο για τη ζωή. Ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχει καμία οριστική επιστημονική απόδειξη που να συνδέει το CO2 με τις πρόσφατες τάσεις αύξησης της θερμοκρασίας: «Δεν υπάρχει καμία οριστική επιστημονική απόδειξη, μέσω παρατηρήσεων στον πραγματικό κόσμο, ότι το διοξείδιο του άνθρακα ευθύνεται για οποιαδήποτε από τις μικρές θερμάνσεις του παγκόσμιου κλίματος που σημειώθηκαν τα τελευταία 300 χρόνια». Οι συνεχιζόμενες κλιματικές αλλαγές είναι μέρος της φυσικής μεταβλητότητας, πιστεύει, και όχι προκαλούμενες από ανθρώπινες δραστηριότητες.
Οι απόψεις του μπορεί να επηρεάζονται από τους δεσμούς του με τη βιομηχανία. Ο Moore διευθύνει την Greenspirit Strategies, μια εταιρεία συμβούλων που συνεργάζεται με τις βιομηχανίες πυρηνικής ενέργειας, υλοτομίας και βιοτεχνολογίας.
Οι οικονομικοί δεσμοί του με αυτές τις βιομηχανίες είναι προβληματικοί, καθώς ο σκεπτικισμός του μπορεί να έχει οικονομικά κίνητρα (είδαμε μια παρόμοια τάση με τον Stuart Brand, ο οποίος από τον κατάλογο Whole Earth Catalog προχώρησε στην προώθηση των μεγαλουπόλεων και της βιοτεχνολογίας). Η ευρύτερη επιστημονική κοινότητα απορρίπτει την πεποίθηση του Moore ότι το CO2 δεν είναι ρύπος και ότι οι σημερινές κλιματικές αλλαγές είναι αποτέλεσμα φυσικής μεταβλητότητας.
Ο Χάπερ υποστηρίζει ότι η σημερινή εστίαση στη μείωση των εκπομπών CO2 είναι άστοχη, καθώς τα ιστορικά δεδομένα, κατά την άποψή του, δεν δείχνουν ισχυρή συσχέτιση μεταξύ των επιπέδων CO2 και των παγκόσμιων θερμοκρασιών: «Ο ρόλος του CO2 στην κλιματική αλλαγή είναι υπερβολικός. Το κλιματικό σύστημα είναι πολύ λιγότερο ευαίσθητο στο CO2 από ό,τι προβλέπουν τα κλιματικά μοντέλα».
Η καθηγήτρια του Χάρβαρντ Naomi Oreskes είναι μία από τις επικρίτριες των δημιουργικών ερμηνειών του Happer για τα κλιματικά δεδομένα: «Οι ισχυρισμοί του Happer είναι παραπλανητικοί. Ενώ το CO2 είναι απαραίτητο για τη ζωή των φυτών, η ταχεία αύξηση του ατμοσφαιρικού CO2 λόγω των ανθρώπινων δραστηριοτήτων προκαλεί σημαντικές και επιβλαβείς αλλαγές στο κλίμα μας. Τα οφέλη που επικαλείται υπερκαλύπτονται από τις αρνητικές επιπτώσεις στα οικοσυστήματα και τις ανθρώπινες κοινωνίες». Βλέπουμε ήδη πολλές χώρες να προβλέπουν σημαντικά μειωμένες σοδειές λόγω των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
Ο Τζέιμς Χάνσεν, πρώην υπάλληλος της NASA και κορυφαίος εκπρόσωπος της κλιματικής επιστήμης, αντικρούει επίσης τα επιχειρήματα του Χάπερ: «Οι ισχυρισμοί του Happer αγνοούν τα συντριπτικά δεδομένα που δείχνουν ότι τα αυξανόμενα επίπεδα CO2 οδηγούν σε σημαντικές και επικίνδυνες αλλαγές στο κλίμα μας».
Σύμφωνα με τον κλιματικό επιστήμονα της NASA Gavin Schmidt: «Η προσήλωση του Happer στα ιστορικά δεδομένα CO2 και θερμοκρασίας αγνοεί την καλά τεκμηριωμένη υστέρηση μεταξύ της αύξησης του CO2 και της αύξησης της θερμοκρασίας. Οι σημερινές ραγδαίες αυξήσεις του CO2 οδηγούν σε πρωτοφανείς αλλαγές στο κλίμα μας, οι οποίες δεν εξηγούνται μόνο από τη φυσική μεταβλητότητα».
