Περιβαλλον

Ημερίδα του Clima21 για την «πράσινη» μετάβαση

«Οι ΑΠΕ και στο βάθος η πυρηνική ενέργεια – Στρατηγικές της “πράσινης” μετάβασης»

clima21 team
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Ημερίδα του Clima21 με θέμα «Οι ΑΠΕ και στο βάθος η πυρηνική ενέργεια – Στρατηγικές της “πράσινης” μετάβασης» τη Δευτέρα 20 Μαΐου

Το Clima21, σε συνεργασία με το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, διοργανώνει ημερίδα με θέμα «Οι ΑΠΕ και στο βάθος η πυρηνική ενέργεια – Στρατηγικές της “πράσινης” μετάβασης» τη Δευτέρα 20 Μαΐου στην Αίθουσα Σεμιναρίων του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.

Οι εισηγήσεις θα αναρτηθούν στο site www.clima21.gr και θα υπάρξει ζωντανή μετάδοση (live streaming). Δείτε εδώ το Πρόγραμμα. Και δηλώστε συμμετοχή στο contact@clima21.gr.

Σημειώσεις για το Θεματικό Πλαίσιο

Πριν από την ουκρανική κρίση, η ΕΕ εξέταζε τρεις εκδοχές:

  1. Σταδιακή απομάκρυνση από το ορυκτό φυσικό αέριο, με μερική συνέχιση των επενδύσεων σε υποδομές, παράλληλα με τις νέες προτεραιότητες μετάβασης σε μηδενικό ισοζύγιο άνθρακα
  2. Δραστική μείωση της χρηματοδότησης νέων επενδύσεων για ορυκτό αέριο (αγωγοί, υγροποίηση κ.λπ.) και στροφή προς τις υποδομές παραγωγής και διανομής ανανεώσιμου αερίου (βιοαέριο από ζύμωση αποβλήτων ή συνθετικό αέριο ή υδρογόνο παραγόμενο με ηλεκτρισμό από ΑΠΕ) που θα αξιοποιούν τα υφιστάμενα δίκτυα
  3. Παύση της χρηματοδότησης κάθε επένδυσης σε αέριο και εστίαση στον πλήρη εξηλεκτρισμό στα κτήρια, τις μεταφορές και τη βιομηχανία, με ταχύτερη ανάπτυξη των ΑΠΕ (και της πυρηνικής ενέργειας), καθώς και των ηλεκτρικών έξυπνων δικτύων.

Επισημαίνεται ότι, σε κάθε περίπτωση, η μετάβαση είναι δεδομένη. Οι διαφορές αφορούν κυρίως την ταχύτητα της απομάκρυνσης από όλα τα ορυκτά καύσιμα και την επιλογή μεταξύ μελλοντικών φορέων αερίου ή ηλεκτρισμού.

Μετά την εισβολή στην Ουκρανία, η προοπτική μετάβασης επιταχύνεται, λόγω ανάγκης απεξάρτησης από τη Ρωσία. Τα παραπάνω διλήμματα τώρα εντείνονται, ενώ έρχεται να προστεθεί (στη συζήτηση) ένα ποσοστό πυρηνικής ενέργειας που θα συμπληρώνει τις ΑΠΕ.

Από την άλλη μεριά, περιβαλλοντικές οργανώσεις, όπως η Greenpeace, ασκούν έντονη κριτική στις διαφαινόμενες διατυπώσεις για τις προτεραιότητες της ΕΕ ενόψει των Ευρωεκλογών. Σημειωτέον ότι οι αρχηγοί κρατών, οι οποίοι συναντήθηκαν στις Βρυξέλλες στις 15 Απριλίου 2024, θα συνεχίσουν τις διαβουλεύσεις μέχρι και τον Ιούνιο, οπότε οι προς το παρόν προτάσεις του προέδρου Σαρλ Μισέλ πρέπει να θεωρούνται προσωρινές. Παρά ταύτα, η ατμόσφαιρα που διαμορφώνεται φαίνεται να βάζει αυτή τη στιγμή σε προτεραιότητα τα θέματα της ασφάλειας (αμυντικής, διατροφικής, κοινωνικής…) έναντι άλλων επίσης κρίσιμων ζητημάτων, όπως η Κλιματική Κρίση και το Περιβάλλον. 

