Σαν σήμερα 6 Ιουνίου 1912 ένα ηφαίστειο εκρήγνυται στην Αλάσκα

Το πρωί της 6ης Ιουνίου έφτασε σαν σήμερα το 1912 στη χερσόνησο της Αλάσκας για να βρει την περιοχή στην οποία βρίσκεται πλέον το Εθνικό Μνημείο Κατμάι να σείεται από διαδοχικούς ισχυρούς, ρηχούς σεισμούς. Η πιο ισχυρή ηφαιστειακή έκρηξη του 20ου αιώνα επρόκειτο να ξεκινήσει - αλλά πολύ λίγοι άνθρωποι το γνώριζαν.

Η έκρηξη του Νοβαρούπτα, το οποίο απέκτησε το όνομά του από τη λατινική λέξη που σημαίνει «νέο διάλειμμα», διήρκεσε 60 ώρες.

Κατά τη διάρκεια του γεγονότος, το ηφαίστειο εκτόξευσε περίπου 28 κυβικά χιλιόμετρα τέφρας, ενώ μετέτρεψε μια κοντινή τεράστια πράσινη κοιλάδα σε έρημη περιοχή, γνωστή έκτοτε ως Κοιλάδα των Δέκα Χιλιάδων Καπνών.

Μέσα σε αυτήν την περιοχή, πυροκλαστικές ροές γέμισαν την κοιλάδα με περισσότερα από 200 μέτρα και βράχου σε ορισμένα σημεία. Η πτώση στάχτης έθαψε επίσης την πόλη Κόντιακ της Αλάσκας, περίπου 160 χιλιόμετρα μακριά από το επίκεντρο της έκρηξης.

Περίπου μία ώρα μετά την αρχική, μαζική έκρηξη, οι κάτοικοι του Τζούνο της Αλάσκας, περίπου 1.200 χλμ. μακριά από τη Νοβαρούπτα, ανέφεραν ότι άκουσαν τον ήχο.

Η έκρηξη σχεδόν ισοπέδωσε τα όρη Μπρόουκεν και Μπέικτ και εξάντλησε το υλικό που ήταν αποθηκευμένο στον θάλαμο μάγματος του Νοβαρούπτα, καθώς και στο όρος Κατμάι σχεδόν 10 χιλιόμετρα μακριά, γεγονός που έκανε το τελευταίο να βυθιστεί κατά αρκετές εκατοντάδες πόδια σε μια νεοσχηματισμένη καλντέρα βάθους οχτακοσίων μέτρων.

Το μακρινό ταξίδι της τέφρας του Νοβαρούπτα και το περιβαλλοντικό χνάρι

Μέσα σε λίγες ημέρες από την έκρηξη, το νέφος της τέφρας επεκτάθηκε στον δυτικό Καναδά και σε αρκετές δυτικές πολιτείες των ΗΠΑ. Μέχρι τις 17 Ιουνίου είχε ταξιδέψει στην Αλγερία.

Η τέφρα, η σκόνη και τα θειικά αερολύματα από την έκρηξη του 1912 πιστεύεται ότι προκάλεσαν ξηρασία στην Κίνα και εξασθένησαν τον καλοκαιρινό μουσώνα στην Ινδία το επόμενο έτος.

Παρόλο που κανείς δεν πέθανε ως αποτέλεσμα της έκρηξης, η πνιγμένη τέφρα κατέστρεψε μεγάλο μέρος της φυτικής και ζωικής ζωής στη νότια Αλάσκα, συμπεριλαμβανομένης της αλιείας σολομού, η οποία δεν ανέκαμψε πλήρως μέχρι το 1919.

Πολλά χωριά στη χερσόνησο Κατμάι εγκαταλείφθηκαν οριστικά μετά η έκρηξη. Η Νοβαρούπτα εξαφάνισε τον πληθυσμό των κουνουπιών της περιοχής και δεκάδες χιλιάδες θηλαστικά και πτηνά πιστεύεται ότι χάθηκαν από την πείνα και από αναπνευστική δυσχέρεια που προκλήθηκε από την πτώση της τέφρας.

(Με πληροφορίες της Britannica)

Γεγονότα σαν σήμερα 6 Ιουνίου

552: Ο Βυζαντινός Στρατός, υπό τον στρατηγό Ναρσή, ανακαταλαμβάνει τη Ρώμη, την οποία κατείχαν οι Γότθοι. Ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός πραγματοποιεί έτσι το όραμα της αποκαταστάσεως της αυτοκρατορίας στην παλαιά της έκταση και αίγλη.