Ο Kerry Emanuel, καθηγητής ατμοσφαιρικής επιστήμης στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης, αμφισβητεί την προοπτική του Happer σχετικά με τις οικονομικές επιπτώσεις των κλιματικών πολιτικών: «Τα επιχειρήματα του Happer κατά της μείωσης των εκπομπών CO2 δεν λαμβάνουν υπόψη το μακροπρόθεσμο οικονομικό κόστος της αδράνειας. Οι ζημιές που θα προκληθούν από την ανεξέλεγκτη κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένων των πιο σοβαρών καταιγίδων, των ξηρασιών και των επιπτώσεων στη γεωργία, θα είναι πολύ πιο δαπανηρές από την επένδυση στον μετριασμό και την προσαρμογή τώρα».
Ο Willie Soon, αστροφυσικός, ο οποίος προηγουμένως συνεργαζόταν με το Κέντρο Αστροφυσικής Harvard-Smithsonian, υποστηρίζει ότι η ηλιακή δραστηριότητα, και όχι οι ανθρωπογενείς εκπομπές CO2, είναι ο κύριος παράγοντας των πρόσφατων κλιματικών αλλαγών. Υποστηρίζει ότι οι διακυμάνσεις της ηλιακής ακτινοβολίας και της κοσμικής ακτινοβολίας έχουν σημαντικότερο αντίκτυπο στο κλίμα της Γης από ό,τι οι συγκεντρώσεις των αερίων του θερμοκηπίου.
Οι θεωρίες του Soon έχουν αντιμετωπίσει σκληρή κριτική από την επιστημονική κοινότητα. Ο Schmidt αντικρούει τους ισχυρισμούς του Soon τονίζοντας ότι, ενώ η ηλιακή δραστηριότητα έχει επηρεάσει το κλίμα στο παρελθόν, δεν μπορεί να εξηγήσει την ταχεία αύξηση της θερμοκρασίας των τελευταίων δεκαετιών: «Η συσχέτιση μεταξύ της ηλιακής δραστηριότητας και των κλιματικών αλλαγών ήταν σημαντική στο παρελθόν, αλλά η πρόσφατη τάση θέρμανσης δεν μπορεί να εξηγηθεί από την ηλιακή δραστηριότητα. Η παραγωγή του ήλιου ήταν σχετικά σταθερή τις τελευταίες δεκαετίες, ενώ οι παγκόσμιες θερμοκρασίες συνέχισαν να αυξάνονται».
Ο κλιματικός επιστήμονας Michael E. Mann αντικρούει επίσης τα επιχειρήματα του Soon, επισημαίνοντας ότι οι δορυφορικές μετρήσεις επιβεβαιώνουν ότι η ηλιακή ακτινοβολία δεν έχει ενταθεί, ενώ οι παγκόσμιες θερμοκρασίες έχουν εκτοξευθεί. «Τα στοιχεία δείχνουν σαφώς ότι η ηλιακή δραστηριότητα δεν έχει αυξηθεί τις τελευταίες δεκαετίες. Η άνοδος των παγκόσμιων θερμοκρασιών κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου οφείλεται κυρίως στην αύξηση των αερίων του θερμοκηπίου, ιδίως του CO2», υποστηρίζει ο Mann.
Η αξιοπιστία του Soon είναι αμφισβητήσιμη λόγω των οικονομικών δεσμών του με τη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων. Ο Soon λαμβάνει χρηματοδότηση από ενεργειακές εταιρείες όπως η ExxonMobil και η Southern Company. Ο John Cook, ιδρυτής του Skeptical Science, γράφει: «Το έργο του Soon έχει επανειλημμένα καταρριφθεί από την επιστημονική κοινότητα. Οι ισχυρισμοί του σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα και την ευαισθησία του κλίματος δεν έχουν αντέξει σε αυστηρό έλεγχο και η θέση του δεν υποστηρίζεται από την ευρύτερη επιστημονική κοινότητα».Ε
#3 Εντάξει, η υπερθέρμανση είναι κάτι συμβαίνει - αλλά μην ανησυχείτε γι' αυτό
Ο Steven Hayward, συντηρητικός συγγραφέας και μελετητής, είναι ένας εξέχων διαφωνούντας στις συζητήσεις για την κλιματική αλλαγή. Ασκεί κριτική στις επείγουσες αλλαγές πολιτικής που υποστηρίζονται από την κυρίαρχη περιβαλλοντική επιστήμη. Συνεργαζόμενος με το American Enterprise Institute και το Pacific Research Institute, ο Hayward εστιάζει στις αβεβαιότητες της κλιματικής επιστήμης, ενώ αμφισβητεί την οικονομική λογική πίσω από τις επιθετικές κλιματικές πολιτικές.