Φυσικά το θέμα των εξοπλισμών και της ενίσχυσης της Ευρωπαϊκής άμυνας είναι το τελευταίο διάστημα ιδιαίτερα κρίσιμο, όπως επίσης και το θέμα της βοήθειας προς την Ουκρανία η οποία δεν φαίνεται ικανή (χωρίς την ξένη υποστήριξη) να κερδίσει τον πόλεμο ή/και να τον παρατείνει μέχρι μια πιθανή συμφωνία. Η κατάληξη αυτού του πολέμου, πέραν της προσάρτησης εδαφών από την Ρωσία, θέτει πράγματι ένα συμβολικό και πρακτικό ερώτημα για το μέλλον της Ευρώπης. Άρα, τα όσα συμφωνηθούν θα περιέχουν μηνύματα με πολλούς αποδέκτες, συμπεριλαμβανομένων και των λαϊκιστικών κομμάτων.

Στο δύσκολο αυτό τοπίο, να μην ξεχνάμε και πολιτικούς με επιρροή όπως η Μαρίν Λεπέν, που δηλώνει αντίθετη στις ΑΠΕ, και ο φιλελεύθερος Μακρόν, ο οποίος ηγείται του λόμπυ της πυρηνικής ενέργειας. Απ’ όσο φάνηκε και στο COP29 στο Ντουμπάϊ, το λόμπυ αυτό είναι τόσο ισχυρό που κατάφερε να πείσει την ΕΕ να υιοθετήσει την άποψη της Γαλλίας για «καθαρή πυρηνική ενέργεια», η οποία μάλιστα μπορεί να είναι σοβαρός εταίρος στην Πράσινη Μετάβαση και στη μάχη για την Κλιματική Αλλαγή. 

Ένα καινούργιο επιχείρημα – και στις ανακοινώσεις της ίδιας της Επιτροπής – είναι ότι πέραν των κλασσικών πυρηνικών μονάδων με «βαρύ ύδωρ» που έχουν ήδη κατασκευασθεί ή βρίσκονται στο στάδιο της κατασκευής, αναδύεται και η νέα γενιά των αρθρωτών αντιδραστήρων (modular) με νέα συστήματα (παθητικής) ασφάλειας και μεγάλη γκάμα μεγεθών στα μέτρα των ποικίλων καταναλωτών – κυρίως βέβαια της βιομηχανίας. Ως προς αυτά, η Ευρώπη είναι διχασμένη και τα οικολογικά κινήματα εν αναμονή.

Για την Ελλάδα, η οποία στήριξε την ενεργειακή μετάβαση εν πολλοίς στο φυσικό αέριο, τα πράγματα είναι εξίσου δύσκολα. Όπως φάνηκε και με την απολιγνιτοποίηση, οι χρόνοι για τις μεγάλες αλλαγές είναι ιδιαίτερα μακρείς.

Εκτός όμως από τα τεχνικά και χρηματοδοτικά προβλήματα, θα πρέπει να αντιμετωπισθούν και οι εκάστοτε κοινωνικές αντιδράσεις (ουσιαστικές και προσχηματικές). Τα θαλάσσια αιολικά πάρκα, που φαίνεται να αποτελούν μια σοβαρή εναλλακτική λύση για τη χώρα μας, θα χρειαστούν επί πλέον χρόνο, γιατί σίγουρα θα προκύψουν καθυστερήσεις με την εφοδιαστική αλυσίδα. Τα εξειδικευμένα πλωτά μέσα δεν επαρκούν διεθνώς, και οι χρόνοι αναμονής είναι μεγάλοι. Η δημιουργία «εθνικής» τεχνολογικής υποστηρικτικής βιομηχανίας είναι μεν εφικτή, αλλά και απροσδιόριστη.

Στην δύσκολη εξίσωση υπάρχουν κι άλλοι βέβαια άγνωστοι παράγοντες: το υδρογόνο, ο εξηλεκτρισμός του στόλου των αυτοκινήτων και η (επικείμενη) αλλαγή καυσίμων στη ναυτιλία.

Δείτε περισσότερα άρθρα σχετικά με την κλιματική αλλαγή στο www.clima21.gr