913: Ο αυτοκράτορας Αλέξανδρος πεθαίνει από την εξάντληση ενώ παίζει τζυκάνιο (βυζαντινή εκδοχή του πόλο). Τον διαδέχεται ο 8χρονος ανιψιός του, Κωνσταντίνος Ζ’.

1513: Τα ελβετικά στρατεύματα νικούν τους Γάλλους, αναγκάζοντάς τους να εγκαταλείψουν το Μιλάνο. Αποκαθίσταται ο δούκας Μαξιμιλιανός Σφόρτσα.

1644: Οι δυνάμεις των Μαντσού της δυναστείας Τσινγκ, υπό την ηγεσία του αυτοκράτορα Σουντσί, καταλαμβάνουν το Πεκίνο κατά την κατάρρευση της δυναστείας των Μινγκ.

1809: Η Σουηδία δημοσιεύει νέο Σύνταγμα, το οποίο αποκαθιστά την πολιτική εξουσία στο Κοινοβούλιο μετά από 20 χρόνια πεφωτισμένης δεσποτείας. Ταυτόχρονα, εκλέγεται ο Κάρολος ΙΓ’ για να διαδεχθεί τον Γουσταύο Δ’ Αδόλφο ως βασιλιάς.

1822: Ο Κωνσταντίνος Κανάρης πυρπολεί την οθωμανική ναυαρχίδα στη Χίο, παίρνοντας εκδίκηση για τη Σφαγή στο νησί. Σκοτώνονται 2.000 Οθωμανοί ναυτικοί και αξιωματικοί, μεταξύ των οποίων και ο ναύαρχος Καρά Αλής.

1850: Ο Λιβάι Στράους παρουσιάζει το πρώτο παντελόνι τζιν.

1859: Κατοχυρώνεται νομικά από τη βασίλισσα Βικτωρία ως ανεξάρτητη αποικία το Κουίνσλαντ στην Αυστραλία.

1862: Κατά τον Αμερικανό Εμφύλιο, η Ένωση καταλαμβάνει το Μέμφις του Τενεσί.

1863: Αντιπροσωπεία της Ελληνικής Βουλής φτάνει στην Κοπεγχάγη και προσφέρει το στέμμα στον 18χρονο πρίγκιπα της Δανίας, Γουλιέλμο Γεώργιο, τον μετέπειτα βασιλιά Γεώργιο Α’.

1912: Καταγράφεται η πρώτη έκρηξη του ηφαιστείου Νοβαράπτα της Αλάσκα.

1918: Αρχίζει η μάχη του Μπελό Γουντ κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

1923: Στη Διάσκεψη της Λωζάνης καθορίζονται οριστικά τα ελληνοτουρκικά σύνορα, στο μέσο του ρου του ποταμού Έβρου. Η Άγκυρα ανακαλεί κάθε αντίρρηση για παραχώρηση του Καστελόριζου στην Ιταλία.

1925: Ιδρύεται η αυτοκινητοβιομηχανία Chrysler.

1929: Παραιτείται η κυβέρνηση Βενιζέλου, προκειμένου να ανασχηματισθεί.

1933: Νέα δολοφονική απόπειρα σημειώνεται κατά του Ελευθέριου Βενιζέλου, αυτή τη φορά στην Αθήνα, την ώρα που βρίσκεται μαζί με τη σύζυγό του, Έλενα, στο αυτοκίνητο.

1933: Ανοίγει τις πύλες του ο πρώτος drive-in κινηματογράφος, στο Κάμντεν του Νιου Τζέρσεϊ.

1942: Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι ναζί καίνε το τσεχικό χωριό Λέντις ως αντίποινα για τη δολοφονία του στρατηγού των SS, Ράινχαρντ Χάιντριχ.

1944: Οι Σύμμαχοι αποβιβάζονται στη Νορμανδία και αρχίζει η μεγάλη επίθεση, που θα κρίνει κατά πολύ τον τελικό νικητή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η ημέρα θα μείνει γνωστή ως D-Day».

1946: Ιδρύεται το ΒΑΑ και διοργανώνει το πρώτο Επαγγελματικό Πρωτάθλημα Μπάσκετ Αμερικής.

1949: Νέος αρχιεπίσκοπος Αθηνών εκλέγεται ο μητροπολίτης Ιωαννίνων Σπυρίδων.