Η κεντρική θέση του Hayward είναι ότι, ενώ η κλιματική αλλαγή συμβαίνει, η επιστημονική συναίνεση υπερεκτιμά τη σοβαρότητα και τον επείγοντα χαρακτήρα της. Υποστηρίζει ότι το οικονομικό κόστος των πολιτικών που αποσκοπούν στη δραστική μείωση των εκπομπών CO2 είναι πολύ υψηλό και δεν δικαιολογείται από τα οφέλη. «Οι αβεβαιότητες στην επιστήμη του κλίματος είναι αρκετά σημαντικές ώστε να δικαιολογούν μια πιο μετρημένη προσέγγιση της πολιτικής. Τα δραστικά μέτρα που προτείνονται από ορισμένους περιβαλλοντολόγους θα μπορούσαν να βλάψουν την οικονομική μεγέθυνση και ανάπτυξη χωρίς να αποφέρουν ανάλογα οφέλη». Προφανώς πιστεύει ότι τα οικονομικά μειονεκτήματα της δράσης για το κλίμα υπερτερούν των προβλεπόμενων επιπτώσεων της ίδιας της κλιματικής αλλαγής.
Οι περισσότεροι επιστήμονες του κλίματος θεωρούν ότι τα στοιχεία για την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή είναι σαφή και πειστικά - στην πραγματικότητα, μπορούμε να δούμε και να αισθανθούμε αυτές τις επιπτώσεις παντού γύρω μας. Αλλά οι διαφωνούντες συχνά υποστηρίζουν ότι το κόστος της αδράνειας υπερβαίνει κατά πολύ εκείνο των προληπτικών μέτρων. Ο Mann λέει: «Ενώ υπάρχουν αβεβαιότητες σε κάθε επιστημονικό πεδίο, οι βασικές αρχές της κλιματικής αλλαγής είναι καλά κατανοητές και υποστηρίζονται από ένα τεράστιο σώμα στοιχείων.
Η πραγματική αβεβαιότητα δεν είναι αν συμβαίνει η κλιματική αλλαγή, αλλά πόσο σοβαρές θα είναι οι επιπτώσεις της και πόσο γρήγορα θα συμβούν».
Ο Schmidt διαφωνεί επίσης ότι η αβεβαιότητα δικαιολογεί την αδράνεια:«Το να αγνοείς τους κινδύνους που συνδέονται με τα σενάρια υψηλού αντίκτυπου λόγω αβεβαιότητας είναι κάτι εξόχως επιστημονικά ανεύθυνο».
Τα οικονομικά επιχειρήματα κατά της δράσης για το κλίμα αντικρούονται με την επισήμανση των μακροπρόθεσμων οφελών που θα έχει, για παράδειγμα, η μείωση των ρύπων. Οι επενδύσεις στην πράσινη τεχνολογία και τις υποδομές τονώνουν την οικονομία, δημιουργούν θέσεις εργασίας και οδηγούν σε μακροπρόθεσμα οφέλη. Ο Nicholas Stern, πρόεδρος του Grantham Research Institute on Climate Change, σημειώνει:«Το κόστος της αδράνειας όσον αφορά την κλιματική αλλαγή υπερβαίνει κατά πολύ το κόστος της ανάληψης δράσης. Η λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής μέσω τεχνολογικών εξελίξεων και μέτρων πολιτικής μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικά οικονομικά οφέλη και να αποτρέψει σοβαρές οικονομικές ζημίες».
Ο Bjørn Lomborg είναι Δανός πολιτικός επιστήμονας, οικονομολόγος και συγγραφέας, γνωστός για τις αμφιλεγόμενες απόψεις του σχετικά με την κλιματική αλλαγή και την περιβαλλοντική πολιτική, με απόψεις παρόμοιες με αυτές του Hayward. Έγινε γνωστός με το βιβλίο του The Skeptical Environmentalist, όπου υποστήριξε ότι πολλές περιβαλλοντικές ανησυχίες, συμπεριλαμβανομένης της κλιματικής αλλαγής, είναι υπερβολικές.
