«Γιατί η Αθήνα έγινε πορτοκαλί;» - Ο Δρ. Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος απαντά στην ATHENS VOICE

Τον γύρο του κόσμου έκαναν οι εντυπωσιακές εικόνες της Αθήνας που «ντύθηκε» στα πορτοκαλί λόγω της μεγάλης συγκέντρωσης αφρικανικής σκόνης στη χώρα μας.

Η ATHENS VOICE επικοινώνησε με τον διευθυντή ερευνών στο Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Δρ. Κωνσταντίνο Λαγουβάρδο, ο οποίος μας εξήγησε τους λόγους πίσω από την τόσο υψηλή συγκέντρωση αφρικανικής σκόνης και τον απόκοσμο χρωματισμό που πήρε ο ουρανός, ενώ απάντησε και για την πιθανότητα έξαρσης τέτοιων φαινομένων στο μέλλον.

Κάνοντας ένα πρώτο σχόλιο, ο κ. Λαγουβάρδος επισήμανε πως «πρόκειται σίγουρα για ένα άκρως εντυπωσιακό φαινόμενο. Έχουμε πολύ μεγάλες συγκεντρώσεις συχνά στην χώρα μας απλά η συγκεκριμένη περίπτωση συνέπεσε χρονικά και με την Δύση του Ηλίου και τα χρώματα που δημιουργήθηκαν ήταν εντυπωσιακά. Δεν είναι κάτι επικίνδυνο με εξαίρεση φυσικά τους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν αναπνευστικά προβλήματα που χρειάζεται να το προσέξουν ιδιαίτερα».

Σχετικά με το πόσο πρωτοφανής ήταν η συγκέντρωση, υπογράμμισε πως «είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται σταθερά τους μήνες της Άνοιξης. Από τον Μάρτιο ως τον Μάιο παρατηρείται πάντα μεγάλη συγκέντρωση σκόνης καθώς υπάρχει μεγάλη μεταφορά άμμου από τις αφρικανικές χώρες. Είναι κάτι το οποίο γνωρίζαμε, όπως γνωρίζαμε και την έντασή του από τα μαθηματικά μοντέλα που ακολουθούμε. Να σημειωθεί πως δεν ήταν το πιο μεγάλο και έντονο επεισόδιο που έχουμε δει στην χώρα μας. Από τέτοια φαινόμενα πλήττεται πιο συχνά η Κρήτη, φυσικά, η οποία τον Μάρτιο του 2018 γνώρισε το πιο μεγάλο επεισόδιο της δεκαετίας με συγκέντρωση 3.000μg/m3, το "Minoan Red". Χθες, στο Ρέθυμνο για παράδειγμα ξεκίνησε στα 700μg/m3. Παρέμεινε για αρκετές ώρες σε υψηλά επίπεδα, έπεσε ακολούθως στα 400 και τις βραδινές ώρες μέχρι το πρωί έπεσε στα 150. Όταν οι φυσιολογικές τιμές πρέπει να κυμαίνονται με όριο το 50, καταλαβαίνετε πως για περίπου 18 ώρες καταγράφηκαν τεράστιες συγκεντρώσεις. Παρόμοιο επεισόδιο είχαμε, να σας θυμίσω, τον Φεβρουάριο του 2015 στην Αττική».

Θέλοντας να εξηγήσει πού οφείλεται η μεγάλη συγκέντρωση σκόνης, ο κ. Λαγουβάρδος σημείωσε πως «για να καταλάβει και ο κόσμος, χρειάζεται η δράση δύο παραγόντων για να έχουμε αυτό το αποτέλεσμα. Πρωτίστως, να σηκωθεί η άμμος και δευτερευόντως να μεταφερθεί. Αλλιώς όποτε είχαμε νοτιάδες θα είχαμε σκόνη. Η μεταφορά της σκόνης τώρα είναι κάτι το οποίο καθορίζεται πάντα από τα κύματα αέρα. Ο τρόπος που θα μεταφερθεί και το σημείο που θα καταλήξει ποικίλλουν. Τις περισσότερες φορές δεν περνάει καν τη Μεσόγειο και καταλήγει στον Ατλαντικό. Άλλες φορές "σκορπίζεται", και ποσότητες φτάνουν στην Ιταλία, την Ελλάδα, την Ισπανία. Ο τρόπος μεταφοράς αυτή τη δεδομένη φορά ήταν τέτοιος που οδήγησε τόσο μεγάλη ποσότητα στην χώρα μας. Να εξηγήσουμε, ακόμα, πως όταν η σκόνη συγκεντρώνεται σε μεγάλες ποσότητες, τότε έχουμε είτε ξηρή εναπόθεση είτε υγρή εναπόθεση. Η ξηρή εναπόθεση είναι όταν η σκόνη "κάθεται" και την εντοπίζουμε σε επιφάνειες, όπως τα αυτοκίνητα. Η δε υγρή εναπόθεση μεταφράζεται στην κοινή λασποβροχή. Αυτή τη φορά είχαμε ξηρή εναπόθεση. Όταν είναι χαμηλή η συγκέντρωση σκόνης, τότε περιορίζεται σε ένα απλά πιο θολό τοπίο στην ατμόσφαιρα».

Σε ερώτηση σχετικά με το μέλλον και τυχόν επιστροφή ή και καθιέρωση τέτοιων περιστατικών, εξήγησε πως «δεν έχει παρατηρηθεί κάποια αύξηση στα συγκεκριμένα επεισόδια. Όπως προανέφερα, είναι περιστατικά τα οποία συμβαίνουν σταθερά σε ετήσιο βαθμό, κάνουν την εμφάνισή τους τους μήνες της άνοιξης και έχουν βάθος 5-6 ημερών».

Είναι η κλιματική αλλαγή υπεύθυνη για την συγκέντρωση σκόνης σε τέτοιο βαθμό; Ο κ. Λαγουβάρδος ξεκαθάρισε πως «η κλιματική αλλαγή δεν παίζει κάποιον ουσιαστικό ρόλο στο φαινόμενο αυτό. Μπορούμε να πούμε πως σε περίπτωση ήπιων χειμώνων, παρατηρούνται τέτοια φαινόμενα και νωρίτερα μέσα στη χρονιά. Ωστόσο, πρόκειται απλά για μία τάση, την οποία ακόμα ερευνούμε».

Ερωτηθείς, τέλος, για το ενδεχόμενο ερημοποίησης της Ελλάδας ο κ. Λαγουβάρδος απάντησε: «Όχι, όχι δεν τίθεται κάποιο τέτοιο θέμα. Είναι πολύ βαρύς ο χαρακτηρισμός για την χώρα μας. Θέλω να το υπογραμμίσω γιατί χρησιμοποιείται πολύ συχνά αυτός ο όρος. Πρόκειται για ένα πολύ μακρινό σενάριο».