1950: Η Πολωνία και η Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας αναγνωρίζουν τη γραμμή Όντερ-Νάισε ως τα νέα «σύνορα ειρήνης» ανάμεσα στις δύο χώρες.

1963: Στο Ιράν, περισσότεροι από 30 μουσουλμάνοι θρησκευτικοί ηγέτες, μεταξύ των οποίων και ο Αγιατολάχ Χομεϊνί, συλλαμβάνονται κατά τη διάρκεια ταραχών που ξεσπούν στην Τεχεράνη και εξαπλώνονται και σε άλλες πόλεις.

1965: Οι Rolling Stones κυκλοφορούν το θρυλικό τραγούδι της «(I Can’t Get No) Satisfaction».

1966: Σε πορεία διαμαρτυρίας στο Μισισίπι, πυροβολείται θανάσιμα από ελεύθερο σκοπευτή, ο Τζέιμς Μάρσαλ, ακτιβιστής και μεγάλος αγωνιστής για τα πολιτικά δικαιώματα των Αφροαμερικανών.

1968: Δολοφονία του Ρόμπερτ Κένεντι: Ο Ρόμπερτ Κένεντι, γερουσιαστής του Δημοκρατικού Κόμματος από τη Νέα Υόρκη και αδελφός του 35ου προέδρου Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι, υποκύπτει στα τραύματά του από τους πυροβολισμούς που δέχθηκε στις 5 Ιουνίου.

1971: Εκτοξεύεται στο διάστημα ο ρωσικός πύραυλος «Soyuz 11».

1972: Στη Ροδεσία, υπόγεια έκρηξη προκαλεί το θάνατο 422 ανθρακωρύχων.

1981: Χάνουν τη ζωή τους 800 άνθρωποι στο χειρότερο σιδηροδρομικό δυστύχημα του κόσμου, στο Μπιχάρ της Ινδίας.

1984: O Ρώσος μαθηματικός, Αλεξέι Παζίτνοφ, παρουσιάζει το δημοφιλές βιντεοπαιχνίδι Tetris. Η ονομασία του προέρχεται από το ελληνικό αριθμητικό πρόθημα «τέτρα-» και τη λέξη «τένις».

1985: Εντοπίζεται και ξεθάβεται το σώμα του Γιόζεφ Μένγκελε, του διαβόητου γιατρού των ναζί στο στρατόπεδο εξόντωσης Άουσβιτς Μπίρκεναου, ο οποίος έμεινε στην ιστορία ως ο «Άγγελος του Θανάτου», λόγω των πειραμάτων που έκανε με ανθρώπους, τα οποία οδηγούσαν συνήθως σε θάνατο.

1987: Η Στέφι Γκραφ, 9 ημέρες πριν κλείσει τα 18 της, γίνεται η νεότερη που κατακτά το Roland Garros, με τη νίκη της στον τελικό επί της Μαρτίνα Ναβρατίλοβα με 2-1 σετ.

1990: Κυκλοφορεί η ποιητική συλλογή του Οδυσσέα Ελύτη «Τα δημόσια και τα ιδιωτικά».

1991: Χάνουν τη ζωή τους 8 άνθρωποι, 128 τραυματίζονται, ενώ πραγματοποιούνται και πολλές συλλήψεις κατά τη διάρκεια πανηγυρισμών για την πρώτη επιτυχία της Χιλής στο Κόπα Λιμπερταδόρες, μετά τη νίκη της Κόλο Κόλο επί της Ολίμπια (Παραγουάη) με 3-0 μπροστά σε 65.000 θεατές, στο Σαντιάγο.

1992: Τιμάται η πρώτη Ελληνίδα φεμινίστρια, η Καλλιρόη Παρέν, με τα αποκαλυπτήρια της προτομής της στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.

1993: Στη Λιβερία το Πατριωτικό Εθνικό Μέτωπο εξαπολύει σφοδρή επίθεση εναντίον των εγκαταστάσεων της εταιρίας Firestone, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 250 άμαχοι.

1994: Ο Κώστας Κουκοδήμος κάνει πανελλήνιο ρεκόρ στο μήκος με 8,36 μ. στα «Βενιζέλεια», στην Κρήτη.

1994: Κινέζικο αεροσκάφος Tupolev συντρίβεται λίγα λεπτά μετά την απογείωση του, κοντά στην πόλη Σιάν, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 146 επιβάτες και το 14μελές πλήρωμα.

1995: Πλήρες μέλος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης της Παρευξείνιας Οικονομικής Συνεργασίας γίνεται η Ελλάδα.