Ο Bjørn Lomborg είναι Δανός πολιτικός επιστήμονας, οικονομολόγος και συγγραφέας, γνωστός για τις αμφιλεγόμενες απόψεις του σχετικά με την κλιματική αλλαγή και την περιβαλλοντική πολιτική, με απόψεις παρόμοιες με αυτές του Hayward. Έγινε γνωστός με το βιβλίο του The Skeptical Environmentalist, όπου υποστήριξε ότι πολλές περιβαλλοντικές ανησυχίες, συμπεριλαμβανομένης της κλιματικής αλλαγής, είναι υπερβολικές. Ο Lomborg υποστηρίζει ότι το να επικεντρωθούμε στην άμεση και δραστική μείωση των εκπομπών CO2 είναι οικονομικά αναποτελεσματική. Δίνει προτεραιότητα στην προσαρμογή, την τεχνολογική καινοτομία και τις στοχευμένες παρεμβάσεις: «Πρέπει να απομακρυνθούμε από τις αντιδράσεις πανικού και να επικεντρωθούμε σε έξυπνες, οικονομικά αποδοτικές λύσεις που αντιμετωπίζουν την κλιματική αλλαγή χωρίς να θυσιάζουν την οικονομική μεγέθυνση και ανάπτυξη». Η Oreskes αμφισβητεί τις οικονομικές εκτιμήσεις του Lomborg. Επισημαίνει ότι οι αναλύσεις κόστους-οφέλους του Lomborg βασίζονται συχνά σε υποθέσεις που υποβαθμίζουν το ενδεχόμενο καταστροφικών κλιματικών επιπτώσεων, ενώ αγνοούν τις ηθικές και δεοντολογικές διαστάσεις της κλιματικής αλλαγής. «Οι αναλύσεις του Lomborg είναι θεμελιωδώς ελαττωματικές, διότι δεν λαμβάνουν υπόψη τις μη γραμμικές και δυνητικά μη αναστρέψιμες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Εστιάζοντας στενά σε οικονομικές μετρήσεις, παραβλέπει το ευρύτερο κοινωνικό και περιβαλλοντικό κόστος», εξηγεί η Oreskes.
#4 Τι μπορεί να κάνει η τεχνολογική πρόοδος για όλο αυτό το χάλι;
Ο Michael Shellenberger είναι συγγραφέας περιβαλλοντικής πολιτικής και ιδρυτής της Environmental Progress, μιας οργάνωσης που υπερασπίζεται την πυρηνική ενέργεια και τις ρεαλιστικές περιβαλλοντικές λύσεις. Φίλος του Peter Thiel, ο Shellenberger δεν αρνείται την ύπαρξη της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής, αλλά υποστηρίζει ότι το περιβαλλοντικό κίνημα υπερβάλλει ως προς τον επείγοντα χαρακτήρα και τη σοβαρότητα της κλιματικής κρίσης. Ο Shellenberger πιστεύει ότι η πρόοδος της τεχνολογίας, ιδίως της πυρηνικής ενέργειας, μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα κλιματικά ζητήματα χωρίς να απαιτούνται δραστικές κοινωνικές αλλαγές: «Δεν βρισκόμαστε σε κλιματική αποκάλυψη. Η ανθρώπινη εφευρετικότητα και η τεχνολογική πρόοδος αρκούν για να διαχειριστούμε τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και να συνεχίσουμε να βελτιώνουμε την ανθρώπινη ευημερία». Προτείνει να επικεντρωθούμε στην προσαρμογή και την οικονομική ανάπτυξη ως πιο πρακτικές και ωφέλιμες από τον επιθετικό μετριασμό.
Οι περισσότεροι επιστήμονες του κλίματος διαφωνούν, υποστηρίζοντας ότι χρειαζόμαστε επείγουσα, άμεση δράση για να μειώσουμε το ενδεχόμενο σοβαρής και μη αναστρέψιμης βλάβης. Σύμφωνα με τον Mann: «Τα επιχειρήματα του Shellenberger υποβαθμίζουν τη σοβαρότητα των κλιματικών επιπτώσεων και παραποιούν την επιστημονική συναίνεση. Η στάση του προωθεί τον εφησυχασμό σε μια εποχή που απαιτείται επείγουσα δράση για να αποφευχθούν οι σοβαρότερες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής».
Τα οικονομικά επιχειρήματα που προβάλλει ο Shellenberger αντικρούονται από πολυάριθμες μελέτες που υπογραμμίζουν τα οφέλη της δράσης για το κλίμα, η οποία θα καθαρίσει το περιβάλλον και θα δημιουργήσει εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Οι περισσότεροι επιστήμονες και οικονομολόγοι συμφωνούν ότι χρειαζόμαστε άμεση, εντατική δράση για τον δραστικό έλεγχο των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Τονίζουν ότι τα μακροπρόθεσμα οφέλη αυτών των δράσεων δικαιολογούν το κόστος τους.
Η Βόρεια Θάλασσα έχει αναδειχθεί σε hotspot πράσινης καινοτομίας και σε παγκόσμιο πρότυπο απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές χάρη σε μια σειρά από ποικίλα έργα καθαρής ενέργειας.
18°
