Ντουμπάι - Καρδίτσα: Ένα φουγάρο δρόμος

Ο Sultan Al Jaber, CEO της Abu Dhabi National Oil Co, αυτή την περίοδο έκανε ένα διάλειμμα και ασχολείται με τη διπλωματία για το κλίμα με σκοπό να προεδρεύσει στην Παγκόσμια Διάσκεψη COP28 στο Ντουμπάι. Είναι ο άνθρωπος που ανακοίνωσε την παγκόσμια συμφωνία, η οποία περιλαμβάνει –πρώτη φορά στα χρονικά– αναφορά στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο καλώντας τις χώρες να απομακρύνουν γρήγορα τα ενεργειακά συστήματα από τα ορυκτά καύσιμα με δίκαιο και τακτικό τρόπο. Σύμφωνα με τη συμφωνία, οι χώρες καλούνται επίσης να συνεισφέρουν σε μια παγκόσμια προσπάθεια μετάβασης, αντί να υποχρεωθούν να κάνουν αυτή τη στροφή μόνες τους. 

Ο Sultan Al Jaber γνώριζε  πως το μπλοκ των πετρελαιοπαραγωγών χωρών είχε πλέον απομονωθεί. Έχοντας να επιλέξει ανάμεσα στην αποτυχία της παγκόσμιας διάσκεψης που διοργάνωσαν τα Εμιράτα και τον συμβιβασμό, που δείχνει σαφώς τον δρόμο του τέλους της χρήσης των ορυκτών καυσίμων, επέλεξε το δεύτερο. 

Στα Εμιράτα –εκεί που το τσιμέντο συναντά τη θάλασσα, η χλιδή στα ξενοδοχεία-ουρανοξύστες και οι «αθέατοι εργαζόμενοι» που δεν χρησιμοποιούν τα αστραφτερά μέσα μαζικής μεταφοράς αλλά μεταφέρονται με λευκά πούλμαν στα σημεία της δουλειάς, συνθέτουν την εικόνα μιας τεχνητής πραγματικότητας– οι άνθρωποι που κινούν τα νήματα έχουν πλέον πεισθεί πως η κλιματική κρίση σημαίνει, και για εκείνους, το τέλος της ζωής όπως την ξέρουν. 

Μετά το 2015 και τη Διάσκεψη του Παρισιού για το Κλίμα  που αποτελεί σημείο αναφοράς για την ανθρωπότητα, με το περίφημο όριο των 1,5^οC, η ΕΕ , στο Ντουμπάι, έδειξε τον δρόμο διά του παραδείγματος. Η συμφωνία περιλαμβάνει εκτός από την αναφορά για την απεξάρτηση από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο και τα εξής σημαντικά σημεία/προτεραιότητες με ευρωπαϊκή υπογραφή: 

• Τριπλασιασμό των εγκαταστάσεων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ως το 2030
• Διπλασιασμό του στόχου αύξησης της ενεργειακής αποτελεσματικότητας ως το 2030
• Χρηματοδότηση στο Ταμείο για Απώλειες και Καταστροφές που αντιμετωπίζουν οι ευάλωτες στην κλιματική κρίση χώρες. Η ΕΕ αν και εκπροσωπεί μόλις το 6,5% του παγκόσμιου πληθυσμού συμβάλλει ήδη με το 55% της χρηματοδότησης.
• Στενή παρακολούθηση για την υλοποίηση της Παγκόσμιας Δέσμευσης για τη μείωση του μεθανίου κατά 30% το 2030 με έτος αναφοράς το 2020.

Η πιο δύσκολη συνάντηση που είχαμε ως αντιπροσωπεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο πλαίσιο της COP28 στο Ντουμπάι, ήταν αυτή με τον εκπρόσωπο των Νησιών Μάρσαλ. Πρόκειται για μια μικρο-νησιωτική χώρα στον βορειοδυτικό Ειρηνικό. Μας είπε με πολύ απλά λόγια ότι το εγγόνι του δεν θα μπορεί να επισκεφθεί τον τόπο καταγωγής του πατέρα του, ένα μικρό νησί που ήδη κάλυψε ο ωκεανός, και οι κάτοικοί του μετακόμισαν ως κλιματικοί πρόσφυγες στην πρωτεύουσα της χώρας.

Αυτή την εβδομάδα που διαπραγματευόμαστε στο Ντουμπάι, ο πρωθυπουργός επισκέφθηκε την περιοχή της Καρδίτσας. Οι κάτοικοι της Μεταμόρφωσης ετοιμάζονται για μετεγκατάσταση. Ο τόπος τους πνίγηκε. Δεν έχουν άλλον δρόμο. Μπορεί να μην τολμάμε να τους ονομάσουμε «κλιματικούς πρόσφυγες», ωστόσο η μετεγκατάστασή τους έχει ακριβώς τα ίδια αίτια με αυτά που οδήγησαν τους ανθρώπους από τα νησιά Μάρσαλ να ξεριζωθούν από τον τόπο τους.

Οι ακτιβιστές υποστηρίζουν ότι είναι πια αργά, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι οι επιπτώσεις είναι τεράστιες σε παρόντα χρόνο και όχι στο κοντινό μέλλον. Η συμφωνία που κατέληξε η παγκόσμια κοινότητα στην COP28  έχει σημαντική οικονομική σημασία καθώς στέλνει σαφές μήνυμα στους επενδυτές να βάλουν τέλος στη χρηματοδότηση υποδομών ορυκτών καυσίμων και να στραφούν τώρα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ωστόσο η συμφωνία για να έχει σημασία ως ιστορικό βήμα και όχι ως ιστορικό κείμενο αναφοράς, χρειάζεται άμεση υλοποίηση από τα κράτη με: 

• Άμεσο καθορισμό περιοχών για fast-track εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας 
• Πολλαπλασιασμό του συντελεστή ανθεκτικότητας των έργων υποδομής και πρόληψης της κλιματικής αλλαγής
• Σύγχρονες πολιτικές βιωσιμότητας ,όπως η διαλογή των απορριμμάτων στην πηγή που στις περισσότερες χώρες της ΕΕ είναι αυτονόητη και στην Ελλάδα  είναι ακόμη ζητούμενο 
• Μεταφορές με χαμηλό ανθρακικό αποτύπωμα 
• Υποδομές στα δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρισμού, υποδομές στα μεταφορικά δίκτυα, υποδομές για αποθήκευση σε εναλλακτικά καύσιμα.  

Χρειάζεται άμεσα, για να μην πω χθες, ένας άλλος τρόπος να ζούμε, να δημιουργούμε, να πολιτευόμαστε, ενσωματώνοντας τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα σε κάθε δραστηριότητά μας. Και μια βαθιά ευγνωμοσύνη που μας έτυχε να γεννηθούμε από την πάνω πλευρά της θάλασσας. Με τη γνώση ότι δεν μπορούμε πλέον να ποντάρουμε μόνο στην τύχη μας…