1995: Η Νότια Αφρική καταργεί τη θανατική ποινή.

1996: Οι δυο γιοι της Ντάρλι Ρουτιέρ μαχαιρώνονται θανάσιμα. Αργότερα θα διαπιστωθεί ότι, τη δολοφονία διέπραξε η ίδια τους η μητέρα, στην οποία επιβάλλεται η θανατική ποινή.

1997: ΠΑΣΟΚ και ΝΔ καταθέτουν στη Βουλή τις προτάσεις τους για την αναθεώρηση του Συντάγματος, με βασική διαφορά τον τρόπο εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας.

2002: Στο Λιβυκό Πέλαγος, ανάμεσα στην Κρήτη και τη Λιβύη, ένας αστεροειδής εκρήγνυται στον αέρα. Η δύναμη της έκρηξης είναι όσο αυτή μιας μικρής ατομικής βόμβας.

Γεννήσεις σαν σήμερα 6 Ιουνίου

1436 – Ρεγιομοντάνος, Γερμανός μαθηματικός
1471 – Ιάκωβος του Μπάντεν, αρχιεπίσκοπος-εκλέκτορας του Τρηρ
1511 – Γιάκομπ Σεγκ, Γερμανός φιλόσοφος
1584 – Γιουάν Τσονγκχουάν, Κινέζος στρατηγός
1599 – Ντιέγκο Βελάσκεθ, Ισπανός ζωγράφος
1606 – Πιερ Κορνέιγ, Γάλλος δραματουργός
1622 – Κλοντ Ζαν Αλουέ, Γάλλος ιεραπόστολος και εξερευνητής
1714 – Ιωσήφ Α’, βασιλιάς της Πορτογαλίας
1749 – Νικόδημος ο Αγιορείτης, Έλληνας ασκητής
1756 – Τζον Τράμπουλ, Αμερικανός ζωγράφος
1772 – Μαρία Θηρεσία της Νάπολης και της Σικελίας, αυτοκράτειρα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
1799 – Αλεξάντερ Πούσκιν, Ρώσος λογοτέχνης
1850 – Καρλ Φέρντιναντ Μπράουν, Γερμανός φυσικός και νομπελίστας
1857 – Αλεξάντρ Λιαπούνοφ, Ρώσος μαθηματικός
1862 – Χένρι Τζον Νιούμπολτ, Άγγλος συγγραφέας
1868 – Ρόμπερτ Φάλκον Σκοτ, Άγγλος εξερευνητής
1872 – Αλεξάνδρα, αυτοκράτειρα της Ρωσίας
1875 – Τόμας Μαν, Γερμανός συγγραφέας
1891 – Έριχ Μαρκς, Γερμανός στρατηγός
1898 – Νινέτ ντε Βαλουά, Ιρλανδή χορεύτρια
1900 – Μάνφρεντ Σάκελ, Πολωνός ψυχίατρος
1901 – Σουκάρνο, πρόεδρος της Ινδονησίας
1903 – Αράμ Χατσατούριαν, Αρμένιος συνθέτης
1905 – Μίνως Ζώτος, Έλληνας ποιητής
1905 – Χαράλαμπος Φραγκίστας, Έλληνας πολιτικός
1906 – Μαξ Αουγκούστ Ζορν, Γερμανός μαθηματικός
1907 – Μπιλ Ντίκεϊ, Αμερικανός μπεϊζμπολίστας
1909 – Αϊζάια Μπερλίν, Ρώσος φιλόσοφος
1916 – Αμανί Ντιορί, πρόεδρος του Νίγηρα
1918 – Μάρτιν Έσλιν, Ούγγρος δραματουργός
1918 – Έντουιντ Κρεμπς, Αμερικανός βιοχημικός
1925 – Μαξίν Κούμιν, Αμερικανίδα συγγραφέας
1927 – Ελίγια Μουντέντα, πρωθυπουργός της Ζάμπιας
1930 – Γαλάτεια Γρηγοριάδου-Σουρέλη, Ελληνίδα συγγραφέας
1931 – Κική Δημουλά, Ελληνίδα ποιήτρια
1933 – Χάινριχ Ρόρερ, Ελβετός φυσικός και νομπελίστας
1934 – Αλβέρτος Β’, βασιλιάς του Βελγίου
1936 – Λίβαϊ Σταμπ, Αμερικανός μουσικός
1939 – Λούις Αντριέσεν, Ολλανδός συνθέτης
1939 – Γκάρι Μποντς, Αμερικανός μουσικός
1943 – Ρίτσαρντ Σμόλεϊ, Αμερικανός χημικός και νομπελίστας
1944 – Τόμι Σμιθ, Αμερικανός αθλητής
1947 – Άντα Κοκ, Ολλανδέζα κολυμβήτρια
1949 – Γιάννης Μαντζουράκης, Έλληνας ποδοσφαιριστής και προπονητής
1951 – Μαριέττα Γιαννάκου, Ελληνίδα πολιτικός
1951 – Πάουλο Κασόμα, πολιτικός από την Ανγκόλα
1952 – Ανδρέας Μικρούτσικος, Έλληνας τραγουδοποιός και παρουσιαστής
1953 – Δημήτρης Αβραμόπουλος, Έλληνας πολιτικός
1956 – Μπγιορν Μποργκ, Σουηδός τενίστας
1959 – Γιώργος Βουλγαράκης, Έλληνας πολιτικός
1960 – Στιβ Βάι, Αμερικανός κιθαρίστας
1961 – Τομ Αράγια, Χιλιανός τραγουδιστής και μπασίστας
1963 – Τζέισον Άιζαακς, Άγγλος ηθοποιός
1966 – Φορ Γκνασινγκμπέ, Τογκολέζος πολιτικός
1967 – Αλέξανδρος Σταύρου, Έλληνας ηθοποιός
1969 – Ματθίλδη Μαγγίρα, Ελληνίδα ηθοποιός
1969 – Φερνάντο Ρεδόνδο, Αργεντινός ποδοσφαιριστής
1985 – Ροδρίγο Χαβιέρ Αρτσούμπι, Αργεντινός ποδοσφαιριστής

Θάνατοι σαν σήμερα 6 Ιουνίου

810 – Ροτρούδη, πριγκίπισσα των Φράγκων
913 – Αλέξανδρος, Βυζαντινός αυτοκράτορας
1217 – Ερρίκος Α’, βασιλιάς της Καστίλης
1530 – Βονιφάτιος Δ’, μαρκήσιος του Μομφερράτου
1710 – Λουίζα ντε λα Βαλιέρ, Γαλλίδα ευγενής
1799 – Πάτρικ Χένρι, Αμερικανός επαναστάτης
1832 – Τζέρεμι Μπένθαμ, Άγγλος φιλόσοφος
1861 – Καμίλο Μπένσο, Κόμης του Καβούρ, Ιταλός πολιτικός
1878 – Ρόμπερτ Στέρλινγκ, Σκοτσέζος εφευρέτης
1891 – Τζον ΜακΝτόναλντ, πρωθυπουργός του Καναδά
1916 – Μιχαήλ Μητσάκης, Έλληνας δημοσιογράφος και συγγραφέας
1943 – Παντελής Πουλιόπουλος, Έλληνας πολιτικός
1946 – Γκέρχαρτ Χάουπτμαν, Γερμανός δραματουργός
1948 – Λουί Λιμιέρ, Γάλλος κινηματογραφιστής
1960 – Σπυρίδων Βικάτος, Έλληνας ζωγράφος
1960 – Χρήστος Μάντικας, Έλληνας αθλητής
1961 – Καρλ Γκούσταβ Γιουνγκ, Ελβετός ψυχίατρος
1961 – Ιωάννης Θεοτόκης, Έλληνας πολιτικός
1962 – Ιβ Κλάιν, Γάλλος καλλιτέχνης
1968 – Ρόμπερτ Κένεντι, Αμερικανός πολιτικός
1978 – Άγγελος Μεσσάρης, Έλληνας ποδοσφαιριστής
1981 – Κάρλετον Κουν, Αμερικανός ανθρωπολόγος
1984 – Μπέρτραμ Τσάντλερ, Αμερικανός συγγραφέας
1989 – Δημήτριος Βακάλης, Έλληνας πολιτικός
1995 – Διαμαντής Διαμαντόπουλος, Έλληνας ζωγράφος
1996 – Τζορτζ Ντέιβις Σνελ, Αμερικανός γενετιστής και νομπελίστας
2001 – Χοσέ Μανουέλ Καστανιόν, Ισπανός συγγραφέας
2005 – Αν Μπάνκροφτ, Αμερικανίδα ηθοποιός
2016 – Βίκτορ Κορτσνόι, Ρώσος σκακιστής
2016 – Σπύρος Πισσάνος, Έλληνας αεροπόρος
2016 – Πίτερ Σάφερ, Άγγλος θεατρικός συγγραφέας